✅✅✅✅✅✅✅✅✅✅✅



کشف ساختار کیهانی رکوردشکن در خوشه کهکشانی عظیم

🌌 این تصویر ترکیبی جدید که با استفاده از پرتوهای ایکس رصدخانه چاندرای ناسا (آبی و بنفش)، دادههای رادیویی تلسکوپ رادیویی میرکات (نارنجی و زرد) و تصویر نوری پان-استارز (قرمز، سبز و آبی) تهیه شده است، خوشه کهکشانی PLCK G287.0+32.9 را نشان میدهد. این خوشه عظیم کهکشانی که حدود ۵ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد، اولین بار در سال ۲۰۱۱ توسط اخترشناسان شناسایی شد.

¹🌟 اخترشناسان بزرگترین ابر شناختهشده از ذرات پرانرژی را در اطراف یک خوشه کهکشانی کشف کردهاند که وسعتی نزدیک به ۲۰ میلیون سال نوری دارد. این یافته نظریههای دیرینه درباره چگونگی حفظ انرژی ذرات در طول زمان را به چالش میکشد. به جای اینکه توسط کهکشانهای مجاور تغذیه شود، به نظر میرسد این ناحیه وسیع توسط امواج ضربهای عظیم و تلاطم در گاز داغ بین کهکشانها انرژی میگیرد.

²🌟نتایج این مطالعه جدید که توسط دانشمندان مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین (CfA) رهبری شده، امروز در کنفرانس مطبوعاتی ۲۴۶مین نشست انجمن نجوم آمریکا (AAS 2025) در آنکوریج آلاسکا ارائه شد. مقاله این تحقیق به مجله Astrophysical Journal ارسال شده و در سرور پیشچاپ arXiv در دسترس است.

³🌟خوشه کهکشانی PLCK G287.0+32.9 که ۵ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد، از زمان کشف اولیهاش در سال ۲۰۱۱ توجه اخترشناسان را به خود جلب کرده است. مطالعات قبلی دو بازمانده درخشان - امواج ضربهای عظیمی که لبههای خوشه را روشن میکردند - را شناسایی کرده بودند. اما آنها تابش رادیویی ضعیف و وسیعی را که فضای بین آنها را پر میکرد، از دست داده بودند. تصاویر جدید رادیویی نشان میدهند که کل خوشه در هالهای از تابش رادیویی ضعیف پیچیده شده است که قطر آن نزدیک به ۲۰ برابر قطر کهکشان راه شیری است.

⁴🌟دکتر کامله راجپوروهیت، اخترشناس اسمیتسونین در CfA و نویسنده اصلی مقاله میگوید: "ما انتظار داشتیم یک جفت بازمانده درخشان در لبههای خوشه ببینیم که با مشاهدات قبلی مطابقت داشته باشد، اما در عوض دریافتیم که کل خوشه در نور رادیویی میدرخشد. ابری از ذرات پرانرژی با این وسعت هرگز در این خوشه کهکشانی یا هر خوشه دیگری مشاهده نشده بود." رکورددار قبلی، خوشه Abell 2255، وسعتی حدود ۱۶.۳ میلیون سال نوری داشت.

⁵🌟در اعماق منطقه مرکزی خوشه، تیم تحقیقاتی هاله رادیویی به وسعت حدود ۱۱.۴ میلیون سال نوری را شناسایی کردند که اولین هاله با این اندازه در فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز است - فرکانسی که معمولاً هالههای با این اندازه در آن قابل مشاهده نیستند. این یافتهها سوالات جدیدی را برای تیم تحقیقاتی ایجاد کرده است، زیرا شواهد محکمی از وجود الکترونهای پرانرژی کیهانی و میدانهای مغناطیسی که تا حاشیه خوشهها گسترش یافتهاند، ارائه میدهند. با این حال، هنوز مشخص نیست که این الکترونها چگونه در چنین فواصل وسیعی شتاب گرفتهاند.

⁶🌟راجپوروهیت توضیح میدهد: "هالههای رادیویی بسیار گسترده عمدتاً فقط در فرکانسهای پایینتر قابل مشاهده هستند، زیرا الکترونهایی که آنها را تولید میکنند انرژی خود را از دست دادهاند - آنها قدیمی هستند و با گذشت زمان خنک شدهاند. با کشف این هاله عظیم، اکنون شاهد تابش رادیویی هستیم که تا بین امواج ضربهای عظیم و فراتر از آن امتداد یافته و کل خوشه را پر کرده است."

⁷🌟 "این نشان میدهد که چیزی به طور فعال در حال شتاب دادن یا بازشتاب دادن به الکترونهاست، اما هیچ یک از عوامل معمول در اینجا صدق نمیکند. ما فکر میکنیم که امواج ضربهای عظیم یا تلاطم ممکن است مسئول این پدیده باشند، اما برای یافتن پاسخ قطعی به مدلهای نظری بیشتری نیاز داریم."

⁸🌟این کشف روش جدیدی را برای مطالعه میدانهای مغناطیسی کیهانی - یکی از سوالات بزرگ بیپاسخ در اخترفیزیک - در اختیار محققان قرار میدهد که میتواند به دانشمندان کمک کند تا بفهمند میدانهای مغناطیسی چگونه در بزرگترین مقیاسها جهان را شکل میدهند.

⁹🌟 راجپوروهیت میگوید: "ما در حال شروع به دیدن جهان به روشهایی هستیم که قبلاً هرگز ممکن نبود. و این به معنای بازنگری در نحوه حرکت انرژی و ماده در بزرگترین ساختارهای آن است."

¹⁰🌟 مشاهدات انجام شده با رصدخانه پرتو ایکس چاندرای ناسا که توسط رصدخانه اخترفیزیک اسمیتسونین اداره می‌شود، ساختارهای جالبی در گاز داغ این خوشه نشان می‌دهدیک ساختار جعبه‌شکل
دنباله‌ای شبیه به دنباله‌دار
چندین ویژگی متمایز دیگر
این مشاهدات نشان می‌دهد که خوشه به شدت دچار آشفتگی است.

¹¹🌟 برخی از این ویژگی‌های پرتو ایکس با ساختارهای رادیویی شناسایی شده همپوشانی دارند که نشان می‌دهد:

امواج ضربهای عظیم و تلاطم‌های ناشی از ادغام‌ها
الکترون‌هایی که شتاب گرفته یا دوباره شتاب می‌گیرند
در مرکز خوشه، برخی از این ویژگی‌ها ممکن است ناشی از:
ادغام دو خوشه کهکشانی کوچکتر
فوران‌های ناشی از یک سیاهچاله کلان‌جرم
یا ترکیبی از هر دو عامل باشد

منبعphys.org

https://phys.org/news/2025-06-cosmic-colossal-galaxy-cluster.html

🔭


¹🌟 دانشمندان بزرگ‌ترین ابر ذرات پرانرژی را در خوشه کهکشانی PLCK G287.0 با وسعت ۲۰ میلیون سال نوری کشف کردند.

²🌟 این خوشه، در ۵ میلیارد سال نوری از زمین، با هاله‌ای از تابش رادیویی ضعیف پوشیده شده است.

³🌟 امواج ضربه‌ای عظیم و تلاطم در گاز داغ، این ذرات را شتاب می‌دهند، نه کهکشان‌های مجاور.

⁴🌟 هاله رادیویی ۱۱.۴ میلیون سال نوری در فرکانس بالا، رکوردی بی‌سابقه ثبت کرده است.

⁵🌟 این یافته نظریه‌های قدیمی درباره حفظ انرژی ذرات را به چالش می‌کشد.

⁶🌟 مشاهدات چاندرا ساختارهای آشوب‌مانند و میدان‌های مغناطیسی گسترده را در خوشه نشان می‌دهد.

⁷🌟 این کشف به مطالعه میدان‌های مغناطیسی کیهانی و تکامل جهان کمک می‌کند.


کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها👾



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید🤔


@farzaminiha😍
#Author_sm3️⃣3️⃣2️⃣2️⃣

🌌🌌🌌🌌


ویدیوی دیدنی از شیکاگو که پرواز همزمان هلیکوپتر و هواپیما را در برابر ماه کامل «توت فرنگی» به تصویر می‌کشد.



کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها🛸



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید👆


@farzaminiha👽
#Author_sm3️⃣3️⃣2️⃣2️⃣

☄️☄️☄️☄️☄️☄️



احتمال برخورد سیارک "قاتل شهرها" با ماه در سال ۲۰۳۲ افزایش یافت

🌌 شانس برخورد سیارک ۲۰۲۴ YR4 با ماه به اندازه ای بالا است که هیجان انگیز محسوب می‌شود. (عکس: مارک گارلیک/کتابخانه علمی گتی ایمیجز)

¹★ سیارکی که با ریسک غیرمعمول برخورد با زمین توجهات را جلب کرده بود، اکنون احتمال برخوردش افزایش یافته است.

²★ در فوریه ۲۰۲۵، حداکثر احتمال برخورد سیارک ۲۰۲۴ YR4 با زمین در بازگشتش در سال ۲۰۳۲ حدود ۳.۱ درصد پیش‌بینی شده بود.

³★ اما اکنون این احتمال به ۴.۳ درصد افزایش یافته است - البته نه برای زمین، بلکه برای ماه.

⁴★ بله، این رقم خیلی بالا نیست. اما به اندازه‌ای هست که هیجان‌انگیز باشد. چنین برخوردی نه ماه را نابود می‌کند و نه بر مدارش تأثیر می‌گذارد؛ اما از نظر علمی مشاهده فرآیند تشکیل یک دهانه بزرگ بسیار جالب خواهد بود (و البته خیلی باحال هم هست!).

🌌 محدوده مکان‌های احتمالی برخورد - با رنگ زرد نشان داده شده - برای سیارک ۲۰۲۴ YR4 در ۲۲ دسامبر ۲۰۳۲. (ناسا/آزمایشگاه پیشرانش جت)
⁵★ سیارک ۲۰۲۴ YR4 با یک هیاهو خود را معرفی کرد. محاسبات اولیه مدار آن نشان داد ممکن است در دسامبر ۲۰۳۲ با زمین برخورد کند. هرچند این ریسک خیلی بزرگ نبود، اما ۳.۱ درصد برای رویدادی که می‌تواند یک شهر را نابود کند، رقم نگران‌کننده‌ای است - این تکه سنگ بین ۵۳ تا ۶۷ متر (۱۷۴ تا ۲۲۰ فوت) قطر دارد که قابل مقایسه با اندازه سیارک معروف تونگوسکا در سال ۱۹۰۸ است.

⁶★ خوشبختانه، خیلی زود این احتمال به کمتر از کسری از درصد کاهش یافت و عملاً احتمال برخورد با زمین کاملاً منتفی شد.

⁷★ اما ماه همچنان در خط تیر باقی ماند، با احتمال برخورد ۳.۸ درصدی.

⁸★ حالا با استفاده از مشاهدات جدید تلسکوپ جیمز وب در می ۲۰۲۵، اخترشناسان به رهبری اندی ریوکین از آزمایشگاه فیزیک کاربردی جانز هاپکینز این محاسبات را دقیق‌تر کرده‌اند و احتمال برخورد را به ۴.۳ درصد افزایش داده‌اند.

⁹★ این احتمالاً آخرین کلام در این مورد نیست؛ ردیابی مسیر سیارک نیاز به مشاهدات مکرر دارد و اکنون ۲۰۲۴ YR4 برای مشاهده خیلی از ما دور است.

¹⁰★ این سیارک هر چهار سال یکبار به زمین نزدیک می‌شود، بنابراین اخترشناسان فرصت دیگری برای مشاهده دقیق آن در دسامبر ۲۰۲۸ خواهند داشت. آن زمان با دقت بیشتری خواهیم دانست که چقدر احتمال دارد این تکه سنگ فضایی به ماه برخورد کند و یک نمایش دیدنی (و کلی داده علمی) برای ما فراهم کند.

منبع:sciencealert🔭


https://www.sciencealert.com/city-killer-asteroid-even-more-likely-to-hit-the-moon-in-2032



کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها👾



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید🤔


@farzaminiha👽
#Author_sm🔢🔢🔢🔢

🛸🛸🛸🛸🛸



تصاویر خیره‌کننده مستقیم از سیارات بیگانه با جزئیاتی بی‌نظیر از ابرها

😀طرح هنری از منظومه YSES-1 با دو سیاره گازی غول‌پیکر در حال چرخش به دور ستاره‌ای شبیه خورشید (اثر الیس بوگات)

¹★تصاویر جدید تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) نزدیک‌ترین نماهایی هستند که تاکنون از آسمان یک جهان بیگانه خارج از منظومه شمسی به دست آمده‌اند.

²★تصاویر مستقیم از یک سیاره گازی فراخورشیدی در مدار ستاره YSES-1 وجود ابرهایی از ذرات شن ریز را در لایه‌های فوقانی جو آن آشکار کرده است. جالب‌تر اینکه مشاهدات همسایه آن نشان می‌دهد این سیاره توسط حلقه‌ای چرخان از ماده معدنی الیوین احاطه شده که روی زمین به صورت سنگ قیمتی پریدوت یافت می‌شود.

³★کیلان هوچ، اخترفیزیکدان مؤسسه علمی تلسکوپ فضایی به ScienceAlert گفت: "همه جنبه‌های این دو کشف فوق‌العاده هیجان‌انگیز هستند."

⁴★"مشاهدات ما منحصربه‌فرد بود چون توانستیم با ابزار NIRSpec جیمز وب 'دو سیاره را با یک مشاهده' بررسی کنیم و دو ویژگی مهم سیاره‌ای را در هر کدام شناسایی نماییم."

🌌نمای دیگر از منظومه YSES-1 (اثر الیس بوگات)

⁵★سیارات خارج از منظومه شمسی ما اجرامی مرموز هستند. مشاهده مستقیم آنها بسیار دشوار است زیرا بسیار دور بوده و نور کم‌توان آنها در تابش خیره‌کننده ستاره میزبان محو می‌شود.

⁶★از میان حدود ۶۰۰۰ سیاره فراخورشیدی تأییدشده تا امروز، اکثر آنها تنها به طور غیرمستقیم و از طریق تأثیرشان بر نور ستاره میزبان شناسایی شده‌اند. تنها حدود ۸۰ مورد مستقیماً رصد شده‌اند.

⁷★اگرچه می‌توان اطلاعات ارزشمندی از تأثیر گرانشی سیارات بر محیط اطراف یا گذر آنها از مقابل ستاره به دست آورد، اما مشاهده مستقیم نور ساطع‌شده از سیارات اطلاعات بسیار جامع‌تری ارائه می‌دهد.

⁸★منظومه YSES-1 در فاصله ۳۰۶ سال نوری از ما قرار دارد و شامل دو سیاره شناخته‌شده است: YSES-1b در فاصله ۱۶۰ واحد نجومی و YSES-1c در فاصله ۳۲۰ واحد نجومی از ستاره مرکزی. جرم YSES-1c حدود شش برابر مشتری است، در حالی که YSES-1b با جرمی ۱۴ برابر مشتری، دقیقاً در مرز بین سیارات و کوتوله‌های قهوه‌ای قرار می‌گیرد.

⁹★مشاهدات قبلی از این منظومه نشانه‌هایی از ویژگی‌های جوی جالب را نشان می‌داد، اما ابزارهای موجود قادر به شناسایی دقیق آنها نبودند.

🌌تصویر ابزار NIRSpec جیمز وب که دو سیاره فراخورشیدی را نشان می‌دهد (هوچ و همکاران، Nature، ۲۰۲۵)

¹⁰★هوچ توضیح داد: "با ابزار NIRSpec روی JWST می‌توانیم همزمان تصاویری از سیارات در هزاران طول موج مختلف ثبت کنیم. این تصاویر را می‌توان به طیف‌هایی تبدیل کرد که نور حرارتی ساطع‌شده از خود سیارات را نشان می‌دهد."

¹¹★"وقتی نور از جو سیارات فراخورشیدی عبور می‌کند، برخی مولکول‌ها بخشی از نور را جذب کرده و باعث کاهش درخشندگی می‌شوند. اینگونه می‌توانیم ترکیبات جو را تشخیص دهیم!"

¹²★نتیجه این پژوهش؟ دقیق‌ترین مجموعه داده طیفی از یک منظومه چندسیاره‌ای که تاکنون گردآوری شده است.

¹³★محققان در جو هر دو سیاره شواهدی از وجود آب، مونوکسید کربن، دی‌اکسید کربن و متان یافتند که همگی از ترکیبات نسبتاً رایج جوی هستند. اما تفاوت‌های بین این دو سیاره نکات جالب‌تری را آشکار می‌کند.

🌌مشاهدات منظومه در طول‌موج‌های مختلف مادون قرمز (هوچ و همکاران، Nature، ۲۰۲۵)

¹⁴★هوچ گفت: "در YSES-1c ویژگی‌های مولکولی متعددی از آب، دی‌اکسید کربن، مونوکسید کربن و متان مشاهده می‌شود. در طول‌موج‌های بلندتر، شاهد جذب نور توسط ذرات سیلیکات هستیم که الگوی طیفی متفاوتی دارد."

¹⁵★"ما از داده‌های آزمایشگاهی ذرات و ساختارهای مختلف برای مدل‌سازی استفاده کردیم تا مناسب‌ترین نوع سیلیکات‌ها را شناسایی کنیم. مدل‌های ما نشان می‌دهد ممکن است ذرات ریز سیلیکات حاوی مقادیر کمی آهن در لایه‌های بالایی جو وجود داشته باشند که به صورت باران از ابرها فرو می‌ریزند. البته مدل‌های ما نشان می‌دهند ترکیبی از سیلیکات‌های خالص نیز می‌تواند با داده‌ها مطابقت داشته باشد."

¹⁶★ هیچ ویژگی طیفی از این نوع برای YSES-1b مشاهده نشد، اما چیز دیگری ظاهر شد: نشانه‌ای از دانه‌های ریز الیوین در یک دیسک پیرامون این سیاره فراخورشیدی.

¹⁷★ الیوین یک کانی است که در شرایط آتشفشانی روی زمین تشکیل می‌شود؛ نمونه‌های باکیفیت و ظریف آن، سنگ قیمتی پریدوت را می‌سازند. این کانی در شهاب‌سنگ‌ها نیز یافت می‌شود، بنابراین به نظر می‌رسد به راحتی در شرایط سنگ‌های مذاب تشکیل می‌شود.

¹⁸★ با این حال، انتظار نمی‌رفت به شکل گرد و غبار در اطراف YSES-1b دیده شود. هوخ توضیح داد: فرآیند ته‌نشینی گرد و غبار بسیار کارآمد است و حداکثر حدود ۵ میلیون سال طول می‌کشد. در حالی که سیستم YSES-1 حدود ۱۶.۷ میلیون سال عمر دارد. ممکن است گرد و غبار غنی از الیوین، بقایای برخورد بین اجرام در حال گردش نزدیک YSES-1b باشد - که یعنی این مشاهدات در یک لحظه بسیار خوش‌شانس از زمان کیهانی انجام شده است.

🎥 هر دو مجموعه نتایج خیره‌کننده هستند.

¹⁹★ هوخ گفت: "امیدوار بودیم ابرهایی در جو YSES-1c شناسایی کنیم، چون از نظر طیفی پیش‌بینی می‌شد جو ابری داشته باشد. اما وقتی این ویژگی را دیدیم، کاملاً با ویژگی‌های سیلیکاتی مشاهده‌شده در کوتوله‌های قهوه‌ای متفاوت بود."

²⁰★ "اصلاً انتظار نداشتیم شواهدی از یک دیسک پیرامون سیاره داخلی YSES-1b ببینیم. این قطعاً یک شگفتی بود."

²¹★ همه بهترین مشاهدات اخترفیزیکی حداقل به اندازه‌ای که پاسخ می‌دهند، سوالات جدید ایجاد می‌کنند. YSES-1 هم از این قاعده مستثنی نیست. دیسک اطراف YSES-1b یک سوال بزرگ است. همچنین اطلاعات کافی درباره جو سیارات فراخورشیدی یا زمان تشکیل آنها نداریم. مطالعات جاری برای بررسی مستقیم جو سایر سیارات فراخورشیدی به پر کردن برخی از این شکاف‌های دانش کمک خواهد کرد.

²²★ هوخ افزود: "من همچنین از این نتیجه هیجان‌زده هستم چون این تحقیق توسط دانشمندان تازه‌کار رهبری شد. وقتی پیشنهاد استفاده از تلسکوپ جیمز وب برای تصویربرداری از این سیستم سیاره‌ای را دادم، دانشجوی تحصیلات تکمیلی بودم و جیمز وب حتی پرتاب نشده بود و برای رصد سیارات فراخورشیدی طراحی نشده بود."

²³★ "پنج نویسنده اول این مقاله از دانشجوی سال اول تحصیلات تکمیلی تا پژوهشگر فوق‌دکتری هستند. معتقدم این موضوع اهمیت حمایت از دانشمندان جوان را برجسته می‌کند و برای من این هیجان‌انگیزترین نتیجه است."

منبع:sciencealert

https://www.sciencealert.com/stunning-direct-images-of-alien-worlds-are-detailed-enough-to-reveal-clouds


📋 این تحقیق در نشریه Nature منتشر شده است.🔭


https://www.nature.com/articles/s41586-025-09174-w


کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها👋



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید🤔


@farzaminiha👽
#Author_sm🔢🔢🔢🔢