#نسخۀ_متنی

🔹انسان‌شناسی دین در جامعۀ شیعی ایران
گفت‌‌وگو با دیوید تورفیل

✔️نسخۀ متنی این مصاحبه را در تارنمای دورنما هم می‌توانید بخوانید.

#دیوید_تورفیل
#دورنما_بخوانیم

@doornamaa

#گفت‌وگو_با_اسلام‌پژوهان (۹)
#گزیدۀ_گفت‌وگو
#گزیدۀ_تصویری

▪️انسان‌شناسی دین در جامعۀ شیعی ایران
در گفت‌‌وگو با دیوید تورفیل

🔅بریده‌هایی از ویدئوی مصاحبه با دیوید تورفیل را در اینستاگرام دورنما ببینید:

🔹داستان رسول ترک و سنت مسیحی لوتری
🔻لینک مشاهده در اینستاگرام (۳:۳۲ دقیقه)

تورفیل با نقل داستان مشهور «رسول ترک» ـ که در مجالس مذهبی اصفهان شنیده ـ به حضور گروهی از شیعیان در هیئت‌های عزاداری اشاره می‌کند که خود را «کلب الحسین» می‌خوانند و از طریق گناه‌کار دانستن و بی‌ارزش و بی‌لیاقت خواندن خود می‌خواهند مشمول لطف و توجه امام و فیض الهی شوند. او وجود چنین پدیده‌ای در میان گروهی از شیعیان را شبیه برخی احساسات و عواطف مذهبی در میان مسیحیان لوتری می‌یابد. در نتیجه، تورفیل یکی از انگیزه‌هایش در مطالعۀ این نوع دین‌داری در ایران را تلاش برای درک عمیق‌تر خود و سنت دینی‌ خودش می‌داند که از دوران کودکی‌ با آن مواجه بوده است.


🔹تصور ایرانی‌ها از ایرانی‌ها
🔻لینک مشاهده در اینستاگرام (۲:۵۸ دقیقه)

تورفیل، که در مسیر انجام پژوهش میدانی‌اش گفت‌وگوهای متعددی با ایرانیان از قشرها و تیپ‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی و سیاسی انجام داده، در این ویدئو برداشت خود را به‌عنوان یک خارجی از ایرانی‌ها و جامعۀ ایران مطرح می‌کند. او می‌گوید با هر ایرانی‌ای که صحبت می‌کردم، از او این جملۀ کلی را می‌شنیدم که «ایرانی‌ها این‌طوری‌اند»! مثلاً مذهبی‌ها می‌گفتند همۀ ایرانی‌ها به ارزش‌ها و عقاید ما باور دارند و فقط اندکی از جوانان فریب تبلیغات امریکا را خورده‌اند؛ سکولارها می‌گفتند ایرانی‌ها همه مثل ما هستند و فقط اندکی مردم روستایی‌اند که اعمال مذهبی انجام می‌دهند؛ و تقریباً همۀ گروه‌های دیگر نیز قریب‌به‌اتفاق مردم جامعۀ ایران را یک‌سره شبیه خودشان می‌دانستند.


🔹خاطرات کودکی و بروز احساسات مذهبی
🔻لینک مشاهده در اینستاگرام (۵:۰۵ دقیقه)

تورفیل در توضیح دیدگاه انسان‌شناختی به دین، از خاطرۀ حضورش در کلیسا در دوران کودکی می‌گوید و از ‌بوی شمع‌ها و دیوارهای خیس سنگی کلیسا یاد می‌کند. او وفاداری‌اش به کلیسا را حسی عمیقاً شخصی و قلبی از جنس تعلق‌خاطر به خانۀ مادربزرگش می‌داند و نه لزوماً به معنای اعتقاد و وفاداری به آموزه‌های کلیسا. در این ویدئو، او خاطره‌ای نقل می‌کند با این مضمون که در ابتدای حضورش در ایران برای مدتی در مجالس دعای کمیل شرکت می‌کرده، اما از شنیدن مصایب امام حسین به گریه نمی‌افتاده، تا اینکه پس از سه ماه به کلیسایی در جلفای اصفهان رفته و در مراسم عشای ربانی شرکت کرده و در اثنای مراسم با شنیدن جمله‌ای دربارۀ ریختن خون مسیح به‌شدت گریسته است؛ او برای گریه‌کردن گویا به آن بوها و صداها و خاطرات کودکی و داستان قربانی‌‌شدن «مرد قدیمیِ خاورمیانه‌ای» خودش نیاز داشته است.

#دیوید_تورفیل
#انسان‌شناسی_دین
#مناسک_شیعی
#دورنما_ببینیم

@doornamaa

#گفت‌وگو_با_اسلام‌پژوهان (۹)
#گزیدۀ_گفت‌وگو
#گزیدۀ_متنی

▪️انسان‌شناسی دین در جامعۀ شیعی ایران
در گفت‌‌وگو با دیوید تورفیل

🔅بخشی از مهم‌ترین گفته‌های دیوید تورفیل در این مصاحبه از این قرارند:

🔹یکی از دلایل من در انتخاب موضوع پژوهشم اگزوتیسم و نوعی روح ماجراجویانه بود. در دانشگاه اوپسالا فارسی را شروع کردم و بعد به ایران رفتم. در اصفهان تنها بودم و آشنایی سراغ نداشتم. اما یک دوستی پیدا شد؛ همهٔ دوستانم در آن زمان بسیجی بودند. خب روشن بود که من به مسئلهٔ دین علاقه‌مند بودم و آن دوست هم مرا به جلسهٔ دعای کمیل در یکی از مساجد آنجا برد. مرا سوار موتورش کرد و با هم به این جلسه رفتیم.

🔹جلسهٔ دعای کمیل در آن زمان برای من واقعاً رویدادی قدرت‌مند بود. مرا به یاد چیزی در سنت خودم هم می‌انداخت که توضیح روان‌شناختی عمیق‌تری است برای علاقهٔ من به این موضوع. چون من به یک خانوادهٔ مسیحی با نوعی میراث پارسایانهٔ لوتری تعلق دارم، سنتی بسیار عاطفی و مبتنی بر احساس که در آن تجربهٔ «فیض» بسیار مهم است. مضمون مرکزیِ پارسایی لوتری این است که به‌‌رغم بدکاری ما، خدا فیض و لطفش را به ما می‌نمایاند و ما را می‌بخشد. من در این محیط شیعه و در فضای دعای کمیل، چیزی دیدم که کاملاً از نظر احساسی مشابه آن بود.

🔹من این کتاب را دربارهٔ دین‌داری ایرانی نوشته‌ام؛ واضح است که من ایرانی نیستم، مسلمان نیستم، فارسی‌ را کامل صحبت نمی‌کنم. به‌هرحال، کاملاً خارجی‌ام. اما بعدها دربارهٔ سنت دینی خودم هم نوشته‌ام، دربارهٔ نوعی مسیحیت لوتری سکولار که در سوئد اکثریت دارند. من دنیای خودم و جهان دیگری را مطالعه کرده‌ام که در ابتدا کاملاً برایم ناشناخته بود. هر دو مزایا و معایبی دارند. اما در تجربۀ پژوهش در ایران، یکی از مزایای روش‌شناختی خارجی‌بودن این است که من آدم مهمی در آن محیط نیستم و بنابراین مردم می‌توانند با من راحت صحبت کنند، چون من کاملاً بیرون زندگی آنها هستم، تقریباً شبیه یک روان‌درمانگر. کسی که پیش او می‌روید و قول می‌دهد همهٔ حرف‌ها کاملاً محرمانه می‌ماند. بنابراین من واقعاً آدم امنی هستم که می‌توان با او صحبت کرد و آدم‌ها خیلی روراست‌تر می‌شوند و با خیال راحت از رویاهایشان و موضوعات شخصی‌شان به من می‌گویند.

🔹«مطالعهٔ اسلامِ زیسته» به‌معنای مطالعهٔ اسلام نیست، اگر منظور از اسلام آرمان‌های اسلام باشد، بلکه مطالعهٔ مسلمانان است. باید بگوییم ما مطالعات اسلام انجام نمی‌دهیم، ما جوامع و فرهنگ‌های مسلمان را مطالعه می‌کنیم. بخشی از این جامعه و فرهنگ البته الهیات و فلسفه و حقوق است، اما در جوامع و فرهنگ‌های مسلمان چیزهای دیگری هم وجود دارد، مانند غذا خوردن، دوست داشتن، ازدواج، مشکلات مالی، نمازخواندن و درمجموع واقعیت زیستهٔ انسان‌ها. بنابراین در مطالعهٔ دین زیسته قرار است بر زندگی واقعی انسان‌ها متمرکز شویم، به تجربهٔ مردم. و اینکه اسلام و سنت‌ها و افکار و عقاید و گروه‌ها و آیین‌های مسلمانان چه نقشی در زندگی عادی مردم دارند؟ این چیزی است که می‌خواستم در کتابم مطالعه کنم.

🔹الهیاتی دربارهٔ مسیح و خون مسیح روی صلیب و نیز الهیاتی دربارهٔ امام حسین و فداکاری او در کربلا شکل گرفته که می‌توانیم در کتاب‌ها مطالعه کنیم. باید گفت این تاریخ متنی که این داستان‌ها چه‌طور گفته شده‌اند خیلی هم جالب و مهم است و می‌توان آن را در متون تاریخی شیعی یا مسیحی خواند. اما اگر بخواهیم بفهمیم که این داستان‌ها برای افراد واقعی چه معنایی دارند، دیگر نمی‌شود فقط تاریخ متنی را مطالعه کنیم، بلکه به این جنبهٔ زیسته هم نیاز داریم. یک تعریف مشهور از دین این است که دین حالت و انگیزه ایجاد می‌کند، حالت و احساسی که افراد را تحریک می‌کند کاری انجام دهند، شاید برای رسول ترک این باشد که دیگر مشروب نخورد، یا شاید برای یکی مشارکت سیاسی باشد، یا شاید یکی سعی کند زندگی خود و خانواده‌اش را بهتر کند، یا شاید تلاش برای انجام کاری خشونت‌آمیز باشد.


✔️ نسخۀ کامل این مصاحبه را در حساب‌های دورنما دنبال کنید:
🔻نسخۀ متنی در تارنما | تلگرام
🔻نسخۀ صوتی در شنوتو | کست‌باکس
🔻نسخۀ تصویری در آپارات | یوتوب


#دیوید_تورفیل
#انسان‌شناسی_دین
#مناسک_شیعی
#دورنما_بخوانیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa

#پیش‌خوان_فارسی
#معرفی_کتاب

▪️پیش‌خوان فارسیِ دورنما
نگاهی به آثار منتخب اسلام‌پژوهی در ایران

🔹«پیش‌خوان فارسی» عنوان کلیِ مجموعه ویدئوهایی جدید در دورنماست که به معرفی تصویریِ کتاب‌های منتخب منتشرشده در ایران در حوزۀ اسلام‌پژوهی اختصاص دارد. در هر شماره از این مجموعه کتابی محققانه و منتقدانه را از میان آثار ترجمه‌ای/تألیفی انتخاب می‌کنیم و از طریق گفت‌و‌گو با مترجم/مؤلفِ کتاب و/یا یکی از پژوهش‌گران حوزۀ موضوعی مرتبط، به مرور و بررسی اجمالی آن می‌پردازیم.

🔹«پیش‌خوان فارسی» کتاب‌های منتخب دورنما را از پیش‌ می‌خوانَد و پیشِ روی علاقه‌مندان می‌گذارد. نسخۀ کامل ویدئوی هر شماره از این مجموعه در آپارات و یوتوب دورنما منتشر خواهد شد.


#ترجمۀ_مطالعات_اسلام
#دورنما_ببینیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa

#پیش‌خوان_فارسی (۱)

▪️زیست شیعی: مناسکی‌شدن مسلمانان در ایران امروز
نخستین شماره از مجموعۀ ویدئوییِ «پیش‌خوان فارسیِ» دورنما به کتاب «زیست شیعی: مناسکی‌شدن مسلمانان در ایران امروز» (نشر آرما، ۱۳۹۷) نوشتۀ دیوید تورفیل اختصاص دارد. پژوهش‌گر مهمان این شماره سید شهاب‌الدین عودی، دکتری دین‌پژوهی و مترجم کتاب، است. ویدئوی معرفی این کتاب اکنون در دسترس قرار دارد.

🔻نسخۀ کامل ویدئو (۲۰ دقیقه) در:
آپارات | یوتوب

🔹شناسنامۀ ویدئو
تحقیق و تولید: عاطفه بیگدلی، ایمان تاجی، فاطمه عباسی، ریحانه علیرضائی/ مصاحبه: فاطمه مصلح‌زاده/ روایت: ایمان تاجی/ تدوین: ریحانه علیرضائی/ با تشکر از: سید شهاب‌الدین عودی، محسن‌حسام مظاهری.

#زیست_شیعی
#دیوید_تورفیل
#سید_شهاب‌الدین_عودی
#معرفی_کتاب
#دورنما_ببینیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa

#معرفی_کتاب
#معرفی_نویسنده

▪️سفر «جنسیت» به خاورمیانه
مروری بر کتاب «فمینیسم در اسلام» از #مارگو_بدران

✍️ #مریم_نصر_اصفهانی
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

درآمد
مارگو بدران (متولد ۱۹۳۶) پژوهشگر و استاد امریکاییِ متخصص در تاریخ خاورمیانه با تمرکز بر مطالعات زنان و جنسیت است که با پژوهش‌هایش در حوزهٔ فمینیسم اسلامی شناخته می‌شود. او تحصیلات خود را در دانشگاه‌های هاروارد و آکسفورد به سرانجام رساند و عربی را در دانشگاه الازهر قاهره آموخت و هم‌اکنون پژوهشگر ارشد در مرکز بین‌المللی پژوهشی ویلسون در واشینگتن است. او مقالات و کتاب‌های محققانه‌ای در زمینهٔ فمینیسم اسلامی قلمی کرده که از میان کتاب‌های او می‌توان به «گشودن دروازه‌ها: یک قرن نوشته‌های فمینیسم عربی» (۱۹۹۰) و «فمینیسم ورای شرق و غرب: حرف و عمل جنسیتی جدید در اسلام جهانی» (۲۰۰۷) اشاره کرد. «فمینیسم در اسلام: هم‌گرایی‌های دینی و سکولار» (۲۰۰۹) کتابی است در ۳۵۰ صفحه‌ که دربردارندۀ مجموعه‌ای از مقالات مارگو بدران دربارهٔ فمینیسم در کشورهای اسلامی با تمرکز بیشتر بر مصر است. این مقالات در خلال دو دهه پیش از انتشار کتاب و هم‌زمان با سیر تحولات وضعیت زنان در کشورهای اسلامی نوشته شده و اغلب آنها قبلاً منتشر شده بودند. ادعای اصلی بدران در این کتاب این است که عبارت «فمینیسم اسلامی» نه عبارتی متناقض یا جعلی که عبارتی معنادار و اصیل است. فمینیسم اسلامی آن‌طور که اسلام‌گرایان متعصب معتقدند «غربی» نیست و آن‌طور که غربیان اعتقاد دارند جعلی و بی‌معنا نیست. هریک از مقالات او با بررسی مصادیق متفاوت حول این ادعا شکل گرفته است که «فمینیسم‌هایی که زنان مسلمان ایجاد کرده‌اند فمینیسم خودشان است.» این گزاره هم دربارهٔ «گفتمان فمینیسم اسلامی» و هم دربارهٔ «گفتمان فمینیسم سکولار در کشورهای مسلمان» صدق می‌کند. ضمن اینکه از نظر او این دو رویکرد، آن‌چنان که شاید از خاستگاه‌های متفاوتشان تصور کنیم، با فاصله از یکدیگر نایستاده‌اند.

🔻مطالعۀ متن کامل و دانلود فایل مقاله

#مقالۀ_مروری
#دورنما_بخوانیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa

#نسخۀ_صوتی

🔅رادیو دورنما
فصل پنجم ـ قسمت سوم

🔹سفر «جنسیت» به خاورمیانه
مروری بر کتاب «فمینیسم در اسلام: هم‌گرایی‌های دینی و سکولار» اثر مارگو بدران

✔️ این پادکست را در پادکست‌خوان‌های مشهور ازجمله کست‌باکس و شنوتو هم می‌توانید بشنوید.

#مریم_نصر_اصفهانی
#رادیو_دورنما
#پادکست_دورنما
#دورنما_بشنویم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa

#نسخۀ_متنی

🔹سفر «جنسیت» به خاورمیانه
مروری بر کتاب «فمینیسم در اسلام: هم‌گرایی‌های دینی و سکولار» اثر مارگو بدران
نوشتۀ #مریم_نصر_اصفهانی

✔️ این مقاله را در تارنمای دورنما هم می‌توانید بخوانید.

#فمینیسم_در_اسلام
#فمینیسم_اسلامی
#مسئلۀ_زن
#دورنما_بخوانیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa

#متن_کتاب

Margot Badran, Feminism in Islam. Secular and Religious Convergences, London: Oneworld Publications, 2009.

@doornamaa

#گزیدۀ_مقاله

🔹سفر «جنسیت» به خاورمیانه
(مروری بر کتاب «فمینیسم در اسلام» اثر مارگو بدران)

✍️ #مریم_نصر_اصفهانی *

برخی از بخش‌های مهم مقاله از این قرارند:

🔻نمی‌توان با بدران دربارهٔ تغییر رویکرد زنان مسلمان و تغییر رویکرد به زنان مسلمان و خیز بلندی که زنان در اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست‌ویکم برداشته‌اند موافق نبود، اما امروز، چهارده سال بعد از انتشار کتاب و پس عبور از بهار عربی، می‌توان دربارهٔ توفیق آنچه «گفتمان فمینیسم اسلامی» می‌نامد با تردید اندیشید. این تردید را رویدادهای سال‌های اخیر در کشورهای مسلمان غیرعربی مثل افغانستانِ پس از بازگشت طالبان و ایرانِ پس از اعتراضات دامنه‌دار حول اجبار حجاب و خیزش مهسا بیش‌تر هم می‌کند.

🔻بدران استدلال می‌کند دولت‌ها در همهٔ ادوار سعی کرده‌اند مناسبات جنسیتی را متناسب با اهداف سیاسی خود تعریف و تنظیم کنند. ماحصل آن هم تغییرات ظاهری و اغلب فریب‌کارانه بوده است. در مواجهه با این وضعیت، دو گفتمان فمینیسم سکولار با خاستگاهی ملی‌گرایانه و فمینیسم اسلامی با خاستگاهی دینی پدید آمدند و کوشیدند در رقابت گفتمان‌هایی که اغلب «مسئلهٔ زن» را قربانی مصالح سیاسی و اقتصادی خود می‌کنند نقشی فعال داشته باشند.

🔻ادعای جالب بدران این است که در جوامع اسلامی فمینیسم اسلامی رادیکال‌تر از فمینیسم سکولار است چون در جست‌وجوی برابری برای زنان حوزه‌هایی را نشانه می‌رود که کاملاً با منابع قدرت در جامعه در ارتباط‌اند: ریاست، قضا، امامتِ جماعت و نظایر این‌ها، درحالی‌که مطالبات فمینیسم سکولار عموماً محافظه‌کارانه و مربوط به حوزهٔ خصوصی/عمومی است.

🔻بدران این ادعا را به چالش می‌کشد که فمینیسم مصر با مردان آغاز شده و ماهیتی غربی دارد. او ادعا می‌کند فمینیسم مصر بومی ا‌ست و با زنان آغاز شده و منحصر به طبقات بالای اجتماع نبوده است. به باور او، زنان مصری فعالانه و مستقل فمینیسم سکولار/اسلامی خود را در دل ملی‌گرایی یا اسلام ادامه داده‌اند و هوشیارانه دربرابر تغییر اَشکال پدرسالاری تحت لوای امپریالیسم ایستاده و مبارزه کرده‌اند.

🔻بدران در این مقاله و شماری از مقالات دیگر به وضعیت خاص زنان ایران، به‌ویژه بعد از انقلاب اسلامی، اشاره می‌کند و آن را نمونه‌ای پیشرو از «فمینیسم اسلامی» معرفی می‌کند که با همکاری جریان‌های سکولار شکل گرفته است. زنان نواندیش دینی و پژوهشگران زن در دیاسپورای ایرانی در جست‌وجوی یافتن موقعیتی برای فمینیسم در میانهٔ اسلام و مردسالاری‌اند.

🔻هرمنوتیک فمینیستیِ حساس به جنسیت بر اصل برابری جنسیتی در قرآن تأکید می‌کند که مفسران مرد علاقه‌ای به توجه به آن نداشته‌اند. این مردانِ دین مجموعه‌ای از تفاسیر را فراهم آورده‌اند که آموزهٔ برتری مرد را غالب می‌کند. هرمنوتیک فمینیستی در مقابل این رویکرد سه مسیر متفاوت و هم‌پوشان را در پیش گرفته است: نخست، بازنگری آیات قرآن برای تصحیح داستان‌های نادرستِ رایج مانند داستان آفرینش؛ دوم، استناد به آیاتی که به صراحت تساوی زن و مرد را بیان می‌کند؛ و سوم، واسازی آیاتی که به تفاوت‌های زن و مرد توجه دارد اما معمولاً به‌گونه‌ای تفسیر شده که سلطهٔ مردان را توجیه می‌کند.

🔻بدران باور دارد فمینیسم سکولار با فمینیسم اسلامی در تضاد نیست و هر دوی این گفتمان‌ها وقتی از تاریخ زنان در کشور خود می‌‌نویسند به سرچشمه‌های مشترکی استناد می‌‌کنند. به عقیدهٔ او، این دو رویکرد در کنار هم در حال شکل‌دادن به انقلابی در رویکردهای جنسیتی در اسلام و خاورمیانه و فراتر از آن‌اند که از دوگانه‌ها فراتر رفته و همه را در آغوش خود جای می‌‌دهد.

🔻فصل پایانی کتاب پیرامون این ادعا شکل گرفته که «فمینیسمِ اسلامی» و نه «فمینیسم در اسلام» در حرکتی رو به جلوست، حرکتی که زنگار مردسالاری را از اسلام پاک خواهد کرد و عدالت را در میان امت اسلام جاری می‌کند. بدران می‌گوید رویکرد شمول‌گرای فمینیسم اسلامی، در تناسب با پیام قرآن، از تفرقه‌اندازی اجتناب می‌کند و در جست‌وجوی عدالت اجتماعی برای همگان است.

🔻تجربهٔ زندگی، کنش و نظرورزی در کشورهای مسلمان به زنان مسلمان نشان داده که بهتر است «مسئلهٔ زنان» را بیشتر نزاعی سکولار و اجتماعی ببینند تا قدرت چانه‌زنی بر سر حقوق بنیادی انسان مدرن را داشته باشند. شاید بتوان گفت «گفتمان فمینیسم اسلامی» امروز به‌اندازهٔ زمان نگارش این کتاب زنده و پویا نیست و شوقی برنمی‌انگیزد، گرچه سند بی‌بدیل و زنده‌ای از مشارکت معرفتی زنان در فهم متن مقدس، تفاسیر و احادیث است.

* دکتر مریم نصر اصفهانی عضو گروه مطالعات زنان در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. فعالیت‌های علمی او در این حوزۀ مطالعاتی را در کانال تلگرامی‌اش (Critic) می‌توان دنبال کرد.


✔️ نسخۀ کامل مقاله را دریافت کنید:
نسخۀ متنی | نسخۀ صوتی

#مارگو_بدران
#فمینیسم_اسلامی
#مسائل_زنان

@doornamaa

#گفتارهای_منتخب_اسلام‌پژوهان (۴۳)

🔅الگوی فمینیسم اسلامی در پرتو مقاصد شریعت
      گفتاری از #اسماء_المرابط

✍️ ترجمۀ #زینب_ایزدی
        با سپاس از فاطمه‌سادات بهبهانی‌زاده

🔻نسخۀ کامل ویدئو (۹ دقیقه) در:
          آپارات دورنما | یوتوب دورنما

#دورنما_ببینیم
#با_دورنما_بمانیم
#رسانۀ_مستقل_اسلام‌پژوهی

@doornamaa

#گفتارهای_منتخب_اسلام‌پژوهان (۴۳)

▪️الگوی فمینیسم اسلامی در پرتو مقاصد شریعت
گفتار ویدئویی اسماء المرابط

▫️معرفی ویدئو
🔹اسماء المرابط (متولد ۱۹۶۱)، پزشک و نویسندۀ مراکشی، پژوهش‌گر و فعال مسائل زنان، و از مدافعان جریان «فمینیسم اسلامی» است. کتاب‌ها و مقاله‌های متعدد اسماء المرابط (Asma Lamrabet) بیشتر به زبان فرانسه‌اند و به چند زبان دیگر هم ترجمه شده‌اند. از میان آثار او، دو کتاب «مردان و زنان در قرآن: کدام تساوی؟» (۲۰۱۲) و «اسلام و زنان: پرسش‌های آزارنده» (۲۰۱۷) شناخته‌‌ترند و جوایزی دریافت کرده‌اند.* وبسایت شخصی المرابط حاوی اطلاعات نسبتاً جامعی از زندگی، فعالیت‌ها و آثار اوست. همسر او، یوسف العمرانی، سفیر و دیپلمات برجستۀ مراکشی است.

🔹چهل‌وسومین ویدئو از مجموعۀ «گفتارهای منتخب اسلام‌پژوهان» در دورنما حاوی بریده‌هایی کوتاه از مستندی است حدوداً نیم‌ساعته دربارۀ زندگی، آثار و فعالیت‌های اَسماء المرابط، که در قالب برنامۀ مستند «متألقات» [=زنان درخشان] از شبکۀ یک تلویزیون مراکش در ۲۰۱۸ پخش شده است. المرابط در این ویدئو به پرسش‌های اسماء ابن‌الفاسی، میزبان برنامه، دربارۀ موضوعاتی چون تفاوت‌ فمینیسم اسلامی و غربی، نحوۀ ورودش به مسئلۀ اسلام و زنان با وجود اشتغال به پزشکی، و نیز دلایل پرداختن به مسائل مناقشه‌برانگیز زنان در کتاب‌هایش پاسخ می‌دهد.

* سال گذشته ترجمۀ فارسی کتابی از این نویسنده به قلم محمدعلی عسگری در ایران منتشر شده است.


▫️گزیدۀ محتوای ویدئو
🔹فمینیسم اسلامی مبتنی بر نگاه اسلام سیاسی یا ایدئولوژیک نیست، بلکه جنبشی زنانه است که به متون و منابع اسلامی برمی‌گردد. تفاوت فمینیسم اسلامی و غربی در روش و برخی اصول است. در فمینیسم غربی اصولی جهان‌شمول وجود دارند که همۀ ما دربارۀ آن‌ها اتفاق‌نظر داریم: حقوق زنان، نفی خشونت علیه زنان، بازگرداندن کرامت زنان و مبارزه با تبعیض علیه زنان. اختلاف اما در الگوهاست. ما با غرب بر سر اصول جهانی توافق داریم، اما از نظر الگو، من زنی مراکشی‌ام که در مراکش زندگی می‌کنم و منبع و مرجع من اسلام است.

🔹همیشه این سؤال برای من مطرح بود، همان سؤالی که برای هر زن و مرد مسلمانی پیش می‌آید، سؤال از هویت و خودشناسی و جست‌وجوی خود. ابتدا موضوع برایم جنبۀ علاقۀ شخصی داشت که تلاش کنم و ببینم دینم اسلام دربارۀ مسائل زنان چه می‌گوید، چون این‌ها سؤالاتی بودند که ممکن بود برای من و اطرافیانم پیش بیاید. نخستین کسی که صفحات اولیۀ کتابم «زنی مسلمان و بس» را نشانش دادم همسرم بود.

🔹مسائل مربوط به زنان موضوعات مهم و حساسی‌اند و من به‌عنوان یک زن مسلمان و مؤمن ناگزیر از ورود به این مسائل بودم و امروزه چه بخواهیم و چه نخواهیم باید به آنها بپردازیم.

🔹در قرآن فقط شش آیه‌ محور تمام مسائل زنان‌‌ را شکل می‌دهند و تمام این مشکلات بزرگ حول همین شش آیه پدید آمده‌اند. چهرۀ اسلام را هم با همین شش آیه می‌سنجند و نگاه کلیشه‌ای به زن مسلمان از همین‌جا می‌آید.

🔹مسائل و مشکلات طلاق، حجاب، ارث و شهادت همگی ریشه در فقه دارند یعنی تفسیر و استنباط احکام از متون به‌دست فقیهانی که نگاه مردسالارانه داشته‌اند. این تفسیر‌ها خالی از نگاه جامع و کل‌نگرانه به قرآن و عاری از اهداف و مقاصد قرآن‌اند. گذشتگان این آیات را مردسالارانه فهمیده‌اند که نتیجۀ زمینۀ تاریخی‌شان بوده و سایر آیه‌ها را که همۀ زنان و مردان را خطاب قرار می‌دهند کنار گذاشته‌اند. قرآن نود درصد مواقع از «انسان» یاد می‌کند، انسان به‌عنوان بشر، زن یا مرد، اما این جنبه و این رویکرد به انسان را که در قرآن می‌بینیم، در تفسیرها نمی‌یابیم.

🔹اهداف و مقاصد کلی قرآن یعنی عدالت، علم و عقل را نباید ذیل چند آیۀ خاص مناقشه‌انگیز زنان معنا کنیم، بلکه باید رویکردمان را به‌کلی تغییر دهیم. نگاه ما نباید به این شش آیه محدود ‌شود، بلکه برعکس این شش آیه را باید در‌ پرتو اهداف و مقاصد قرآن و شریعت تفسیر ‌کنیم.


🔻 دیدن این ویدئو در آپارات | یوتوب


✔️ برای دیدن دیگر ویدئوهای مجموعۀ «گفتارهای منتخب اسلام‌پژوهان» کانال آپارات یا کانال یوتوب دورنما را دنبال کنید.

#اسماء_المرابط
#فمینیسم_اسلامی
#حقوق_زنان
#دورنما_ببینیم

@doornamaa

#راوی
#گزارش_مقاله

▪️پادکست راوی
روایتی از مقاله‌های اسلام‌پژوهی

🔹«راوی» عنوان کلیِ مجموعه پادکست‌هایی جدید در دورنماست که به روایت مقاله‌های مهم و تأثیرگذار در حوزۀ اسلام‌پژوهی اختصاص دارد. در هر شماره از این مجموعه، مقاله‌ای خوب و محققانه از میان آثار اسلام‌پژوهان غربی به زبان انگلیسی انتخاب و روایتی نسبتاً جامع از آن در حدود نیم‌ساعت عرضه می‌شود. تمرکز موضوعی پادکست راوی بر قرآن و اسلام آغازین است.

🔹پادکست «راوی» کاری است از #ایمان_تاجی، که از او طی سال‌های گذشته گزارش چند کتاب و ترجمۀ چند ویدئو در دورنما منتشر شده‌اند. نسخۀ کامل هر شماره از این مجموعه در تلگرام و پادکست‌خوان‌های مشهور ازجمله کست‌باکس و شنوتو منتشر خواهد شد. همچنین برای تسهیل در دسترسی مخاطبان، نسخۀ پی‌دی‌اف مقالۀ اصلی و منابع متنی هر شماره در تلگرام دورنما بارگذاری می‌شوند.

#اسلام‌پژوهی_غربیان
#مطالعات_آکادمیک_اسلام
#رسانۀ_مستقل_اسلام‌پژوهی
#دورنما_بشنویم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa

#راوی (۱)
#کاور_پادکست

🔹نخستین شماره از مجموعۀ راوی با عنوان «کریسمس در قرآن» به روایت مقاله‌ای از #استیون_شومیکر اختصاص دارد که کاوشی است در منابع احتمالی روایت قرآن از تولد مسیح. شومیکر معتقد است کلید حل این معما که «منبع داستان قرآنی تولد مسیح کجاست؟» با مکانی به نام «کلیسای کاتیسما» پیوند خورده است.

🔹تصویر کاور با عنوان «گریز مریم و یوسف به مصر» بخشی کوچک از موزاییک سقف «تعمیدگاه فلورانس» در ایتالیا، اثر گروهی از هنرمندان ناشناس، متعلق به قرن سیزدهم و چهاردهم میلادی است.

#ایمان_تاجی
#رادیو_دورنما
#پادکست_دورنما
#دورنما_بشنویم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa

#راوی (۱)
#پادکست

🔅رادیو دورنما
راوی ـ قسمت یکم

🔹کریسمس در قرآن
مقاله‌ای از استیون شومیکر
به‌روایت #ایمان_تاجی

✔️ این پادکست را در پادکست‌خوان‌های مشهور ازجمله کست‌باکس و شنوتو هم می‌توانید بشنوید.

#کریسمس_در_قرآن
#استیون_شومیکر
#رادیو_دورنما
#دورنما_بشنویم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa