Telegram Web Link
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
7💯7😁4👍3
‍ ‍ 📗مصطفی فاتح، پیشنهاد واژه‌های دانش سودوَرزی (که عرب‌ها آن را اقتصاد و اروپاییان اکونومی گفته‌اند)، طهران، ۱۳۱۴ خورشیدی، چاپخانۀ روشنایی.

💰پیشنهاد واژه‌های دانش سودورزی در سال ۱۳۱۴، یعنی همزمان با آغاز به کار فرهنگستان نخست (۱۳۱۴–۱۳۲۰)، به‌چاپ رسید. نویسنده یادآور شده است که نباید منتظر بود و متخصصان باید زمینه را آماده کنند تا فرهنگستان هم شکل بگیرد و برگزیدن واژه‌ها را آغاز کند. او خود را نیازمند واژه‌های این دانش دانسته و اظهار کرده بود که چون این رشته تازه وارد ایران شده و هنوز کتابی در این زمینه به زبان فارسی نوشته نشده‌ (آن اندک مواردی هم که بود ترجمه‌های خوبی نداشت)، و اصطلاحات عربی این علم هم چندان رواج نیافته، بهتر دیده که دست‌به‌کار شود و بکوشد تا نزدیک‌ترین برابرها را در زبان فارسی بیابد. او اشاره می‌کند که economy از دو واژۀ یونانی oikos به‌معنی «خانه» و nomos به‌معنی «اداره کردن» آمده و روی‌هم‌رفته معنی «خانه‌داری» می‌دهد؛ عرب‌ها معنی فرعی آن را، که «میانه‌روی در کار و قصد» باشد، گرفته و «اقتصاد» را برایش گذاشته‌اند، درحالی‌که مفهوم امروزی به‌کلی متفاوت است. نویسنده، واژه‌های «کدیوری»، «ایتگین» (خانه‌داری)، «سودآسایی» و «سودشناسی» را آزموده و دست‌آخر به «سودورزی» رسیده‌ و آن را نزدیک‌تر به معنی امروزینِ اکونومی دیده‌ است. این کوشش نتیجه‌ای نداد و امروزه واژه‌های «اقتصاد» و «صنعت» دیگر بخشی از زبان فارسی شده‌اند؛ بااین‌حال، برای آشنایی، در فرستۀ آینده، نمونه‌هایی از واژه‌های این کتاب را خواهیم آورد.
برای علاقه‌مندان به واژه‌های فارسی در این حوزه، کتاب واژگان اقتصادی، نوشتۀ دکتر حسین وحیدی، انتشارات تهران، ۱۳۷۵ هم پیشنهاد می‌شود.
گفتنی است که فرهنگستان دوم (۱۳۴۹–۱۳۵۸) هم، که اغلب به سره‌گرایی شهرت داشت، «اقتصاد» را پذیرفته بود.

✍🏻 سمانه ملک‌خانی

#اقتصاد
#معرفی_کتاب
#فکر_کردن_از_کتاب_خواندن_هم_مهمتر_است
#گروه_واژه_گزینی_فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
@cheshmocheragh
👏42👍2🙏1💔1
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
👍81
📗چند واژه از کتاب پیشنهاد واژه‌های دانش سودوَرزی (که عرب‌ها آن را اقتصاد و اروپاییان اکونومی گفته‌اند):

économie/economics: سودورزی (اقتصاد)
economical: سودورز (اقتصادی/ مقرون‌به‌صرفه)
economic: سودورزا (اقتصادی)
economically: سودورزانه (از نظر اقتصادی)
to economise: سود ورزیدن (صرفه‌جویی)
bource/stock axchange: سوداگاه (بورس)
changer of money: درم‌گزین (صرافی)
commissionnaire/ commision agent: میانجی (دلال)
quotation: انگاره (مظنه)
coupon: برش (کوپن، امروزه «کالابرگ» گفته می‌شود)
durability: دیرندگی (دوام)
emigration: برکوچی (مهاجرت)
finance: زَروَری (امور مالی)
financer: زَروَر (تأمین‌کنندۀ مالی)
mint: درم‌سرا (ضرابخانه)
tax: ساو (مالیات)
industry: ساختگان (صنعت)
institution: افراشت (مؤسسه)
materialism: مایگرایی
premium: فزون‌بها
protection: نگهبود (حفاظت)
rebate: کاست (تخفیف)
risk: بادا (ریسک، خطر)
service: تیمارش (خدمت)
system: هم‌نِه (امروزه بیشتر «نظام» و «سامانه» گفته می‌شود)
transport: درآبُرد/درآبردن (حمل‌ونقل، ترابری)

⬅️ پیوند فرستۀ معرفی کتاب

#واژه
#گروه_واژه_گزینی_فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
@cheshmocheragh
👍84😍1
🎬 سالگرد درگذشت دکتر #اکبر_عالمی (۱۳ تیر ۱۳۲۴ –۲۲ مهر ۱۳۹۹)، استاد دانشگاه، کارگردان و عضو گروه واژه‌گزینی هنرهای تجسمی در فرهنگستان

🏢 چند واژۀ مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی

نوهنر: art nouveau, modern style
جریان هنری در اواخر قرن نوزدهم که با تأثیر از اشکال گیاهی و گرایش به‏ خطوط مواج و منحنی، نخست در هنرهای تزیینی و سپس در هنرهای دیگر به وجود آمد

هنرهای آذینی: decorative arts
هنرهایی کاربردی که به‌کمک وسایل و آثار هنری فضای زندگی را زیباتر جلوه می‌‏دهند

هنر پسانوگرا: postmodern art
هنری که ضمن احترام به تمام دستاوردهایی که قدما برای ما به ارمغان آورده‏اند، با نگاهی نو هنر جدید را خلق می‌‏کند

هنرهای کاربردی: applied arts

هنرهایی که برای ساخت اشیا و لوازمی به کار می‏‌روند که اساساً جنبۀ کاربردی دارند، اما جنبه‏‌های زیبایی‌‏شناختی نیز در آن‌ها رعایت شده است

هنر خام: art brut, raw art
هنر افراد آموزش‌‏ندیده، مانند کودکان و افراد روان‌‏پریش و غیرحرفه‌‏ای‌ها

هنر جنبشی: kinetic art
هنری که خود یا آثار خلق‌‏شده در آن دارای حرکت‏ یا القاءکنندۀ حرکت‏ است

هنر بی‌چیز: arte povera, poor art
جنبش هنری که برخلاف مجسمه‌‏سازی سنتی، با به کار بردن مواد کم‌‏ارزش و دم‌‏دستی و با استفاده از حداقل شکل و رنگ به وجود آمد

🎨 اعضای گروه واژه‌گزینی #هنرهای_تجسمی: مرحوم دکتر حبیب‌الله آیت‌اللهی، دکتر مهدی حسینی، دکتر محمد خزائی، دکتر امیرحسین ذکرگو، دکتر زهرا رهبرنیا، مرحوم دکتر اکبر عالمی، مرحوم دکتر پرویز مرزبان، مرحوم دکتر مهرانگیز مظاهری، دکتر هادی ندیمی

#واژه
#گروه_واژه_گزینی_فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
@cheshmocheragh
8👍6👏1
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
7
Forwarded from چشم‌و‌چراغ
👨🏽‍🦽‍➡️روز ملی پاراالمپیک

واژهٔ «پارالیمپیک» (Paralympic) ترکیبی است از «پارا»، کوتاه‌شدهٔ paraplegia به‌معنای «فلج اندام تحتانی»، و «المپیک» (Olympic)، برگرفته از «المپیا»، که نام دشتی است که براساس اسطوره‌های یونان باستان جایگاه معبد «زئوس» (Zeus)، خدای خدایان، بود و ورزشکاران به افتخار او در آنجا مسابقه می‌دادند. در زبان فارسی بسیاری این واژه را بدون حذف هجای ابتداییِ المپیک «پارااُلمپیک» می‌خوانند. کارگروه واژه‌گزینی #ورزش در فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در سال‌های گذشته، پس از بررسی، ترجیح داد واژهٔ «بازی‌های المپیک معلولان» را در کنار واژهٔ «پاراالمپیک» تصویب کند.

#واژه_‌شناسی
#گروه_واژه_گزینی_فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
@cheshmocheragh
😐8👍4
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔥4
👨🏻‍⚕️سالگرد در گذشت دکتر سیروس اصانلو (۱۲۸۹ - ۲۵ مهر ۱۳۸۴)، نخستین جراح پلاستیک ایران و پایه‌گذار بخش جراحی پلاستیک در دانشگاه تهران

🔪 پلاستیک و جراحی پلاستیک

😷 وقتی اصطلاح «جراحی پلاستیک» را برای نخستین بار شنیدیم چه تصوری کردیم؟ «پلاستیک» از واژۀ یونانی plastikos، به‌معنی «شکل دادن» و «قالب دادن»، گرفته شده و جراحی پلاستیک هم به‌معنی شکل دادن یا ترمیم اعضای بدن با جراحی است؛ مادۀ پلاستیک نیز، که در ساخت محصولات گوناگون کاربرد دارد، به‌دلیل شکل‌پذیری بالا به این نام نامیده شده است. فرهنگستان دوم (۱۳۴۹–۱۳۵۸) برای پلاستیک برابر «دِشتار» (مانند «گفتار»؛ ستاک گذشته + «-ار») و برای جراحی پلاستیک برابر «دِشتاری» را پیشنهاد کرده بود. «دِشتَن» صورت دیگری از «دیسیدن» (مانند «رشتن» و «ریسیدن») به‌معنی «شکل دادن» است. جراحی پلاستیک همیشه با هدف زیبایی نیست، بلکه گاه به‌منظور بهبود کارکرد یا بازسازی اعضای آسیب‌دیده است.

🔹با سپاس از آقای دکتر #رضا_عطاریان، دندانپزشک و پژوهشگر ارشد گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی

✍🏻 سمانه ملک‌خانی

#واژه_شناسی
#گروه_واژه_گزینی_فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
@cheshmocheragh
8👍6👏3
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
3
🏃🏻‍♂️ به مناسبت روز تربیت‌بدنی و ورزش
🏢 چند واژۀ مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی

🚴🏼‍♀️ چرخ‌ماهور: BMX, bicycle motocross
نوعی دوچرخه سواری در مسیر طراحی‌شده و آمادۀ غیرکوهستانی شبیه به مسیر موتورماهور

🥋 تن‌رزم: Bodycombat
مجموعه تمرین‌های آمادگی جسمانی که برگرفته از هنرهای رزمی است و در آن به حریف فرضی مشت و لگد می‌زنند

🤛🏼 تک: attack
حرکت تهاجمی که با راست شدن دست آغاز می‌شود و در آن هدف حریف به‌طور مداوم تهدید می‌شود

🦶🏼پاکوب: appel (fr.)
کوبیدن سینۀ پای پیشین به زمین با هدف تحریک حریف یا متوقف کردن موقت بازی

🥊 پامشت: kick boxing (مترادف: پامشت‌زنی، مشت‌زنی تایلندی Thai boxing)
نوعی مشت‌زنی که در آن ورزشکاران مجازند هم با دست‌های دستکش‌دار و هم با پاهای برهنه ضربه بزنند

🏊🏼‍♂️ پایار: fin, flipper, swim fin, bifin, sterefin

نوعی کفش پلاستیکی یا لاستیکی تخت و بزرگ شبیه به پای اردک که از آن برای غواصی و در مواردی برای شنا استفاده می‌شود

🏀 پس‌گام: drop step
در بسکتبال، گام کوتاهی که برای جا گذاشتن مدافع تیم حریف به عقب برداشته می‌شود

🦵🏼پله‌‏ورزی: stepping

انجام نرمش‌های موزون با استفاده از پله و سکو

⛹🏻‍♂️ تاخت ‌زدن: switch
در بسکتبال، حرکتی که در آن دو مدافع بازیکنان مهاجمی را که تحت پوشش دارند با هم عوض می‌کنند

🔴 اعضای گروه‌ واژه‌گزینی تخصصی #ورزش که در دوره‌های گوناگون با فرهنگستان زبان و ادب فارسی همکاری کرده‌اند: دکتر خسرو ابراهیم، حمیدرضا افتخاری، دکتر توراندخت امینیان، دکتر علی توفیق خطاب، دکتر حمید رجبی، دکتر ماندانا رسولی، مرحوم پرویز زاهدی، محمدحسین سروش، دکتر معصومه شجاعی، بهروز عبدلی، رضا عموزادۀ خلیلی، دکتر شهرام فرج‌زاده، دکتر علی‌اصغر فلاحی، دکتر رضا قراخانلو، دکتر عباس گائینی، فتح‌الله مسیبی، دکتر سید محمدکاظم واعظ موسوی، مهندس سید مصطفی هاشمی‌طبا، جمال یزدانی

#واژه
#گروه_واژه_گزینی_فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
@cheshmocheragh
👍64👏1
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
😍3
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
👍2
🧕🏻 به مناسبت هفتۀ ملی سلامت بانوان
🏢 چند واژۀ مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی

بارمندی: gravidity
تعداد بارداری‌های یک زن بدون توجه به نتیجۀ بارداری

باروری: fertility
۱. امکان تولیدمثل فرزند زنده ۲. در جمعیت‌نگاری (demography)، تولید واقعی فرزند زنده که در محاسبۀ آن مرده‌زایی و سقط در نظر گرفته نمی‌شود

پس‌آبستنی: postconception
مربوط به بعد از آبستنی

فرآگاهی: mindfulness
آگاهی کامل فرد از حالت‌های درونی و پیرامون خود

برون‌تنی: in vitro (متـرادف: درون‌شیشه‌ای، درشیشه)

ویژگی آزمایش‌های مربوط به فرایندهای زیستی در محیط آزمایشگاهی

درون‌تنی: in vivo (متـرادف: درون‌زیوه‌ای، درزیوه)
ویژگی آزمایش‌هایی که در درون بدن موجود زنده انجام می‌شود

پیمایش: survey
جمع‌آوری اطلاعات کمّی مربوط به متغیرها در یک جمعیت

کارآزمایی: trial
مطالعۀ تجربی آینده‌نگر و تحلیلی مبتنی بر داده‌های اولیۀ جمع‌آوری‌شده از افراد یا گروه‌ها

🔴 اعضای گروه‌ واژه‌گزینی تخصصی #پزشکی، شاخۀ #علوم_سلامت: دکتر سید علی آذین، دکتر علیرضا احمدوند، دکتر حسن رفیعی، دکتر ژیلا صدیقی، دکتر آزیتا گشتاسبی، دکتر فرشید مرادیان، مرحوم دکتر ابوالحسن ندیم، دکتر کورش هلاکویی نایینی

گروه‌های واژه‌گزینی #علوم_سلامت، #علوم دارویی و #روان_شناسی
#واژه
#گروه_واژه_گزینی_فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
@cheshmocheragh
2👍2
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
👍2
2025/10/21 10:30:18
Back to Top
HTML Embed Code: