شب دیوارنوشته‌های پارسی بخارا

به مناسبت انتشار کتاب «دیوارنوشته‌های پارسی بخارا»، پژوهش دکتر مسعود حسینی‌پور که از سوی نشر روایت تاریخ منتشر شده است

با سخنرانی شقایق فتحعلی‌زاده، ابراهیم خدایار، رضا صفری، مسعود عرفانیان و علی دهباشی



جمعه یازدهم مهرماه ۱۴۰۴
فرهنگسرای نیاوران، سالن خلیج فارس

سخنرانی استاد بهاءالدین خرمشاهی
در شب کامران فانی
دوشنبه ۱۰ اسفند ۱۳۹۴

سخنرانی استاد حسین معصومی همدانی
در شب کامران فانی
دوشنبه ۱۰ اسفند ۱۳۹۴

شب دانشنامۀ فرهنگ و تمدن گیلان

هشتصد و نود و چهارمین شب از شب‌های بخارا به تجلیل از «دانشنامۀ فرهنگ و تمدن گیلان» اختصاص یافته است. این نشست در ساعت پنج و سی دقیقۀ عصر روز پنجشنبه، هفدهم مهرماه ۱۴۰۴ با حضور و سخنرانی فرامرز طالبی، فرشته تالش انسان‌دوست، جعفرشجاع کیهانی، محرم رضایتی، فرهاد طاهری، هادی میرزانژاد موحد، شادی پیروزی، علی دهباشی و پیام تصویری مسعود پورهادی و اجرای «جوما» در سالن سازمان نظام مهندسی شهر رشت برگزار خواهد شد.

دانشنامۀ فرهنگ و تمدن گیلان مجموعه‌ای ارزشمند از مطالعات و پژوهش‌ها در حوزۀ تاریخ، فرهنگ و تمدن سرزمین گیلان است. این مجموعه از سال ۱۳۸۵ با طرح و ایدۀ انتشارات فرهنگ ایلیا و توسط یک شورای پژوهشی سه نفره متشکل از فرامرز طالبی، مسعود پورهادی و هادی میرزانژاد موحد کار خود را آغاز کرد و با حمایت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گیلان، نخستین مجلدات آن منتشر شد و با انحلال سازمان مدیریت، در ادامه با پشتیبانی حوزۀ هنری گیلان همراه بود.
هشتاد عنوان از این دانشنامه طی ۱۵ سال (۱۳۸۵ تا ۱۴۰۰) در قالب هشتاد جلد کتاب با سرفصل‌هایی چون تاریخ، فرهنگ، دین و عرفان، جغرافیا، فرهنگ عامه، زبان‌شناسی، معماری، مردم‌شناسی، کشاورزی، تاریخ طبیعی، زنان، هنر و ادبیات منتشر شده است. بیشتر این آثار توسط نویسندگان و پژوهشگران سرشناس گیلانی تالیف شده است.
ابتکار این طرح در قالب استانی آن، برای نخستین‌بار متعلق به استان گیلان است و می‌توان آن را نخستین دانشنامۀ استانی ایران نامید که پس از نشر مجلداتی از آن، توسط برخی استان‌های دیگر الگوبرداری و به مرحلۀ اجرا درآمد. عناوین این مجموعه که مورد استقبال اهالی کتاب و دوستداران تاریخ و فرهنگ گیلان قرار گرفته است، به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع مطالعاتی و پژوهشی گیلان مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
قابل به ذکر است که تمامی مراحل آماده‌سازی و تهیه و تدوین این مجموعه، در انتشارات فرهنگ ایلیا و توسط همکاران، مشاوران و مدیران این انتشارات به سرانجام رسیده است.

رشت، بلوار انصاری، سالن سازمان نظام مهندسی رشت

شب هلن اولیایی‌نیا

با سخنرانی دکتر محمدجواد صافیان، دکتر محمدرضا نصراصفهانی، دکتر هانا صابر، علیرضا محمدی بارچانی، هدیه حمیدپور و علی دهباشی (پیام تصویری)


پنجشنبه سوم مهرماه ۱۴۰۴
اصفهان، شهر کتاب بهار

«سمرقند» به فرغانه رسید

هشتمین شمارۀ فصلنامۀ «سمرقند» که به جشن‌نامۀ فرزانۀ خجندی اختصاص یافته است، به دست استاد رسول بیک احمدزاد، از شاعران و شخصیت‌های مشهور تاجیک در درهٔ فرغانه رسید.

شب کلمات و بناها

به مناسبت انتشار کتاب «کلمات و بناها»، نوشتۀ ایدرین فورتی، با ترجمۀ هدیه نوربخش که از سوی نشر روزنه منتشر شده است، هشتصد و نود و پنجمین شب از شب‌های بخارا به نقد و بررسی این کتاب اختصاص یافته است. این نشست در ساعت پنج بعدازظهر یکشنبه بیستم مهر ۱۴۰۴ با سخنرانی نیلوفر رضوی، زهره تفضلی، افشین فرزین، هدیه نوربخش و علی دهباشی‌ در تالار استاد جلیل شهناز خانۀ هنرمندان ایران برگزار خواهد شد.

«کلمات و بناها» پژوهش جامع و ژرفی است در نسبت میان زبان و معماری با تمرکز بر زبانی که در شرح و نقد معماری مدرن به کار می‌رود. نویسنده معتقد است برای فهم معماری کلام به اندازۀ شیوه‌های بیان بصری اهمیت دارد اما کمتر به آن توجه شده است. کتاب دارای دو بخش اصلی است: بخش نخست دربارۀ زبان گفتاری و نوشتاری معماری مدرن است و شش مقاله با این مضامین دارد: نظر مدرنیست‌ها دربارۀ رابطۀ کلام با معماری؛ توانایی‌ها، تفاوتها و تشابهات دو رسانه ترسیم و کلام در بیان معمارانه؛ نقش تمایزات دوقطبی زبان در توصیف درک و نقد معماری؛ دستاوردها و چالشهای قیاس معماری با زبان؛ نقش گفتمان علمی روزگار مدرن در زبان معماری و توانایی زبان دورۀ مدرنیسم در شرح جنبه‌های اجتماعی معماری.‌
بخش دوم کتاب فرهنگ گزیده‌ای از واژگان معماری مدرن است؛ نویسنده هجده واژه را انتخاب می‌کند که به نظرش کلیدی‌ترین‌اند و گفتمان معماری مدرن از طریق این کلمات شکل گرفته با آنها شرح داده شده و در نهایت با این واژگان نقد شده است، واژگانی چون «فرم»، «فضا»، «طراحی»، «طبیعت»، «زمینه»، «تاریخ» و...
ایدرین فورتی، دانش‌آموختۀ هنر و فلسفه و استاد دانشکدۀ معماری بارتلت است. او نسبت به برجسته کردن بیش از حد نقش طراحان و معماران در حرفه‌شان انتقاد دارد و در عوض تلاش می‌کند معماری را فراتر از محدودۀ خودش و در پیوند با قلمرو زبان، فرهنگ جامعه و... بشناسد.
هدیه نوربخش دانش‌آموختۀ رشتۀ معماری در دانشگاه شهید بهشتی، معمار و پژوهشگر در حوزۀ تاریخ و نظریۀ معماری است. او در کنار کار حرفه‌ای معماری تاکنون چندین مقالهٔ مفصل را در حوزۀ نظری معماری تألیف و ترجمه کرده است.

خیابان طالقانی، خیابان موسوی شمالی، بوستان هنرمندان، خانۀ هنرمندان ایران، تالار استاد جلیل شهناز

شب شعر‌ طنز و محیط زیست

هشتصد و نود و ششمین شب از شب‌های بخارا به «شعر طنز و محیط زیست» اختصاص یافته است. این نشست در ساعت چهار بعدازظهر دوشنبه، بیست‌ویکم مهرماه ۱۴۰۴ با حضور و شعرخوانی مهدی استاداحمد، اسماعیل امینی، صابر قدیمی، ناصر فیض، جلال سمیعی و رضا ساکی برگزار خواهد شد.

ترکیب طنز و سخن گفتن از محیط زیست، فرصتی منحصر به فرد برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به مسائل محیط زیست ایران است. شعر طنز در دهه‌های گذشته به مشکلات محیط زیست ایران پرداخته است و طنزنویسان در نقد مسائل مربوط به سلامت و طبیعت ایران، پیشرو بوده‌اند.
عکاس پوستر این نشست، امیرحسین گوهردهی است که آن را در بهار مازندران ثبت کرده است.

تهران، خیابان ولیعصر، نرسیده به میدان تجریش، باغ فردوس، موزۀ سینمای ایران، سالن سینماتوگراف

شب والتر برونو هنینگ

هشتصد و نود و ششمین شب از شب‌های بخارا به یادبود والتر برونو هنینگ، ایرانشناس برجستۀ آلمانی، اختصاص یافته است. این نشست در ساعت سهٔ بعدازظهر چهارشنبه بیست و سوم مهر ۱۴۰۴ با سخنرانی سیداحمدرضا قائم‌مقامی، روزبه زرین‌کوب، تورج دریایی، مجید طامه و علی دهباشی در تالار محتشم بنیاد ایران‌شناسی برگزار خواهد شد.

والتر برونو هنینگ (۱۹۶۷ - ۱۹۰۸) شرق‌شناس و ایران‌شناس آلمانی و متخصص زبان‌های باستانی ایرانی و پیشگام در پژوهش‌ در متون مانوی به زبان‌های ایرانی بود. وی تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه گوتینگن در رشتۀ مطالعات ایرانی تحت نظر شدر و آندرئاس انجام داد و رسالۀ دکتری را با موضوع «بررسی فعل در فارسی میانه» در ۱۹۳۳ گذراند. در سال ۱۹۳۲ از طرف آکادمی پروس به سمت دبیری مجموعه دست‌نوشته‌های مانوی ترفان منصوب شد. طی سال‌های بعد سه مجموعه از دست‌نوشته‌های پهلوی و پهلوانی و مجموعه‌ای از متون سُغدی را در برلین منتشر کرد. در سال ۱۹۳۶ برای تصدی کرسی جامعۀ پارسی برای مطالعات ایرانی در مدرسۀ مطالعات مشرق‌زمین و آفریقا به لندن رفت و مطالعات خود را در مورد متون ترفان ادامه داد. در سال ۱۹۴۶ به عنوان استاد مدعو به دانشگاه کلمبیا در نیویورک رفت. سال بعد به دانشیاری مطالعات آسیای مركزی در دانشگاه لندن منصوب شد و در سال ۱۹۴۷ رتبۀ استادی یافت. در سال ۱۹۴۹ خطابه‌های معروف خود را در آکسفورد ایراد کرد که به بررسی انتقادی آرای هرتسفلد و نیبرگ درمورد زرتشت می‌پرداخت. در سال ۱۹۵۰ به دعوت دولت ایران سفری به جنوب ایران کرد و کتیبه‌های سرمشهد، نقش رستم و کرتیر را بررسی كرد. در سال ۱۹۵۴ به مدیریت شورای اجرایی مجموعه کتیبه‌های ایرانی در لندن منصوب شد و تا پایان عمر این مسئولیت را بر عهده داشت. از سال ۱۹۵۷ سرپرستی بخش زبان‌ها و فرهنگ‌های خاورمیانه و نزدیک را در مدرسۀ مطالعات مشرق‌زمین و آفریقا در دانشگاه لندن به عهده گرفت. در سال ۱۹۶۱ پیشنهاد تصدی کرسی مطالعات ایرانی دانشگاه برکلی در کالیفرنیا را پذیرفت و طی سال‌های بعد مرکز جدیدی برای مطالعات ایرانی در آن دانشگاه ایجاد کرد.
دکتر مهرداد بهار، یکی از شاگردان ایرانی هنینگ، دربارۀ‌ او می‌گوید: «... او دریاى عجیبى از اطلاعات گوناگون بود. براى اثبات نكته‌‏اى می‌‏توانست حتى از زبان چینى دلیل بیاورد. او بی‌‏شك هزارها واژۀ كلاسیك و مردۀ زبان فارسى درى را كه آنها را تنها در كتاب‌هاى لغت می‌‏توان دید، به یاد داشت... در دو سه سالى كه با او درس می‌‏خواندم، پیوسته خود را در قیاس با او هیچ می‌‏دیدم. واقعاً یا باید مانند هنینگ عظیم و درخشان بود و یا نام استاد را هرگز بر خود ننهاد!»

بزرگراه همت، خیابان شیخ بهایی جنوبی، روبروی خیابان آیینه‌وند، خیابان ایران‌شناسی، بنیاد ایران‌شناسی

شب دانشنامۀ فرهنگ و تمدن گیلان

با حضور و سخنرانی فرامرز طالبی، فرشته تالش انسان‌دوست، جعفرشجاع کیهانی، محرم رضایتی، فرهاد طاهری، هادی میرزانژاد موحد، شادی پیروزی، امیرعلی نبویان، علی دهباشی و پیام تصویری مسعود پورهادی و اجرای «جوما»


پنجشنبه، هفدهم مهرماه ۱۴۰۴
رشت، سالن سازمان نظام مهندسی