Telegram Web Link
Top-10: Dunyodagi eng chuqur okeanlar va dengizlar.

Ehtimol, siz ushbu reytingda aynan okeanlar eng chuqur suv xavzalari deb o'ylarsiz? Lekin hayron bo'lishga tayyor bo'ling- maydoni va suv yuzasidan eng qorong'u chuqurliklargacha bo'lgan masofa bo'icha okeanlardan ancha chuqur bo'lgan dengizlar bor. Matn ko'payib ketdi, shuning uchun men uni ikki postga bo'lishim kerak bo'ldi. Qani, 10 o'rindan o'rganishni boshladik!

10. Shimoliy Muz okeani yoki Arktik okeani (o'rtacha chuqurlik-1225 m, eng katta chuqurlik-5527 m).
Bu okean dunyodagi eng sayoz va eng kichik okean bo'lib,Yerning beshta eng muhim suv ob'ektlaridandir. Garchi ba'zi okeanograflar Shimoliy Muz okeanini Arktik O'rtayer dengizi (yoki Arktik dengizi) deb atashsa-da, uni faqat materiklararo suv xavzasi yoki hatto Atlantika okeanining quyilish joyi deb tasniflashsa-da, Xalqaro gidrografiya tashkiloti (MGO) uni aynan okean deb tan oldi.

9. Yaponiya dengizi (o'rtacha chuqurlik-1753 m, eng katta chuqurlik-3742 m).
Yaponiya dengizi Yaponiya arxipelagi, Osiyo va Saxalin o'rtasidagi chetroqdagi dengizdir. Dengizni Tinch okeanidan aynan orollar ajratib turadi. Siyosiy jihatdan u Yaponiya, Shimoliy Koreya, Rossiya va Janubiy Koreyaga tegishli. Ushbu okeanning Shimoliy va Janubiy suvlarining flora va faunasi xilma-xilligi bo'yicha farqlanib turadi. Ko'plab dengiz yulduzlari, qisqichbaqachalar, dengiz urchinlari va dengiz itchalari yashaydi.

8. O'rtayer dengizi (o'rtacha chuqurlik-1500 m, eng katta chuqurlik-5267 m).
Bu dengiz Atlantika okeaniga chiqish imkoniyatiga ega, o'rtayer dengizi havzasi va deyarli butunlay quruqlik bilan o'ralgan: shimoldan - Janubiy Evropa va Kichik Osiyo, janubdan - Shimoliy Afrika, sharqdan esa - Levantiya mintaqasi (Suriya, Falastin, Livan). Ba'zan O'rtayer dengizi Atlantika okeanining ajralmas qismi deb hisoblanadi, lekin bu dengizni alohida suv ob'ekti sifatida tasniflash ko'proq tarqalgan.

7. Meksika ko'rfazi (o'rtacha chuqurlik-1485 m, eng katta chuqurlik-4384 m).
Meksika ko'rfazi Shimoliy Amerikaning materik yerlari bilan o'rab olingan okean havzasidir. Shimoliy-sharqda, shimolda va shimoliy-g'arbda AQSh qirg'oqlarini, janubiy-g'arbda - Meksikani va janubiy-sharqda - Kubani yuvib turadi. Olimlar orasida bu suv omborining kelib chiqishi haqida juda ko'p tortishuvlar mavjud. Meksika ko'rfazi taxminan 300 million yil oldin meteorit bilan yerning to'qnashuvi natijasida yuzaga kelgani to'g'risida gipoteza mavjud. Ammo ko'pchilik geologlar u litosfera plitalarining tektonik harakati natijasida paydo bo'lganiga ishonishadi.

6. Bering dengizi (o'rtacha chuqurlik-1600 m, eng katta chuqurlik-4151 m).
Uning maydoni 2 315 000 kv km bo'lib, u chetda joylashgan dengizlar safiga kiradi. Tinch okeanining shimoliy qismida joylashgan Bering dengizi Osiyo va Shimoliy Amerika o'rtasida joylashgan. Shimoliy-sharqda Bering dengizi Alyaska yarim oroliga chegaradosh, shimoliy-g'arbda esa Chukotka, Shimoliy Kamchatka va Koryak tog'lari qirg'oqlari bilan o'ralgan. 18 asrda bu dengiz Kamchatka dengizi va Qunduz dengizi deb atalar edi, ammo so'ng 1725 dan 1743 yillargacha bo'lgan davrda ushbu tabiiy hovuzni o'rgangan mashhur navigator va olim Vitus Bering nomini oldi. Hayvonlardan bu muzdek suvlar ko'proq suzgichoyoqliklar vakillariga (muhrlar, morjlar va nerpalarga) yoqadi.

5. Janubiy Xitoy dengizi (o'rtacha chuqurlik-1024 m, eng katta chuqurlik-5560 m).
Tinch okeani havzasining suvlariga tegishli bo'lgan bu yarim-yopiq dengiz 3 500 000 kv km maydonni o'z ichiga oladi. Hinduxitoy yarim orolidan Kalimantan, Palavan, Luson va Tayvan orollariga qadar joylashgan. Jahon dengiz yo'llarining uchdan bir qismi Janubiy Xitoy dengizi orqali o'tadi va bu erda neft va gaz katta konlari mavjud deb hisoblashadi.
4. Karib dengizi (o'rtacha chuqurlik – 2500 m, eng katta chuqurlik-7686 m). Karib dengizi Atlantika okeani aqvatoriyasidagi g'arbiy yarimsharining tropik iqlim zonasiga tegishli. U janub va g'arbdan Markaziy va Janubiy Amerika, shimol va sharqdan – katta va kichik Antil orollari, janubiy-g'arbdan – Panama kanali va Tinch okeani, shimoliy-g'arbdan – Yukatan bog'izı va Meksika ko'rfazi bilan o'ralgan. Bugungi kunda bu dengiz nomi ko'pincha elita dam olish maskanlari bilan bog'liq, ammo bir paytlarda bu suvlar tinch dengizchilarni qo'rqitgan shafqatsiz garovgirlar (piratlar) uchun boshpana bo'lgan.

3. Atlantika okeani (o'rtacha chuqurlik – 3646 m, eng katta chuqurlik-8486 m).
Ushbu maydoni 106 460 000 kvadrat metrni tashkil etuvchi va chuqirlik bo'yicha dunyodagi ikkinchi o'rindagi okean yer yuzasining taxminan 20% va jahon okeanining 29% tashkil etadi. Atlantika okeani Eski dunyodan Yangini, Evropa va Afrikadan Janubiy va Shimoliy Amerikani ajratadi. Shimolda Grenlandiya va Islandiya orollari bilan chegaradosh.

2. Hind okeani (o'rtacha chuqurlik-3711 m, eng katta chuqurlik-7729 m).
Bu okean dunyodagi uchinchi yirik suv havzasidir. Hind okeani maydoni 70 560 000 kv.km atrofida, shimolda Osiyo, g'arbda Afrika, sharqda Avstraliya va janubda Antarktida bilan chegaralangan. Ushbu okeanning shakllanishi Erta Yura davrida qadimgi Gondvana superkontinenti bolinishi paytida boshlangan va uning o'zgarishi tektonik plitalarning doyimiy harakatlari tufayli bugungi kungacha davom etmoqda. Ushbu mintaqadagi eng muhim hodisalardan biri 2004 zilzilasi bo'lib, Rixter shkalasi bo'yicha 9.3 balldagi kuchli turtish insoniyatning zamonaviy tarixidagi eng dahshatli tsunamisiga sabab bo'ldi.

1. Tinch okeani (o'rtacha chuqurlik-3984 m, eng katta chuqurlik-10994 m).
Oldingizda yer yuzidagi eng katta va eng chuqur okean turibdi. Shimoldagi shimoliy muz okeanidan janubdagi Antarktidagacha cho'zilgan, g'arbda Osiyo va Avstraliya qirg'oqlarini yuvib, sharqiy qismida Janubiy va Shimoliy Amerika bilan chegaradosh. Tinch okeanini o'z aldamchi nomini portugaliyalik dengizchi Magellan boshchiligidagi kashfiyotchilar guruhining uch oylik ekspeditsiyasi paytida olgan. Ular suzishlarining aynan usha paytida ob-havo juda yaxshi bo'lgan va hech qanday bo'ronga tushishmagan.

Sizga “Inson va tabiat” konkursiga biz bilan birga tayyorgarlik ko'rish yoqyabtimi?
Qizil dengiz - dunyodagi eng sho'r va eng issiq dengizdir.

Umumiy maydoni 438 000 kv.km., Arabiston yarim orolining va Afrikaning o'rasida joylashgan Qizil dengiz flora va faunasi bo'yicha eng boy va qiziqarli hisoblanadi.

Qizil dengiz jahon okeani barcha dengizlari orasida eng sho'ridir. Chunki qizil dengiz birorta daryo oqib tushmaydigan dunyodagi yagona dengizdir. Uning sho'rlik darajasi 1 litr suvga tuz 41 grammgacha yetadi. Taqqoslash uchun – Qora dengizning sho'rligi 1 litr suvga 18 gramm tuz.

Nima uchun"Qizil"?
Bu savolga bir nechta javob versiyalari mavjud:
Olimlarning fikricha, qizil dengizning shunday rangiga mavsumiy o'sish davrida dengiz suvlarini tegishli qizil-jigarrang rangga bo'yadigan suv o'tlari sababchidir.
Tadqiqotchilar esa dengiz nomi sohilida joylashgan qizil qoyalar tufayli dengizchilar tomonidan berilgan deb fikr yuritishmoqda.

Qizil dengiz - eng yosh dengizlardan biri.

U 25 million yil oldin er qobig'i yorilib Sharqiy Afrika Rift vodiysi paydo bo'lganda shakllana boshladi. Yerning aylanishi tufayli Afrika litosfera plitasi Arabiston plitasidan ajralib , ular orasida chuqurlik paydo bo'ldi va ming yillar davomida dengiz suvi bilan to'ldirildi.

Qizil dengiz - birorta daryo oqib tushmaydigan dunyodagi yagona suv ombori, shuning uchun uning suvlari shaffofligi bilan ajralib turadi. Bu esa, uni er yuzidagi eng chiroyli joylardan biri qiladi.
Bosh meridian nima?

Bosh meridian Shimoliy va Janubiy qutblarni bog'laydigan xayoliy chiziq. U Qirollik Grinvich observatoriyasi orqali o'tadi.

XIX asrning oxiriga qadar dunyo dengizlarida hech qanday koordinatalar tizimi yo'q edi, bu dengiz navigatsiyasini sezilarli darajada qiyinlashtirar edi va hatto ba'zan kema halokatlariga olib kelar edi. Buni tuzatish uchun butun dunyo bosh meridianini tanlashga qaror qilindi.

1884 yilda Vashingtondagi xalqaro konferensiyada meridianlarning boshlang'ich nuqtasi uchun butun dunyo bo'ylab Britaniya Grinvich shahridagi observatoriya orqali o'tadigan meridianni qabul qilish taklif qilindi. Ushbu taklif uchun buyuk Britaniya, AQSh va boshqa 20 konferentsiya ishtirokchilari ovoz berishdi, Frantsiya va Braziliya ovoz berishmadi va faqat Dominikan Respublikasi qarshi ovoz berdi.

Ushbu astronomik va meteorologik observatoriya 1674 yilda ingliz qiroli Karl II tomonidan dengizchilar uchun muhim koordinatalarni aniqlashtirish uchun tashkil etilgan.

Bosh meridian nafaqat geografik uzunlikni boshlanishi, balki nolinchi vaqt zonasi meridianidir. Grinvich meridianidagi o'rtacha quyosh vaqti butun dunyo bo'ylab vaqtni sinxronlashtirish uchun ishlatiladi.

Qaysi davlatlar, dengizlar va hududlardan bosh meridian o'tadi?

Bosh meridian Shimoliy Muz okeani, Norvegiya dengizi, Shimoliy dengiz, Buyuk Britaniya, La Mansh bo'g'azi, Fransiya, Ispaniya, O'rtayer dengizi, Jazoir, Mali, Burkina-Faso, Togo, Gana, Atlantika okeani va Antarktidani kesib o'tadi.
Dunyoda kamida 60 dengiz bor. Lekin tashvishlanmang, tanlovda siz hammasini bilishiz shart emas. Bugun eng qiziqlari haqida gapiraylik:

1. Sargasslar dengizi.
Mintaqadagi eng katta dengiz quruqlik bilan chegaralanmagan. Atlantika okeanida ekvatordan shimolroq joylashgan. Har tomondan dengiz oqimlari bilan o'rab olingan: janubiy Passat, shimoliy Shimoliy-Atlantika, sharqiy Kanar va g'arbiy Golfstrim oqimlari bilan. Bu uni soat yo'nalishi bo'yicha aylanishiga olib keladi. Dengiz doimo o'z chegaralarini va maydonini (bu ba'zan 8 million kv km ga etadi) o'zgartiradi. Sargasslar dengizi o'z nomini o'simliklar tufayli olgan. Sargassum suv o'tlari uzunligi 10 metrgacha bo'ladi, ildiz qismi dengiz tubiga birikgan. Uzilib ketgan o'tlar suv ustida erkin suzadigan tallusni hosil qiladi.

2. Kaspiy dengizi. Yerdagi eng katta yopiq suv ombori. Formal belgilarga ko'ra, Kaspiy dengizi - bu oqmas ko'l. Kaspiy dengizining maydoni taxminan 390 000 kv.km, maksimal chuqurligi 1025 m bo'lib, undagi suv sathi balandligi bir pasayib, bir ko'tarilib turadi va uzoq vaqt barqaror bo'lmaydi. Lekin u har doim dunyo okeani sathidan past. Xozir - taxminan 27 metrga. Kaspiy dengiziga dunyoda ishlab chiqariladigan qora ikraning 90% to'g'ri keladi.

3. Filippin dengizi. U chuqurlik bo'yicha birinchi orinda va maydon bo'yicha ikkinchi o'rinda turadi. "Chellenjerning tubsizligi" deb nomlangan eng chuqur nuqta 10.994 metrlik belgida yotadi. Aynan shu erda Mariana xandaqi o'tgan. Filippin dengizining o'rtacha chuqurligi (4108 metr) nafaqat boshqa barcha dengizlarning, balki sayyoramizning barcha okeanlarining o'rtacha chuqurligidan uch barobar ko'pdir.Filippin dengizining tubi nisbatan yaxshi o'rganilgan. Tinch okeanidagi Olovli halqasi aynan u orqali o'tadi. Uxlab yotgan va harakat qilayotgan ko'plab vulqonlar mavjud. Dengiz tubida ular juda ko'p va ko'pchiligining balandligi 2-3 ming metrni tashkil etadi. Tog'lar ham mavjud bo'lib, ba'zi tizmalari 2500 kilometrdan ko'proq, bu Ural tog'laridan uzunroq.
Дорогие друзья! Мы с коллегами приятно удивлены тем, какой интерес вы проявляете к подготовке в этом году!

Тема «Мир воды» обширная и очень интересная. Вопросы, как и всегда, будут простые, средние, сложные и очень сложные. В рамках подготовки мы рассмотрели лишь часть из них.

Наш конкурс - это не Олимпиада и не какая-либо другая форма контроля. Большинство вопросов никак не связаны со школьной программой.

Наш «ЧИП» - это образовательный проект. У нас нет цели проверить уровень знаний детей. Но у нас есть цель заинтересовать их, побудить узнавать новое.

Поэтому не так уж важно, на сколько вопросов удастся дать правильный ответ. А важно, чтобы ребёнок пришёл домой и захотел узнать то, чего не знал раньше.
Конкурс ЧИП ❗️ Инструкция как принять участие ❗️(только для зарегистрированных и оплативших участников)

1. Зайдите на сайт https://chip.olympia.uz
2. Нажмите на кнопку Принять участие в ЧИП.
2. Введите ваш ID код ( Если забыли ID код его можно восстановить по номеру телефона,который указывали при регистрации)
3. Ознакомьтесь с правилами
4. Нажмите "Старт"


Доступ к конкурсу откроется 30 октября 2021 в 9.00 утра, а закроется в 21.00 вечера.

⚠️ Обратите внимание! Как только вы зайдёте в систему, начнется отсчёт времени.

У вас будет 45 минут на прохождение конкурса.

Все вопросы по телефону :

+99895 515 15 00
+99899 831 97 70

Или в в Телеграм: @kangaroo_2021

___________

CHIP tanlovi ❗️ Qatnashish bo'yicha ko'rsatma ❗️ (faqat ro'yxatdan o'tganlar uchun)

1. https://chip.olympia.uz veb-saytiga o'ting
2. CHIP-da qatnashish tugmasini bosing.
2. ID kodingizni kiriting (agar siz ID kodingizni unutgan bo'lsangiz, uni ro'yxatdan o'tishda ko'rsatgan telefon raqamingiz orqali tiklashingiz mumkin)
3. Qoidalarni o'qing
4. "Boshlash" tugmasini bosing


Tanlovga kirish 2021 yil 30-oktyabr kuni soat 9:00 da ochiladi va 21:00 da yopiladi

⚠️ E'tibor bering! Tizimga kirishingiz bilanoq, sizga ajratilgan vaqt o’tishni boshlaydi.

Tanlovni yakunlash uchun sizga 45 daqiqa vaqt beriladi.

Murojaat uchun telefon :

+99895 515 15 00
+99899 831 97 70

Yoki Telegramda: @kangaroo_2021
Bizga allaqachon mamnun ishtirokchilarimiz fotosuratlarini yuborishmoqda.😊👍

_____________

Нам уже присылают фото довольных участников. 😁👍
🧢Kepklar yo'lda🧢

Bizga allaqachon mamnun ishtirokchilarimiz fotosuratlarini yuborishmoqda (sertifikatlar, kitoblar, kepkalar) biz ularni kanaldagi galereyaga joylashtiramiz. 👉 @Kangaroo_2021

Yana ish jarayoni bilan bo'lishishimizni istarmidingiz ? 🤔

_______________________

🧢Кепки уже в дороге🧢

Отправляйте нам свои фото с участия в конкурсе (сертификаты, книги, кепки), опубликуем в галерее на канале.😊📲 👉 @Kangaroo_2021

А вам нравится когда мы делимся рабочими моментами?🤔
Forwarded from Рузанна
Здравствуйте, меня зовут Эмилия, я из города Бухары, школы №30 ученица 4 класса. Хотела бы выразить огромную благодарность всем организаторам! Участвовала с большим удовольствием, это было так интересно, а главное очень познавательно. Перед конкурсом я читала электронную информацию, смотрела видеоролики и уже на момент подготовки узнала для себя много нового. Мне очень понравились вопросы, они были разносторонние, увлекательные. Отдельное спасибо за подарочную книгу, с удовольствием её прочту!
2025/07/07 08:06:21
Back to Top
HTML Embed Code: