Telegram Web Link
@amookhtan

🔴 #حافظه_تاريخي

🔴🔹به آسمان شب نگاه کنید که خوشه‌هایی از ستارگان درخشان آن را پر کرده‌اند و از خود بپرسید: آیا واقعا ما در جهانی که وسعتش فراتر از درک کامل ماست، تنها هستیم؟

احتمالا نه. زمین تنها نقطه‌ای کوچک در دریایی بی‌کران از میلیاردها نقطه دیگر است. چگونه ممکن است که در این پهنه کیهانی یا هر پهنه‌ای دیگر از آسمان، حیات تنها محدود به سیاره ما باشد؟

اما درباره‌ حیات بیرون از محیط کاملا سامان‌یافته‌ای که زمین نام دارد، چه می‌دانیم؟

بسیاری از کارشناسان می‌گویند حتی بدون شواهد قطعی از وجود موجودات فضایی، می‌توان فرض را بر این گذاشت که چنین موجوداتی وجود دارند. تنها کهکشان ما، راه شیری، که یکی از حدود ۲۰۰ میلیارد کهکشان جهان است، حدود ۳۰۰ میلیارد ستاره دارد. خورشید،‌ ستاره ما، منبع اصلی حیات روی زمین است.
دانشمندان پیوسته سیاره‌هایی را کشف می‌کنند که به دور این ستارگان می‌چرخند، همان‌هایی که با نام «سیاره‌های فراخورشیدی» شناخته می‌شوند.

دکتر مگی آدرین پوکاک، دانشمند علوم فضایی، می‌گوید: «ما تقریبا مطمئنیم که آن بیرون حیات وجود دارد.»

برای خواندن مطلب کامل🔽

https://bbc.in/4mHaL8s


@amookhtan
@amookhtan

🔴 #حافظه_تاريخي

🔴*آنچه پرویز ثابتی در فرار از ایران برد و آنچه نتوانست*

سال ۱۳۴۷ که پرسشنامه استخدامی را در اداره کل سوم ساواک پر کرد، مستاجر خانه‌ای بود در خیابان تخت‌جمشید؛ صاحبخانه برادرش حمید بود. از سال ۱۳۲۸ که از سنگسر سمنان به تهران آمده بود، در خانه اقوام ساکن بود در محله دامپزشکی، نارمک و تهران‌پارس.
پرویز ثابتی سال ۱۳۴۸ از ریاست اداره یکم امنیت داخلی به معاونت اداره سوم رسید و از ۲۳ فروردین ۱۳۵۲ تا ۷ آبان ۱۳۵۷ رئیس اداره سوم ساواک بود. با لیسانس قضائی و به علت نداشتن معافیت دائم از خدمت نظام وظیفه از ۱۵ تیر ۱۳۳۸ به طور روزمزد به استخدام ساواک درآمد و از ۱۴ دی ۱۳۴۰ (پس از ارائه مدرک معافیت دائم) با رتبه ۲ به وضعیت رسمی تبدیل شد. پس از آن مدت خدمت روزمزد جزء ادوار خدمت رسمی او محسوب شد و با تصویب معاون ساواک از ۱۵ تیر ۱۳۴۱ به رتبه ۳ ارتقا پیدا کرد. حقوق او در سال ۱۳۴۰ هشتصد ریال و در سال ۱۳۴۱ قبل از ارتقا به رتبه ۳، ۱۶۰۰ ریال و تا تیرماه ۱۳۴۲ حدود ۱۸۰۰ ریال محاسبه شد و پس از آن ۸۰۰ ریال حقوق سنواتی برای او منظور شد.
البته برکشیدن ثابتی در سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) خانواده او را نیز از مواهب مناصب اقتصادی بی‌نصیب نگذاشت؛ برادرش هوشنگ ثابتی در ۳۰ بهمن ۱۳۵۴ مدیرعامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران(در واقع بانک صنعت ایران) شد. راننده همسر پرویز ثابتی که استوار ارتش بود در جریان یک بگومگو در فروشگاهی در خیابان جردن در حضور همسر او جوانی را کشت که قتل غیرعمد تشخیص داده شد و در دادگاه بدوی به ۱۰ سال زندان محکوم شد و در مرحله تجدیدنظر به ۶ سال کاهش پیدا کرد و همچنان در زندان بود که ثابتی ایران را ترک کرد. 
ثابتی ۹ آبان ۱۳۵۷ از ایران خارج شد و چنانکه در کتاب خاطراتش «در دامگه حادثه» گفته اول به پاریس رفت و بعد به هاوایی! او البته فرار کرد: «مرا هم ممکن بود برای راضی کردن مخالفین زندانی کنند که اگر مانده بودم، قطعا می‌کردند.»
اما او که سال ۱۳۴۷ در خانه برادرش ساکن بود، ده سال بعد که از ایران خارج شد، میلیون‌ها تومان پول از ایران خارج کرد و چند باب خانه در بهترین مناطق تهران داشت. 
طبق اعلامیه جامعه کارکنان بانک مرکزی ایران در آستانه انقلاب، پرویز ثابتی جزو مقامات نظام پهلوی بود که طی ماه‌های شهریور و مهر ۱۳۵۷ مقادیر معتنابهی ارز غیربازرگانی(۱۳۵میلیون تومان و به پول فعلی ایران بیش از ۶۳۰ میلیارد تومان) از طریق بانک‌های مختلف به خارج فرستاد.
سال ۱۳۶۴ بنیاد مستضعفان نتیجه اقدامات انجام‌شده پیرامون مصادره اموال باقیمانده پرویز ثابتی و اقارب درجه اول او را به دادیاری اجرای احکام دادسرای انقلاب اسلامی اعلام کرد که طبق آن مشخص شد او مالک این اموال است:
۱- منزل دو طبقه به مساحت ۲۱۷ مترمربع واقع در نیاوران، جمشیدیه
۲- ملک واقع در اقدسیه، خیابان بیمارستان، کوی شهید چمران به مساحت ۴۶۸۰ مترمربع
۳- دو قطعه زمین واقع در شهرک غرب فاز متفرقه قطعات ۲۲۱۰ و ۲۲۱۳ به نام  دخترش پردیس ثابتی *
۴- اتومبیل ب. ام. و مدل ۷۸ متعلق به نسرین غفارپور همسر
۵- یک قطعه زمین به مساحت ۵۲۵ مترمربع در شهر بندرترکمن
*البته پردیس ثابتی زمین شهرک غرب را در ۵۷/۳/۲۱ به سفارت امارات متحده عربی فروخته بود.

مدعی مبارزه با عوامل فساد رژیم پهلوی در دوران حضور در ساواک (طبق گفته خودش) با این میزان اموال خارج‌کرده و برجای‌مانده از ابتدای انقلاب تا امروز در ایالات‌متحده سکونت دارد. کارمندی که با اجاره‌نشینی و حقوق روزمزد کار خود را در ساواک شروع کرد و ۲۰ سال بعد با دو ملک گرانبها و دو قطعه زمین و ماشین و به پول امروز ۶۳۰ میلیارد و ۸۷۸ میلیون تومان ارز از ایران فرار کرد.

منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی


@amookhtan
2🙏1
آموختن: علوم پایه، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی
۹۲۸. اگر پدري تمايل داشته باشد، مي‌تواند دختر خود را از ۹ ساله‌گي، به عقد مردي ۵۰ ساله و بالاتر در آورد. آیا اين قانون در شرايط اجتماعي امروز، قابل قبول اجتماعي است؟
۹۲۹.رفرمیست ایرانی که همه چیزش را؛ از دانش، تجربه و آموزش تئوری‌های رفرمیستی‌، ازحزب توده به ارث برده ذاتا دشمن انقلاب و سوسیالیسم مارکس است. پرچم‌داری رفرمیسم ایرانی و با فاسدترین رفتارهای اجتماعی،باسابقه‌یی بیش از ۸۰ سال خودفروخته‌گی ازآن حزب توده است.
Anonymous Quiz
97%
۱. درست است.
3%
۲. درست نیست.
@amookhtan

🔴 #حافظه_تاريخي

🔴در ستایش دیالکتیک

امروز،
بی‌داد،
با گام‌های مطمئن راه می‌رود.
سرکوب‌گران،
خود را برای ده هزار سال آماده می‌کنند.
خشونت اطمینان می‌دهد:
تا هست،
چنین خواهد بود!
هیچ صدایی جز صدای چیره‌گان
به گوش نمی‌رسد.

و استثمار با صدای بلند از بازارها جار می‌زند:
من تازه آغاز می‌کنم!

اما بسیاری از سرکوب شده‌گان می‌گویند:
آن‌چه ما می‌خواهیم،
هرگز شدنی نیست.

ای که هنوز زنده‌یی، مگو: هرگز!
ایقانی بر یقین نیست.
آن‌چه چنین است، چنین نمی‌ماند.
وقتی حاکمان سخن گفته باشند
محکومان به سخن در خواهند آمد.

چه کسی جرأت دارد به‌گوید‌: هرگز؟
دوام ستم‌گری به گردن کیست؟
به گردن ماست.
نابودی‌اش به دست کیست؟
به دست ماست.
ای زمین خورده، برخیز!
ای زنده‌گی باخته، به‌ستیز!

کسی را که جای‌گاه‌اش را شناخته باشد چه‌گونه می‌توان از رفتن باز داشت؟
پس مغلوبانِ امروز، فاتحان فردایند.
و " هرگز" می‌شود: همین امروز!

برتولت برشت

ترجمه: شهاب برهان



@amookhtan
@amookhtan

🔴 در جهانی که با هوش مصنوعی شکل گرفته است، ChatGPT به‌راحتی با حجم زیاد اطلاعات‌اش ما را سرگرم می‌کند و به‌تدریج ما را از آن‌چه در زنده‌گی واقعی واقعاً مهم و ضروری است، دور می‌سازد.

این تأثیر دیجیتال در حالی ما را به خود جذب می‌کند که دنیای فناوری با سرعت تغییر می‌کند و هم‌زمان، رشد سریع هوش مصنوعی باعث افزایش قیمت انرژی شده است؛ مسئله‌ای که فقر را تشدید می‌کند و بر محیط زیست و اقتصاد اثر منفی می‌گذارد.

رویدادهای اخیر این نگرانی‌ها را بیش‌تر کرده‌اند؛ از خودکشی یک نوجوان گرفته تا مسافرانی که در سفرهای خارجی گرفتار مشکلات شده‌اند، همه این‌ها نشان‌دهنده خطرات وابسته‌گی بیش‌ازحد به این فناوری هستند.

منبع: روزنامه «لاکروا»، ستون هفتگی «از نگاه کیانوش رمضانی»


@amookhtan
@amookhtan

🔴 #حافظه_تاريخي

🔴کشف شگفت‌انگیز دانشمندان: فسیل ۵۲۰ میلیون ساله با مغز و روده‌هایی سالم مثل روز اول پیدا شد

دانشمندان یک فسیل لارو بندپای ۵۲۰ میلیون ساله را کشف کرده‌اند که بافت‌های نرم آن شامل مغز، غدد گوارشی، دستگاه گردش خون و ساختارهای عصبی به طرز خارق‌العاده‌ای حفظ شده است.
ما معمولا فسیل‌ها را تنها با بقایای سخت و استخوان‌هایی که به سنگ تبدیل شده‌اند می‌شناسیم، اما گاهی طبیعت چیزی بسیار کمیاب‌تر را عرضه می‌کند: بافت نرم موجوداتی که میلیون‌ها سال مثل همان روز اول حفظ شده‌اند.

پژوهشگران در دانشگاه دورهام بریتانیا هنگام بررسی این فسیل تنها طرح بیرونی آن را مشاهده نکردند، بلکه به کمک فناوری موفق شدند آناتومی داخلی آن را نیز با وضوحی بی‌سابقه ببینند.

آنها با استفاده از توموگرافی پرتو ایکس، تصاویر سه‌بعدی ساختند که سطحی غیرمنتظره از پیچیدگی در بندپایان اولیه را آشکار کرد و دیدگاه‌ها درباره‌ی تکامل آنها را دگرگون ساخت.

جزئیات بیشتر:https://l.euronews.com/oFPi


@amookhtan
@amookhtan

🔴 #حافظه_تاريخي

🔴کشف شگفت‌انگیز دانشمندان: فسیل ۵۲۰ میلیون ساله با مغز و روده‌هایی سالم مثل روز اول پیدا شد

دانشمندان یک فسیل لارو بندپای ۵۲۰ میلیون ساله را کشف کرده‌اند که بافت‌های نرم آن شامل مغز، غدد گوارشی، دستگاه گردش خون و ساختارهای عصبی به طرز خارق‌العاده‌ای حفظ شده است.
ما معمولا فسیل‌ها را تنها با بقایای سخت و استخوان‌هایی که به سنگ تبدیل شده‌اند می‌شناسیم، اما گاهی طبیعت چیزی بسیار کمیاب‌تر را عرضه می‌کند: بافت نرم موجوداتی که میلیون‌ها سال مثل همان روز اول حفظ شده‌اند.
پژوهشگران در دانشگاه دورهام بریتانیا هنگام بررسی این فسیل تنها طرح بیرونی آن را مشاهده نکردند، بلکه به کمک فناوری موفق شدند آناتومی داخلی آن را نیز با وضوحی بی‌سابقه ببینند.
آنها با استفاده از توموگرافی پرتو ایکس، تصاویر سه‌بعدی ساختند که سطحی غیرمنتظره از پیچیدگی در بندپایان اولیه را آشکار کرد و دیدگاه‌ها درباره‌ی تکامل آنها را دگرگون ساخت.
این نمونه به گفته دانشمندان، یکی از دقیق‌ترین نگاه‌ها به زندگی جانوری اولیه در تاریخ زمین است.
کاترین دابسون، یکی از نویسندگان مقاله، در این باره می‌گوید: «همیشه جالب است ببینی داخل یک نمونه چه خبر است، اما در این لارو فوق‌العاده کوچک فرآیند طبیعی فسیل‌شدن تقریبا به یک حفظ کامل منجر شده است.»
جزئیات حفظ ‌شده شگفتی‌آور بودند: تیم پژوهشی موفق شد مغز، غدد گوارشی، یک دستگاه گردش خون ابتدایی و حتی ساختار عصبی مربوط به پاها و چشم‌های ساده‌ی لارو را شناسایی کند.

مارتین اسمیت، سرپرست پژوهش انجام‌شده گفت: «وقتی ساختارهای شگفت‌انگیز زیر پوست این فسیل را دیدم، دهانم از حیرت باز ماند.»
چنین جزئیات ریزبافتی نشان داد که این بندپایان اولیه بسیار پیچیده‌تر از چیزی بودند که پیش‌تر تصور می‌شد.
دانشمندان با پرتو ایکس موفق شدند داخل این فسیل را مشاهده کنند.
آقای اسمیت افزود: «وقتی خیال‌پردازی می‌کردم که دوست دارم چه فسیلی پیدا کنم همیشه به یک لارو بندپا فکر می‌کردم، چون داده‌های مربوط به رشد برای درک تکامل آنها بسیار کلیدی هستند. اما چون لاروها بسیار کوچک و شکننده‌اند، فکر می‌کردم احتمال فسیل‌شدنشان تقریبا صفر است. یا دست‌کم من این‌طور فکر می‌کردم!».
این فسیل نه‌تنها نگاه نادری به رویداد فرگشتی «انفجار کامبرین» (دوره‌ای که تنوع جانوری به سرعت افزایش یافت) ارائه می‌دهد، بلکه نشان می‌دهد چگونه ساختارهای کلیدی مغز مانند «پروتوسربروم» در طول تاریخ تکامل یافته و به ویژگی‌هایی تبدیل شدند که به بندپایان امکان داد در تقریبا هر محیطی روی زمین موفق شوند.

آقای اسمیت گفت: «من می‌دانستم این فسیل کرم‌مانند ساده چیزی ویژه است، اما وقتی دیدم چنین ساختارهای ظریفی پس از نیم میلیارد سال همچنان دست‌نخورده باقی مانده‌اند، شگفت‌زده شدم.»
وی اضافه کرد: «چطور ممکن است این جزئیات پیچیده در برابر تجزیه مقاومت کرده و هنوز قابل مشاهده باشند؟».
نتایج تحقیق تازه در نشریه «نیچر» منتشر شده است.


@amookhtan
🔴Omar Ortiz, Mexican artist 1977
🔴Oil painting on canvas

عمر اورتیز، هنرمند مکزیکی ۱۹۷۷ نقاشی رنگ روغن روی بوم

@amookhtan
1🙏1
@amookhtan

🔴 #حافظه_تاريخي

🔴ماه‌گرفتگی یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ در تمام ایران قابل مشاهده است

🔹مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران اعلام کرده است ماه‌گرفتگی کلی ۱۶ شهریور در تمام نقاط ایران قابل مشاهده خواهد بود.

🔹یکشنبه از ساعت ۱۹ و ۵۷ دقیقه ماه‌گرفتگی شروع می‌شود. ساعت ٢١ و یک دقیقه، سایۀ زمین تمام قرص ماه را می‌پوشاند و ماه‌گرفتگی کلی آغاز می‌شود. در ساعت ٢٢ و ٢٣ دقیقه ماه شروع به خروج از سایه (باز‌شدن) می‌کند و پایان ماه‌گرفتگی در ساعت ٢٣ و ٢٧ دقیقه اتفاق می‌افتد.

@amookhtan
2🙏1
آموختن: علوم پایه، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی
۹۳۰. کهکشان، راه شیری، که یکی از حدود ۲۰۰ میلیارد کهکشان جهان است، حدود ۳۰۰ میلیارد ستاره دارد. دانشمندان پیوسته سیاره‌های فراخورشیدی کشف می‌کنند که به دور این ستارگان می‌چرخند. آیا موجودات زنده در آن سیارات فراخورشیدی وجود دارند؟
۹۳۱.حاکمیتی که هیچ کسی در حاشیه آن نباشد، تمانی افراد از تمام طبقات اجتماعی و اقشار،  با هر اندیشه و عقیده‌یی، خارج از ملیت،  نژاد و جنسیت، مذهب و هر زبانی، در اداره کشور، مستقیم دخالت، تصمیم‌گیرنده  و اجراکننده می‌توانند باشند، چه نوع حاکمیتی است؟
Anonymous Quiz
11%
۱. حاکمیت پارلمانی
0%
۲. حاکمیت ریاستی
81%
۳. حاکمیت شورایی
8%
۴. حاکمیت لیبرالی
2🙏1
805.mp4
2.8 MB
@amookhtan

🔴 #حافظه_تاريخي

🔴 ویدیوی شب مریخی از دوربین مریخ‌نورد "پرسویرنس" / اسپوتنیک


تاریخ: ۱۴۰۴



@amookhtan
👍2🙏1
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔴 آتش‌فشان در هاوایی؛ کیلاویا دوباره فوران کرد

🔹آتشفشان کیلاویا در ایالت هاوایی آمریکا دوباره فوران کرد. به گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده (USGS)، فواره‌های گدازه به ارتفاع حدود ۱۵۰ متر رسیده‌اند.

🔹کیلاویا یکی از فعال‌ترین آتشفشان‌های جهان است و فوران‌های آن همواره تهدیدی برای ساکنان منطقه و زیرساخت‌های محلی به شمار می‌رود. مقام‌ها هشدار داده‌اند که انتشار گازهای سمی و روانه شدن گدازه‌ها می‌تواند خطرات گسترده‌تری ایجاد کند.

🔹این رویداد بار دیگر نگاه‌ها را به ضرورت آمادگی و مدیریت بحران در برابر پدیده‌های طبیعی و غیرقابل پیش‌بینی جلب کرده است.

@amookhtan
🙏1👌1
@amookhtan

🔴 #حافظه_تاريخي

🔴آتش‌سوزی‌های بی‌سابقه در پرتغال و اسپانیا؛ محققان می‌گویند تغییرات اقلیمی عامل اصلی این فاجعه است

به باور دانشمندان، اگر روند مصرف سوخت‌های فسیلی مهار نشود، دمای جهانی می‌تواند تا پایان قرن جاری به سه درجه افزایش یابد. این میزان افزایش دما، آتش‌سوزی‌ها را به فاجعه‌ای غیرقابل‌کنترل بدل خواهد کرد.

در تابستان امسال آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای در شبه‌جزیره ایبری، به‌ویژه اسپانیا و پرتغال، رخ داد که هم از نظر وسعت و هم شدت بی‌سابقه بودند. 
پژوهش تازه‌ گروه «نسبت‌دهی هوای جهان» (World Weather Attribution) نشان می‌دهد تغییرات اقلیمی عامل اصلی تشدید شرایط جوی خشک، گرم و پر باد است. این شرایط جوی، احتمال وقوع چنین آتش‌سوزی‌هایی را حدود ۴۰ برابر و شدت آن‌ها را ۳۰ درصد افزایش داده‌ است.  
به گفته پژوهشگران، پیش از تغییرات اقلیمی، چنین شرایط جوی همراه با گرمای شدید، خشکی و باد امری نادر به‌شمار می‌رفت که تقریبا هر ۵۰۰ سال یک‌ بار اتفاق می‌افتاد. اما امروز با افزایش ۱.۳ درجه‌ای دما، چنین شرایطی به‌طور متوسط هر ۱۵ سال یک‌بار رخ می‌دهد. 
موج گرمای پیشین در اسپانیا که رکورد ده روز متوالی دمای بالای ۴۰ درجه را ثبت کرد، به گسترش سریع آتش دامن زد.  
از آغاز سال ۲۰۲۵ تاکنون بیش از ۳۸۰ هزارهکتار زمین در اسپانیا و ۲۶۰ هزار هکتار در پرتغال طعمه حریق شده‌ است؛ یعنی چهار برابر مساحت شهر لندن و حومه‌های آن. 
این میزان معادل دو‌سوم کل مساحت اراضی سوخته اروپاست که امسال برای نخستین بار از مرز یک میلیون هکتار گذشته است. 

پیامدهای این آتش‌سوزی‌ها فاجعه‌بار بوده‌اند: دست‌کم هشت نفر جان خود را از دست دادند، ده‌ها هزار نفر آواره شدند و دود غلیظ و آلوده آتش‌سوزی به فرانسه، بریتانیا و حتی کشور‌های اسکاندیناوی هم رسید.  

فریدریکه اتو، استاد علوم اقلیمی در مرکز سیاست‌های زیست‌محیطی، گفت تغییرات اقلیمی به اسپانیا «ضربه شدیدی» زده‌ است. 

او در این زمینه افزود: «این آتش‌سوزی‌های عظیم پس از سیلاب‌های ویرانگر والنسیا و تابستانی دیگر با گرمای بی‌امان بالای ۴۰ درجه رخ داده‌اند.» 
به باور دانشمندان، اگر روند مصرف سوخت‌های فسیلی مهار نشود، دمای جهانی می‌تواند تا پایان قرن جاری به سه درجه افزایش یابد. این میزان افزایش دما، آتش‌سوزی‌ها را به فاجعه‌ای غیرقابل‌کنترل بدل خواهد کرد. / یورونیوز


@amookhtan
Forwarded from پرسش های تاریخ معاصر از قاجاریه تا امروز
---

چرا گفت‌وگو نداریم

ما تا عصر مدرن، یعنی حدود آغاز نهضت یا انقلاب مشروطه، اصلاً به گفت‌وگو به معنای dialogue قائل نبودیم. چرا؟ به یک دلیل ساده: «گفت‌وگو» در زبان فارسی تا آغاز دهه‌ی بیستم، به معنای جدال و قیل‌وقال بود.

شاهد مثال: این بیت غزل حافظ:
«گفت‌وگو آیین درویشی نبود / ورنه با تو ماجراها داشتیم.»

به نقل از دیوان غزلیات خواجه حافظ به تصحیح خطیب رهبر، معنای بیت چنین است: جدال و قیل‌وقال از شیوه‌ی درویشی و آراستگی دور است و اگر چنین نبود، با تو عرض‌حال‌ها و داوری‌ها داشتیم.

مفهوم معادل dialogue را، اگر امروزه در پی درک مدرنیته در غیاب بخواهیم بسازیم، باید «گفت‌و‌شنود» دانست. در سنت زبان فارسی، این گفت‌و‌شنود می‌بایست میان دو یار «هم‌نفس» یا «حریف باده‌پیمایی» رخ دهد که هرگز رخ نداده بود و نداده است؛ وگرنه آثاری از آن در نظم و نثر به‌جا می‌ماند. در سده‌ی ششم هجری نیز گفت‌وگوی (تخیلی) اسکندر (داراب) با ارسطاطالیس (ارسطو) در داراب‌نامه‌ی طُرطوسی چیزی جز مجادله و مکابره نیست؛ تا اسکندر بتواند ارسطو را به همراهی در سفر به ایرانِ اواخر هخامنشیان ترغیب کند، که البته موفق نمی‌شود.

پس هیچ‌گاه در زبان فارسی گفت‌و‌شنود دو نفر با دیدگاه‌های متفاوت و متضاد وجود نداشت. در بهترین شرایط، واعظ یا خطیبی برای جمعی سراپا گوش وعظ می‌کرد و نیوشندگان ــ نه شنوندگانِ مجهز به ذهن انتقادی ــ به گوش جان می‌شنیدند. ناصر خسرو در سفرنامه‌اش می‌گوید هر وقت در کشتی به انتظار باد مناسب (باد شرطه) زمان می‌گذشت، همسفران از او می‌خواستند: «ما را خطیبی کن»؛ یعنی برای ما خطابه یا وعظی کن.

در روایت‌های برساخته پس از سده‌های دوم به بعد هجری نیز می‌خوانیم که: اعراب خسته از سفر، از پیامبر می‌خواستند: «حدّثنی یا محمد» (ای محمد، برای ما قصه یا سخنی تازه بگو). پس در سنت فارسی‌زبانان و مسلمان‌شدگان ایرانی هم هیچ رسم گفت‌و‌شنود در کار نبود.

گفت‌و‌شنود را باید همچون مفهوم «آزادی برای» و «آزادی از» (freedom / liberty) از مغرب‌زمین آموخت. در زبان فارسیِ بیهقی، «آزادی» به معنای «آفرین و ستایش» آمده است. وقتی دو فرد آزاد و برابر در حقوق فردی و اجتماعی به معنای مدرن نباشند، و آداب گفت‌و‌شنود را هم در خانه و مدرسه تمرین نکرده باشند، استعداد شنیدن وعظ و خطابه را دارند اما قادر به گفت‌و‌شنود نیستند.

در عنفوان جوانی، به توصیه‌ی کشیش پروتستان آمریکایی ــ گیاه‌شناسی که نزد او عهد عتیق و جدید را به انگلیسی ادبی می‌خواندم و همان شخص مرا به تدریس زبان انگلیسی در انجمن ایران و آمریکا گمارد ــ ضمن تدریس مکالمه، باید کتاب‌های reading را هم آموزش می‌دادم. یکی از این کتاب‌ها متنی درباره‌ی نمایش‌نامه‌خوانی در عمارت‌های (mansions) اشراف بود که در سده‌های هفدهم و هجدهم، پس از اختراع چاپ، اعضای خانواده با کتاب‌های نمایش در دست، نقش‌خوانی می‌کردند.

حدود ده سال پس از آن، زمانی که پدر شدم، دوستان جوانی پیدا کردیم که به آپارتمان حدود ۵۰ متری ما می‌آمدند و با هم نمایش‌نامه‌خوانی می‌کردیم. این دوستان جوان ــ نظیر ناصح کامکاری که رشته‌ای مرتبط با نمایش می‌خواند و اکنون نمایش‌نامه‌نویس، داستان‌کوتاه‌نویس و مدرس نمایش است، یا رامین ناصح‌نصیر که امروز بازیگر صاحب‌نام تئاتر و سینماست و آن زمان در خانه‌ی خود نمایش‌نامه‌خوانی می‌کرد ــ همراه ما بودند. در خانه‌ی ناصح هم این نشست‌ها برگزار می‌شد. ما طبق سرفصل‌های درسی دانشجویان نمایش، نمایش‌نامه‌خوانی برگزار می‌کردیم.

بعدها که آثار مارکس را می‌خواندم، دریافتم او و استوارت میل به نقد یکدیگر می‌پرداختند. این نوع گفت‌و‌شنود میان دو دانشمند با دیدگاه‌های متضاد، خلق‌الساعه (خودبه‌خودی) نبود بلکه از سنت باستانی یونانی مایه می‌گرفت.

با الهام از همان متن‌های انگلیسی که تدریس می‌کردم، از نمایش‌نامه‌خوانی قصدی برای دموکراتیزه‌کردن ذهن خودم، فرزند خردسالم و همسرم داشتم. زندگی آن دوستان هرکدام مسیری متفاوت یافت و ما هم به دست‌اندازهای پس از ۱۳۷۰ دچار شدیم. اما برای من نمایش از یونان به این‌سو و موسیقی چندصدایی (polyphonic) کلاسیکِ پیشا و پسا رنسانس، با گفت‌و‌شنود در غرب عجین شد.

وقتی گفت‌و‌گوی برتراند راسل با کشیشی اهل عرفان را خواندم یا مناظره‌های سکولارها و کمونیست‌های ایتالیایی با ارباب کلیسا ــ و داستان‌های رقابت شهردار کمونیست با کشیش همان شهر مجموعه داستان های Don Camillo and the devil (که شاملو هم برخی از آن‌ها را ترجمه کرد) ــ دریافتم توان گفت‌و‌شنود در مغرب‌زمین پشتوانه‌ای هزاران‌ساله دارد. ما باید میان‌بُر بزنیم و این پس‌زمینه‌ها را در خانه، مدرسه، دانشگاه و رسانه ایجاد کنیم؛ و متون منثور و منظوم خود را نیز نقد کنیم و تنها به سجع، موسیقی کلام و مفاهیم باستانی آن‌ها دل‌خوش نباشیم.
https://www.tg-me.com/c/1333583383/119
Forwarded from پرسش های تاریخ معاصر از قاجاریه تا امروز
ما نمی‌توانیم چرخ را دوباره اختراع کنیم، اما می‌توانیم روش‌شناسی مغرب‌زمین را برای رسیدن به آزادی به مفهوم مدرن و کسب توان گفت‌و‌شنود بیاموزیم و در زبان خود به کار بگیریم. اکنون در آموزش زبان‌های دوم و سوم، نقش‌بازی (role playing) رایج است. ما اما هنوز کسی را که گلستان سعدی را از بر دکلمه می‌کند، می‌ستاییم. و اعتراف کنیم
مفهومی که امروزه لازم داریم در انبان میراث گذشته ی "با شکوه " ما  یافت می نشود.
رامین مستقیم
https://www.tg-me.com/c/1333583383/119
2025/10/24 12:27:19
Back to Top
HTML Embed Code: