بیا برویم بُخارا

هیچ وقت چنین مستأصل نبوده‌ام

برای فاصله گرفتن از هیاهوی اخبار و بمباران تبلیغات خشونت و مصرف و ماتم، یک ماه پرده را بر روی فضای مجازی و واقعی کشیدم و دو کتاب ارزشمند را خواندم، یکی «ادبیات علیه استبداد» و دیگری «امید علیه امید». کتاب اول را بازخوانی کردم. صبحگاهی چشم بر اخبار گشودم و این تصویر مثل میخ فولادی بر اعصابم کوبیده شد. با دیدن دستان بسته خدانور لجه‌ای بر میله، شعله ور شدم ولی این عکس منجمدم کرد. در مصاف با زبانِ آن، دهانِ تحلیل قفل می شود. چه می توان به این عکس اضافه کرد، وقتی که با نخستین نگاه همه ابعاد پیدا و پنهانش را بر سرمان می ریزد؟ بیننده در مقابلش بهت زده می شود، می ایستد و سکوت می کند و البته با خود درگیر. شاید قدرت سکوت، مترادف تاثیر سکوتِ قدرتِ این عکس است. اما این سکوت باز خود بلندترین صداست، چنانکه این انفعال فرهاد میثمی، فعال‌ترین شیوه مبارزه منفی با حریفِ مبارزه‌طلب و برانگیختن نگاه ناظر بی‌طرف است. و نشانی‌ست از قدرت بیکران انسان، حتی در زندان. حتی وقتی همه جا دیوار است و جایی برای اعلام حضور نیست. عکس، بازگشتی به دوران جنینی‌ست که زمان را می شکند و محدودیت فضا‌ را می نمایاند. نگاه محو و دهان خالی و نیمه باز و لبها گویی در میانه آخرین زمزمه‌های سخنی مهم گیر کرده‌اند. همه بدن سخن می‌گوید. پوست چسبیده بر استخوان، و رگ و استخوان بیرون زده از پوست، چروک ملحفه ها را در خود محو کرده است. اینجا آدم عریان نحیفی نمی بینیم، اراده‌ای را می بینیم که تنش را برای خواستی مهم رام می‌کند. خواستی معطوف به آزادی با به بند کشیدن لذت‌های تن. تنی که اگر نباشد، و تغذیه نشود، حضور فیزیکی انسان به پایان می رسد. فرهاد میثمی با چشاندن دردناک‌ترین محرومیت‌ها به تنِ خود، ذهن و روان ما را تحریک می کند. سکوت می کنیم اما انگشت می گزیم که چه ایمانی به هدف، پشت این اراده برای زجر کشیدن نهفته است. از تاب و توان افتاده، اما همچنان بر سر خواسته هایش محکم ایستاده. خواسته هایی که از آن ما و برای ماست و او پیشقدم شده تا با چنین هزینه‌ای، فردیت خود را فدای جمعیت کند‌. این تنِ ضعیف را اندیشه‌ای قوی به چنین سمتی سوق داده است. با چنین اراده‌هایی نمی‌توان و نباید دراُفتاد. چون خارج از معادلات مرسوم تصمیم می گیرند و عمل می کنند و فرهاد میثمی به قدرتِ ضعف پی برده و می داند ضعفِ قدرت در چیست و کجاست. می داند که چگونه با سکوت از پسِ دیوارِ سلولی، صدا شود، صدایی با ساده‌ترین و مبتدی‌ترین و همه‌فهم‌ترین زبان، یعنی زبانِ بدن. به این بدن نمی توان شلیک کرد، نمی توان به حلقه طناب سپرد، نمی توان با ضرب و زور در جهتی سوق داد، چون قبل از اینها، صاحب تن، بدن را آماده قربانی شدن به شدیدترین شکل ممکن کرده است، یعنی نخوردن و ننوشیدن علیرغم گرسنگی و تشنگی مفرط برای غلبه بر هر نفرت.
هر آدمی در هر کجا با دیدن این نمایش رنج، بدون آگاهی از جایگاه صاحب بدن و بی توجه به پس زمینه دلایل چنین تصمیمی، درگیر می‌شود و پرسشی مهم از ذهنش سر برمی آورد که چرا؟ و پاسخ این چرایی هرچه باشد، درخور چنین عقوبتی نیست. چون اعتبار انسان به امری مبتذل تبدیل شده است. و دارنده این تن با این روش می خواهد از ابتذال خود و ما اعاده حیثیت کند و گرچه ضعیف و ساکت، اما بر فراز خویش ایستاده و اعتبار انسان را فریاد می کشد. گویی این تن، روایت نمایشی دو کتابی ست که من خواندم.
درود بر روان سعدی که سرود
«تن آدمی شریف است به جان آدمیت
نه همین لباس زیباست نشان آدمیت»

https://www.tg-me.com/bokhara1974