Telegram Web Link
درسگفتار (آفلاین)
معرفت‌شناسی جنبش‌های اجتماعی
به‌هدایت ساجد طیبی
طول دوره: ۵ جلسه‌ی ۲ ساعته

توضیح بیشتر👇
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
معرفت‌شناسی جنبش‌های اجتماعی
به‌هدایت ساجد طیبی
طول دوره: ۵ جلسه‌ی ۲ ساعته

جنبش‌های اجتماعی عموماً در اعتراض به شکلی از اَشکالِ بی‌عدالتی و تبعیضِ فراگیر و ساختاری نسبت به گروه‌های اقلیت و به‌حاشیه‌رانده‌شده در جامعه شکل می‌گیرد. هدف از این جنبش‌ها مقاومت در مقابل سازوکارهای سرکوبگر مقوّمِ آن تبعیض‌ها و تغییرِ ساختارهای تقویت‌کننده‌ی آنهاست. هدف ما در این دوره آشنایی با برخی مباحث و مناقشات معرفت‌شناختیِ ناظر بر این جنبش‌هاست. در این دوره به اَشکال مختلفِ تبعیض‌های معرفتی در جامعه، چالش‌های معرفتی پیشِ‌روی جنبش‌های مقاومتی و اعتراضی علیه این تبعیض‌ها، وظایفِ معرفتی شهروندان در قبال این جنبش‌ها، و کارکردهای معرفتی آنها در جامعه می‌پردازیم؛ مشخصاً تمرکز خواهیم کرد بر آرایِ خوزه مدینا (José Medina) در دو کتابِ معرفت‌شناسی مقاومت (۲۰۱۳) و معرفت‌شناسی اعتراض (۲۰۲۳).

آنچه در این دوره بیش ‎از ‎همه موردِ توجه ما خواهد بود تحلیل مدینا از کارکردِ جنبش‌های اجتماعی به‌مثابه‌ی سازوکارهایی برای دگردیسی معرفتی در جامعه است؛ توضیح آن‌که گروه‌های اقلیتِ معترض در جنبش‌های اجتماعی عدالت‌طلبانه (مانند جنبش‌های لغو برده‌داری، حقوق زنان، حقوق اقلیت‌های جنسی، #می‌تو، یا #زندگی‌ـ‌سیاهان‌ـمهم‌ـاست)، علاوه ‌بر سرکوب سیاسی از سوی قدرتِ حاکم، اغلب شکل دیگری از سرکوب را نیز تجربه می‌کنند که از سوی جامعه اعمال می‌شود و ماهیتی معرفتی دارد. بسیاری از فعالان در جنبشی از این جنس، خصوصاً در مراحل اولیه‌ی آن، با انتقاداتی از این ‌دست مواجه می‌شوند:
 
-       معلوم نیست که معترضان کیستند و دقیقاً چه خواسته‌ای دارند؛
-       مشخص نیست تبعیضی که آنها بدان معترضند دقیقاً چیست؛
-       مشخص نیست گزارش‌های آنها از تبعیض‌هایی که تجربه کرده‌اند تا چه‌اندازه قابل‌اعتماد است؛
-       شکلی از تبعیض که آنها بدان معترضند مسئله‌ی مهم و اساسی‌ای نیست و اولویتی ندارد؛
-       مشخص نیست اعتراض آنها دقیقاً خطاب به چه کس یا چه گروهی است.

مدینا تلاش می‌کند نشان دهد که این اعتراض‌ها عمدتاً ناشی از تصوری ابزارگرایانه به اعتراض و کارکرد آن در جامعه است که مطابق آن، در جنبش‌های اعتراضی، گروهی از‌پیش‌منسجم و شکل‌گرفته اعتراضی ازپیش‌صورت‌بندی‌شده و با محتوایی آماده را برای مخاطبانی که ازپیش انتخاب کرده است، با ابزار جنبش اعتراضی، بیان می‌کند. در این تصویر، موجه‌بودن یا نبودن این محتوای اعتراضی بر اساس معیارهای معرفتی و ارزش‌گذاری‌های ازپیش‌موجود در جامعه سنجیده می‌شود و درباره‌ی اعتبار یا اضظرار آن قضاوت می‌شود.
 
مدینا، از جمله با بررسی‌های تاریخی گسترده، نشان می‌دهد که این تصویر ابزارگرایانه به‌کلّی نقش و کارکرد دگردیسانه‌ی جنبش‌های اعتراضی را نادیده می‌گیرد. در تحلیل او، این جنبش‌ها فرایندهایی اجتماعی‌اند که اولاً گروه‌های معترض از خلال آنها، و نه پیش از آنها، شکل می‌گیرند؛ و ثانیاً کنش آنها از اعتراض اولیه به تبعیض به مطالبه‌ای با محتوایی مشخص تغییر می‌کند و تکامل می‌یابد؛ و ثالثاً این جنبش‌ها مخاطب خود را در خود این فرایند پیدا می‌کنند یا می‌سازند. در فرایند این جنبش‌های اعتراضی، معیارهای معرفتی و ارزش‌گذاری جامعه نیز دچار دگردیسی می‌شود. علاوه‌بر این سویه‌های توصیفی، تحلیل مدینا دربردارنده‌ی سویه‌هایی هنجاری نیز هست. او، براساس این تصویر دگردیسانه از کارکرد جنبش‌های اعترضی، وظایف معرفتی اکثریت در قبال این جنبش‌ها را بررسی می‌کند.
 
در این دوره‌ ضمن آشنایی با اهمّ استدلال‌های مدینا و اشاره به دیدگاه‌های دیگر در این باب، درباره‌ی موضوعاتی نظیر ماهیت جامعه‌ی عادلانه و دموکراتیک، حقوق شهروندان، و تکالیف آنها در چنین جامعه‌ای بحث و گفت‌وگو خواهیم کرد.

ساجد طیبی فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد از گروه فلسفه‌ی علم دانشگاه صنعتی شریف و دکتری از پژوهشکده‌ی فلسفه‌ی تحلیلیِ پژوهشگاه دانش‌های بنیادی است. حوزه‌ی پژوهشی اصلی او فلسفه‌ی زبان است و پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله‌ی دکتری خود را در حوزه‌ی معناشناسی الفاظ ارجاعی در زبان به انجام رسانده است. عنوان رساله‌ی دکتری او «مفردانگاری رويکردی تاريخی-شکّاکانه» است. طیبی در سال‌های بعد از فارغ‌التحصیلی به‌عنوان محقق پسادکتری و سپس عضو هیأت علمی در پژوهشگاه دانش‌های بنیادی مشغول به کار بوده است و در کنار فعالیت‌های پژوهشی، دروس گوناگونی در حوزه‌ی فلسفه‌ی زبان و فلسفه‌ی تحلیلی در دانش‌گاه‌های تهران، صنعتی شریف، و صنتعی امیرکبیر تدریس کرده است. برخی از علائق پژوهشی او عبارت‌اند از:‌ معناشناسی و کاربردشناسی زبان طبیعی، نظریه‌ی کنش‌های گفتاری، نظریاتِ ارجاع در زبان و اندیشه، ابعادِ اجتماعی و سیاسی زبان، و تاریخِ اولیه‌ی فلسفه‌ی تحلیلی.
@bidarschool
درسگفتار (آفلاین)
از اولیس به دُن کیشوت
میلان کوندرا و نسبت رمان و مدرنیته
به‌هدایت عارف دانیالی
طول دوره: ۵ جلسه‌ی ۲ ساعته

@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
از اولیس به دُن کیشوت
میلان کوندرا و نسبت رمان و مدرنیته
به‌هدایت عارف دانیالی
طول دوره: ۵ جلسه‌ی ۲ ساعته

در خواندن رمان‌های کوندرا و با کشف بُن‌مایه‌های مکرر و مشترکِ آنها در می‌یابیم که رمان و حماسه نه صرفا ژانری ادبی، بلکه نوعی هستی‌شناسی و شکلی از اندیشیدن‌اند. از طرفی با نگرش هستی‌شناختی به مفهوم رمان معلوم می‌شود که اساسا شرایطِ امکانِ ظهورِ رمان در جهانِ پیشامدرن منتفی است و محتوای زندگی مدرن تنها در فرم رمان قابل بازنمایی است نه در فرم حماسه. به بیان دیگر پرسش از «چیستی رمان» همان پرسش از «چیستیِ مدرنیته» است؛ چرا که به تعبیر کوندرا، رمان اختراعِ بزرگ دوران مدرن است. لوکاچ در نظریه‌ی رمان می‌گوید: قهرمانِ رمان فردی است که خانه‌ی خویش را از دست داده است. برخلاف رمان، قهرمانِ حماسه همیشه در خانه‌ی خویش است، حتی آن زمان که همچون اولیسِ هومر بیست سال از ایتاکا/خانه دور باشد؛ اولیس در سال‌های سرگردانی همچنان مسحورِ موسیقیِ بازگشت به خانه است. کوندرا اما در رمان بی‌خبری دست به واسازیِ مفهوم «خانه» می‌زند؛ او می‌پرسد: «آیا امروزه اودیسه حتی قابل تصور است؟ آیا حماسه‌ی بازگشت هنوز متناسب با زمان ماست؟»
 
یکی از بُن‌مایه‌های مشترک رمان‌های کوندرا «واسازیِ مفهوم خانه» است؛ این واسازی، دلالت‌های هستی‌شناختی/ انسان‌شناختی/معرفت‌شناختی/اخلاقی دارد که فردِ رمان را از انسانِ حماسی دور می‌کند. تعلقِ خاطر نداشتن به خانه همان چیزی است که سیلی از انتقادات را متوجه کوندرا کرده است. به‌رغم این حملاتِ متعدد، چرا کوندرا بر اسطوره‌زدایی از مفهوم خانه پافشاری می‌کند؟ مسأله این است: تاکنون همیشه مفهومِ خانه رمانتیزه شده، اکنون با واسازی آن می‌توان به اخلاق و زیبایی‌شناسیِ تازه‌ای دست یافت. در این دوره به همراه کوندرا و در مرز میان رمان و فلسفه، به پیامدهای این واسازی می‌اندیشیم.
 
جلسه‌ی اول:
خانه همچون کیچ (میشل فوکو رمان بارِ هستی را می‌خواند!)
جلسه‌ی دوم:
نسبت حافظه و پیرنگ (نیچه از ارسطو فاصله می‌گیرد)
جلسه‌ی سوم:
سرعت: سوژه‌ی بی‌بدن/بی‌محیط (با خوانش مارشال برمن از تجربه‌ی مدرنیته)
جلسه‌ی چهارم:
تاریخ تو را بلعیده است (هانا آرنت، شخصیت پنهانِ رمان‌های کوندرا است)
جلسه‌ی پنجم:
مسأله‌مند شدنِ کُنش در جهان رمان (جهان همچون اداره)


عارف دانیالی متولد ۱۳۶۰، دانش‌آموخته‌ی دکترای فلسفه‌ی معاصر از دانشگاه شهید بهشتی است. رساله‌ی دکتری او با عنوان میشل فوکو؛ زهد زیبایی‌شناسانه به‌مثابه گفتمان ضد دیداری از سوی انتشارات تیسا به چاپ رسیده است (این کتاب به زبان کُردی ترجمه شده و در سلیمانیه عراق توسط انتشارات غزلنوس منتشر شده است). حوزه‌ی علائق او، فلسفه‌ی اگزیستانسیالیسم و پست‌مدرنیسم با تمرکز بر نسبت رمان و فلسفه است. او در همین راستا، در سال ۱۴۰۲ کتابی با عنوان میلان کوندرا؛ اولیسِ مدرن از سوی نشر هرمس منتشر کرده که در آن، از طریق خوانش رمان‌های کوندرا کوشیده به هستی‌شناسیِ رمان نزدیک شود. او در چند سال اخیر، مقالات متعددی با محوریت رابطه‌ی رمان و فلسفه در مجلات علمی ‌پژوهشیِ دانشگاهی به چاپ رسانده است و هم‌اکنون، در ادامه‌ی پروژه‌ی آمیزش مدرنیته و رمان، در حال تألیف کتابی با عنوان تعیّن‌ناپذیری کافکایی است.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
ملایمت در موسیقی ردیف؛
تحلیل ساختاری دستگاه­ها و محاسبه‌ی فواصل ملایم آنها
به‌هدایت سیاوش سحابی
طول دوره: ۳ جلسه‌ی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
ملایمت در موسیقی ردیف؛
تحلیل ساختاری دستگاه­ها و محاسبه‌ی فواصل ملایم آنها
به‌هدایت سیاوش سحابی
طول دوره: ۳ جلسه‌ی ۲ ساعته

وجود ابهامات و سؤالاتِ پیرامون موسیقی ردیف را می‌توان متناسب با عدم پرداختن به مباحث مهمی چون «ملایمت» دانست. محتوای این درس‌گفتار نیز با هدفِ مواجهه و سپس پاسخ‌گویی به برخی از این ابهامات با بهره‌گیری از مبحث یادشده طرح گردیده است. مواردی از این ابهامات تا کنون در برخی از منابع به‌طور واضح مطرح شده‌اند، حال آن‌که در مواردی نیز در اثر عدم بیان شفافِ جنبه‌های مختلف موضوعِ مورد بحث، مخاطبین را با سوالاتی در تفسیر منطقیِ این موسیقی مواجه ساخته است. در این زمینه، سوالاتی به‌طور نمونه قابل اشاره‌اند:
 
– نسبت و رابطه‌ی ساختار دستگاه‌ها از لحاظ بنیان‌های نظری با مبانی موجود در موسیقی‌های پیشین ایران‌زمین چیست؟
– ریشه‌ی ظهور «نت‌های متغیرِ» دستگاه‌ها را در کجا باید جُست و چه کارکردی را می‌توان برای این نت‌ها در روند هر دستگاه قائل بود؟
– مبحث «اسباب تنافر» و مفهوم «ملایمت» شامل چه مواردی بوده و به‌لحاظ اهمیت در موسیقی قدیم، چه جایگاهی داشته‌اند؟ به‌علاوه، کاربرد نظری و عملی آنها چه بوده است؟
– چگونه می‌توان از مفهوم «اسباب تنافر» در تحلیل دستگاه‌ها استفاده کرد؟
– روابط درون‌ساختاری دستگاه‌ها شامل چه موارد و اهدافی هستند؟
– چگونه می‌توان فواصل ملایم دستگاه‌ها را به دست آورد و چه معیارهایی برای تعیین آنها قابل طرح است؟
 
در راستای پاسخ‌گویی به موارد بالا، چند مفهوم اساسی محور مباحثِ دوره خواهند بود. در وهله‌ی اول، چیستی و کلیّت «دستگاه» است که جهت تحلیل‌های بعدی، موضوع بحث قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر، از آن‌جایی که تحلیل‌ها براساس مفهوم «ملایمت» صورت می‌گیرد، به تشریح این مفهوم نیز خواهیم پرداخت. شایان ذکرست «ملایمت»، از مفاهیم اساسی در منابع کهن موسیقی ایران‌زمین بوده است و باید گفت این مبحث به‌لحاظ اولویتِ حضور، گستردگی و کاربرد در مسائل مختلف نظری و عملیِ موجود در رسالات، از مهم‌ترین مباحث موسیقی قدیم به‌شمار می‌آید. متأسفانه به‌علت ضعف در استمرارِ مباحث نظری در دوره‌ی قاجار، از جمله در مورد مفهوم ملایمت، اغلبِ محققین معاصر با سردرگمی‌هایی در برقراری ارتباط با پیشینه‌ی موسیقایی حوزه‌ی فرهنگی ایران مواجه شده و به تبعِ آن درک بسیاری از روابط پنهان در ردیف‌ها نیز با دشواری‌هایی برای ایشان همراه شده است. در دوره‌ی حاضر، دستگاه‌ها از ردیف میرزاعبدالله، موضوع تحلیل‌ها واقع شده‌اند.
 
در رابطه با محاسبه‌ی فواصلِ ملایم دستگاه‌ها نیز علاوه بر مفهوم ملایمت، از تعاریف و قوانین علم آکوستیک، تحلیل محتوای گوشه‌های دستگاه‌ها، بررسی ساختارِ ساز تار و سه‌تار، و نهایتاً محاسبات عددی بهره می‌بریم. در این راه، معیارهایی کاربردیْ جهت اِعمالِ موارد یادشده پیشنهاد و نهایتاً به معرفی اپلیکیشنی جهت پیاده‌سازی فواصل ملایمِ دستگاه‌ها به‌نام «دستان تیونر» خواهیم پرداخت.
 
جلسه‌ی اول:
طرح برخی از ابهامات پیرامون ردیف، مباحث مقدماتیِ مورد نیاز و مبحث «ملایمت» (دیدگاه کلی پیرامون تحلیل ردیف و مفهوم دستگاه، تاریخچه‌ی مبحث ملایمت، تعریف و محاسبه‌ی فواصل، علم عدد، اسباب تنافر، ملایمت در عمل موسیقی)
جلسات دوم و سوم:
روش پیشنهادی برای تحلیل ساختاری دستگاه، تحلیل دستگاه‌ها، محاسبه‌ی فواصل آنها، معرفی اپلیکیشن «دستان تیونر» (تعریف اُوِن رایت از نت مجرد، روش پیشنهادی نگارنده برای تحلیل، مشابهت‌یابی میان دستگاه‌ها و مقامات قدیم، تحلیل نمونه‌وار دستگاه‌ها و نکات آنها، بررسی معیارها و عوامل تأثیرگذار در تعیین فواصل دستگاه‌ها)

سیاوش سحابی، نوازنده‌ی ساز کمانچه و محقق در زمینه‌ی موسیقی ایرانی، فارغ‌التحصیل رشته‌ی نوازندگی موسیقی ایرانی از دانشگاه هنر در مقطع کارشناسی ارشد است. او در رساله‌اش به بازشناخت و بازتعریف کارکردهای ساختاری «دستگاه» در موسیقی ردیف پرداخته است که «ریشه­‌یابی نت­های متغیر»، «روابط درون‌ساختاری دستگاه» و «تفکیک فضاهای مُدال» در دستگاه همایون را شامل می‌شود. او در ادامه با تمرکز بر مفهوم «ملایمت» پژوهش­هایی بر روی هفت دستگاهِ ردیف میرزاعبدالله انجام داد که منجر به انتشار کتابی با عنوان «هفت دستگاه، تحلیل ساختاری و محاسبه‌ی فواصل براساس ردیف میرزاعبدالله» گشت. از دیگر دستاوردهای این پژوهش ساخت اپلیکیشن «دستان تیونر» است که برای کوکِ سازها براساس فواصل ملایم استفاده می‌شود. او همچنین در زمینه‌ی آکوستیکِ برخی از سازها و به­‌کارگیری مفاهیمی چون اینهارمونیسیتی و تأثیر آن بر ساختار خرک سازهای کمانچه و سه‌­تار مقالاتی منتشر کرده است. سحابی همچنین در رشته‌ی مهندسی متالورژی نیز به تحصیل پرداخته است.

@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
تانگوی شیطان در آخِر-زمان مدرن؛
گشتی در کیهان سینمایی بلا تار
به‌هدایت صالح نجفی
طول دوره: ۴ جلسه‌ی ۲ ساعته

توضیح بیشتر در پست پایین👇
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
تانگوی شیطان در آخِر-زمان مدرن؛
گشتی در کیهان سینمایی بلا تار
به‌هدایت صالح نجفی
طول دوره: ۴ جلسه‌

سینمای بلا تار نیز چون سینمای مدرنیستی موج دوم و سوم نظیر آنگلوپولس و گَرِل بر پایه‌ی برداشت‌های بسیار بلند شکل گرفته است. برداشت‌های بلند به شکل تناقض‌آمیزی، توأمان احساس همراهی و جدایی از فضای فیلم را رقم می‌زنند. از یک سو بیننده احساس می‌کند که دوربین نگاه انسان را تقلید می‌کند و او را به مشارکت می‌طلبد تا چه با نگاهی درونی از نوع سیر انفُسی همراه شود و چه با نگاهی معطوف به جهان بیرون در محیط‌های واقعی. از سوی دیگر به تعبیر دیوید بوردوِل، همین برداشت‌های بلند باعث فاصله‌گذاری می‌شوند: غرق شدن در آنچه می‌بینیم و فاصله گرفتن از آنچه مشاهده می‌کنیم: ابهام و تناقضی راستین که تماشاگر را پیوسته درون و بیرون جهانی نگه می‌دارد که می‌بیند و «این پیامد مستقیم نگاه اخلاقی تار به شخصیت‌های فیلم‌هایش است.»
 
از سال‌نمای خزان (۱۹۸۴) تا اسب تورین (۲۰۱۱)، فیلم‌های بلا تار ورشکستگی وعده‌ی کمونیسم را پی می‌گیرند. رانسیر در بلا تار: زمان بعد نشان می‌دهد که این «زمان بعد از شکست» یک‌سره به بی‌باوری نینجامیده است. بلکه در این زمان بیش از آنکه مجذوب کامیابی‌ و شکست داستان‌ها شویم، با بافت محسوس زمانی سر و کار داریم که آنها را تراشیده است. عظمت برداشت‌ها بلند در تانگوی شیطان (۱۹۹۴) یا هارمونی‌های ورکمایستر (۲۰۰۰)، نه حاصل یک فرمالیسم محض بلکه حاصل مراقبت پرشوری است از راه و رسمی که در آن «باور به یک زندگی بهتر» در زمان تکرارشونده‌ رخنه می‌کند، حاصل مراقبت از سماجتی است که انسان‌ها را در پی‌گیری رویاها و تحمل ملالت‌هایش همچنان استوار نگه می‌دارد. «در دنیای بلا تار جایی برای بازی نیست: آنچه هست لختی چیزهاست و بس، و تلاش‌هایی برای نقض این قانون که ممکن است سماجت لازم را برای دنبال کردن یک فکر، یک رویا یا یک سایه در آدم پدید آورد. شخص ممکن است جرئت کند به حرکت در آید و ممکن است جرئت نکند.»
 
بلا تار در دوره‌ی دوم/پایان‌بخش فیلم‌سازیش، از نوآر نفرین تا فیلم غریب هارمونی‌های ورکمایستر (اقتباس تار از رمان ماخولیای مقاومت کراسناهورکایی)٬ نظام زیباشناختی منسجمی می‌سازد. به نظر رانسیر، تار در این فاصله روال‌هایی فرمال به کار می‌بندد که به معنای مورد نظر فلوبر به‌راستی به یک «سبک» شکل می‌بخشند: یعنی یک «شیوه مطلق برای دیدن» جهان، نگاهی به جهان که بدل می‌شود به خلق جهان محسوسی خودآیین. به گفته‌ی رمان‌نویس بزرگ، هیچ موضوعی برای نوشتن نداریم. و به گفته‌ی فیلمساز ما، هیچ داستانی برای گفتن نداریم. داستانها همه در عهد عتیق گفته شده، داستان توقع‌هایی که دروغ از کار درمی‌آیند. چشم به راه کسی هستیم که هرگز نخواهد آمد و به جایش همه جور مسیح و منجی کذاب خواهد رسید… ازین رو رانسیر می‌نویسد: «زمان بعد» نه زمانِ عقلِ شفایافته است و نه زمان نگون‌بختی است که انتظارش را داشتیم. بلکه زمانی است بعد از تمام داستان‌ها، زمانی که هر کس به چیزی محسوس دل می‌بندد که در آن، این داستان‌ها میان اهداف چشم‌داشته و تحقق‌یافته راهی باز کرده اند.
 
در این دوره تلاش می‌کنیم با بازخوانی برخی مقالات و بر محور مفاهیم زیر به سینمای بلا تار بپردازیم:
– چشم به راه روشنی های تاریک/ ایمان و ماخولیای مقاومت
– ضرباهنگ گذار از وعده‌های نقض شده به فصلهای بی‌امید
– خدا-دولت-سرمایه: تثلیث یأس در غیاب ایمان و ریتم بقا
– ماده‌ی سرکش واقعیت تاریخ و خلق فرم‌های نو برای دوام آوردن در حیاتی که حیاتی نیست.

صالح نجفی متولد  تهران در ۱۳۵۴، فارغ التحصیل رشته‌ی معماری از دانشکده‌ی هنرهای زیبا و ادبیات فارسی از پژوهشگاه علوم انسانی است. او از سال ۱۳۸۳ کار ترجمه‌ و تالیفِ متون گوناگونی را در حوزه‌ی فلسفه، سینما و هنر آغاز کرده است و در حال حاضر ترجمه‌ی آثار سورن کیرکگور را در دست دارد. او از سال ۱۳۹۰ در دانشکده‌ی هنرهای زیبا، دانشگاه هنر و موسسه‌ی پرسش به تدریس تاریخ فلسفه و نقد اشتغال داشته است. صالح نجفی در دو مجموعه کتاب‌ به نام‌های فیلم به مثابه‌ی فلسفه، ۱۳۹۶ و عشق در سینما، ۱۳۹۷، نوعی دیگر از تأمل در سینما و متفاوت از نقد فیلم را پیشنهاد می‌کند؛ رویکردی که تلاش دارد فیلم را در جهانِ وسیع‌تری که احاطه‌اش کرده است، چون متنی فلسفی بخواند.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
اتوپیای انکار، رادیکالیسم تصویر؛ مروری بر سینمای کریس مارکر
به‌هدایت فرهاد محرابی
طول دوره: ۴ جلسه‌ی ۲ ساعته

@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
اتوپیای انکار، رادیکالیسم تصویر؛ مروری بر سینمای کریس مارکر
به‌هدایت فرهاد محرابی
طول دوره: ۴ جلسه‌ی ۲ ساعته

در این درس‌گفتار خوانش ما از جهان کریس مارکر (۱۹۲۱-۲۰۱۲)، این سینماگر به غایت تأثیرگذار اما کمتر شناخته‌شده‌ی سینمای فرانسه، در اساس فلسفی‌-سیاسی خواهد بود. به دنبال آن هستیم تا با مروری بر مهمترین آثار سینمایی‌اش، نشان دهیم که چگونه مارکر با بازتعریف ماهیت تصویر از نظرگاهی مارکسیستی-انتقادی، بازخوانی نسبت میان ایدئولوژی و سینما، خلق جهانی به غایت رادیکال در فیلم‌سازی مستند، پی‌گیری «سیاست امر ناممکن» در معنای آلتوسری کلمه در کنه ساختار تصویر، و در نهایت معرفی منطق نوینی در روایت سینمایی از سرمایه‌داری متأخر، جهان سینمایی یگانه‌ی خویش را می‌آفریند.

سینما برای او رویایی در باب یک رویا بود؛ اندیشیدن به اتوپیا از مجرای طرد و رد منطق محدودکننده‌ی سینمای مسلط. او به عنوان مبدع «فیلم-مقاله» و در واقع در کنار ژان لوک گدار، بزرگترین نماینده‌ی این سبک در سینمای جهان، پرچم‌دار جریانی در اندیشه‌ی اروپایی بود که سینما برایش «امکانی برای تفکر» بود و مسیری برای گشودن آینده‌ای «دیگر». «گذشته» از این منظر ساحتی بود که می‌توان با خوانشی دیگرگون، سویه‌های رهایی‌بخش آنرا شکار کرد؛ تن به منطق فاشیستی روایت غالب از تاریخ تصاویر نداد و به سیاقی غیردگماتیک آنرا «بازسازی» کرد. سینمای او هم هضم و فراتر رفتن از سینمای آیزنشتاین و ورتوف بود، که از هر دو بسیار تأثیر پذیرفته بود، و هم گشودن «فضای نوینی» در زبان سینما.

مارکر از مجرای بازخوانی و بازپرسی «گذشته»، از تسخیر «اکنون» و «آینده» می‌گوید و زوایای پنهان کنش «به یادآوردن» را به پرسش می‌گیرد. آینده در جهان سینمایی او جزئي لاینفک از گذشته و اکنون است. تصاویر جامد و سکون‌مند او که بنیان روح آوانگارد سینمای او را تشکیل می‌دهد برای او راهی بوده‌اند تا همچون مارکس ماده‌ی واقعیت تاریخی را بدل به سوژه‌ی اصلی کنش روشنگرانه‌ی خود کند. با این‌که گاهی سینمای او را (چه در کارهای شخصی‌تر همچون اسکله (۱۹۶۲) و چه کارهای سیاسی-ایدئولوژيک او همچون پوزخندی بدون گربه (۱۹۷۷) که روایتی انتقادی و تلخ نسبت به آرمان‌های از دست رفته‌ی جنبش‌های سوسیالیستی دارد) در رده‌ی سینمایی «فلسفی-کمونیستی» (philosophical-communist) دسته‌بندی می‌کنند، اما در نهایت سینمای او جهانی به غایت رهایی بخش و غیرایدئولوژيک می‌ماند. سینمایی که با تمام تعهدش در روایت نابسامانی جهان، به ابتذال مانیفیست‌گویی در نمی‌افتد و درک و دریافت تکین خود از امکانات پنهان سینما را به ما عرضه می‌کند.

این درسگفتار در عین حال تمرینی‌ست برای درک و دریافتی متفاوت از «تصویر رسمی امروز جهان» از مجرای بازخوانی کارنامه‌ی تصاویر فیلسازی که «شناخت» برایش همواره بازسازی دوباره و دیگرگون امور بود. مارکر خود زمانی گفته بود که اگر کسی به دنبال آن است که او را بشناسد باید او را در اساس «خلق کند». از این رو ما نیز به دنبال آن بوده‌ایم تا «مارکر خود» را با بازخوانی سینمایش بیابیم.

فرهاد محرابی متولد ۱۳۶۲ دانش‌آموخته و پژوهش‌گر در حوزه‌ی مدرنیسم ادبی‌ست. وی پس از اتمام تحصیلاتش در مقطع لیسانس و فوق‌لیسانس در رشته‌ی انسان‌شناسی در دانشگاه تهران به انگلستان رفت. او در مدرسه‌ی اقتصاد‌ لندن (LSE) در حوزه‌ی فلسفه‌ی علوم اجتماعی شروع به پژوهش کرد، و در سال ۲۰۱۲ از آن دانشگاه در مقطع فوق لیسانس فارغ‌التحصیل شد. حوزه‌ی مورد علاقه‌ی وی در آن سال‌ها ایده‌ی فاقد قدر‌مشترک بودن (incommensurability) در فلسفه‌ی علم با تکیه بر نظریات دونالد دیویدسون و ریچارد رورتی بود. او بعدها گرایش مطالعاتی‌اش را به ادبیات تطبیقی، فلسفه و ادبیات، ‌و نظریه‌ی سینما تغییر داد و به مدت دو سال در کالج دانشگاهی لندن (UCL) در مقطع فوق‌لیسانس مشغول به پژوهش و تدریس بود. رساله‌ی فوق لیسانس او در آن دانشگاه، مطالعه‌ی تطبیقی در مورد جهان ادبی والاس استیونس و سینمای آنتونیونی بود. محرابی دوره‌ی دکتری خود را در حوزه‌ی مدرنیسم ادبی، ادبیات تطبیقی و مطالعات ساموئل بکت در دانشگاه ردینگ انگلستان و بنیاد بین‌المللی ساموئل بکت در سال ۲۰۲۰ به پایان رساند. او چندین مقاله در حوز‌ه‌ی مطالعات بکت و تاریخ مدرنیسم ادبی در کنفرانس‌هایی در انگلستان، کانادا و لهستان ارائه و منتشر کرده ‌است. در کنار پژوهش و تحقیق در حوزه‌ی نظریه‌ی ادبی، وی به طور مشخص از سال ۲۰۱۵ مشغول پژوهش در حوزه‌ی روشنفکری ایران و جهان و مطالعات پسااستعماری بوده و مجموعه مقالاتش به فارسی در این زمینه به زودی منتشر خواهد شد.

در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳

@bidarschool
درسگفتار (آفلاین)
ژیل دلوز و خوانش انتقادی بالینی از ادبیات
به‌هدایت داود معظمی
طول دوره: ۴ جلسه‌ی ۲ ساعته

@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
ژیل دلوز و خوانش انتقادی بالینی از ادبیات
به‌هدایت داود معظمی
طول دوره: ۴ جلسه‌ی ۲ ساعته

ژیل دلوز در کتاب «انتقادی و بالینی» که از نوشته‌های دشوار و حتی می‌شود گفت رازآمیز اوست به سراغ ادبیات و منطق آفرینش ادبی می‌رود. یکی از مفاهیم مهمی که دلوز در این کتاب مطرح می‌کند مفهوم «سبک» است، او در این کتاب از سبک نویسندگان مختلف می‌گوید، و البته نام دیگر «سبک» در کتاب «انتقادی و بالینی»، هذیان است. آنطور که دلوز می‌گوید نویسندگان بزرگ در آستانه‌ی زبان با امری غریب مواجه می‌شوند؛ امری غریب را می‌بینند یا صدایش را می‌شنوند و آفرینش ادبی آن‌ها هذیانی است که در نتیجه‌ی این مواجهه تولید می‌شود. هر نویسنده در این آستانه چیزی منحصر به‌فرد می‌بیند و می‌شنود و در نتیجه هذیانی خاصِ خود می‌گوید. نویسنده در این آستانه گویی تابلوهایی می‌بیند و یا موسیقی‌ای می‌شنود، «دیده‌ور» و «شنیده‌ور» می‌شود، «رنگ‌رز» و «خنیاگر»، و زبان را به هذیان گفتن وامی‌دارد.
 
طبیعتاً هذیان در اینجا نه چیزی مهمل و بی‌معناست که دلالت دارد بر امری ناهمخوان و نامتجانس با زبان مادری، هذیانی در دل زبان مادری. لویی ولفسون و «روال»اش، لوئیس کارول و «نا-معنا»هایش، آنتونن آرتو و «نفس-واژه‌ها»یش، سلین و «رقص-واژه‌ها»یش، ملویل و فرمول معروفش «ترجیح می‌دهم که نه»، فرمول اعتصاب، مازوخ و «تته پته‌ها»یش، «تعلیق بی پایان»اش، فرمول انقلاب، هایدگر و زبانِ غریبِ قدسیِ شاعرانه‌اش، و چندین نویسنده‌ی دیگر با هذیان‌های‌ تکین‌شان، و مسئله‌ی ما صحبت از این هذیان‌هاست به منزله‌ی سبک‌هایی قابل تبیین.
 
مسئله‌ی اصلی ما در این دوره و با تکیه بر کتاب انتقادی و بالینی دلوز، این است که چگونه در پس نوشته‌های یک نویسنده نام هذیان خاص او را به منزله‌ی سبک او کشف و تحلیل کنیم. از این رو این دوره امکان مناسبی می‌گشاید برای درک و آموختنِ نحوه‌ای از تحلیلِ خلاقانه و اندیشیدن به اینکه چگونه نویسندگان بزرگ در آثارشان اندیشیده‌اند. در این دوره از هذیان-سبک‌های مذکور خواهیم گفت اما متمرکز خواهیم بود بر چهار متن و مقاله از کتاب و چهار نویسنده و هذیان‌های خاص آن‌ها.
 
جلسه‌ی اول: بکت و مرگ: یک ساعت مانده به پایان جهان
جلسه‌ی دوم: دی اچ لارنس و مرگ کیهانی
جلسه‌ی سوم: مازوخ و میراث قابیل (یا مازوخ، رازورزی، انقلاب)
جلسه‌ی چهارم: هایدگر، شی، امر مقدس

داود معظمی متولد سال ۱۳۶۴ دانش‌آموخته‌ی دکتری در رشته‌ی فلسفه‌ی هنر از دانشگاه علامه‌ی‌ طباطبائی و کارشناسی ارشد فلسفه‌ی غرب از دانشگاه شهید بهشتی است. عنوان رساله‌ی دکتری او «سلبیت و ایجابیت در فلسفه و هنر از منظر ژیل دلوز» است که در قالب کتاب آماده‌ی چاپ است. او علاوه بر سال‌ها تدریس دانشگاهی در حوزه‌ی فلسفه، سینما و ادبیات، مقالات «علمی-پژوهشی» متعددی نیز با محوریت فلسفه‌ی ژیل دلوز و در نسبت با سینما و ادبیات به چاپ رسانده و مقالات متعددی در روزنامه‌ها و مجلات داخلی از جمله در وب‌سایت «دموکراسی رادیکال» منتشر کرده است. او سابقه‌ی سردبیری فصل‌نامه‌ی «تجربه‌ی هنر» و همینطور ساخت دو فیلم کوتاهِ «استیصال» و «ما آنجا بودیم» را در کارنامه دارد. از او آثاری در دست تهیه و چاپ است از جمله کتابی درباره‌ی جهان نمایشی و سینمایی بهرام بیضایی و همینطور کتابی درباره‌ی ژیل دلوز متشکل از یک مجموعه مقاله.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
ملال‌نامه‌ی نقش‌ها؛
«ادای شهادت» در نقاشی و رمان
به‌هدایت امیر کمالی
طول دوره: ۶ جلسه‌ی ۲ ساعته

توضیح در پست پایین👇
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
ملال‌نامه‌ی نقش‌ها؛
«ادای شهادت» در نقاشی و رمان
به‌هدایت امیر کمالی
طول دوره: ۶ جلسه‌ی ۲ ساعته

آثار برجسته‌ی نقاشی، هر یک خود کتابی گشوده‌اند به روی تاریخِ آمال و رؤیاهای مردمانی خاموش و بی‌بصر. تاریخ راستینی که شاید جز عرصه جدال رنگها، تنها در رمان‌های بزرگ منکشف گردد. شاهکارهای ادبی، گاه قرائن مهمی در تاریخ نقاشی داشته‌اند. آنها تصاویری‌اند که عناصر پویای حاضر در روایت‌های ادبی را در یک آن، در یک درخشش و در یک صحنه متوقف ساخته‌اند. با جست‌وجویی کوتاه می‌توان رمان‌‌ها و تابلوهایی یافت که در تکاپوی واحدی به سمت رستگاری‌اند؛ و بشارتی مشترک، آن‌ها را به‌طرزی جادویی به‌هم متصل نگاه می‌دارد.

مطالعه‌ی انتقادیِ دیالوگ‌های رمزی و اشارات پنهان میان آثار ادبی و تابلوهای نقاشی، شاید اختراعی تازه نباشد، اما اعتباری که در این دوره بر آن تأکید می‌گذاریم و آن را «شهادت بر حقیقت» می‌نامیم بحث حاضر را از گفتارهای مکرّر جدا می‌سازد. ادای شهادت اصطلاحی حقوقی است که این‌بار آن را به کنش خاص و دقیقی در ادبیات و نقاشی منتسب کرده‌ایم.
 
موضوع مطالعه‌ی ما، آرایش نیروهای درونی این دو حوزه به سمت و سوی حقیقت واحدی است که از منظرهای مختلف نام‌های متفاوتی می‌گیرد؛ گاه بدان رستگاری انسان می‌گویند، گاه آری‌گویی به زندگی طرب‌ناک میخوانندش و و گاه بیان حقیقت به قدرت و سیستم‌ها. در این دوره اَشکال حقوقی ادای شهادت از نو مفهوم‌پردازی می‌شود تا بتوانیم آن را به تفکر انتقادی معاصر پیوند بزنیم؛ و در پرتو آن بتوانیم سیاستِ زیباشناختی خاصی را در حوزه‌‌ی نقاشی و ادبیات بازخوانی کنیم. 
میانجی قرائت ما طی این ۶ جلسه، بازسازی انضمامی «سیمای حقیقت» است؛ و بر این سیاق، نیروها و قابلیت‌های مغفول و گاه حاشیه‌ای برخی آثار مشهور نقاشی و ادبی در اتصالی با این مفهوم بازخوانی می‌شوند.

خواهیم پرسید هنر در معنای عامش، چگونه به قدرت‌ها حقیقت را می‌گوید؟ و چگونه در عصر ناباوری به گفتارهای به اصطلاح کلان، بر حقیقتْ شهادت می‌دهد؟ و چگونه تصویر و کلمه نیروهای مشترک خود را در این رزم مشترک همسو می‌سازند؟ و به چه اعتباری، کشف عناصر مشترک یا مکمل در نقاشی و رمان قابلیت فراتر رفتن از حدود یک شباهت صرف را دارند؟
 
در جلسات اولیه، امکانات و مؤلفه‌هایی را معرفی می‌کنیم که به وسیله‌ی آنها بتوان تصاویر سحرانگیز و روایت‌های جادویی رمان‌ها را وارد رمزگان مشترک تحلیلی کرد؛ متعاقباً در جلسات بعدی، سیاست‌های خاص این آثار در زمینه‌ی «شهادت دادن بر حقیقت» با یک‌دیگر قیاس خواهند شد. در این راستا روایت بوطیقایی یا فرم ادبیِ برخی آثار نقاشی، در کنار وجه تصویرگرانه و نقش‌پردازانه‌ی رمان‌ها برای ما محل یافتن سرنخ‌هایی است که به یاری آنها باید «سیمای حقیقت» را بازسازی کرد. در این جلسات، آثاری از کاراواجو، بروگل، روبنس، پوسُن، گاسپار داوید فردریش،  رنه مگریت، سالوادور دالی، کلود مونه و... در کنار آثاری از داستایفسکی، تالستوی، مان، دوراس، کافکا، بالزاک، فلوبر و  ... به بررسی گذاشته می‌شوند.

امیر کمالی دانش‌آموخته‌ی زبان و ادبیات فارسی از دهه‌ی هشتاد کار تالیف و ترجمه در حوزه‌ی نقد ادبی و فلسفه‌‌ی انتقادی را آغاز کرد. در سال‌های پایانی دهه‌ی هشتاد در روزنامه‌های شرق، اعتماد و بهار جستارهای تالیفی و ترجمه منتشر ساخت. کتاب «ازمصائب معنا» حاصل پیگیری او در حوزه‌ی زبانشناسی انتقادی و روش فیلولوژی بود. در ادامه از منظر فلسفه‌ی انتقادی به نقد خاستگاه شعر مدرن فارسی در نیما یوشیج پرداخت که حاصلش کتاب «مانیفست خاموشان» بود. وی هم اکنون عضو هیئت نویسندگان سایت تز یازدهم است. ترجمه‌‌ی «انسان بی‌محتوا» از جورجو آگامبن، ترجمه‌ی مجموعه مقالاتی در باب فلسفه‌ی جستارنویسی با عنوان «سیاست جستار» و نقدی سیاسی فلسفی بر داستان‌های بهرام صادقی در هیئت کتابی با عنوان «جستارهایی در فهم بهرام صادقی» سه اثری است که وی در آستانه‌ی چاپ و انتشار دارد.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
کارگاه نقد ادبی
به‌هدایت پروین سلاجقه
طول دوره: ۶ جلسه‌ی ۲ ساعته

توضیح در پست پایین👇
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
کارگاه نقد ادبی
به‌هدایت پروین سلاجقه
طول دوره: ۶ جلسه‌ی ۲ ساعته

نقد ادبی معاصر، نوعی دانش بینارشته‌ای ست که از همان شر‌وع شکل‌گیری، راه خود را از کلیه‌ی نگاه‌های سنتی به ادبیات جدا کرده است. امروزه در مطالعات ادبی، آنچه معاصر نامیده می‌شود، حاصل تحول و دگرگونی نگاه انسان است به ادبیات، نه به عنوان یک ابژه‌ی مورد مطالعه بلکه به عنوان یک سوژه‌ی سخنگو و به عنوان متنی که خود را بازمی‌گوید، تن به تشریح می دهد و‌ در برابر تحلیل آغوشی گشوده دارد، پس قادر است خود را در آیینه‌ی مقابلش ببیند و ‌مورد ارزیابی قرار دهد. این فرایند در اوایل قرن بیستم با فرازبانشناسی آغاز شد و اندک اندک به کمک رویکردهای متنوع نقد ادبی معاصر به فرامتن و سپس به پدیدارشناسی جهان متن تبدیل شد و توان آن را یافت تا به متن که محصول زبان است، نه فقط به عنوان یک موجود زنده و ارگانیک نگاه کند و استقلال آن را به رسمیت بشناسد بلکه به دنیای درونی آن وارد شود و او را به سخن گفتن وادارد.

آن‌چه در این کارگاه‌ پی می‌گیریم، گذر قدم به قدم از مراحل نقد ادبی در خوانش، تشریح و تحلیل آثار ادبی است، که با تکیه بر روش‌های متعدد فرازبانشناسانه و پدیدارشناسانه، در ترکیبی از مباحث نظری و عملی ارائه خواهد شد. هدف این است که در پایان این کارگاه، مخاطبان قادر باشند در عین آشنایی با نظریه‌های نقد ادبی و مشارکت در لذت خوانش حاصل از متن آثار خلاق ادبی، اعم از شعر و رمان، در نقد علمی این آثار قدم بردارند.

جلسه‌ی نخست، نظری:
مرور تاریخچه‌ی نقد ادبی از آغاز تا نقد ادبی معاصر/ تعاریف: نشانه، زبان، گفتار، متن، فرازبان، فرامتن، فرم، محتوا، شکل، نقد، تشریح، تحلیل، فرایند چیدمان نقادانه‌‌ی متن/ استقلال متن و مراتب نقد فرازبانشناسانه و فرامتنی/ نقد فرمالیستی: تبیین شکل، خوانش تنگاتنگ، نقد مدرن، مکتب آمریکایی، مکتب روسی.

جلسه‌ی دوم، عملی:
نقد فرمالیستی یک غزل از حافظ/ نقد شعر به معشوق عشوه‌سازش از آندرو مارول/ نقد فرمالیستی یک شعر از احمد شاملو/ نقد فرمالیستی رمان سفید برفی دونالد بارتلمی

جلسه‌ی سوم، نظری:
رویکرد نقد مولف- متن/ نقد درون‌متنی- روانکاوی/ معرفی منطقه‌های روان و پیوند آن با خوانش متن: نهاد، خود، فراخود/ نماد و سمبول/ تروما، اضطراب، بیگانگی/ فروید، یونگ و لاکان

جلسه‌ی چهارم، عملی:
نقد مثنوی/ شعر الا ای آهوی وحشی کجایی از حافظ/ شعر  کژمژ و بی‌انتها  از شاملو/  رمان بوف کور از صادق هدایت

جلسه‌ی پنجم، نظری:
نقد ادبی و‌ خوانش محتوا/ نظریه‌های کلاسیک و نئوکلاسیک/ نظریه‌های مدرن: تحلیل مکالمه و گفتمان صداها در متن، نقد جامعه‌شناختی عملگرا، نظریه‌ی کنش: لوکاچ، باختین و بوردیو

جلسه‌ی ششم، عملی:
رمان زندگی در پیش رو از رومن گاری/ رمان شازده احتجاب از گلشیری/ یک سروده از نسیم شمال

دكتر پروين سلاجقه، نويسنده، شاعر، منتقد، پژوهشگر و استاد دانشگاه است. زمینه‌های پژوهشی او در حیطه‌ی نظریه و نقد ادبی در داستان، شعر و متون ادبی است. از وی تا كنون، دوازده اثر در زمينه‌ی نقد، داستان، شعر و پژوهش و همچنین بيشتر از چهل مقاله‌ی علمی- تخصصی و پژوهشی در نظريه و نقد ادبی منتشر شده ‌است. آثار او برنده‌ی جوایز متعددی بوده است. از جمله جايزه‌ی منتقد برتر ايران در شعر معاصر، از طرف بنياد هنرمندان و نويسندگان برای نوشتن كتاب  اميرزاده‌ی كاشی‌ها که در نقد شعر شاملو است؛ جايزه‌ی كتاب سال برای تأليف كتاب  از اين باغ شرقی، جايزه‌ی كتاب سال ادبی سازمان حفاظت محيط زيست، برای نوشتن كتاب  قصه‌ی تالاب و چندین جایزه‌ی معتبر دیگر در سطح ملی. کتاب  از اين باغ شرقی و چندین اثر دیگر او به عنوان دروس مرجع و كمك درسی در فضای آموزشیِ رسمی و غير رسمی به دانشجويان و علاقه‌مندان تدريس می‌شود.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
فراز و فرود جنبش زنان در عصر پهلوی
به‌هدایت مریم دژم‌خوی
طول دوره: ۳ جلسه‌ی ۲ ساعته

@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
فراز و فرود جنبش زنان در عصر پهلوی
به‌هدایت مریم دژم‌خوی
طول دوره: ۳ جلسه‌ی ۲ ساعته

بازنمایی جنبش زنان در عصر پهلوی همچنان مساله‌ای درخور پژوهش و پروبلماتیزه کردن است. جنبش زنان ایران که رابطه‌ی تنگاتنگ و قرابتی جدایی‌ناپذیر با جنبش مشروطه دارد در عصر پهلوی موضوع بازخوانی و دست‌کاری حاکمیت شد. بازنمایی و تاریخ‌نگاری جنبش زنان در این عصر نقش کلیدی در تولید و بازتولید پروپاگاندای سلسله‌ی پهلوی به عنوان حاکمیتی مدرن و مترقی بوده است. در این پروپاگاندا از یک سو تصویر زن منفعل دوران قاجار مداوماً بازتولید می‌شود و از سوی دیگر بر سلسله‌ی پهلوی به عنوان ناجی زن و متولی پیشرفت و رهایی زنان تأکید می‌شود. این پروپاگاندا بر سیر پژوهش‌های زنان در ایران معاصر به شدت تأثیر گذاشته است.

در این درسگفتار تلاش می‌کنیم تا دوگانه‌ی زن مدرن عصر پهلوی/ زن منفعل عصر قاجار را ساخت‌شکنی کنیم. برای واکاوی جنبش زنان، فعالیت‌های زنان در اواخر عصر قاجار مختصراً بررسی می‌شود. سپس سیر تحول جنبش زنان از طریق منابع غیردولتی/غیررسمی در عصر پهلوی را پیگیری می‌کنیم و در نهایت به بررسی مداخلات حاکمیت در جنبش زنان و دست‌کاری و تولید سویه‌های دولتی/حاکمیتی از جنبش زنان می‌پردازیم. خواهیم دید که چگونه زن برای دولت پهلوی به مساله تبدیل می‌شود، کنش‌گری سیاسی و مستقل زنان به حاشیه رانده می‌شود و نهادهای دولتی، کنترل‌گر و نظارتی در حوزه‌ی زنان متولد می‌شود. در این درسگفتار جنبش زنان را در بستر تحولات سیاسی-اقتصادی و اجتماعی عصر پهلوی پی خواهیم گرفت و نقش دولت در ساخت مکانیزم‌های سرکوب سازمان‌یافته و همچنین به فراموشی سپردن حرکت‌های مستقل زنان را بررسی خواهیم کرد.

در طی این سه جلسه، ضمن ارائه‌ی منابع کلیدی، از طرح مباحث توسط مشارکت‌کنندگان استقبال می‌کنیم و پانزده دقیقه‌ی آخر را به پرسش و پاسخ اختصاص خواهیم داد. این دوره برای علاقمندان به پژوهش‌های اجتماعی و تاریخی مناسب است و به ویژه می‌تواند برای دانشجویان سال پایانی کارشناسی و تحصیلات تکمیلی در رشته‌های تاریخ، باستان‌شناسی، علوم اجتماعی و مطالعات زنان مفید باشد.

دکتر مریم دژم‌خوی دانش‌آموخته‌ی باستان‌شناسی دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزه‌ی  باستان‌شناسی معاصر است. جنسیت، استعمار، کشمکش و خشونت، و فرودستان زباله‌گرد از حوزه‌های مطالعاتی اوست. رساله‌ی دکترایش با عنوان «فرایند هویت‌یابی جنسیتی در مردان خاندان شاهی ساسانی» اولین رساله در زمینه‌ی باستان‌شناسی جنسیت در ایران به شمار می‌رود و از آن پس، ساخت جنسیت در ایران عصر قاجار، تغییرات در نظم جنسیتی پس از مدرنیزاسیون و جنبش‌های زنان به مهم‌ترین حوزه‌های پژوهشی او تبدیل شده‌اند. دژمخوی دوره‌ی پسادکتری خود با موضوع «نفت و استعمار در ایران عصر پهلوی اول» را در دانشگاه هادیلبرگ گذرانده و پژوهشگر دائم در بنیاد تحقیقاتی الکساندر فون هومبولت، و در حال حاضر مدرس و پژوهشگر دانشگاه هادیلبرگ است. او همچنین عضو گروه مطالعاتی AGE (Archaeology and Gender in Europe) است و از او چندین مقاله در مجموعه مقالات، مجلات معتبر بین المللی، علمی و پژوهشی در زمینه‌های یاد شده منتشر شده است. کتاب باستان‌شناسی سیاست‌های جنسی و جنسیتی در عصر قاجار و پهلوی اول که با همکاری دکتر لیلا پاپلی یزدی منتشر شده، جدیدترین پژوهش منتشر شده‌ی او به زبان فارسی است. کتاب اخیر او به نام Women and the Politics of Resistance توسط نشر اسپرینگر به تازگی منتشر شده است.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
خشونت ماوراء اقتصادی و منطق بهره‌کشی
بازخوانی خشونت و بازار: عملکرد سرمایه‌داری در تاریخ اثر هایدی گرسْتِنْبرگر
به‌هدایت مراد فرهادپور
طول دوره: ۵ جلسه‌ی ۲ ساعته

توضیح بیشتر👇
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
خشونت ماوراء اقتصادی و منطق بهره‌کشی
بازخوانی خشونت و بازار: عملکرد سرمایه‌داری در تاریخ اثر هایدی گرسْتِنْبرگر
به‌هدایت مراد فرهادپور
طول دوره: ۵ جلسه‌ی ۲ ساعته

با توجه به اهمیت پیوند خوردن دو مفهوم دولت و اعمال خشونت ماوراء اقتصادی که در سخنرانی‌های اخیر مطرح کردم، بر آن شدم تا در این درسگفتار کتاب خشونت و بازار: عملکرد سرمایه‌داری در تاریخ، اثر متفکر معاصر هایدی گرستنبرگر را به عنوان متن اصلی انتخاب کنم. این کتاب که ترجمه‌ی انگلیسی آن اخیرا منتشر شده و برنده‌ی جایزه‌ی ایزاک دویچر و کتاب منتخب انتشارات متریالیسم تاریخی در سال ۲۰۲۲ بوده است، طیف گسترده‌ای از ایده‌ها و پرسش‌های نظری و همچنین شکل‌های بسیار متنوعی از اعمال زور ماوراء اقتصادی و حضور خشونت در همه‌ی ابعاد و مراحل تحقق سرمایه‌داری را مورد بررسی قرار می‌دهد.

در واقع خواندن توصیفی موجز از این کتاب، هنگام نخستین انتشارش به زبان آلمانی، یکی از سرچشمه‌های اصلی من برای پرداختن به موضوع اعمال خشونت ماوراء اقتصادی و نقد و بررسی آن در بستر آراء مارکس و سنت‌های گوناگون مارکسیستی بوده است. در پژوهشی که با همکاری دوست عزیز دکتر بارانه عمادیان پیش بردیم تلاش کردیم از طریق احیای مفهوم قدیمی «انباشت اولیه» و توصیف آن به مثابه چرخه‌ای تکرارشونده، در ورای برداشت‌های محدود و صرفا اقتصادی، بحث مربوط به دولت و حتی فراتر از آن خشونت ماوراء اقتصادی را بار دیگر در مرکز توجه نظریه‌ی انتقادی و مارکسیستی قرار دهیم. (نتیجه‌ی این پژوهش مقاله‌ای مفصل درباره‌ی انباشت اولیه در اقتصاد ایران بود که هنوز منتشر نشده است)

در ادامه و با آشنایی عمیق‌تر با کتاب درخشان هایدی گرستنبرگر و با اتکا به غنای تجربی و تاریخی، و صداقت نظری آن در رویارویی با کمبودهای تحلیلی کل سنت چپ، از مباحث مربوط به مفهوم انباشت اولیه در کتاب سرمایه‌ی مارکس فراتر رفتیم و کوشیدیم نشان دهیم که بحث خشونت ماوراء اقتصادی در ورای تمام جدال‌های گوناگون مربوط به چرخه‌های انباشت اولیه، از آغاز ظهور سرمایه‌داری حضور داشته و در قالب شکل‌های گوناگونی چون برده‌داری، ستم جسمانی و انواع تبعیض‌های تعبیه شده در خود فرایند بهره‌کشی اقتصادی تحقق یافته است.
 
بازخوانی خشونت و بازار: عملکرد سرمایه‌داری در تاریخ نه تنها به لحاظ ادامه‌ی نقد اقتصاد سیاسی و فراتر رفتن از برخی محدودیت‌های تحلیلی خود مارکس، بلکه برای طرح پرسش‌های نظری و سیاسی گوناگون در بستر مبارزات ضدسرمایه‌دارانه نیز اهمیت دارد. از این گذشته گستردگی و غنای شگفت‌انگیز پژوهش و تحلیل هایدی گرستنبرگر و همچنین سادگی و صلابت نثر او، بازخوانی اثرش را نه فقط مفید و پرثمر که لذت‌بخش می‌سازد.

مراد فرهادپور متولد  تهران در ۱۳۳۷ متفکر، نویسنده و مترجم است. او از دهه‌ی شصت به این‌سو متون گوناگونی را در حوزه‌ی ادبیات و فلسفه، چه در قالب مقاله در نشریاتی چون راه‌ نو، کیان، آدینه و ارغنون؛ و چه در قالب ‌کتاب‌‌ چون عقل افسرده، ۱۳۷۸،  بادهای غربی، ۱۳۸۲ و پاره‌های فکر، ۱۳۸۸ به رشته‌ی تحریر در آورده است. او همچنین از دهه‌ی هفتاد به این سو توامان به ترجمه و تدریس متونِ فلسفی جریان‌های انتقادی غرب، از آثار متفکرینِ مکتبِ فرانکفورت تا دیگر آثارِ فیلسوفانِ جریان‌ساز چون بَدیو، آگامبن و ژیژک پرداخته است.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
2025/07/09 05:40:23
Back to Top
HTML Embed Code: