“Jinoyat va Jazo” asarida Roskolnikov mayxonalarning birida Marmeladov ismli qahramon bilan uchrashadi. Bu qahramon umrini ichkilikbozlikka tikib, butun hayotini izdan chiqargan obraz. Ichkilik ta’sirida Roskolnikovga o’z hayotini aytib beradi. Ayoli vafot etgach 1 ta farzandi bilan beva qolgan. Yolg’izlikdan charchab Katerina ismli ayolga uylangan. Katerina zodagon oilaning qashshoq qizi. Ikki farzandi bilan beva qolgan.
Marmeladov ichkilik ta’sirida xotini Katerina sil kasaliga uchraganini. Ijara uy egasi esa xotinini ayovsiz do’pposlaganini aytib beradi. “Men shu vaqtda ichib mast bo’lib yotgandim”, - deydi Marmeladov.
Katerinaning kaltaklanishiga sabab emas, Marmeladovning qizi Sonichka. Sonichka 15-16 yoshlar atrofidagi xushbichim qiz. Ijara uy egasi so’rab kelavergach Katerina uni 30 rublga bir kechaga olib ketishlariga rozi bo’ladi. Oila shu qadar nochor ediki, Katerina o’z o’gay qizini fohishalikka undaydi. Sonichka o’sha kechasi uyiga qaytib kelgach, qo’lidagi 30 rublni stol ustiga qo’yib, burchakda yotgan ko’k kattagina ro’molni ustiga tashlaydida o’ranib yotib oladi. Yig’idan yelkalari silkinib ketardi. Katerina qizining yoniga borib, uni quchadi. Shundan so’ng birgalikda yig’lashadi. Shu alfozda ular uxlab qoladi.
Marmeladov esa buning barchasini ko’rgan, o’sha vaqtda esa ichib xonaning narigi burchagida yotgan edi. Uy egalari Sonichkani fohishalikda ayblab kun bermay qo’yishadi (vaholanki, Sonichkani sotib olganlar ham uy egalari edi). Shundan so’ng Katerina uy egalari bilan janjallashib, o’lgudek kaltak yeydi. Sonichkani esa haydab yuborishadi.
Daxshat.
Marmeladov ichkilik ta’sirida xotini Katerina sil kasaliga uchraganini. Ijara uy egasi esa xotinini ayovsiz do’pposlaganini aytib beradi. “Men shu vaqtda ichib mast bo’lib yotgandim”, - deydi Marmeladov.
Katerinaning kaltaklanishiga sabab emas, Marmeladovning qizi Sonichka. Sonichka 15-16 yoshlar atrofidagi xushbichim qiz. Ijara uy egasi so’rab kelavergach Katerina uni 30 rublga bir kechaga olib ketishlariga rozi bo’ladi. Oila shu qadar nochor ediki, Katerina o’z o’gay qizini fohishalikka undaydi. Sonichka o’sha kechasi uyiga qaytib kelgach, qo’lidagi 30 rublni stol ustiga qo’yib, burchakda yotgan ko’k kattagina ro’molni ustiga tashlaydida o’ranib yotib oladi. Yig’idan yelkalari silkinib ketardi. Katerina qizining yoniga borib, uni quchadi. Shundan so’ng birgalikda yig’lashadi. Shu alfozda ular uxlab qoladi.
Marmeladov esa buning barchasini ko’rgan, o’sha vaqtda esa ichib xonaning narigi burchagida yotgan edi. Uy egalari Sonichkani fohishalikda ayblab kun bermay qo’yishadi (vaholanki, Sonichkani sotib olganlar ham uy egalari edi). Shundan so’ng Katerina uy egalari bilan janjallashib, o’lgudek kaltak yeydi. Sonichkani esa haydab yuborishadi.
Daxshat.
Qizil bilan belgilangan qizlar Assadlar oilasidan. Qora ko’zoynak taqqani Bashar Assadning opasini qizi. Yonidagi qiz xolavachchasi. Ko’k bilan belgilanganlarning biri doktor Shorsh Hasan avtonom Kurdiston parlamenti a’zosi. Yonidagi avtonom Kurdistonda NNTda faoliyat yuritadi. Bir yil oldin bir stol atrofida o’tirishgandi.
Endi ko’k bilan belgilanganlar qizil bilan belgilanganlarga qarshi. Umuman Yaqin Sharqda kim kimga qarshi bilib bo’lmaydi. Kaminani topinglar.
Qayerlarga bordim? Nimalarni ko’rdim? Kimlar bilan bo’ldim? Hayronman o’zim ham.
Endi ko’k bilan belgilanganlar qizil bilan belgilanganlarga qarshi. Umuman Yaqin Sharqda kim kimga qarshi bilib bo’lmaydi. Kaminani topinglar.
Qayerlarga bordim? Nimalarni ko’rdim? Kimlar bilan bo’ldim? Hayronman o’zim ham.
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Bir qiz bor, o’lkaning butun go’zallik rezervini bir o’zi egallab olgan 🖤
YARRIY.1 - OY PARI (KARAOKE, LYRICS, TEXT)
FOREVERUZ
Radio to'lqinlarimizda "Oy pari" taronasi bilan seshanba tongini boshlaymiz, azizlar
Qochishning imkoni yo’q. Yuragim qinidan chiqib ketgudek bir holda xonaga kirdim. Ijaraga olingan katta yotoqxona ichida onadan yangi tug’ilgandek yalang’och va himoyasiz holda uxlab yotgan beg’ubor qizni ko’rdim. U yuzini eshik tomon burib, yonboshlab yotardi, shiftdan tushayotgan nurlar yuzining har bir mayda detallarigacha yoritib, hech narsani yashirishga yo’l qo’ymayotgandi. Yotoqning burchagiga o’tirdim-da, barcha hislarimni yig’ishtirib uni tomosha qilishga kirishdim. Tanasi bug’doyrang va issiq edi. Uni shunday nafislik va go’zallikla bezatishgandiki, kindigi ostidan endigina chiqa boshlagan tuklarini ham unutishmagandi. Sochlarini jingalalak qilib turmaklashgan, qo’l va oyoq barmoqlariga tabiiy rangdagi lak surtishgan, ammo bug’doyrang terisi quruq va qarovsiz ko’rinardi. Ko’kraklari kichik hali bolalarniki singari, ammo go’yo pishib yetilgan maxfiy bir kuchni ichida yashirayotgandek tuyuldi menga. Uning eng go’zal a’zosi esa shubhasiz uzun, sezgir barmoqlari kabi nozik va uzun oyoqlari edi; go’yo bu oyoqlar faqat yumshoq qadamlar tashlash uchun yaratilgandek. Xonada ventilyator bo’lishiga qaramay, butun tanasi terga botib yaltirab turardi, tun ilgarilashi bilan issiqlik yanada alangalatayotgandi. Ikki yanog’i qizil bo’yoq bilan bo’yalgan, yuziga beo’xshov upa surilgan, yasama kipriklari-yu jigarrang lab bo’yog’i ostida qolgan chehrasining aslida qanday bo’lganini bilib bo’lmasdi.
Gabriel Garsiya Markes "Mening mahzun fohishalarim" romanidan parcha
Gabriel Garsiya Markes "Mening mahzun fohishalarim" romanidan parcha
Forwarded from Hayot akademiyasi
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Bag‘i endi munaqa bo‘gannan keyin, munga qarab tag‘in o‘sha qandaydir bo‘latta endi hayot. Baribir endi yaxshi bo‘lamiz, baribir. Yaxshi bo‘b ketsak kerak endi.
Tunov kuni o'qib qolgandim, sizlarga ham ulashay dedim. Muallifi yodimdan chiqibdi, mazur tutasiz.
Bizda odat tusiga aylangan bir voqea bor edi bir vaqtlar. Ko'cha ko'yda oilaviy yurganda ayoli eridan 1-2 qadam orqada yurishi kerak, erkak kishi jamoat joylarida farzandini erkalatmasligi kerak degan bir norasmiy qoida bor edi. Shu odat qayerdan kelib qolgan ekan degan savol menda ham bo'lardi. Ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilaridan biri yoshi kattaroq otaxondan shuni so'rab ko'rgan ekan.
Otaxonning javobi shunday bo'lib: "Urushdan keyin ko'cha-ko'yda beva va yetimlar ko'payib ketdi. Bozorga biror tadbirga borsak, shu bevalarni ko'ngli og'rimasin, erini sog'inib qiynalmasin deb yoshi kattalar "er-xotin ko'chada yurganda ayolingiz 1-2 qadam orqaroqda yursin" deb nasihat qilishdi. "Farzandlaringizni jamoat oldida erkalatmang, yetimlar ko'rib ota-onasini eslab ranjimasin", - deyishdi. Shu shu odat bo'lib qoldi. Keyinchalik yoshlar ham shu buyruqqa bo'ysunishdi", - deb aytgan ekan.
Go'zal odat bo'lgan ekan. Tinchlik bo'lsin!
Bizda odat tusiga aylangan bir voqea bor edi bir vaqtlar. Ko'cha ko'yda oilaviy yurganda ayoli eridan 1-2 qadam orqada yurishi kerak, erkak kishi jamoat joylarida farzandini erkalatmasligi kerak degan bir norasmiy qoida bor edi. Shu odat qayerdan kelib qolgan ekan degan savol menda ham bo'lardi. Ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilaridan biri yoshi kattaroq otaxondan shuni so'rab ko'rgan ekan.
Otaxonning javobi shunday bo'lib: "Urushdan keyin ko'cha-ko'yda beva va yetimlar ko'payib ketdi. Bozorga biror tadbirga borsak, shu bevalarni ko'ngli og'rimasin, erini sog'inib qiynalmasin deb yoshi kattalar "er-xotin ko'chada yurganda ayolingiz 1-2 qadam orqaroqda yursin" deb nasihat qilishdi. "Farzandlaringizni jamoat oldida erkalatmang, yetimlar ko'rib ota-onasini eslab ranjimasin", - deyishdi. Shu shu odat bo'lib qoldi. Keyinchalik yoshlar ham shu buyruqqa bo'ysunishdi", - deb aytgan ekan.
Go'zal odat bo'lgan ekan. Tinchlik bo'lsin!
Urushning ilk qurbonlari erkaklar
Ijtimoiy mavzular haqida gapirilganda eng birinchi planda albatta ayollar va bolalar bo’lishiga o’rganib qoldik. Deylik, Ukraina jabhasida ham, G’azo jabhasida ham yangiliklar ayollar va bolalar atrofida aylanadi. Ukrainada falon mingta bola o’libdi, Eronda falon millionlab ayollar huquqlari toptalibdi, G’azoda falonta ayol shifokor o’ldirilibdi.
Biroz shoshmasangiz va vaziyatni olisroq rakursdan olib qarasangiz, urush va ijtimoiy huquqsizlikning eng katta qurbonlari erkaklar ekanligini ko’rasiz. 2022-yil fevralida boshlangan Rossiya-Ukraina urushida jami har ikki tomondan 1 milliondan oshiq erkak qurbon bo’ldi. G’azo qatliomida sionistlarning birinchi va asosiy nishoni erkaklar hisoblanadi. Qachon ko’chada ayol BOMJni ko’rganingizni eslolmaysiz, ammo erkak BOMJlar har qadamda uchraydi.
Og’ir mehnatlar ostida ishlayotgan erkaklar soni qancha? Assad qamoqxonalaridan minglab odamlar ozod qilindi. Topingchi shu qamoqxonalarda nohaq ayblovlar bilan mislsiz azoblarga tortilganlarning 90% kimlar ekan? Erkaklar.
Jahon sog’liqni saqlash tashkilotining 2021-yilgi ma’lumotiga ko’ra Greenlandiyada o’z joniga qasd qilganlarning 86,96% ni erkaklar tashkil etgan. O’zbekistonda bu ko’rsatgich erkaklarda 12.29% ni, ayollarda 5.65 %. Jahon miqyosida o’z joniga qasd qilish foizlari erkaklarda 75%, ayollarda 25% ni tashkil etadi.
Eng past ko’rsatgich Falastinda ekan. Nega bilasizmi? Chunki o’z joniga qasd qilishga ulgurmay o’ldirib yuborishyapti falastinlik erkaklarni.
Xullas, butun dunyo erkaklari birlashingiz! 😁
Ijtimoiy mavzular haqida gapirilganda eng birinchi planda albatta ayollar va bolalar bo’lishiga o’rganib qoldik. Deylik, Ukraina jabhasida ham, G’azo jabhasida ham yangiliklar ayollar va bolalar atrofida aylanadi. Ukrainada falon mingta bola o’libdi, Eronda falon millionlab ayollar huquqlari toptalibdi, G’azoda falonta ayol shifokor o’ldirilibdi.
Biroz shoshmasangiz va vaziyatni olisroq rakursdan olib qarasangiz, urush va ijtimoiy huquqsizlikning eng katta qurbonlari erkaklar ekanligini ko’rasiz. 2022-yil fevralida boshlangan Rossiya-Ukraina urushida jami har ikki tomondan 1 milliondan oshiq erkak qurbon bo’ldi. G’azo qatliomida sionistlarning birinchi va asosiy nishoni erkaklar hisoblanadi. Qachon ko’chada ayol BOMJni ko’rganingizni eslolmaysiz, ammo erkak BOMJlar har qadamda uchraydi.
Og’ir mehnatlar ostida ishlayotgan erkaklar soni qancha? Assad qamoqxonalaridan minglab odamlar ozod qilindi. Topingchi shu qamoqxonalarda nohaq ayblovlar bilan mislsiz azoblarga tortilganlarning 90% kimlar ekan? Erkaklar.
Jahon sog’liqni saqlash tashkilotining 2021-yilgi ma’lumotiga ko’ra Greenlandiyada o’z joniga qasd qilganlarning 86,96% ni erkaklar tashkil etgan. O’zbekistonda bu ko’rsatgich erkaklarda 12.29% ni, ayollarda 5.65 %. Jahon miqyosida o’z joniga qasd qilish foizlari erkaklarda 75%, ayollarda 25% ni tashkil etadi.
Eng past ko’rsatgich Falastinda ekan. Nega bilasizmi? Chunki o’z joniga qasd qilishga ulgurmay o’ldirib yuborishyapti falastinlik erkaklarni.
Xullas, butun dunyo erkaklari birlashingiz! 😁
Ўзбек феъл-атворининг хусусиятлари тўғрисида Аҳмад Заки Валидий Тўғон араб тарихчиларига (Ибн Батута, Ибн Арабшоҳ, Ибн Фадуллоҳ ал Умарий) таянган ҳолда қуйидагича маълумот беради:
Қипчоқ уруғига мансуб ўзбек ва қипчоқлар* ҳаёти, ахлоқи ва танловига кўра туркий қавмлар ичида энг улуғворларидир. Ўзбек туркларининг тили барча туркий халқлар ичида энг бой, энг доносидир. Эркак ва аёллари гўзал, умумий жиҳатдан аристократик феъл-атворга эга бўлиб ёлғон ва разилликка таслим бўлмаган халқдир.
Эски ва янги қипчоқ турклари (ўзбеклар) то зарурият бўлмагунига қадар деҳқончилик билан шуғулланмаган, чунки бу ишни аристократларга хос машғулот деб билишмаган. Энг оғир иқтисодий шароитларда ҳам бошқа маданий халқларга қиз бермаган, қизлари бошқа халқларга хизмат қилишини истамаган. Чунки ўзларини бек ёки ҳарбий ҳисоблашган.
Ўзбек феъл-атвори Жўжи улусидан келиб шундай хусусиятланади: ҳимматли, ор ва номус учун жонини берадиган, идеал ҳаётни жамият ва давлат бошқарувида деб биладиган, бошқарувга моил, оғир дамларга бардош берадиган, ҳаёт қийинчиликларига тафаккур кўзи билан қарайдиган, олис ва машаққатли сафарларга қувонч билан борадиган, аёллари ҳам айни шу феъл-атвордаги эркакларни севадиган, асилзода аёллар ва оналарнинг халқ ичида юксак обрў эътиборга сазоворлиги ўзбекка хос.
Совуққонлик ва шошқалоқликни ёқтирмайди; ҳушёрлик, жасорат ва ҳукмдорликни севади. Араб шеърларида айтилганидек урушларда ўзбеклар ҳаддан ташқари ваҳший, тинчлик замонида эса керагидан ортиқ сокин халқ. Асирларни ўлдирмайди, қул бозорида сотади. Софлик ва тўғриликка эга, душманларини ҳам сийлайдиган даражада ортиқча самимий. Шахслар ва уруғлар ўртасидаги адоватни ҳеч қачон унутмайди, адоват наслдан-наслга кўчиб юради. Иқтисодий оғир аҳволга тушса ўз фарзандларини ёки бошқа бировнинг фарзандларини ўғирлаб сотадиган даражада моддиятчи.
Булар XIV асрдан бошлаб халқимизни таниган араб сайёҳларининг ўзбекларга берган таърифи экан. Яхши ва ёмон хислатларни санаб ўтибди.
Қипчоқ уруғига мансуб ўзбек ва қипчоқлар* ҳаёти, ахлоқи ва танловига кўра туркий қавмлар ичида энг улуғворларидир. Ўзбек туркларининг тили барча туркий халқлар ичида энг бой, энг доносидир. Эркак ва аёллари гўзал, умумий жиҳатдан аристократик феъл-атворга эга бўлиб ёлғон ва разилликка таслим бўлмаган халқдир.
Эски ва янги қипчоқ турклари (ўзбеклар) то зарурият бўлмагунига қадар деҳқончилик билан шуғулланмаган, чунки бу ишни аристократларга хос машғулот деб билишмаган. Энг оғир иқтисодий шароитларда ҳам бошқа маданий халқларга қиз бермаган, қизлари бошқа халқларга хизмат қилишини истамаган. Чунки ўзларини бек ёки ҳарбий ҳисоблашган.
Ўзбек феъл-атвори Жўжи улусидан келиб шундай хусусиятланади: ҳимматли, ор ва номус учун жонини берадиган, идеал ҳаётни жамият ва давлат бошқарувида деб биладиган, бошқарувга моил, оғир дамларга бардош берадиган, ҳаёт қийинчиликларига тафаккур кўзи билан қарайдиган, олис ва машаққатли сафарларга қувонч билан борадиган, аёллари ҳам айни шу феъл-атвордаги эркакларни севадиган, асилзода аёллар ва оналарнинг халқ ичида юксак обрў эътиборга сазоворлиги ўзбекка хос.
Совуққонлик ва шошқалоқликни ёқтирмайди; ҳушёрлик, жасорат ва ҳукмдорликни севади. Араб шеърларида айтилганидек урушларда ўзбеклар ҳаддан ташқари ваҳший, тинчлик замонида эса керагидан ортиқ сокин халқ. Асирларни ўлдирмайди, қул бозорида сотади. Софлик ва тўғриликка эга, душманларини ҳам сийлайдиган даражада ортиқча самимий. Шахслар ва уруғлар ўртасидаги адоватни ҳеч қачон унутмайди, адоват наслдан-наслга кўчиб юради. Иқтисодий оғир аҳволга тушса ўз фарзандларини ёки бошқа бировнинг фарзандларини ўғирлаб сотадиган даражада моддиятчи.
Булар XIV асрдан бошлаб халқимизни таниган араб сайёҳларининг ўзбекларга берган таърифи экан. Яхши ва ёмон хислатларни санаб ўтибди.