سالِ پرنشیب و کم‌فراز دیگری سپری شد و سربلندی‌اش برای مردم ایران و سرافکندگی‌اش برای گرگ‌های در لباس میش به جا ماند. در تاریخ از ما به‌نیکی یاد خواهند کرد؛ نسل راست‌قامتانی که بارها به چهرۀ سیاه ضحاکان زمانه سیلی زد و تا زنده بود، نگذاشت خاک ایران بر زانوانش بوسه زند.
نوروز پیروز.
١۴۰٣/١٢/۳۰
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
نوروز پیروز.
١۴۰٣/١٢/۳۰
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
❤157👍18👏11😢3👎2
روزنامه‌جات یا روزنامجات؟
واژهٔ rōznāmag از فارسی میانه وارد عربی شده و تبدیل به روزنامج شده. در عربی روزنامج و واژه‌های مشابه را با ـات جمع بسته‌اند و شده روزنامجات. این واژه‌ها را دوباره از عربی وام گرفته‌ایم و ـجات را از انتهای این واژه‌ها برداشته‌ایم و به واژه‌های دیگر، مانند ترشی و سبزی و کارخانه، افزوده‌ایم.
منبع:
«دربارۀ زبان فارسی، ویرایش زبانی و درست و غلط در زبان»، علی‌اشرف صادقی، تدوین فرهاد قربان‌زاده، چاپ‌شده در: درست و غلط در زبان از دیدگاه زبان‌شناسی (ویراست دوم)، کتاب بهار، ١۴٠١، صفحهٔ ۱۴۰.
۱۴۰۴/۰۱/۱۰
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
واژهٔ rōznāmag از فارسی میانه وارد عربی شده و تبدیل به روزنامج شده. در عربی روزنامج و واژه‌های مشابه را با ـات جمع بسته‌اند و شده روزنامجات. این واژه‌ها را دوباره از عربی وام گرفته‌ایم و ـجات را از انتهای این واژه‌ها برداشته‌ایم و به واژه‌های دیگر، مانند ترشی و سبزی و کارخانه، افزوده‌ایم.
منبع:
«دربارۀ زبان فارسی، ویرایش زبانی و درست و غلط در زبان»، علی‌اشرف صادقی، تدوین فرهاد قربان‌زاده، چاپ‌شده در: درست و غلط در زبان از دیدگاه زبان‌شناسی (ویراست دوم)، کتاب بهار، ١۴٠١، صفحهٔ ۱۴۰.
۱۴۰۴/۰۱/۱۰
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
👍35❤19😢1
شما شاهد رذالت و بی‌شعوری صاحب کانالی در پیام‌رسان ایتا هستید که تاکنون بیش از صد مطلب مرا دزدیده و در کانال خود منتشر کرده.
١۴٠۴/٠١/١١
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
١۴٠۴/٠١/١١
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
😢95👍34❤6👎5👏5
کتاب فارسی عمومی (نام پیشین: زبان و ادبیات فارسی عمومی) به قلم استادان حسن ذوالفقاری و غلامرضا عمرانی و فریده کریمی موغاری از پرفروش‌ترین کتاب‌ها در میان کتاب‌های هم‌رده است. در چاپ‌های اخیرِ کتاب نام دو مؤلف از سه مؤلف، یعنی استادان غلامرضا عمرانی و فریده کریمی موغاری، حذف شده. می‌دانیم که حقوق معنوی حذف‌شدنی نیست و تا هزار سال دیگر هم این کتاب گردآوردۀ این سه استاد است.
امیدواریم انتشارات ارجمند چشمه، که از ناشران خوشنام کشورمان است، دراین‌باره اطلاع‌رسانی کند و بگوید که چرا نام دو مؤلف کتاب را از روی جلد حذف کرده و آیا این حذفِ نام حذفِ حقوق مادی را هم در پی داشته یا نه.
١۴٠۴/٠١/١٨
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
امیدواریم انتشارات ارجمند چشمه، که از ناشران خوشنام کشورمان است، دراین‌باره اطلاع‌رسانی کند و بگوید که چرا نام دو مؤلف کتاب را از روی جلد حذف کرده و آیا این حذفِ نام حذفِ حقوق مادی را هم در پی داشته یا نه.
١۴٠۴/٠١/١٨
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
❤31👏16👍14😢6👎1
به پیوست، عکسی از یک صفحۀ کتاب سبک‌شناسی بهار را می‌بینید. هنگام نقل این صفحه در مقالۀ «نقد و بررسی غلط ننویسیم»، سهو کرده‌ام و در یک جا «که» را جا انداخته‌ام.
برخی سروران به‌درستی دریافته‌اند بنده در جایگاهی نیستم که نوشته‌هایشان را به نامم بیالایند. ازاین‌رو، هنگامی که این مطلب بهار را از روی مقالۀ این کمترین حروف‌نگاری کرده‌اند و در نوشته‌های خود آورده‌اند، مستقیم به سبک‌شناسی ارجاع داده‌اند و اشاره‌ای به مقالۀ بنده نکرده‌اند. تا اینجایش اشکالی ندارد. مشکل آنجا است که آن‌ها هم «که» را جا انداخته‌اند.
١۴٠۴/٠١/٢٢
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
برخی سروران به‌درستی دریافته‌اند بنده در جایگاهی نیستم که نوشته‌هایشان را به نامم بیالایند. ازاین‌رو، هنگامی که این مطلب بهار را از روی مقالۀ این کمترین حروف‌نگاری کرده‌اند و در نوشته‌های خود آورده‌اند، مستقیم به سبک‌شناسی ارجاع داده‌اند و اشاره‌ای به مقالۀ بنده نکرده‌اند. تا اینجایش اشکالی ندارد. مشکل آنجا است که آن‌ها هم «که» را جا انداخته‌اند.
١۴٠۴/٠١/٢٢
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
👏28👍9❤5
آیا گرگ توتِم مردم آذربایجان است؟
[یکی از علت‌های] متروک شدن بعضی از الفاظْ اعتقادات دینی یا موهومات و خرافات یا آداب اجتماعی است. در بسیاری از جوامع بشری برای الفاظ خاصیت و اثر جادویی قائل هستند و ازاین‌رو گمان می‌برند که ذکر نام موجودهای زیان‌آور یا چیزهای شوم موجب حضور آن‌ها یا گریبان‌گیر شدن نحوست آن‌ها خواهد شد. به این سبب از ذکر نام این‌گونه چیزها و امور پرهیز می‌کنند و آن‌ها را به نام‌های کنایه‌آمیز می‌خوانند، تاآنجاکه کلمۀ اصلی ممکن است یکسره فراموش شود. [...] در ترکی آذربایجان نام گرگ فراموش شده و اکنون او را قورت می‌خوانند که معنی اصلی آن «کِرم» است (پرویز ناتل خانلری، تاریخ زبان فارسی، ج ١، ص ٩۶).
عنوان این یادداشت برگرفته از مقاله‌ای به همین نام از دکتر محمد جعفری (قنواتی) است.
توتِم یعنی «حیوان، گیاه یا شیئی که در میان اقوام بدوی مورد توجه، احترام، و تقدیس است و اقوام بدوی میان آن‌ها و نیاکانشان به رابطه‌ای خاص قائل هستند» (فرهنگ بزرگ سخن).
١۴٠۴/٠١/٢٣
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
[یکی از علت‌های] متروک شدن بعضی از الفاظْ اعتقادات دینی یا موهومات و خرافات یا آداب اجتماعی است. در بسیاری از جوامع بشری برای الفاظ خاصیت و اثر جادویی قائل هستند و ازاین‌رو گمان می‌برند که ذکر نام موجودهای زیان‌آور یا چیزهای شوم موجب حضور آن‌ها یا گریبان‌گیر شدن نحوست آن‌ها خواهد شد. به این سبب از ذکر نام این‌گونه چیزها و امور پرهیز می‌کنند و آن‌ها را به نام‌های کنایه‌آمیز می‌خوانند، تاآنجاکه کلمۀ اصلی ممکن است یکسره فراموش شود. [...] در ترکی آذربایجان نام گرگ فراموش شده و اکنون او را قورت می‌خوانند که معنی اصلی آن «کِرم» است (پرویز ناتل خانلری، تاریخ زبان فارسی، ج ١، ص ٩۶).
عنوان این یادداشت برگرفته از مقاله‌ای به همین نام از دکتر محمد جعفری (قنواتی) است.
توتِم یعنی «حیوان، گیاه یا شیئی که در میان اقوام بدوی مورد توجه، احترام، و تقدیس است و اقوام بدوی میان آن‌ها و نیاکانشان به رابطه‌ای خاص قائل هستند» (فرهنگ بزرگ سخن).
١۴٠۴/٠١/٢٣
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
پرتال جامع علوم انسانی
آیا گرگ توتم مردم آذربایجان است؟ (نقد و بررسی تاریخی و متن شناختی یک ادعا) - پرتال جامع علوم انسانی
👍32❤10👏8👎3
انتقادی به دانشنامۀ زبان و ادب فارسی؛
فقط دانشنامۀ ادب فارسی است، نه دانشنامۀ زبان و ادب فارسی
فرهاد قربان‌زاده، پژوهشگر و زبان‌شناس، گفت: این دانشنامه، در ساختار کنونی، فقط دانشنامۀ ادب فارسی است، نه دانشنامۀ زبان و ادب فارسی. زیرا در آن به بخش زبان توجه کافی نشده است و پسندیده‌تر آن است که در این دانشنامه به زبان فارسی توجه بیشتری شود.
دانشنامۀ زبان و ادب فارسی مجموعه‌ای دوازده‌جلدی در حوزۀ زبان و ادبیات فارسی است که به همت فرهنگستان زبان و ادب فارسی و به سرپرستی اسماعیل سعادت، عضو پیوستۀ این فرهنگستان، تدوین شده‌است. این دانشنامه با همکاری بیش از ۴۲۰ پژوهشگر و نویسنده تهیه شده و انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی با همکاری انتشارات سخن آن را چاپ و منتشر کرده‌است. آخرین ویرایش آن در سال ۱۳۹۸ در دسترس قرار گرفت. این دانشنامه الفبایی است و موضوعات متنوع و گستردۀ ادبی را در بر می‌گیرد.
هدف از تدوین این مجموعه، حفظ و ترویج میراث غنی زبان و ادبیات فارسی، به دست دادن مرجعی معتبر برای پژوهش‌های ادبی و زبانی، و پشتیبانی از پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به فرهنگ و ادب فارسی است.
این اثر با سرمایه‌گذاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی و کوشش شماری از پژوهشگران جایگاه ویژه‌ای در میان آثار مرجع ادبی ایران دارد و گنجینه‌ای از دانش و فرهنگ فارسی است.
با این حال، فرهاد قربان‌زاده در نقدی که به این مجموعه وارد کرده، معتقد است عنوان «دانشنامۀ زبان و ادب فارسی» با محتوای آن همخوانی کامل ندارد. او اشاره می‌کند که تمرکز اصلی این اثر بر ادبیات است و در آن به‌قدر کافی به بخش زبان‌شناسی توجه نشده‌است.
وی دربارۀ دانشنامۀ زبان و ادب فارسی به خبرنگار ایبنا گفت: این دانشنامه، در ساختار کنونی، فقط دانشنامۀ ادب فارسی است، نه دانشنامۀ زبان و ادب فارسی. زیرا در آن به بخش زبان توجه کافی نشده‌است و پسندیده‌تر آن است که در این دانشنامه به زبان فارسی توجه بیشتری شود و مؤلفانْ بر اصطلاحات زبان‌شناسی آن بیفزایند. برای نمونه، در این دانشنامه مقالۀ «حافظ» ٣١ صفحه و مقالۀ «زبان فارسی» یک صفحه است! یعنی برای مؤلفان این دانشنامه، حافظ حتی از زبانی که به آن شعر سروده هم مهم‌تر بوده! آن هم ٣١ برابر! تا آن روز عنوان این کتاب باید دانشنامۀ ادب فارسی باشد.
این زبان‌شناس افزود: همان‌گونه که اصطلاحات بدیع و بیان و عروض و قافیه در این دانشنامه آمده و مثال‌هایی از ادب فارسی برای آن‌ها آورده‌اند، بهتر است اصطلاحات پرکاربرد زبان‌شناسی، همراه با نمونه‌هایی از زبان فارسی، به کتاب افزوده شود. در ویرایش بعدی دانشنامه می‌توان اصطلاح‌های پایه‌ای یا پیشینه‌دار مانند «اماله» و «بسیط» و «بن / ستاک / مادّه» و «پیشوند» و «پسوند» و «تکیه» و «جنس» و «(دستور) حالت» و «حذف» و «حرف ربط» و «صامت / همخوان» و «عبارت» و «قلب» و «مرکّب» و «مشتق» و «مصوت / واکه» و «مضاف» و «مضاف‌الیه» و «معرفه» و «ممال» و «منادا» و «موصوف» و «نکره» و «واو معدوله» و «یای مجهول» را به آن افزود.
این پژوهشگر گفت: افزون‌براین، می‌توان شماری از اصطلاحات جدید و پرکاربرد زبان‌شناسی را نیز به‌همراه نمونه‌هایی از زبان فارسی به کتاب اضافه کرد. از دیگر اصطلاحات کمی تخصصی‌تر یا اندکی جدیدتر، که می‌توان آن‌ها را در دانشنامه آورد، می‌توان به «ساخت معکوس» و «همگونی واکه‌ای» و «مبتداسازی» و «واج» و «واک» و ده‌ها اصطلاح دیگر اشاره کرد.
منبع: خبرگزاری ایبنا
۱۴۰۴/۰۱/۱۱
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
فقط دانشنامۀ ادب فارسی است، نه دانشنامۀ زبان و ادب فارسی
فرهاد قربان‌زاده، پژوهشگر و زبان‌شناس، گفت: این دانشنامه، در ساختار کنونی، فقط دانشنامۀ ادب فارسی است، نه دانشنامۀ زبان و ادب فارسی. زیرا در آن به بخش زبان توجه کافی نشده است و پسندیده‌تر آن است که در این دانشنامه به زبان فارسی توجه بیشتری شود.
دانشنامۀ زبان و ادب فارسی مجموعه‌ای دوازده‌جلدی در حوزۀ زبان و ادبیات فارسی است که به همت فرهنگستان زبان و ادب فارسی و به سرپرستی اسماعیل سعادت، عضو پیوستۀ این فرهنگستان، تدوین شده‌است. این دانشنامه با همکاری بیش از ۴۲۰ پژوهشگر و نویسنده تهیه شده و انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی با همکاری انتشارات سخن آن را چاپ و منتشر کرده‌است. آخرین ویرایش آن در سال ۱۳۹۸ در دسترس قرار گرفت. این دانشنامه الفبایی است و موضوعات متنوع و گستردۀ ادبی را در بر می‌گیرد.
هدف از تدوین این مجموعه، حفظ و ترویج میراث غنی زبان و ادبیات فارسی، به دست دادن مرجعی معتبر برای پژوهش‌های ادبی و زبانی، و پشتیبانی از پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به فرهنگ و ادب فارسی است.
این اثر با سرمایه‌گذاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی و کوشش شماری از پژوهشگران جایگاه ویژه‌ای در میان آثار مرجع ادبی ایران دارد و گنجینه‌ای از دانش و فرهنگ فارسی است.
با این حال، فرهاد قربان‌زاده در نقدی که به این مجموعه وارد کرده، معتقد است عنوان «دانشنامۀ زبان و ادب فارسی» با محتوای آن همخوانی کامل ندارد. او اشاره می‌کند که تمرکز اصلی این اثر بر ادبیات است و در آن به‌قدر کافی به بخش زبان‌شناسی توجه نشده‌است.
وی دربارۀ دانشنامۀ زبان و ادب فارسی به خبرنگار ایبنا گفت: این دانشنامه، در ساختار کنونی، فقط دانشنامۀ ادب فارسی است، نه دانشنامۀ زبان و ادب فارسی. زیرا در آن به بخش زبان توجه کافی نشده‌است و پسندیده‌تر آن است که در این دانشنامه به زبان فارسی توجه بیشتری شود و مؤلفانْ بر اصطلاحات زبان‌شناسی آن بیفزایند. برای نمونه، در این دانشنامه مقالۀ «حافظ» ٣١ صفحه و مقالۀ «زبان فارسی» یک صفحه است! یعنی برای مؤلفان این دانشنامه، حافظ حتی از زبانی که به آن شعر سروده هم مهم‌تر بوده! آن هم ٣١ برابر! تا آن روز عنوان این کتاب باید دانشنامۀ ادب فارسی باشد.
این زبان‌شناس افزود: همان‌گونه که اصطلاحات بدیع و بیان و عروض و قافیه در این دانشنامه آمده و مثال‌هایی از ادب فارسی برای آن‌ها آورده‌اند، بهتر است اصطلاحات پرکاربرد زبان‌شناسی، همراه با نمونه‌هایی از زبان فارسی، به کتاب افزوده شود. در ویرایش بعدی دانشنامه می‌توان اصطلاح‌های پایه‌ای یا پیشینه‌دار مانند «اماله» و «بسیط» و «بن / ستاک / مادّه» و «پیشوند» و «پسوند» و «تکیه» و «جنس» و «(دستور) حالت» و «حذف» و «حرف ربط» و «صامت / همخوان» و «عبارت» و «قلب» و «مرکّب» و «مشتق» و «مصوت / واکه» و «مضاف» و «مضاف‌الیه» و «معرفه» و «ممال» و «منادا» و «موصوف» و «نکره» و «واو معدوله» و «یای مجهول» را به آن افزود.
این پژوهشگر گفت: افزون‌براین، می‌توان شماری از اصطلاحات جدید و پرکاربرد زبان‌شناسی را نیز به‌همراه نمونه‌هایی از زبان فارسی به کتاب اضافه کرد. از دیگر اصطلاحات کمی تخصصی‌تر یا اندکی جدیدتر، که می‌توان آن‌ها را در دانشنامه آورد، می‌توان به «ساخت معکوس» و «همگونی واکه‌ای» و «مبتداسازی» و «واج» و «واک» و ده‌ها اصطلاح دیگر اشاره کرد.
منبع: خبرگزاری ایبنا
۱۴۰۴/۰۱/۱۱
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
ایبنا
فقط دانشنامۀ ادب فارسی است، نه دانشنامۀ زبان و ادب فارسی!
فرهاد قربان‌زاده، پژوهشگر و زبان‌شناس، گفت: : این دانشنامه، در ساختار کنونی، فقط دانشنامۀ ادب فارسی است، نه دانشنامۀ زبان و ادب فارسی. زیرا در آن به بخش زبان توجه کافی نشده است و پسندیده‌تر آن است که در این دانشنامه به زبان فارسی توجه بیشتری شود.
❤29👍8👏8
Audio
دربارۀ واژۀ شلنگ / شیلنگ
واژۀ شیلنگ به معنی «لوله‌ای خم‌شدنی برای جابه‌جایی آب و مایعات دیگر» در فرهنگ فارسی (معین ۱۳۴۲ـ۱۳۴۷) برگرفته از «آلمانی: schlange [درست: Schlange] یا انگلیسی: Schelling» دانسته شده‌است. در لغت‌نامه (دهخدا و همکاران ۱۳۷۷) خاستگاه واژۀ شیلنگ ذکر نشده‌است. مؤلف فرهنگ فارسی عمید (۱۳۶۳) خاستگاه واژۀ شیلنگ را واژۀ انگلیسیِ Shelling دانسته‌است. در این سه فرهنگ واژۀ شلنگ مدخل نشده‌است. در فرهنگ بزرگ سخن واژۀ شیلنگ اصل قرار گرفته و واژۀ شلنگ به آن ارجاع داده شده‌است. در این فرهنگ ریشۀ شیلنگ با نشانۀ پرسش از آلمانی دانسته شده‌است: «از آلمانی: Schlange؟». در فرهنگ فارسی (صدری‌افشار و همکاران ۱۳۹۶) نیز شیلنگ مدخل اصلی شده و شلنگ به آن ارجاع داده شده و ذیل شیلنگ آورده‌اند که واژۀ شلنگ «گفتاری» است. در این فرهنگ ریشۀ واژه‌ها نیامده‌است.
بشیری (Bashiri 1994, p. 115) به‌درستی واژۀ شلنگ را برگرفته از واژۀ روسیِ šlang به همین معنی رایج در فارسی می‌داند.
متن کامل: https://www.tg-me.com/azvirayesh/966
۱۴۰۳/۰۳/۲۹
▫️نوشتۀ فرهاد قربان‌زاده
▫️با صدای سعیده فضلوی
@azvirayesh
واژۀ شیلنگ به معنی «لوله‌ای خم‌شدنی برای جابه‌جایی آب و مایعات دیگر» در فرهنگ فارسی (معین ۱۳۴۲ـ۱۳۴۷) برگرفته از «آلمانی: schlange [درست: Schlange] یا انگلیسی: Schelling» دانسته شده‌است. در لغت‌نامه (دهخدا و همکاران ۱۳۷۷) خاستگاه واژۀ شیلنگ ذکر نشده‌است. مؤلف فرهنگ فارسی عمید (۱۳۶۳) خاستگاه واژۀ شیلنگ را واژۀ انگلیسیِ Shelling دانسته‌است. در این سه فرهنگ واژۀ شلنگ مدخل نشده‌است. در فرهنگ بزرگ سخن واژۀ شیلنگ اصل قرار گرفته و واژۀ شلنگ به آن ارجاع داده شده‌است. در این فرهنگ ریشۀ شیلنگ با نشانۀ پرسش از آلمانی دانسته شده‌است: «از آلمانی: Schlange؟». در فرهنگ فارسی (صدری‌افشار و همکاران ۱۳۹۶) نیز شیلنگ مدخل اصلی شده و شلنگ به آن ارجاع داده شده و ذیل شیلنگ آورده‌اند که واژۀ شلنگ «گفتاری» است. در این فرهنگ ریشۀ واژه‌ها نیامده‌است.
بشیری (Bashiri 1994, p. 115) به‌درستی واژۀ شلنگ را برگرفته از واژۀ روسیِ šlang به همین معنی رایج در فارسی می‌داند.
متن کامل: https://www.tg-me.com/azvirayesh/966
۱۴۰۳/۰۳/۲۹
▫️نوشتۀ فرهاد قربان‌زاده
▫️با صدای سعیده فضلوی
@azvirayesh
👍26❤9👏3
ماتیک کوتاه‌شدۀ واژۀ فرانسویِ cosmétique است (محمد معین، فرهنگ فارسی). این واژه در زبان فرانسه «کُسمِتیک» / kɔsmetik تلفظ می‌شود و به معنی «لوازم آرایش» است.
کُسماتیک و ماتیک دست‌کم از حدود یک قرن پیش در فارسی به کار رفته:
سبال‌هاش [= سبیل‌هاش] برآمیخته به کُسماتیک / به زیر بینی و بالای لب شده کژتاب (دیوان ادیب‌الممالک فراهانی، ج ٢، ص ٩٧).
لب‌های ماتیک‌مالیده (صادق هدایت، علویه خانم، ص ١١۶).
با استناد به The Oxford English Dictionary (1989, 20 Vol.) در زبان انگلیسی matic- فقط در نقش پسوند به کار می‌رود (چنان‌که automatic) و واژۀ مستقلی نیست. افزون‌براین، در اوایل قرن گذشته شمار وام‌واژه‌های انگلیسی در فارسی بسیار اندک بوده.
تبدیل cosmétique به ماتیک با قاعدۀ ساخت معکوس توجیه می‌شود. فارسی‌زبانان، به‌جز ماتیک (که در آن e به â بدل شده‌است)، دیگر قسمت‌های واژه را حذف کرده‌اند تا، به گمان خود، ادب را نیز رعایت کرده باشند.
سخن پایانی اینکه cosmétique به معنی «لوازم آرایش» و ماتیک به معنی «رژلب» است. پس ماتیک دست‌خوش تخصیص معنایی هم شده‌است.
١۴۰۴/۰٢/۰٩
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
کُسماتیک و ماتیک دست‌کم از حدود یک قرن پیش در فارسی به کار رفته:
سبال‌هاش [= سبیل‌هاش] برآمیخته به کُسماتیک / به زیر بینی و بالای لب شده کژتاب (دیوان ادیب‌الممالک فراهانی، ج ٢، ص ٩٧).
لب‌های ماتیک‌مالیده (صادق هدایت، علویه خانم، ص ١١۶).
با استناد به The Oxford English Dictionary (1989, 20 Vol.) در زبان انگلیسی matic- فقط در نقش پسوند به کار می‌رود (چنان‌که automatic) و واژۀ مستقلی نیست. افزون‌براین، در اوایل قرن گذشته شمار وام‌واژه‌های انگلیسی در فارسی بسیار اندک بوده.
تبدیل cosmétique به ماتیک با قاعدۀ ساخت معکوس توجیه می‌شود. فارسی‌زبانان، به‌جز ماتیک (که در آن e به â بدل شده‌است)، دیگر قسمت‌های واژه را حذف کرده‌اند تا، به گمان خود، ادب را نیز رعایت کرده باشند.
سخن پایانی اینکه cosmétique به معنی «لوازم آرایش» و ماتیک به معنی «رژلب» است. پس ماتیک دست‌خوش تخصیص معنایی هم شده‌است.
١۴۰۴/۰٢/۰٩
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
👍62❤16👏12
فرهنگ انجمن‌آرای ناصری.pdf
727.1 KB
پرده‌نگار سخنرانی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی با عنوان «نقد و بررسی تصحیح جدید فرهنگ انجمن‌آرای ناصری»
١۴٠۴/٠٢/٢٢
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
١۴٠۴/٠٢/٢٢
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
❤21👍3👏2
صوت سخنرانی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی با عنوان «نقد و بررسی تصحیح جدید فرهنگ انجمن‌آرای ناصری»
١۴٠۴/٠٢/٢٢
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
١۴٠۴/٠٢/٢٢
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
❤26👏5👍3
دوستان خوزستانی‌تان را خبر کنید.
سومین نشست ویرایش‌پژوهان:
«نگارش و ویرایش دانشگاهی»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
با همکاری دانشگاه چمران اهواز،
دانشگاه فرهنگیان، انجمن ترویجِ
زبان و ادبیات فارسی شعبهٔ خوزستان
و مرکز آزفای دانشگاه چمران اهواز
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲:۰۰، تالار خلیج فارس
دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اهواز
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سخنرانان:
فرهاد قربان‌زاده،
محمدمهدی باقری،
سید حمید حیدری‌ثانی،
فاطمه احمدی‌نسب
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سه کارگاه آموزشیِ نیم‌روزه
عصر چهارشنبه و صبح و عصر پنجشنبه:
- سید حمید حیدری‌ثانی: حشو و کژتابی
- فرهاد قربان‌زاده: ویرایش زبانی
- محمدمهدی باقری: پاراگراف‌نویسی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این برنامه رایگان است و حضوری.
پخش زنده و ضبط فیلم قطعی نیست.
خوش‌وقت می‌شویم از دیدنتان.
سومین نشست ویرایش‌پژوهان:
«نگارش و ویرایش دانشگاهی»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
با همکاری دانشگاه چمران اهواز،
دانشگاه فرهنگیان، انجمن ترویجِ
زبان و ادبیات فارسی شعبهٔ خوزستان
و مرکز آزفای دانشگاه چمران اهواز
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲:۰۰، تالار خلیج فارس
دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اهواز
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سخنرانان:
فرهاد قربان‌زاده،
محمدمهدی باقری،
سید حمید حیدری‌ثانی،
فاطمه احمدی‌نسب
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سه کارگاه آموزشیِ نیم‌روزه
عصر چهارشنبه و صبح و عصر پنجشنبه:
- سید حمید حیدری‌ثانی: حشو و کژتابی
- فرهاد قربان‌زاده: ویرایش زبانی
- محمدمهدی باقری: پاراگراف‌نویسی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این برنامه رایگان است و حضوری.
پخش زنده و ضبط فیلم قطعی نیست.
خوش‌وقت می‌شویم از دیدنتان.
❤37👏5👍2
دوستان اصفهانی‌تان را خبر کنید.
چهارمین نشست ویرایش‌پژوهان:
«جنبه‌هایی از ویرایش و دستور»
به میزبانی دانشگاه اصفهان
گروه زبان و ادبیات فارسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سه‌شنبه ۶ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۴ تا ۱۸
تالار صائب، دانشکدۀ ادبیات
و علوم انسانی دانشگاه اصفهان
پخش زنده و ضبط فیلم قطعی نیست.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سخنرانان:
زهره نجفی، علی ملیح
سیدحمید حیدری‌ثانی
الوند بهاری، محمدمهدی باقری
علی‌اکبر احمدی دارانی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
چهار کارگاه آموزشی، حضوری و برخط
صبح و عصر دوشنبه و صبح سه‌شنبه
- پاراگراف‌نویسی: محمدمهدی باقری
- نشانه‌گذاری و دستور زبان: الوند بهاری
- یکدستی در دستور خط: حسین جاوید
- ویرایش رایانه‌ای: سیدحمید حیدری‌ثانی
نام‌نویسی: 09130292736 یا 09134362379
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گزارش کامل نشست نخست و دوم:
VirayeshPazhuhan.ir
خوش‌وقت می‌شویم از دیدنتان.
چهارمین نشست ویرایش‌پژوهان:
«جنبه‌هایی از ویرایش و دستور»
به میزبانی دانشگاه اصفهان
گروه زبان و ادبیات فارسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سه‌شنبه ۶ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۴ تا ۱۸
تالار صائب، دانشکدۀ ادبیات
و علوم انسانی دانشگاه اصفهان
پخش زنده و ضبط فیلم قطعی نیست.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سخنرانان:
زهره نجفی، علی ملیح
سیدحمید حیدری‌ثانی
الوند بهاری، محمدمهدی باقری
علی‌اکبر احمدی دارانی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
چهار کارگاه آموزشی، حضوری و برخط
صبح و عصر دوشنبه و صبح سه‌شنبه
- پاراگراف‌نویسی: محمدمهدی باقری
- نشانه‌گذاری و دستور زبان: الوند بهاری
- یکدستی در دستور خط: حسین جاوید
- ویرایش رایانه‌ای: سیدحمید حیدری‌ثانی
نام‌نویسی: 09130292736 یا 09134362379
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گزارش کامل نشست نخست و دوم:
VirayeshPazhuhan.ir
خوش‌وقت می‌شویم از دیدنتان.
❤14👍7
Forwarded from خانه اندیشمندان علوم انسانی
📔آیین بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و
نکوداشت استاد فرزانه دکتر حسن انوری
سخنرانان :
#دکتر_علی_اشرف_صادقی
#دکتر_محمود_عابدی
#استاد_رسول_شایسته
#دکتر_احمد_مسجد_جامعی
#دکتر_بئاتریس_سالاس
#دکتر_محمد_شادروی_منش
#دکتر_بهرام_پروین_گنابادی
#دکتر_عبدالرضا_قریشی
#آقای_فرهاد_قربان‌زاده
باحضور :
#دکتر_ژاله_آموزگار
بااجرای:
#دکتر_فریبا_شکوهی
با خنیاگری گروه:
#مهر_بی‌پایان
🗓 شنبه 3 خرداد 1404 ساعت 17
🏡سالن فردوسی
🔹برنامه به صورت حضوری برگزار می گردد.
🔹ورود برای عموم آزاد و رایگان است.
💢انجمن سرو سایه فکن💢
💢خانه اندیشمندان علوم انسانی💢
🆔 @iranianhht
نکوداشت استاد فرزانه دکتر حسن انوری
سخنرانان :
#دکتر_علی_اشرف_صادقی
#دکتر_محمود_عابدی
#استاد_رسول_شایسته
#دکتر_احمد_مسجد_جامعی
#دکتر_بئاتریس_سالاس
#دکتر_محمد_شادروی_منش
#دکتر_بهرام_پروین_گنابادی
#دکتر_عبدالرضا_قریشی
#آقای_فرهاد_قربان‌زاده
باحضور :
#دکتر_ژاله_آموزگار
بااجرای:
#دکتر_فریبا_شکوهی
با خنیاگری گروه:
#مهر_بی‌پایان
🗓 شنبه 3 خرداد 1404 ساعت 17
🏡سالن فردوسی
🔹برنامه به صورت حضوری برگزار می گردد.
🔹ورود برای عموم آزاد و رایگان است.
💢انجمن سرو سایه فکن💢
💢خانه اندیشمندان علوم انسانی💢
🆔 @iranianhht
❤26👍4😢2
سخنرانی فرهاد قربان‌زاده در «آیین بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و نکوداشت استاد فرزانه، دکتر حسن انوری»، خانۀ اندیشمندان علوم انسانی
١۴٠۴/٠٣/٠٣
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
١۴٠۴/٠٣/٠٣
▫️فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
❤22👍10👏6