«در کار سینمایی میبایست گوش را با زمان کوک کرد لیکن باید به آن بیان هم بخشید و اطمینان یافت که این بیان با زمانهی ما در کنتراست باشد: زمانهای که به تمامیتسازی از زمان حال مشغول است، به ساماندهی یک زمان واحد که کاری ندارد جز نابود کردن زمان»
ژان-لوک گدار در مصاحبهای که در سال ۱۹۸۰ با جاناتان رُزنبام، نقدنویس شهیر آمریکایی، داشت گفت «من در مرز زندگی میکنم». این سخن نشان میدهد گدار در تمام سالهای فعالیتش ازینکه به این یا آن طرف مرز بسنده کند خودداری کرد:
به فیلم یا ویدئو، به تصویرها یا کلمهها، به فرانسه یا سوئیس، به قصهها یا جستارها، یا آزمونهایی نامتعارفتر از آنکه بتوان نام آزمون رویشان گذاشت. گدار در ادامه به رزنبام میگوید، «تنها دشمنان ما آدمهاییاند که بندهی عادتند، فرق نمیکند بانکدار باشند یا نقدنویس ... آدمها به بدن خود به چشم قلمروهایی سرزمینی مینگرند و به پوست بدنشان به چشمِ مرز آن قلمروها، و خیال میکنند پا که از این مرز بیرون بگذارند دیگر خودشان نیستند. اما روشن است که زبان را برای عبور از مرزها ساختهاند. کشور واقعیِ من زبان است و قلمرو سرزمینی که در آن زندگی میکنم فیلمها».
در این درسگفتار بر پایهی سرفصلهای زیر به بررسی تاریخ(های) سینمای گدار خواهیم پرداخت:
۱- زخم ناسور تاریخ سینما یا گناه موروثی فیلمها: هالوکاست و رسالت سینما
۲- داستان/تاریخها و نه تاریخ: باستانشناسیِ قرن و لایهبرداری از تصویرها و آواها
۳- پالیمپسِستِ گدار: شعر گفتن در ویرانهها
۴- وداع با امید، وداع با زبان: نقب زدن در خاطره به هوای تکرار
صالح نجفی متولد تهران در ۱۳۵۴، فارغ التحصیل رشتهی معماری از دانشکدهی هنرهای زیبا و ادبیات فارسی از پژوهشگاه علوم انسانی است. او از سال ۱۳۸۳ کار ترجمه و تالیفِ متون گوناگونی را در حوزهی فلسفه، سینما و هنر آغاز کرده است و در حال حاضر ترجمهی آثار سورن کیرکگور را در دست دارد. او از سال ۱۳۹۰ در دانشکدهی هنرهای زیبا، دانشگاه هنر و موسسهی پرسش به تدریس تاریخ فلسفه و نقد اشتغال داشته است. صالح نجفی در دو مجموعه کتاب بهنامهای فیلم بهمثابهی فلسفه، ۱۳۹۶ و عشق در سینما، ۱۳۹۷، نوعی دیگر از تأمل در سینما و متفاوت از نقد فیلم را پیشنهاد میکند؛ رویکردی که تلاش دارد فیلم را در جهانِ وسیعتری که احاطهاش کرده است، چون متنی فلسفی بخواند.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
ژان-لوک گدار در مصاحبهای که در سال ۱۹۸۰ با جاناتان رُزنبام، نقدنویس شهیر آمریکایی، داشت گفت «من در مرز زندگی میکنم». این سخن نشان میدهد گدار در تمام سالهای فعالیتش ازینکه به این یا آن طرف مرز بسنده کند خودداری کرد:
به فیلم یا ویدئو، به تصویرها یا کلمهها، به فرانسه یا سوئیس، به قصهها یا جستارها، یا آزمونهایی نامتعارفتر از آنکه بتوان نام آزمون رویشان گذاشت. گدار در ادامه به رزنبام میگوید، «تنها دشمنان ما آدمهاییاند که بندهی عادتند، فرق نمیکند بانکدار باشند یا نقدنویس ... آدمها به بدن خود به چشم قلمروهایی سرزمینی مینگرند و به پوست بدنشان به چشمِ مرز آن قلمروها، و خیال میکنند پا که از این مرز بیرون بگذارند دیگر خودشان نیستند. اما روشن است که زبان را برای عبور از مرزها ساختهاند. کشور واقعیِ من زبان است و قلمرو سرزمینی که در آن زندگی میکنم فیلمها».
در این درسگفتار بر پایهی سرفصلهای زیر به بررسی تاریخ(های) سینمای گدار خواهیم پرداخت:
۱- زخم ناسور تاریخ سینما یا گناه موروثی فیلمها: هالوکاست و رسالت سینما
۲- داستان/تاریخها و نه تاریخ: باستانشناسیِ قرن و لایهبرداری از تصویرها و آواها
۳- پالیمپسِستِ گدار: شعر گفتن در ویرانهها
۴- وداع با امید، وداع با زبان: نقب زدن در خاطره به هوای تکرار
صالح نجفی متولد تهران در ۱۳۵۴، فارغ التحصیل رشتهی معماری از دانشکدهی هنرهای زیبا و ادبیات فارسی از پژوهشگاه علوم انسانی است. او از سال ۱۳۸۳ کار ترجمه و تالیفِ متون گوناگونی را در حوزهی فلسفه، سینما و هنر آغاز کرده است و در حال حاضر ترجمهی آثار سورن کیرکگور را در دست دارد. او از سال ۱۳۹۰ در دانشکدهی هنرهای زیبا، دانشگاه هنر و موسسهی پرسش به تدریس تاریخ فلسفه و نقد اشتغال داشته است. صالح نجفی در دو مجموعه کتاب بهنامهای فیلم بهمثابهی فلسفه، ۱۳۹۶ و عشق در سینما، ۱۳۹۷، نوعی دیگر از تأمل در سینما و متفاوت از نقد فیلم را پیشنهاد میکند؛ رویکردی که تلاش دارد فیلم را در جهانِ وسیعتری که احاطهاش کرده است، چون متنی فلسفی بخواند.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
Telegram
Bidar
School for art and literature
www.bidar.school
www.bidar.school
درسگفتار (آفلاین)
بازنمایی زن در فیلم-فارسی
بههدایت مریم دژمخوی
طول دوره: ۳ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
بازنمایی زن در فیلم-فارسی
بههدایت مریم دژمخوی
طول دوره: ۳ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
بازنمایی زن در فیلم-فارسی
بههدایت مریم دژمخوی
طول دوره: ۳ جلسهی ۲ ساعته
سینمای تجاری ایرانی در دههی سی خورشیدی به تدریج پا گرفت و به سرعت به ژانر غالب در سینمای ایران تبدیل شد. منتقد فیلم هوشنگ کاووسی این ژانر عامهپسند را فیلمفارسی نامید و اصرار داشت سرهم بنویسد. هرچند فیلمفارسی نشانگر جامعهی در حال تغییر و خود نیز عاملی دخیل در این تغییرات بوده است، کمتر مورد اقبال پژوهشگران علوم اجتماعی قرار گرفته است.
درسگفتار «بازنمایی زن در فیلم-فارسی» بر خوانش جایگاه زن در فیلمهای فارسی با تکیه بر بررسی نظام جنسیتی در جامعهی درحال گذار ایران متمرکز است. شکافها و تضادهای طبقاتی و سربرآوردن طبقات جدید و مداخلات حاکمیت در نظام جنسیت از یکسو و تأثیر رسانهها و سینمای غرب در تولید و بازنمایی تصویر زن ایدهآل در فیلم-فارسی تأثیر قابل توجهی داشته است. در نظام ارزشی و نظم جنسیتی حاضر در فیلم-فارسی، معمولا بر دوگانهی زن خوب و زن خطاکار تأکید میشود. فهم زن در فیلم-فارسی بدون فهم مردانگی و ارزشهای جنسیتی مردانهای که این سینما مبلغ آن است غیرممکن میشود. در فیلم-فارسی زن مطرود و خطاکار در کنار ضد قهرمان مرد ظاهر میشود.
در این درسگفتار ضمن بررسی مختصر روند شکل گیری فیلم-فارسی به بررسی تصویر زن ایده آل در برابر زن خطاکار خواهیم پرداخت. نظام ارزشی و باید و نبایدهایی که در این سینما برای زن تبلیغ میشود در چارچوب نظام ارزشی و نظام جنسیتی معنادار میشود که به تدریج در سالهای پس از مشروطه و بویژه پس از مستقر شدن سلسلهی پهلوی معرفی و تبلیغ شد و در نهایت، جایگاه زن در فیلم-فارسی از جایگاهی که دستگاه سیاسی حاکم برای زن مناسب میدید چندان دور نیست.
این درسگفتار برای علاقهمندان به مطالعات جنسیت و زنان، مطالعات تاریخ معاصر، مطالعات سینما و برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری در رشتههای تاریخ، باستانشناسی و علوم اجتماعی مناسب است. در ارائهی مباحث از مشارکت شرکتکنندگان استقبال میشودو منابع کلیدی به فراخور مباحث معرفی خواهد شد. پانزده دقیقه پایانی هر جلسه به بحث و پرسش و پاسخ اختصاص خواهد داشت.
دکتر مریم دژمخوی دانشآموختهی باستانشناسی دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزهی باستانشناسی معاصر است. جنسیت، استعمار، کشمکش و خشونت، و فرودستان زبالهگرد از حوزههای مطالعاتی اوست. رسالهی دکترایش با عنوان «فرایند هویتیابی جنسیتی در مردان خاندان شاهی ساسانی» اولین رساله در زمینهی باستانشناسی جنسیت در ایران به شمار میرود و از آن پس، ساخت جنسیت در ایران عصر قاجار، تغییرات در نظم جنسیتی پس از مدرنیزاسیون و جنبشهای زنان به مهمتریم حوزههای پژوهشی او تبدیل شدهاند. دژمخوی دورهی پسادکتری خود با موضوع «نفت و استعمار در ایران عصر پهلوی اول» را در دانشگاه هایدلبرگ گذرانده، مدتی پژوهشگر دانشگاه فرایبرلین بوده، و اکنون پژوهشگر دائم در بنیاد تحقیقاتی الکساندر فون هومبولت، و مدرس و پژوهشگر دانشگاه هایدلبرگ است. او همچنین عضو گروه مطالعاتی AGE (Archaeology and Gender in Europe) است و از او چندین مقاله در مجموعه مقالات، مجلات معتبر بین المللی، علمی و پژوهشی در زمینههای یاد شده منتشر شده است. کتاب باستانشناسی سیاستهای جنسی و جنسیتی در عصر قاجار و پهلوی اول که با همکاری دکتر لیلا پاپلی یزدی منتشر شده، جدیدترین پژوهش منتشر شدهی او به زبان فارسی است. کتاب اخیر او به نام Women and the Politics of Resistance توسط نشر اسپرینگر به تازگی منتشر شده است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
بازنمایی زن در فیلم-فارسی
بههدایت مریم دژمخوی
طول دوره: ۳ جلسهی ۲ ساعته
سینمای تجاری ایرانی در دههی سی خورشیدی به تدریج پا گرفت و به سرعت به ژانر غالب در سینمای ایران تبدیل شد. منتقد فیلم هوشنگ کاووسی این ژانر عامهپسند را فیلمفارسی نامید و اصرار داشت سرهم بنویسد. هرچند فیلمفارسی نشانگر جامعهی در حال تغییر و خود نیز عاملی دخیل در این تغییرات بوده است، کمتر مورد اقبال پژوهشگران علوم اجتماعی قرار گرفته است.
درسگفتار «بازنمایی زن در فیلم-فارسی» بر خوانش جایگاه زن در فیلمهای فارسی با تکیه بر بررسی نظام جنسیتی در جامعهی درحال گذار ایران متمرکز است. شکافها و تضادهای طبقاتی و سربرآوردن طبقات جدید و مداخلات حاکمیت در نظام جنسیت از یکسو و تأثیر رسانهها و سینمای غرب در تولید و بازنمایی تصویر زن ایدهآل در فیلم-فارسی تأثیر قابل توجهی داشته است. در نظام ارزشی و نظم جنسیتی حاضر در فیلم-فارسی، معمولا بر دوگانهی زن خوب و زن خطاکار تأکید میشود. فهم زن در فیلم-فارسی بدون فهم مردانگی و ارزشهای جنسیتی مردانهای که این سینما مبلغ آن است غیرممکن میشود. در فیلم-فارسی زن مطرود و خطاکار در کنار ضد قهرمان مرد ظاهر میشود.
در این درسگفتار ضمن بررسی مختصر روند شکل گیری فیلم-فارسی به بررسی تصویر زن ایده آل در برابر زن خطاکار خواهیم پرداخت. نظام ارزشی و باید و نبایدهایی که در این سینما برای زن تبلیغ میشود در چارچوب نظام ارزشی و نظام جنسیتی معنادار میشود که به تدریج در سالهای پس از مشروطه و بویژه پس از مستقر شدن سلسلهی پهلوی معرفی و تبلیغ شد و در نهایت، جایگاه زن در فیلم-فارسی از جایگاهی که دستگاه سیاسی حاکم برای زن مناسب میدید چندان دور نیست.
این درسگفتار برای علاقهمندان به مطالعات جنسیت و زنان، مطالعات تاریخ معاصر، مطالعات سینما و برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری در رشتههای تاریخ، باستانشناسی و علوم اجتماعی مناسب است. در ارائهی مباحث از مشارکت شرکتکنندگان استقبال میشودو منابع کلیدی به فراخور مباحث معرفی خواهد شد. پانزده دقیقه پایانی هر جلسه به بحث و پرسش و پاسخ اختصاص خواهد داشت.
دکتر مریم دژمخوی دانشآموختهی باستانشناسی دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزهی باستانشناسی معاصر است. جنسیت، استعمار، کشمکش و خشونت، و فرودستان زبالهگرد از حوزههای مطالعاتی اوست. رسالهی دکترایش با عنوان «فرایند هویتیابی جنسیتی در مردان خاندان شاهی ساسانی» اولین رساله در زمینهی باستانشناسی جنسیت در ایران به شمار میرود و از آن پس، ساخت جنسیت در ایران عصر قاجار، تغییرات در نظم جنسیتی پس از مدرنیزاسیون و جنبشهای زنان به مهمتریم حوزههای پژوهشی او تبدیل شدهاند. دژمخوی دورهی پسادکتری خود با موضوع «نفت و استعمار در ایران عصر پهلوی اول» را در دانشگاه هایدلبرگ گذرانده، مدتی پژوهشگر دانشگاه فرایبرلین بوده، و اکنون پژوهشگر دائم در بنیاد تحقیقاتی الکساندر فون هومبولت، و مدرس و پژوهشگر دانشگاه هایدلبرگ است. او همچنین عضو گروه مطالعاتی AGE (Archaeology and Gender in Europe) است و از او چندین مقاله در مجموعه مقالات، مجلات معتبر بین المللی، علمی و پژوهشی در زمینههای یاد شده منتشر شده است. کتاب باستانشناسی سیاستهای جنسی و جنسیتی در عصر قاجار و پهلوی اول که با همکاری دکتر لیلا پاپلی یزدی منتشر شده، جدیدترین پژوهش منتشر شدهی او به زبان فارسی است. کتاب اخیر او به نام Women and the Politics of Resistance توسط نشر اسپرینگر به تازگی منتشر شده است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
Telegram
Bidar
School for art and literature
www.bidar.school
www.bidar.school
درسگفتار (آفلاین)
کارگاه نقد ادبی پیشرفته
بههدایت پروین سلاجقه
طول دوره: ۶ جلسهی ۲ ساعته
شروع دوره: ۱۸ اردیبهشتماه ۱۴۰۳
سهشنبهها ۱۸:۳۰ تا ۲۰:۳۰
@bidarschool
@bidarcourses
کارگاه نقد ادبی پیشرفته
بههدایت پروین سلاجقه
طول دوره: ۶ جلسهی ۲ ساعته
شروع دوره: ۱۸ اردیبهشتماه ۱۴۰۳
سهشنبهها ۱۸:۳۰ تا ۲۰:۳۰
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
کارگاه نقد ادبی پیشرفته
بههدایت پروین سلاجقه
طول دوره: ۶ جلسهی ۲ ساعته
شروع دوره: ۱۸ اردیبهشتماه ۱۴۰۳
سهشنبهها ۱۸:۳۰ تا ۲۰:۳۰
قرن بیستم در مطالعات علوم انسانی با طرح مبانی بنیادی در نقد ادبی از جمله نقد نو، روانکاوانه و جامعهشناختی آغاز شد و در ادامه به شکوفایی نظریههایی رسید که شاید در آغاز انتظارش نمیرفت؛ ظهور رشتههایی بههمبافته از متدولوژی ساختارگرایی و روایتشناسی، نظریههای فلسفی و تحلیلهای پساساختارگرایانه از سویی، و از سوی دیگر خلق آثار ادبی و هنری در ژانرهایی به جز رئالیسم و ناتورالیسم، زمینهی ورود به ادبیات مدرنیستی و پسامدرن را با تکنیکهای خاص روایی فراهم کرد.
در کارگاه نقد ادبی پیشرفته، سخن را از ساختارگرایی و روایتشناسی که تغییراتی اساسی در متدولوژی تحقیق و طبقهبندی عناصر بسیط زبان، ادبیات، فرهنگ و مردمشناسی ایجاد کردند، آغاز میکنیم و ضمن شناخت مهمترین و کاربردیترین جنبههای این روشها، بررسی چند اثر را پی میگیریم. این بررسی در جلسات اول و دوم معطوف به ساختارگرایی سوسور، بارت و لویاستروس خواهد بود و سپس با رویکرد نقد روایتشناسی ادامه مییابد. در جلسهی سوم و چهارم تأملی خواهیم داشت بر پسامدرنیسم به ویژه در آرإ لیوتار و بودریار، به عنوان یکی از مهمترین دورههای قابل بحث در ادبیات و هنر و همچنین به بررسی و تحلیل چند اثر ادبی که به این ژانر نوشتاری تعلق دارند خواهیم پرداخت.
جلسهی پنجم کارگاه به طرح مبحث فمینیسم یا رویکرد نقد مبتنی بر مطالعات زنان اختصاص دارد که در آن، علاوه بر طرح مباحث نظری آکادمیک با تکیه بر آرإ دوبووار، کریستووا و وولف، یک یا دو رمان نیز تحلیل خواهد شد. در جلسهی ششم نقد تاریخگرایی نوین به عنوان یکی از رویکردهای نقد معاصر در همپیوندی تاریخ و ادبیات مطرح میشود که نقد و تحلیل یک اثر را در این زمینه در پی خواهد داشت. نحوهی طرح بحث در این کارگاه به گونهایست که زمینه را برای طرح پرسش و پاسخ فراهم کند و ابزارهای اصلی برای نقد عملی را در اختیار مشارکتکنندگان قرار دهد.
برخی از آثاری که در این کارگاه مورد بررسی قرار میگیرند عبارتاند از:
-برج اثر جی بالارد
-سلاخخانهی شمارهی ۵ اثر کورت ونهگات
-اتاقی از آن خود اثر ویرجینیا ولف
-وانهاده اثر سیمون دوبووار
-اسفار کاتبان اثر ابوتراب خسروی
-چند متن شاعرانه
دكتر پروين سلاجقه، نويسنده، شاعر، منتقد، پژوهشگر و استاد دانشگاه است. زمینههای پژوهشی او در حیطهی نظریه و نقد ادبی در داستان، شعر و متون ادبی است. از وی تا كنون، دوازده اثر در زمينهی نقد، داستان، شعر و پژوهش و همچنین بيشتر از چهل مقالهی علمی- تخصصی و پژوهشی در نظريه و نقد ادبی منتشر شده است. آثار او برندهی جوایز متعددی بوده است. از جمله جايزهی منتقد برتر ايران در شعر معاصر، از طرف بنياد هنرمندان و نويسندگان برای نوشتن كتاب اميرزادهی كاشیها که در نقد شعر شاملو است؛ جايزهی كتاب سال برای تأليف كتاب از اين باغ شرقی، جايزهی كتاب سال ادبی سازمان حفاظت محيط زيست، برای نوشتن كتاب قصهی تالاب و چندین جایزهی معتبر دیگر در سطح ملی. کتاب از اين باغ شرقی و چندین اثر دیگر او به عنوان دروس مرجع و كمك درسی در فضای آموزشیِ رسمی و غير رسمی به دانشجويان و علاقهمندان تدريس میشود.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
کارگاه نقد ادبی پیشرفته
بههدایت پروین سلاجقه
طول دوره: ۶ جلسهی ۲ ساعته
شروع دوره: ۱۸ اردیبهشتماه ۱۴۰۳
سهشنبهها ۱۸:۳۰ تا ۲۰:۳۰
قرن بیستم در مطالعات علوم انسانی با طرح مبانی بنیادی در نقد ادبی از جمله نقد نو، روانکاوانه و جامعهشناختی آغاز شد و در ادامه به شکوفایی نظریههایی رسید که شاید در آغاز انتظارش نمیرفت؛ ظهور رشتههایی بههمبافته از متدولوژی ساختارگرایی و روایتشناسی، نظریههای فلسفی و تحلیلهای پساساختارگرایانه از سویی، و از سوی دیگر خلق آثار ادبی و هنری در ژانرهایی به جز رئالیسم و ناتورالیسم، زمینهی ورود به ادبیات مدرنیستی و پسامدرن را با تکنیکهای خاص روایی فراهم کرد.
در کارگاه نقد ادبی پیشرفته، سخن را از ساختارگرایی و روایتشناسی که تغییراتی اساسی در متدولوژی تحقیق و طبقهبندی عناصر بسیط زبان، ادبیات، فرهنگ و مردمشناسی ایجاد کردند، آغاز میکنیم و ضمن شناخت مهمترین و کاربردیترین جنبههای این روشها، بررسی چند اثر را پی میگیریم. این بررسی در جلسات اول و دوم معطوف به ساختارگرایی سوسور، بارت و لویاستروس خواهد بود و سپس با رویکرد نقد روایتشناسی ادامه مییابد. در جلسهی سوم و چهارم تأملی خواهیم داشت بر پسامدرنیسم به ویژه در آرإ لیوتار و بودریار، به عنوان یکی از مهمترین دورههای قابل بحث در ادبیات و هنر و همچنین به بررسی و تحلیل چند اثر ادبی که به این ژانر نوشتاری تعلق دارند خواهیم پرداخت.
جلسهی پنجم کارگاه به طرح مبحث فمینیسم یا رویکرد نقد مبتنی بر مطالعات زنان اختصاص دارد که در آن، علاوه بر طرح مباحث نظری آکادمیک با تکیه بر آرإ دوبووار، کریستووا و وولف، یک یا دو رمان نیز تحلیل خواهد شد. در جلسهی ششم نقد تاریخگرایی نوین به عنوان یکی از رویکردهای نقد معاصر در همپیوندی تاریخ و ادبیات مطرح میشود که نقد و تحلیل یک اثر را در این زمینه در پی خواهد داشت. نحوهی طرح بحث در این کارگاه به گونهایست که زمینه را برای طرح پرسش و پاسخ فراهم کند و ابزارهای اصلی برای نقد عملی را در اختیار مشارکتکنندگان قرار دهد.
برخی از آثاری که در این کارگاه مورد بررسی قرار میگیرند عبارتاند از:
-برج اثر جی بالارد
-سلاخخانهی شمارهی ۵ اثر کورت ونهگات
-اتاقی از آن خود اثر ویرجینیا ولف
-وانهاده اثر سیمون دوبووار
-اسفار کاتبان اثر ابوتراب خسروی
-چند متن شاعرانه
دكتر پروين سلاجقه، نويسنده، شاعر، منتقد، پژوهشگر و استاد دانشگاه است. زمینههای پژوهشی او در حیطهی نظریه و نقد ادبی در داستان، شعر و متون ادبی است. از وی تا كنون، دوازده اثر در زمينهی نقد، داستان، شعر و پژوهش و همچنین بيشتر از چهل مقالهی علمی- تخصصی و پژوهشی در نظريه و نقد ادبی منتشر شده است. آثار او برندهی جوایز متعددی بوده است. از جمله جايزهی منتقد برتر ايران در شعر معاصر، از طرف بنياد هنرمندان و نويسندگان برای نوشتن كتاب اميرزادهی كاشیها که در نقد شعر شاملو است؛ جايزهی كتاب سال برای تأليف كتاب از اين باغ شرقی، جايزهی كتاب سال ادبی سازمان حفاظت محيط زيست، برای نوشتن كتاب قصهی تالاب و چندین جایزهی معتبر دیگر در سطح ملی. کتاب از اين باغ شرقی و چندین اثر دیگر او به عنوان دروس مرجع و كمك درسی در فضای آموزشیِ رسمی و غير رسمی به دانشجويان و علاقهمندان تدريس میشود.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
اندیشهی بیرون؛
میشل فوکو و مسألهی ادبیات
بههدایت سمیرا الیاسی
طول دوره: ۴ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
اندیشهی بیرون؛
میشل فوکو و مسألهی ادبیات
بههدایت سمیرا الیاسی
طول دوره: ۴ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
اندیشهی بیرون؛
میشل فوکو و مسألهی ادبیات
بههدایت سمیرا الیاسی
طول دوره: ۴ جلسهی ۲ ساعته
مشغولیت فکری میشل فوکو با ادبیات مدرن موضوعی است که هنوز هم در ادبیاتپژوهشی مربوط به او چنان که باید محوریت نیافته است. فوکو بهویژه در سالهای ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۶ متنهای متعددی در مورد ادبیات مدرن نوشته است که مدتها یا در حوزهی نقد ادبی مورد بررسی قرار میگرفتند و یا به کنارههای تصویر فیلسوف میخزیدند و بیشتر به نوعی اشتیاق شخصی تقلیل داده میشدند. دلیل این بیتوجهی طولانیمدت شاید این باشد که خود فوکو چندان علاقهای به پیش کشیدن نوشتههایش دربارهی ادبیات نداشت و به قول خودش چون نوعی «مخفیگاه» به آنها مینگریست. با این همه، ارجاعات پرشمار او بهویژه در مصاحبههایش به تأثیر نویسندگانی چون بلانشو یا باتای بر سرگذشت فکری خودش و یا حتی تصریح او به میل جدیش به «دل کندن از امر ادبی» انگیزهی خوبی است برای تمرکز کردن بر متون او دربارهی ادبیات و بررسی تأثیر احتمالی آنها بر آثار دیگرش.
ادبیات البته در نوشتههای فوکو تعریف ثابت یا واحدی پیدا نمیکند و در عوض چهرههای متفاوت و سیالی به خود میگیرد که شاید بیش از هر چیز بر حرکات فکری بیپایان خود فوکو گواهی دهند: ادبیات بهعنوان فضایی برای نمایش هستی برهنهی زبان، بهعنوان ضدگفتاری که در نسبت با گفتارهای معرفتی حاکم بر جامعه نقشی تخریبی و افشاگر بازی میکند، بهعنوان گفتاری تاریخی مثل همهی گفتارهای دیگر و حتی بهعنوان نوعی عذرتراشی که میتواند از سوی نویسندگانی برای توجیه انفعال شخصی و اجتماعیشان به کار گرفته شود.
در این دوره میکوشیم، با خواندن تعدادی از اصلیترین متنهای فوکو دربارهی ادبیات مدرن، به این پرسش پاسخ دهیم که میان این متنها و آثار مفصلتر فوکو و بهویژه نوآوریهای نقادانه و روششناسانهی او چه نسبتی باید دید: آیا با فضایی کوچک و جانبی طرفیم که میتواند مثل آینهای در مقابل آثار «اصلی» فوکو قرار گیرد و آنها را به نحوی در خود منعکس کند، یا بسیار بیش از این، با قلمرو فکری نسبتا مستقلی که آثار معروفتر فوکو و اصلا شیوهی تفکر او را به شکلی متأثر کرده است؟ این پرسش را هم در خط تاریخی و هم در خط مفهومی پی میگیریم و در هر جلسه بر یکی از محورهایی متمرکز خواهیم شد که فوکو خود در تعریفش از ادبیات مدرن وارد میکند.
جلسهی اول: ادبیات مدرن و هستی زبان
جلسهی دوم: ملاقات زبان، فضا و اندیشه در ادبیات
جلسهی سوم: جنون، غیاب اثر؛ ادبیات و مسألهی تناهی
جلسهی چهارم: تأملاتی دربارهی «اندیشهی بیرون»
سمیرا الیاسی دانشآموختهی کارشناسی و کارشناسی ارشد فلسفه از دانشگاه تهران است. او دورهی کارشناسی ارشد را با رسالهای با موضوع «دیلتای و تاریخینگری در علوم انسانی» به پایان رسانده است. پس از آن در قالب برنامهی تحصیلی اراسموس موندوس در مقطع فوقلیسانس در دانشگاه کارل پراگ و دانشگاه ووپرتال آلمان تحصیل کرده و در پایاننامهی خود به بررسی مفهوم تبارشناسی میشل فوکو و مقایسهی آن با دو مفهوم تخیل تاریخی و نگاه هرمنوتیکی به تاریخ پرداخته است. او در حال حاضر دانشجوی دکترای فلسفه است و ضمن نوشتن رسالهای با موضوع «فیگورهای ادبی-فضایی در آثار میشل فوکو» بهعنوان همکار پژوهشی در دانشگاه ووپرتال کار میکند.
لطفا در صورت تمایل به تهیه این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
اندیشهی بیرون؛
میشل فوکو و مسألهی ادبیات
بههدایت سمیرا الیاسی
طول دوره: ۴ جلسهی ۲ ساعته
مشغولیت فکری میشل فوکو با ادبیات مدرن موضوعی است که هنوز هم در ادبیاتپژوهشی مربوط به او چنان که باید محوریت نیافته است. فوکو بهویژه در سالهای ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۶ متنهای متعددی در مورد ادبیات مدرن نوشته است که مدتها یا در حوزهی نقد ادبی مورد بررسی قرار میگرفتند و یا به کنارههای تصویر فیلسوف میخزیدند و بیشتر به نوعی اشتیاق شخصی تقلیل داده میشدند. دلیل این بیتوجهی طولانیمدت شاید این باشد که خود فوکو چندان علاقهای به پیش کشیدن نوشتههایش دربارهی ادبیات نداشت و به قول خودش چون نوعی «مخفیگاه» به آنها مینگریست. با این همه، ارجاعات پرشمار او بهویژه در مصاحبههایش به تأثیر نویسندگانی چون بلانشو یا باتای بر سرگذشت فکری خودش و یا حتی تصریح او به میل جدیش به «دل کندن از امر ادبی» انگیزهی خوبی است برای تمرکز کردن بر متون او دربارهی ادبیات و بررسی تأثیر احتمالی آنها بر آثار دیگرش.
ادبیات البته در نوشتههای فوکو تعریف ثابت یا واحدی پیدا نمیکند و در عوض چهرههای متفاوت و سیالی به خود میگیرد که شاید بیش از هر چیز بر حرکات فکری بیپایان خود فوکو گواهی دهند: ادبیات بهعنوان فضایی برای نمایش هستی برهنهی زبان، بهعنوان ضدگفتاری که در نسبت با گفتارهای معرفتی حاکم بر جامعه نقشی تخریبی و افشاگر بازی میکند، بهعنوان گفتاری تاریخی مثل همهی گفتارهای دیگر و حتی بهعنوان نوعی عذرتراشی که میتواند از سوی نویسندگانی برای توجیه انفعال شخصی و اجتماعیشان به کار گرفته شود.
در این دوره میکوشیم، با خواندن تعدادی از اصلیترین متنهای فوکو دربارهی ادبیات مدرن، به این پرسش پاسخ دهیم که میان این متنها و آثار مفصلتر فوکو و بهویژه نوآوریهای نقادانه و روششناسانهی او چه نسبتی باید دید: آیا با فضایی کوچک و جانبی طرفیم که میتواند مثل آینهای در مقابل آثار «اصلی» فوکو قرار گیرد و آنها را به نحوی در خود منعکس کند، یا بسیار بیش از این، با قلمرو فکری نسبتا مستقلی که آثار معروفتر فوکو و اصلا شیوهی تفکر او را به شکلی متأثر کرده است؟ این پرسش را هم در خط تاریخی و هم در خط مفهومی پی میگیریم و در هر جلسه بر یکی از محورهایی متمرکز خواهیم شد که فوکو خود در تعریفش از ادبیات مدرن وارد میکند.
جلسهی اول: ادبیات مدرن و هستی زبان
جلسهی دوم: ملاقات زبان، فضا و اندیشه در ادبیات
جلسهی سوم: جنون، غیاب اثر؛ ادبیات و مسألهی تناهی
جلسهی چهارم: تأملاتی دربارهی «اندیشهی بیرون»
سمیرا الیاسی دانشآموختهی کارشناسی و کارشناسی ارشد فلسفه از دانشگاه تهران است. او دورهی کارشناسی ارشد را با رسالهای با موضوع «دیلتای و تاریخینگری در علوم انسانی» به پایان رسانده است. پس از آن در قالب برنامهی تحصیلی اراسموس موندوس در مقطع فوقلیسانس در دانشگاه کارل پراگ و دانشگاه ووپرتال آلمان تحصیل کرده و در پایاننامهی خود به بررسی مفهوم تبارشناسی میشل فوکو و مقایسهی آن با دو مفهوم تخیل تاریخی و نگاه هرمنوتیکی به تاریخ پرداخته است. او در حال حاضر دانشجوی دکترای فلسفه است و ضمن نوشتن رسالهای با موضوع «فیگورهای ادبی-فضایی در آثار میشل فوکو» بهعنوان همکار پژوهشی در دانشگاه ووپرتال کار میکند.
لطفا در صورت تمایل به تهیه این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
Telegram
Bidar
School for art and literature
www.bidar.school
www.bidar.school
درسگفتار (آفلاین)
دربارهی پدیده و مفهوم بازی
بههدایت جواد گنجی
طول دوره: ۴ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
دربارهی پدیده و مفهوم بازی
بههدایت جواد گنجی
طول دوره: ۴ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
دربارهی پدیده و مفهوم بازی
بههدایت جواد گنجی
طول دوره: ۴ جلسهی ۲ ساعته
حتی در ابتداییترین و سادهترین شکلهای بازی چیزی در کارست که آن را از سطح غرایز و نیازهای بیواسطهی زندگی فراتر میبرد و بدان کارکردی معنابخش میدهد. بازی شکل خاص و معناداری از فعالیت است که نمودش را از دوران طفولیت میتوان به وضوح دید. ردپای این شکل خاص فعالیت را در پیچیدهترین پدیدههای فرهنگی میتوان بازشناسی کرد. در واقع میتوان از این بسیار فراتر رفت و ادعا کرد که عظیمترین نیروهای پیشبرندهی تمدن و فرهنگ، از نظم و قانون گرفته تا تجارت و صنعت و هنر و علم، جملگی از خاک «بازی» روییدهاند. از این حیث، هیچ فرهنگی بدون بازی وجود ندارد و هیچ دورهای را در تاریخ بشر نمیتوان یافت که بازی در آن غایب باشد.
اگر در بررسی پدیدهی بازی به نمودهای اجتماعی آن توجه کنیم خواهیم دید که بازی طیف وسیعی از انواع مناسک، جشنها، رقابتها، مسابقهها، اجراها، نمایشها و تورنمنتها در زمینههای مختلف را در بر خواهد گرفت.
در این دوره، بر اهمیت بازی در مقام عنصر برسازندهی فرهنگ و تمدن تأکید خواهیم کرد. میکوشیم به این پرسشها پاسخ دهیم: ضرورت و جاذبهی بازی از کجا میآید؟ چرا تصور زندگی بدون بازی ناممکن است؟ بازی، از آنجا که در مرز درون و بیرون قرار میگیرد، چه نسبتی با واقعیت، تکرار، لذت، خلاقیت و هویت و ... دارد؟
جواد گنجی متولد سال ۱۳۵۶ و فارغالتحصیلِ جامعهشناسی است. عمدهی فعالیتهای او بر پژوهش و ترجمه در حوزهی روانکاوی و فلسفه به ویژه بر روانکاوی فرویدی-لاکانی متمرکز است. از آثار و ترجمههای او میتوان به همکاری با فصلنامه ارغنون و مجموعه کتابهای رخداد، کتاب «گئورگ زیمل» اثر دیوید فریزبی، کتاب «جامعهشناسی معرفت و آگاهیاش؛ نقد مکتب فرانکفورت از جامعهشناسی معرفت»، کتاب «کینتوزی» اثر ماکس شلر، کتاب «بازگشت امر سیاسی» اثر شانتال موف و کتاب «فلسفهی پول» اثر گئورگ زیمل اشاره کرد. او در دههی گذشته و در زمینهی تدریس، درسگفتارهای بسیاری را در مؤسسهی پرسش ارائه کرده است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
دربارهی پدیده و مفهوم بازی
بههدایت جواد گنجی
طول دوره: ۴ جلسهی ۲ ساعته
حتی در ابتداییترین و سادهترین شکلهای بازی چیزی در کارست که آن را از سطح غرایز و نیازهای بیواسطهی زندگی فراتر میبرد و بدان کارکردی معنابخش میدهد. بازی شکل خاص و معناداری از فعالیت است که نمودش را از دوران طفولیت میتوان به وضوح دید. ردپای این شکل خاص فعالیت را در پیچیدهترین پدیدههای فرهنگی میتوان بازشناسی کرد. در واقع میتوان از این بسیار فراتر رفت و ادعا کرد که عظیمترین نیروهای پیشبرندهی تمدن و فرهنگ، از نظم و قانون گرفته تا تجارت و صنعت و هنر و علم، جملگی از خاک «بازی» روییدهاند. از این حیث، هیچ فرهنگی بدون بازی وجود ندارد و هیچ دورهای را در تاریخ بشر نمیتوان یافت که بازی در آن غایب باشد.
اگر در بررسی پدیدهی بازی به نمودهای اجتماعی آن توجه کنیم خواهیم دید که بازی طیف وسیعی از انواع مناسک، جشنها، رقابتها، مسابقهها، اجراها، نمایشها و تورنمنتها در زمینههای مختلف را در بر خواهد گرفت.
در این دوره، بر اهمیت بازی در مقام عنصر برسازندهی فرهنگ و تمدن تأکید خواهیم کرد. میکوشیم به این پرسشها پاسخ دهیم: ضرورت و جاذبهی بازی از کجا میآید؟ چرا تصور زندگی بدون بازی ناممکن است؟ بازی، از آنجا که در مرز درون و بیرون قرار میگیرد، چه نسبتی با واقعیت، تکرار، لذت، خلاقیت و هویت و ... دارد؟
جواد گنجی متولد سال ۱۳۵۶ و فارغالتحصیلِ جامعهشناسی است. عمدهی فعالیتهای او بر پژوهش و ترجمه در حوزهی روانکاوی و فلسفه به ویژه بر روانکاوی فرویدی-لاکانی متمرکز است. از آثار و ترجمههای او میتوان به همکاری با فصلنامه ارغنون و مجموعه کتابهای رخداد، کتاب «گئورگ زیمل» اثر دیوید فریزبی، کتاب «جامعهشناسی معرفت و آگاهیاش؛ نقد مکتب فرانکفورت از جامعهشناسی معرفت»، کتاب «کینتوزی» اثر ماکس شلر، کتاب «بازگشت امر سیاسی» اثر شانتال موف و کتاب «فلسفهی پول» اثر گئورگ زیمل اشاره کرد. او در دههی گذشته و در زمینهی تدریس، درسگفتارهای بسیاری را در مؤسسهی پرسش ارائه کرده است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
Telegram
Bidar
School for art and literature
www.bidar.school
www.bidar.school
درسگفتار (آفلاین)
اندیشیدن در زمانهی یأس و شکست؛
مروری بر تفسیر آنتونیو نگری در باب ماتریالیسم شاعرانهی جاکومو لئوپاردی
بههدایت فرهاد محرابی
طول دوره: ۷ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
اندیشیدن در زمانهی یأس و شکست؛
مروری بر تفسیر آنتونیو نگری در باب ماتریالیسم شاعرانهی جاکومو لئوپاردی
بههدایت فرهاد محرابی
طول دوره: ۷ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
اندیشیدن در زمانهی یأس و شکست؛
مروری بر تفسیر آنتونیو نگری در باب ماتریالیسم شاعرانهی جاکومو لئوپاردی
بههدایت فرهاد محرابی
طول دوره: ۷ جلسهی ۲ ساعته
آنتونیو نگری (۱۹۳۳-۲۰۲۳) یکی از تأثیرگذارترین و جنجالیترین فلاسفهی معاصر ایتالیا را اغلب به واسطهی اثر جریانسازش یعنی کتاب «امپراتوری» (۲۰۰۰) میشناسیم. کتابی که او به همراه مایکل هارت نوشت و در آن از مجرای تحلیل مدلهای زبانی و ارتباطی، به نقد و واکاوی ساختارهای تولید اقتصادی و بازنمایی گفتمانهای سیاسی، و نیز طرح مدلهایی برای مبارزه و تغییر پرداخت. این کتاب در عین حال نگری را در جایگاه یکی از مهمترین چهرههای جنبش ضدجهانیسازی تثبیت کرد.
درسگفتار حاضر امّا در پی آن است تا ریشههای نظریهی انتقادی نگری را با مروری بر یکی از مهجورترین و در عین حال مهمترین کتابهای او در تفسیر جهان فکری جاکومو لئوپاردی (۱۷۹۸-۱۸۳۷)، شاعر و فیلسوف برجستهی ایتالیایی در قرن نوزدهم بازخوانی کند. کتاب نگری تحت عنوان «گل بیابان: هستیشناسی شاعرانهی جاکومو لئوپاردی» در واقع تلاشیست برای ترسیم مدرنیسمی بیبدیل در دل مدرنیتهی فلاسفهی روشنگری و خصوصاً ردیهای بر سنت ایدئالیسم آلمانی.
نگری در پژوهشهایش در اوایل دههی هشتاد که به شکل عمده حول محور اسپینوزا، الهیات عهد عتیق و نیز مطالعاتی ژرف در باب لئوپاردی میچرخید، سعی داشت در دل شکست جنبشهای آوانگارد دههی شصت و هفتاد اروپا به طرح بیبدیلی برای کنش سیاسی راه ببرد و لئوپاردی در واقع مجراییست تا از طریق آن بدیلی برای بنبست سیاسی اروپا طرح شود. نگری اما به نظرگاهی کلانتر و فلسفیتر دست مییابد و نقد خود را به تمامیت پروژهی روشنگری بسط میدهد. او در مطالعاتش نشان میدهد که بیدلیل نبود که نیچه جهان شعری لئوپاردی را بدیلی ارزشمند در مقابل ایدئالیسم استعلایی کانت و کلیت عقلانیت روشنگری میپنداشت.
از این رو رجعت نگری به لئوپاردی، هم در راستای موج نونیچهگرایی در میان متفکرین پساساختارگرای اروپا همچون فوکو و دلوز بود، و هم در راستای نواسپینوزاگرایی اروپایی در نیمهی دوم قرن بیستم. اسپینوزا و لئوپاردی هر دو به مثابه دو بالی عمل میکنند که ماتریالیسم انتقادی نگری و نوآوریهایش در نظریهی متأخر مارکسیستی را جانی دوباره میبخشند.
این پژوهش در عین حال یگانه اثر نگری در حوزهی تلفیق نظریهی ادبی و فلسفهی سیاسی، و بیشک بلندپروازانهترین کوشش در راه بازیابی «نظریهی انقلاب» در جهان فکری شاعر ایتالیاییست. جریان اصلی نظریهی ادبی معاصر که میتوان آن را «نظریهی ادبی نئولیبرال» خواند، همواره بر آن بوده تا سیمای شاعری مأیوس از لئوپاردی بسازد؛ نظریهپرداز «رنج» و «محنت». برای نگری اما لئوپاردی شاعر و فیلسوف «گسست» است. و بیش از آن حتی نظریهپرداز «امید» و «انقلاب» در دل «شکست».
او در لئوپاردی یکی از نابترین نسخههای یک هستیشناسی ماتریالیستی را بازیابی میکند که با خوانشی دیگرگون از تخیل انسانی میتواند نقدی بنیادین بر عقلانیت مدرن و نیز ساختارهای سرمایهداری منشعب از آن طرح کند. لئوپاردی برای نگری آن متفکریست که با او میتوان سوبژکتیویته را فرآیندی از آفرینش شعری دانست که بر محدودیتهای مدل جاری سرمایهداری جهانی و ساختارهای سیاسی-اقتصادی مدرنیته غلبه میکند. همانگونه او در آخرین سطر از کتابش میگوید، در جهان لئوپاردی «شعر پوستهی هستی را میشکافد- تا هستی جدید و جهانیتری را بسازد».
جلسهی اول: مقدمه
مروری بر ماتریالیسم انتقادی آنتونیو نگری با نگاهی به تفسیر او از اسپینوزا
جلسهی دوم: فاجعهی خاطره
دیالکتیک و تجربهی امر نامتناهی
جلسهی سوم: بیمعنایی صلب، اندوه و تخیل
بازتعریف نظریهی انتقادی از مجرای هستیشناسی شاعرانه
جلسهی چهارم: بوطیقای هستیِ حقیقی
متافیزیک اخلاق و تأملاتی در باب نهیلیسم
جلسهی پنجم: بازخوانی توّهم
بازتعریف دانش و سیاست
جلسهی ششم: ماکیاولیِ شاعر
بحثی در باب نسبت میان ماتریالیسم و شاعرانگی
جلسهی هفتم: جمع بندی
اسپینوزا، ایّوب، و لئوپاردی - اندیشیدن در زمانهی یأس و شکست
دربارهی مدرس👇
@bidarschool
@bidarcourses
اندیشیدن در زمانهی یأس و شکست؛
مروری بر تفسیر آنتونیو نگری در باب ماتریالیسم شاعرانهی جاکومو لئوپاردی
بههدایت فرهاد محرابی
طول دوره: ۷ جلسهی ۲ ساعته
آنتونیو نگری (۱۹۳۳-۲۰۲۳) یکی از تأثیرگذارترین و جنجالیترین فلاسفهی معاصر ایتالیا را اغلب به واسطهی اثر جریانسازش یعنی کتاب «امپراتوری» (۲۰۰۰) میشناسیم. کتابی که او به همراه مایکل هارت نوشت و در آن از مجرای تحلیل مدلهای زبانی و ارتباطی، به نقد و واکاوی ساختارهای تولید اقتصادی و بازنمایی گفتمانهای سیاسی، و نیز طرح مدلهایی برای مبارزه و تغییر پرداخت. این کتاب در عین حال نگری را در جایگاه یکی از مهمترین چهرههای جنبش ضدجهانیسازی تثبیت کرد.
درسگفتار حاضر امّا در پی آن است تا ریشههای نظریهی انتقادی نگری را با مروری بر یکی از مهجورترین و در عین حال مهمترین کتابهای او در تفسیر جهان فکری جاکومو لئوپاردی (۱۷۹۸-۱۸۳۷)، شاعر و فیلسوف برجستهی ایتالیایی در قرن نوزدهم بازخوانی کند. کتاب نگری تحت عنوان «گل بیابان: هستیشناسی شاعرانهی جاکومو لئوپاردی» در واقع تلاشیست برای ترسیم مدرنیسمی بیبدیل در دل مدرنیتهی فلاسفهی روشنگری و خصوصاً ردیهای بر سنت ایدئالیسم آلمانی.
نگری در پژوهشهایش در اوایل دههی هشتاد که به شکل عمده حول محور اسپینوزا، الهیات عهد عتیق و نیز مطالعاتی ژرف در باب لئوپاردی میچرخید، سعی داشت در دل شکست جنبشهای آوانگارد دههی شصت و هفتاد اروپا به طرح بیبدیلی برای کنش سیاسی راه ببرد و لئوپاردی در واقع مجراییست تا از طریق آن بدیلی برای بنبست سیاسی اروپا طرح شود. نگری اما به نظرگاهی کلانتر و فلسفیتر دست مییابد و نقد خود را به تمامیت پروژهی روشنگری بسط میدهد. او در مطالعاتش نشان میدهد که بیدلیل نبود که نیچه جهان شعری لئوپاردی را بدیلی ارزشمند در مقابل ایدئالیسم استعلایی کانت و کلیت عقلانیت روشنگری میپنداشت.
از این رو رجعت نگری به لئوپاردی، هم در راستای موج نونیچهگرایی در میان متفکرین پساساختارگرای اروپا همچون فوکو و دلوز بود، و هم در راستای نواسپینوزاگرایی اروپایی در نیمهی دوم قرن بیستم. اسپینوزا و لئوپاردی هر دو به مثابه دو بالی عمل میکنند که ماتریالیسم انتقادی نگری و نوآوریهایش در نظریهی متأخر مارکسیستی را جانی دوباره میبخشند.
این پژوهش در عین حال یگانه اثر نگری در حوزهی تلفیق نظریهی ادبی و فلسفهی سیاسی، و بیشک بلندپروازانهترین کوشش در راه بازیابی «نظریهی انقلاب» در جهان فکری شاعر ایتالیاییست. جریان اصلی نظریهی ادبی معاصر که میتوان آن را «نظریهی ادبی نئولیبرال» خواند، همواره بر آن بوده تا سیمای شاعری مأیوس از لئوپاردی بسازد؛ نظریهپرداز «رنج» و «محنت». برای نگری اما لئوپاردی شاعر و فیلسوف «گسست» است. و بیش از آن حتی نظریهپرداز «امید» و «انقلاب» در دل «شکست».
او در لئوپاردی یکی از نابترین نسخههای یک هستیشناسی ماتریالیستی را بازیابی میکند که با خوانشی دیگرگون از تخیل انسانی میتواند نقدی بنیادین بر عقلانیت مدرن و نیز ساختارهای سرمایهداری منشعب از آن طرح کند. لئوپاردی برای نگری آن متفکریست که با او میتوان سوبژکتیویته را فرآیندی از آفرینش شعری دانست که بر محدودیتهای مدل جاری سرمایهداری جهانی و ساختارهای سیاسی-اقتصادی مدرنیته غلبه میکند. همانگونه او در آخرین سطر از کتابش میگوید، در جهان لئوپاردی «شعر پوستهی هستی را میشکافد- تا هستی جدید و جهانیتری را بسازد».
جلسهی اول: مقدمه
مروری بر ماتریالیسم انتقادی آنتونیو نگری با نگاهی به تفسیر او از اسپینوزا
جلسهی دوم: فاجعهی خاطره
دیالکتیک و تجربهی امر نامتناهی
جلسهی سوم: بیمعنایی صلب، اندوه و تخیل
بازتعریف نظریهی انتقادی از مجرای هستیشناسی شاعرانه
جلسهی چهارم: بوطیقای هستیِ حقیقی
متافیزیک اخلاق و تأملاتی در باب نهیلیسم
جلسهی پنجم: بازخوانی توّهم
بازتعریف دانش و سیاست
جلسهی ششم: ماکیاولیِ شاعر
بحثی در باب نسبت میان ماتریالیسم و شاعرانگی
جلسهی هفتم: جمع بندی
اسپینوزا، ایّوب، و لئوپاردی - اندیشیدن در زمانهی یأس و شکست
دربارهی مدرس👇
@bidarschool
@bidarcourses
فرهاد محرابی متولد ۱۳۶۲ دانشآموخته و پژوهشگر در حوزهی مدرنیسم ادبیست. وی پس از اتمام تحصیلاتش در مقطع لیسانس و فوقلیسانس در رشتهی انسانشناسی در دانشگاه تهران به انگلستان رفت. او در مدرسهی اقتصاد لندن (LSE) در حوزهی فلسفهی علوم اجتماعی شروع به پژوهش کرد، و در سال ۲۰۱۲ از آن دانشگاه در مقطع فوق لیسانس فارغالتحصیل شد. حوزهی مورد علاقهی وی در آن سالها ایدهی فاقد قدرمشترک بودن (incommensurability) در فلسفهی علم با تکیه بر نظریات دونالد دیویدسون و ریچارد رورتی بود.
او بعدها گرایش مطالعاتیاش را به ادبیات تطبیقی، فلسفه و ادبیات، و نظریهی سینما تغییر داد و به مدت دو سال در کالج دانشگاهی لندن (UCL) در مقطع فوقلیسانس مشغول به پژوهش و تدریس بود. رسالهی فوق لیسانس او در آن دانشگاه، مطالعهی تطبیقی در مورد جهان ادبی والاس استیونس و سینمای آنتونیونی بود. محرابی دورهی دکتری خود را در حوزهی مدرنیسم ادبی، ادبیات تطبیقی و مطالعات ساموئل بکت در دانشگاه ردینگ انگلستان و بنیاد بینالمللی ساموئل بکت در سال ۲۰۲۰ به پایان رساند. او چندین مقاله در حوزهی مطالعات بکت و تاریخ مدرنیسم ادبی در کنفرانسهایی در انگلستان، کانادا و لهستان ارائه و منتشر کرده است. در کنار پژوهش و تحقیق در حوزهی نظریهی ادبی، وی به طور مشخص از سال ۲۰۱۵ مشغول پژوهش در حوزهی روشنفکری ایران و جهان و مطالعات پسااستعماری بوده و مجموعه مقالاتش به فارسی در این زمینه به زودی منتشر خواهد شد.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
او بعدها گرایش مطالعاتیاش را به ادبیات تطبیقی، فلسفه و ادبیات، و نظریهی سینما تغییر داد و به مدت دو سال در کالج دانشگاهی لندن (UCL) در مقطع فوقلیسانس مشغول به پژوهش و تدریس بود. رسالهی فوق لیسانس او در آن دانشگاه، مطالعهی تطبیقی در مورد جهان ادبی والاس استیونس و سینمای آنتونیونی بود. محرابی دورهی دکتری خود را در حوزهی مدرنیسم ادبی، ادبیات تطبیقی و مطالعات ساموئل بکت در دانشگاه ردینگ انگلستان و بنیاد بینالمللی ساموئل بکت در سال ۲۰۲۰ به پایان رساند. او چندین مقاله در حوزهی مطالعات بکت و تاریخ مدرنیسم ادبی در کنفرانسهایی در انگلستان، کانادا و لهستان ارائه و منتشر کرده است. در کنار پژوهش و تحقیق در حوزهی نظریهی ادبی، وی به طور مشخص از سال ۲۰۱۵ مشغول پژوهش در حوزهی روشنفکری ایران و جهان و مطالعات پسااستعماری بوده و مجموعه مقالاتش به فارسی در این زمینه به زودی منتشر خواهد شد.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
تابآوری و اقتصادهای فقیر:
نگاهی باستانشناسانه
بههدایت لیلا پاپلی یزدی
طول دوره: ۳ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
تابآوری و اقتصادهای فقیر:
نگاهی باستانشناسانه
بههدایت لیلا پاپلی یزدی
طول دوره: ۳ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
تابآوری و اقتصادهای فقیر:
نگاهی باستانشناسانه
بههدایت لیلا پاپلی یزدی
طول دوره: ۳ جلسهی ۲ ساعته
بیثباتکاران، کسبوکارهای خرد و خانوارهایی از طبقات متوسط و فقیر از گروههایی هستند که بیشترین آسیب را در دورههای افزایش تورم و نرخ بیکاری میبینند. با این حال آنچه کمتر در مورد این گروهها بررسی میشود، زندگی روزمرهی آنها و مقاومت روزانهای است که برای بقا انجام میشود. این مقاومت به تدریج میتواند به خلق روشهای جدید تابآوری منجر شود و در عین حال نیز ممکن است جایی شکست بخورد.
باستانشناسی از روشهایی است که کمک میکند از فاصلهای نزدیکتر دربارهی زندگی مردمان دچار فقر و فشار اقتصادی شناخت یابیم. این روش با استفاده از رویکردهای باستانشناسی مصرف، زباله و باستانشناسیهای رفتاری تلاش میکند مادیتِ این شیوههای زیست را بهتر بشناسد و برای تابآورتر کردن آنها پیشنهادهایی ارائه دهد. در این درسگفتار به صورت اجمالی به بررسی این روشها و معرفی آنها خواهیم پرداخت. در این مسیر هدف ما نه ارائهی یک رویکرد نظری بلکه تأمل عملی و کاربردی در باب مسألهی تابآوری و امکان به کار بستن راهکارهای کوتاهمدت است.
لیلا پاپلی یزدی متولد ۱۳۵۷ و دانشآموختهی رشتهی باستانشناسی است. او مدرک دکتری خود را از دانشگاه تهران و با ارائهی پایاننامهای در مورد باستانشناسیِ معاصرِ زلزلهی بم دریافت کرده است. علاقهمندی او باستانشناسی معاصر، کشمکش، پسااستعمار و مطالعاتِ جنسیت است. او همکنون پژوهشگرِ گروهِ مطالعاتِ تاریخی در دانشگاه گوتنبرگ سوئد است و مقالات متعددی در موضوعِ باستانشناسیِ معاصر منتشر کرده است، از جمله کتابهای او به فارسی بم، بودن یا نبودن، مادیتهای معاصر: باستانشناسی گذشتهی نزدیک/معاصر، و باستانشناسی سیاستهای جنسی و جنسیتی در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی قابل ذکر است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
تابآوری و اقتصادهای فقیر:
نگاهی باستانشناسانه
بههدایت لیلا پاپلی یزدی
طول دوره: ۳ جلسهی ۲ ساعته
بیثباتکاران، کسبوکارهای خرد و خانوارهایی از طبقات متوسط و فقیر از گروههایی هستند که بیشترین آسیب را در دورههای افزایش تورم و نرخ بیکاری میبینند. با این حال آنچه کمتر در مورد این گروهها بررسی میشود، زندگی روزمرهی آنها و مقاومت روزانهای است که برای بقا انجام میشود. این مقاومت به تدریج میتواند به خلق روشهای جدید تابآوری منجر شود و در عین حال نیز ممکن است جایی شکست بخورد.
باستانشناسی از روشهایی است که کمک میکند از فاصلهای نزدیکتر دربارهی زندگی مردمان دچار فقر و فشار اقتصادی شناخت یابیم. این روش با استفاده از رویکردهای باستانشناسی مصرف، زباله و باستانشناسیهای رفتاری تلاش میکند مادیتِ این شیوههای زیست را بهتر بشناسد و برای تابآورتر کردن آنها پیشنهادهایی ارائه دهد. در این درسگفتار به صورت اجمالی به بررسی این روشها و معرفی آنها خواهیم پرداخت. در این مسیر هدف ما نه ارائهی یک رویکرد نظری بلکه تأمل عملی و کاربردی در باب مسألهی تابآوری و امکان به کار بستن راهکارهای کوتاهمدت است.
لیلا پاپلی یزدی متولد ۱۳۵۷ و دانشآموختهی رشتهی باستانشناسی است. او مدرک دکتری خود را از دانشگاه تهران و با ارائهی پایاننامهای در مورد باستانشناسیِ معاصرِ زلزلهی بم دریافت کرده است. علاقهمندی او باستانشناسی معاصر، کشمکش، پسااستعمار و مطالعاتِ جنسیت است. او همکنون پژوهشگرِ گروهِ مطالعاتِ تاریخی در دانشگاه گوتنبرگ سوئد است و مقالات متعددی در موضوعِ باستانشناسیِ معاصر منتشر کرده است، از جمله کتابهای او به فارسی بم، بودن یا نبودن، مادیتهای معاصر: باستانشناسی گذشتهی نزدیک/معاصر، و باستانشناسی سیاستهای جنسی و جنسیتی در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی قابل ذکر است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
Telegram
Bidar
School for art and literature
www.bidar.school
www.bidar.school
کارگاه یکروزه (حضوری و آنلاین)
آدورنو و طبقه
بازخوانی انتقادی یک مفهوم
بههدایت مهسا اسدالهنژاد، صابر دشتآرا، آیدین کیخایی
پنجشنبه ۳ خرداد ۱۴۰۳
۱۱:۰۰ تا ۲۰:۳۰ (۱ جلسه)
@bidarschool
@bidarcourses
آدورنو و طبقه
بازخوانی انتقادی یک مفهوم
بههدایت مهسا اسدالهنژاد، صابر دشتآرا، آیدین کیخایی
پنجشنبه ۳ خرداد ۱۴۰۳
۱۱:۰۰ تا ۲۰:۳۰ (۱ جلسه)
@bidarschool
@bidarcourses
کارگاه یکروزه (حضوری و آنلاین)
آدورنو و طبقه
بازخوانی انتقادی یک مفهوم
بههدایت مهسا اسدالهنژاد، صابر دشتآرا، آیدین کیخایی
پنجشنبه ۳ خرداد ۱۴۰۳
۱۱:۰۰ تا ۲۰:۳۰ (۱ جلسه)
این کارگاه یکروزه شامل دو بخش است: بخش متنخوانی جمعی و بخش نشست. ابتدا مقالهی «تأملاتی دربارهی نظریهی طبقه»ی تئودور آدورنو، جامعهشناس و فیلسوف آلمانی، را جمعخوانی میکنیم و سپس در یک نشست مجزا، به طرح مباحثی حولِ مسائل این متن خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است که این مقاله برای استفاده در این کارگاه به زبان فارسی ترجمه شده و در اختیارِ کسانی که برای جمعخوانی ثبتنام میکنند، قرار خواهد گرفت.
اما چرا این مقاله؟ و چرا این ساختار؟
در چارچوب نوشتههای آدورنو، اهمیتِ آشکارِ این مقالهی کمتر دیده و خواندهشدهْ صراحت آن در تبیین موضع نویسنده دربارهیِ یکی از مضامین محوری در سنت مارکسیستی ــ یعنی مفهوم طبقه و ایدهی مبارزهی طبقاتی ــ است. اما گذشته از این وجه روشنگرانه، آنچه این مقاله را برای ما جذاب و پراهمیت کرد، شیوهی مواجههی آدورنو با این مضمون بود. در تاریخ مباحثات مارکسیستی، مفهوم طبقه مرکز ثقل برخی از صلبترین و تقلیلگرایانه(اکونومیستی)ترین خوانشها از آرای مارکس بوده است، از جمله ایدهای که آغازگاه «تأملات» آدورنو نیز هست؛ اینکه «تاریخ، تاریخ مبارزات طبقاتی است». اما به جای رد مستقیمِ «طبقه»، آدورنو در این مقاله «منظومه»ای بر گِرد آن میسازد، منظومهای شامل دفاع از محتوای حقیقتِ مفهوم طبقه، اشاره به کارکرد و ضرورت تاریخیِ آن، پاسخ به برخی بدفهمیها، و نیز ملاحظات انتقادی دربارهی محدودیتها و سادهسازیهای آمیخته با این مفهوم.
شیوهیِ مواجههی مد نظر ما، «بازخوانی انتقادی» است. بازخوانی انتقادی در این معنا یک انتخاب یا گزینهی روشی نیست، بلکه ضرورتی است برآمده از ضرورتی بنیادیتر، یعنی تاریخمندی اندیشه. به طور خاص، تا آنجا که به نظریه و نظریهپردازی مربوط میشود، اندیشه و تحلیل نظری ــ چه بخواهیم چه نخواهیم، چه به آن آگاه باشیم چه نباشیم ــ همواره در نسبت با مفاهیم و سنتهای فکری، و با اتکا بر آنها، تحقق مییابد. به عبارت دیگر، انتخاب واقعی نه میان ابداع (که وهمی است ناشی از جدی نگرفتن تاریخ) و تقلید، که میان بازخوانی انتقادی و بازسازیِ ناآگاهانه است.
ما مقالهی «تأملات» آدورنو را نمونهای درخشان و آموزنده از چنین بازخوانیای یافتهایم، و این کارگاه را «تمرینی جمعی» دیدهایم در این راستا. در بخش متنخوانی میکوشیم تا با کمک یکدیگر مختصات و ظرفیتهای بازخوانی آدورنو از طبقه را بررسی کرده و در بخش نشست، تلاشهای ابتدایی و نیمهکارهی خودمان را در قالب سه سخنرانی ارائه کنیم ــ تلاشهایی که لزوماً با یکدیگر همسو نیستند و پرسشها و دغدغههای یکسانی را دنبال نمیکنند، ولی تمامی آنها در مسیری واحد و نهچندان هموار قدم برمیدارند: بازخوانی انتقادیِ طبقه در نسبت با موقعیت و مسائل امروز «ما».
ادامه👇
https://www.tg-me.com/bidarcourses/565
@bidarcourses
آدورنو و طبقه
بازخوانی انتقادی یک مفهوم
بههدایت مهسا اسدالهنژاد، صابر دشتآرا، آیدین کیخایی
پنجشنبه ۳ خرداد ۱۴۰۳
۱۱:۰۰ تا ۲۰:۳۰ (۱ جلسه)
این کارگاه یکروزه شامل دو بخش است: بخش متنخوانی جمعی و بخش نشست. ابتدا مقالهی «تأملاتی دربارهی نظریهی طبقه»ی تئودور آدورنو، جامعهشناس و فیلسوف آلمانی، را جمعخوانی میکنیم و سپس در یک نشست مجزا، به طرح مباحثی حولِ مسائل این متن خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است که این مقاله برای استفاده در این کارگاه به زبان فارسی ترجمه شده و در اختیارِ کسانی که برای جمعخوانی ثبتنام میکنند، قرار خواهد گرفت.
اما چرا این مقاله؟ و چرا این ساختار؟
در چارچوب نوشتههای آدورنو، اهمیتِ آشکارِ این مقالهی کمتر دیده و خواندهشدهْ صراحت آن در تبیین موضع نویسنده دربارهیِ یکی از مضامین محوری در سنت مارکسیستی ــ یعنی مفهوم طبقه و ایدهی مبارزهی طبقاتی ــ است. اما گذشته از این وجه روشنگرانه، آنچه این مقاله را برای ما جذاب و پراهمیت کرد، شیوهی مواجههی آدورنو با این مضمون بود. در تاریخ مباحثات مارکسیستی، مفهوم طبقه مرکز ثقل برخی از صلبترین و تقلیلگرایانه(اکونومیستی)ترین خوانشها از آرای مارکس بوده است، از جمله ایدهای که آغازگاه «تأملات» آدورنو نیز هست؛ اینکه «تاریخ، تاریخ مبارزات طبقاتی است». اما به جای رد مستقیمِ «طبقه»، آدورنو در این مقاله «منظومه»ای بر گِرد آن میسازد، منظومهای شامل دفاع از محتوای حقیقتِ مفهوم طبقه، اشاره به کارکرد و ضرورت تاریخیِ آن، پاسخ به برخی بدفهمیها، و نیز ملاحظات انتقادی دربارهی محدودیتها و سادهسازیهای آمیخته با این مفهوم.
شیوهیِ مواجههی مد نظر ما، «بازخوانی انتقادی» است. بازخوانی انتقادی در این معنا یک انتخاب یا گزینهی روشی نیست، بلکه ضرورتی است برآمده از ضرورتی بنیادیتر، یعنی تاریخمندی اندیشه. به طور خاص، تا آنجا که به نظریه و نظریهپردازی مربوط میشود، اندیشه و تحلیل نظری ــ چه بخواهیم چه نخواهیم، چه به آن آگاه باشیم چه نباشیم ــ همواره در نسبت با مفاهیم و سنتهای فکری، و با اتکا بر آنها، تحقق مییابد. به عبارت دیگر، انتخاب واقعی نه میان ابداع (که وهمی است ناشی از جدی نگرفتن تاریخ) و تقلید، که میان بازخوانی انتقادی و بازسازیِ ناآگاهانه است.
ما مقالهی «تأملات» آدورنو را نمونهای درخشان و آموزنده از چنین بازخوانیای یافتهایم، و این کارگاه را «تمرینی جمعی» دیدهایم در این راستا. در بخش متنخوانی میکوشیم تا با کمک یکدیگر مختصات و ظرفیتهای بازخوانی آدورنو از طبقه را بررسی کرده و در بخش نشست، تلاشهای ابتدایی و نیمهکارهی خودمان را در قالب سه سخنرانی ارائه کنیم ــ تلاشهایی که لزوماً با یکدیگر همسو نیستند و پرسشها و دغدغههای یکسانی را دنبال نمیکنند، ولی تمامی آنها در مسیری واحد و نهچندان هموار قدم برمیدارند: بازخوانی انتقادیِ طبقه در نسبت با موقعیت و مسائل امروز «ما».
ادامه👇
https://www.tg-me.com/bidarcourses/565
@bidarcourses
🔹مهسا اسدالهنژاد، متولد ۱۳۶۹، دانشآموختهی دکتریِ جامعهشناسی سیاسی از دانشگاه تربیت مدرس است. عنوان پایاننامهی ارشد او «تخیل و امکان نقد واقعیت عینی؛ مطالعهی موردی هانری کربن و استلزامات سیاسی و اجتماعی عالم مثال» نام داشت. او در این پایاننامه به دنبال آن بود تا نشان دهد که چگونه تخیل فعال در سنتِ فلسفهی اسلامی (عالم مثال) به واقعیتگریزی اجتماعی و سیاسی منتهی میشود و در ازایِ این واقعیتگریزی چه جهان سیاسی-اجتماعیِِ باطنیگرایی خلق میکند. او در پایاننامهی دکتری به مطالعهی تاریخ شکلگیری دولت جمهوری اسلامی، از ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۸، پرداخته است. در دورهی کلیای که در موسسهی بیدار قرار است برگزار شود، بازگشتی به بحث تخیل صورت میگیرد. این بار اما مسئله این است که تخیل فعالِ انتقادی چگونه میتواند به سیاستی انتقادی، و نه سیاستی باطنیگرا، منجر شود. در واقع تخیل که نقش بسیار مهمی در ساختِ استتیکی جامعه ایفا میکند، چطور میتواند سیاستی انتقادی پیش بکشد. حوزهی مطالعاتی و نوشتاری او اندیشهی سیاسی، اندیشهی انتقادی و تاریخ معاصر ایران است.
🔹صابر دشتآرا متولد ۱۳۶۵ و دانشآموختهی دکتری در رشتهی فلسفه از دانشگاه علامه طباطبایی است. عنوان پایاننامههای کارشناسی ارشد و دکتری او، بهترتیب، «مواجههی زیباشناختی آدورنو و بنیامین» و «"هستهی منثور اثر هنری" به مثابهی ایده در آثار والتر بنیامین» بودهاست. دو ترجمهی فارسی به قلم او منتشر شدهاست: گزیدهای از مقالات والتر بنیامین با عنوان «دهلیزهای رستگاری: مقالات معرفتشناختی» (۱۳۹۵)، و کتابی از جی. ام. برنستین با عنوان «تقدیر هنر: بیگانگی زیباشناختی از کانت تا دریدا و آدورنو» (۱۴۰۱).
🔹آیدین کیخایی، عضو هیئت علمی فلسفه در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، و استاد مدعو اندیشهی اجتماعی و سیاسی دانشگاه یورک در کاناداست. زمینهی کاری و مطالعات او در حوزهی فلسفهی قارهای و نظریهی انتقادی با تمرکز بر مارکس و آدورنو است. برنامهی پژوهشی بلندمدت او بازاندیشی عناصر نظریهی انتقادی در بستر جغرافیای پیرامونی نظام جهانی سرمایهداری است و در حال حاضر بر دو پروژهی مشخص متمرکز است: پروژهی نخست تلاشی است برای مفهومپردازی استتیکی در حوزهی آنچه «موسیقی ایرانی» خوانده میشود. و پروژهی دوم نیز معطوف است به نقد ایدئولوژی در بستر دولت نولیبرال غیر هژمونیک. او همچنین در سالهای اخیر، با ارائهی دروس دانشگاهی، دورههای متنخوانی و کارگاهی، در زمینههای نظریهی انتقادی مکتب فرانکفورت، مارکس، دیالکتیک، استتیک، نولیبرالیسم، و نظریههای جهانی شدن سرمایهداری تدریس کرده است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
🔹صابر دشتآرا متولد ۱۳۶۵ و دانشآموختهی دکتری در رشتهی فلسفه از دانشگاه علامه طباطبایی است. عنوان پایاننامههای کارشناسی ارشد و دکتری او، بهترتیب، «مواجههی زیباشناختی آدورنو و بنیامین» و «"هستهی منثور اثر هنری" به مثابهی ایده در آثار والتر بنیامین» بودهاست. دو ترجمهی فارسی به قلم او منتشر شدهاست: گزیدهای از مقالات والتر بنیامین با عنوان «دهلیزهای رستگاری: مقالات معرفتشناختی» (۱۳۹۵)، و کتابی از جی. ام. برنستین با عنوان «تقدیر هنر: بیگانگی زیباشناختی از کانت تا دریدا و آدورنو» (۱۴۰۱).
🔹آیدین کیخایی، عضو هیئت علمی فلسفه در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، و استاد مدعو اندیشهی اجتماعی و سیاسی دانشگاه یورک در کاناداست. زمینهی کاری و مطالعات او در حوزهی فلسفهی قارهای و نظریهی انتقادی با تمرکز بر مارکس و آدورنو است. برنامهی پژوهشی بلندمدت او بازاندیشی عناصر نظریهی انتقادی در بستر جغرافیای پیرامونی نظام جهانی سرمایهداری است و در حال حاضر بر دو پروژهی مشخص متمرکز است: پروژهی نخست تلاشی است برای مفهومپردازی استتیکی در حوزهی آنچه «موسیقی ایرانی» خوانده میشود. و پروژهی دوم نیز معطوف است به نقد ایدئولوژی در بستر دولت نولیبرال غیر هژمونیک. او همچنین در سالهای اخیر، با ارائهی دروس دانشگاهی، دورههای متنخوانی و کارگاهی، در زمینههای نظریهی انتقادی مکتب فرانکفورت، مارکس، دیالکتیک، استتیک، نولیبرالیسم، و نظریههای جهانی شدن سرمایهداری تدریس کرده است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
تولد سوژهی انقلابی از منظر نیچه و دلوز
بههدایت داود معظمی
طول دوره: ۴ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
تولد سوژهی انقلابی از منظر نیچه و دلوز
بههدایت داود معظمی
طول دوره: ۴ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
تولد سوژهی انقلابی از منظر نیچه و دلوز
بههدایت داود معظمی
طول دوره: ۴ جلسهی ۲ ساعته
نیچه از متفکرانی است که با مفاهیمی چون نهیلیسم، همچنان امکان میدهد تا به اینجا و اکنونمان بیندیشیم. به زعم او نه تنها سراسرِ تاریخ عرصهی فعلیتِ جلوههای مختلفِ نیهیلیسم است، بلکه به شکلی پیشگویانه زمانهی ما اوج این ماجرا است. او از دورهای سخن میگوید که خدا و ارزشهای دینی سیطره داشتند، و پس از آن دورهای که انسان و ارزشهای انسان محورانه مرکز عالم شدند، که اینها خود دو سنخِ مختلفِ هیچانگاریاند. اما نهایتاً از زمانهی غیاب و کسوف هرگونه خواست و آرمان میگوید، زمانه و عصر واپسین انسانها، زمانهی ما، عصرِ «انهدامِ بیکنشانه». عصری عاری از هر گونه ارزش و خواست که مشخص نیست تا کی دوام خواهد داشت.
در این جلسات علاوه بر گفتن از زمانهی عسرتی که در آن گیر افتادهایم، تلاش میکنیم از طریق سوژهی سیاسیِ نیچهای دلوزی به راهی برای گریز نیز بیندیشیم؛ سوژهای که به نظرمان هم حاوی امکانهای ویژه و بیسابقهای برای گریز از وضع کنونی است و هم حاوی پتانسیلهایی نو برای دیگربار احیا و صورتبندی کردن سوژهی انقلابی. پتانسیلهای ویژهی این سوژه را میبایست از یک سو در تمایز با سوژهی انقلابی مرسوم فهم کرد و از دیگرسو در تقابل قاطعاش با سوژهی آریگوی پستمدرن، سوژههای آریگو به جهان و وضع موجود. به منظور درک سوژهی سیاسی مورد نظرمان، در طی این دوره سفری مفهومی را طی خواهیم کرد، سفری که در ایستگاههای مختلفش به سراغ مصادیق مختلف هنری نیز میرویم: از بلاتار گرفته تا بکت و اورسن ولز، از مانی حقیقی گرفته تا سینماگر ایرانیِ دیگری که تنها یک فیلم ساخته، فیلمی که هر آنچه را در جلسات دربارهی نحوهی تولد سوژهی انقلابیِ نیچهای دلوزی گفتهایم در آن بازیافته و صورتبندی خواهیم کرد.
جلسهی اول: عصر واپسین انسانها و سیطرهی انهدام بیکنشانه
جلسهی دوم: ویرانگریِ کنشگرانهی خود به منزلهی اساسِ سوژهی سیاسی
جلسهی سوم: نه سوژهی محافظهکارِ پست مدرن، نه سوژهی انقلابیِ مرسوم
جلسهی چهارم: بُدو گُلسا: تولد سوژهی انقلابی در فیلم سینمایی «درساژ»
داود معظمی متولد سال ۱۳۶۴ دانشآموختهی دکتری در رشتهی فلسفهی هنر از دانشگاه علامهی طباطبائی و کارشناسی ارشد فلسفهی غرب از دانشگاه شهید بهشتی است. عنوان رسالهی دکتری او «سلبیت و ایجابیت در فلسفه و هنر از منظر ژیل دلوز» است که در قالب کتاب آمادهی چاپ است. او علاوه بر سالها تدریس دانشگاهی در حوزهی فلسفه، سینما و ادبیات، مقالات «علمی-پژوهشی» متعددی نیز با محوریت فلسفهی ژیل دلوز و در نسبت با سینما و ادبیات به چاپ رسانده و مقالات متعددی در روزنامهها و مجلات داخلی از جمله در وبسایت «دموکراسی رادیکال» منتشر کرده است. او سابقهی سردبیری فصلنامهی «تجربهی هنر» و همینطور ساخت دو فیلم کوتاهِ «استیصال» و «ما آنجا بودیم» را در کارنامه دارد. از او آثاری در دست تهیه و چاپ است از جمله کتابی دربارهی جهان نمایشی و سینمایی بهرام بیضایی و همینطور کتابی دربارهی ژیل دلوز متشکل از یک مجموعه مقاله.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
تولد سوژهی انقلابی از منظر نیچه و دلوز
بههدایت داود معظمی
طول دوره: ۴ جلسهی ۲ ساعته
نیچه از متفکرانی است که با مفاهیمی چون نهیلیسم، همچنان امکان میدهد تا به اینجا و اکنونمان بیندیشیم. به زعم او نه تنها سراسرِ تاریخ عرصهی فعلیتِ جلوههای مختلفِ نیهیلیسم است، بلکه به شکلی پیشگویانه زمانهی ما اوج این ماجرا است. او از دورهای سخن میگوید که خدا و ارزشهای دینی سیطره داشتند، و پس از آن دورهای که انسان و ارزشهای انسان محورانه مرکز عالم شدند، که اینها خود دو سنخِ مختلفِ هیچانگاریاند. اما نهایتاً از زمانهی غیاب و کسوف هرگونه خواست و آرمان میگوید، زمانه و عصر واپسین انسانها، زمانهی ما، عصرِ «انهدامِ بیکنشانه». عصری عاری از هر گونه ارزش و خواست که مشخص نیست تا کی دوام خواهد داشت.
در این جلسات علاوه بر گفتن از زمانهی عسرتی که در آن گیر افتادهایم، تلاش میکنیم از طریق سوژهی سیاسیِ نیچهای دلوزی به راهی برای گریز نیز بیندیشیم؛ سوژهای که به نظرمان هم حاوی امکانهای ویژه و بیسابقهای برای گریز از وضع کنونی است و هم حاوی پتانسیلهایی نو برای دیگربار احیا و صورتبندی کردن سوژهی انقلابی. پتانسیلهای ویژهی این سوژه را میبایست از یک سو در تمایز با سوژهی انقلابی مرسوم فهم کرد و از دیگرسو در تقابل قاطعاش با سوژهی آریگوی پستمدرن، سوژههای آریگو به جهان و وضع موجود. به منظور درک سوژهی سیاسی مورد نظرمان، در طی این دوره سفری مفهومی را طی خواهیم کرد، سفری که در ایستگاههای مختلفش به سراغ مصادیق مختلف هنری نیز میرویم: از بلاتار گرفته تا بکت و اورسن ولز، از مانی حقیقی گرفته تا سینماگر ایرانیِ دیگری که تنها یک فیلم ساخته، فیلمی که هر آنچه را در جلسات دربارهی نحوهی تولد سوژهی انقلابیِ نیچهای دلوزی گفتهایم در آن بازیافته و صورتبندی خواهیم کرد.
جلسهی اول: عصر واپسین انسانها و سیطرهی انهدام بیکنشانه
جلسهی دوم: ویرانگریِ کنشگرانهی خود به منزلهی اساسِ سوژهی سیاسی
جلسهی سوم: نه سوژهی محافظهکارِ پست مدرن، نه سوژهی انقلابیِ مرسوم
جلسهی چهارم: بُدو گُلسا: تولد سوژهی انقلابی در فیلم سینمایی «درساژ»
داود معظمی متولد سال ۱۳۶۴ دانشآموختهی دکتری در رشتهی فلسفهی هنر از دانشگاه علامهی طباطبائی و کارشناسی ارشد فلسفهی غرب از دانشگاه شهید بهشتی است. عنوان رسالهی دکتری او «سلبیت و ایجابیت در فلسفه و هنر از منظر ژیل دلوز» است که در قالب کتاب آمادهی چاپ است. او علاوه بر سالها تدریس دانشگاهی در حوزهی فلسفه، سینما و ادبیات، مقالات «علمی-پژوهشی» متعددی نیز با محوریت فلسفهی ژیل دلوز و در نسبت با سینما و ادبیات به چاپ رسانده و مقالات متعددی در روزنامهها و مجلات داخلی از جمله در وبسایت «دموکراسی رادیکال» منتشر کرده است. او سابقهی سردبیری فصلنامهی «تجربهی هنر» و همینطور ساخت دو فیلم کوتاهِ «استیصال» و «ما آنجا بودیم» را در کارنامه دارد. از او آثاری در دست تهیه و چاپ است از جمله کتابی دربارهی جهان نمایشی و سینمایی بهرام بیضایی و همینطور کتابی دربارهی ژیل دلوز متشکل از یک مجموعه مقاله.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راههای ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شمارهی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسهی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچهی نوید، پلاک ۴، طبقهی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
Telegram
Bidar
School for art and literature
www.bidar.school
www.bidar.school
درسگفتار (آفلاین)
تاریخ اجتماعی سیاسی حکومتداری در خاورمیانه
۱-از عهد باستان تا امپراتوریهای ترکی-ایرانی
بههدایت سیکا سعدالدین
طول دوره: ۸ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses
تاریخ اجتماعی سیاسی حکومتداری در خاورمیانه
۱-از عهد باستان تا امپراتوریهای ترکی-ایرانی
بههدایت سیکا سعدالدین
طول دوره: ۸ جلسهی ۲ ساعته
@bidarschool
@bidarcourses