وقتی زبان درمی‌مانَد، جنگ درمی‌گیرد.

مارگارت اَتوود

صلح آرزوست، جنگ حقیقت است؛ و تاریخ هرگز اعتنایی به آرزوها و آرمان‌های انسان نکرده‌است.

اُسوالد اشپنگلر

امروز برای ناهار پاچه‌خواری کردم. 😁

#بهروز صفرزاده

درست: آدم‌خوار
درست: خام‌خوار
درست: گوشت‌خوار
درست: گیاه‌خوار
غلط: پاچه‌خوار
درست: پاچه‌خار

پاچه‌خار از دو جزء تشکیل شده‌است:
پاچه
خار: بنِ مضارعِ خاریدن (به معنیِ خاراندن)
برای خودشیرینی، پاچۀ طرف را می‌خارانند تا لذت ببرد.

اگر پاچه‌خوار بنویسید، معنی‌اش این است که پاچۀ گوسفند می‌خورَد!

تشابهِ آوایی و انحرافِ واژگانی

پاچه‌خاری
پاچه‌خاری، یعنی خاراندنِ پاچۀ کسی به قصدِ لذت‌بخشی، جای‌گزینِ مؤدبانه‌ای برای واژۀ زشتِ خایه‌مالی است. چاپلوسی و خودشیرینی هدفِ مشترکِ هر دو عمل است. خار بنِ مضارعِ خاریدن (به معنیِ خاراندن) است. تشابهِ آواییِ جزءِ دومِ این واژه با واژه‌هایی چون آدم‌خواری و خام‌خواری و گیاه‌خواری باعث شده که خیلی‌ها به غلط آن را پاچه‌خواری بنویسند.

خفقان
خفقان در عربی یعنی تپشِ‌قلب، اما تشابهِ آوایی‌اش با واژۀ فارسیِ خفه باعث شده که فارسی‌زبانان آن را به معنیِ خفگی بپندارند و حتی آن را به صورتِ خفه‌خون تحریف کنند.

دوبله‌سوبله
واژۀ فرانسویِ دوبله (doublé) ربطی به واژۀ فارسیِ دو (عددِ ۲) ندارد، اما فارسی‌زبانان دو حرفِ اولش را همان عددِ دو پنداشته‌اند و بر اساسِ اعدادِ سه و چهار واژه‌های سوبله و چوبله را ساخته‌اند.

دوقلو
دوقْلو در ترکی از دو جزءِ دوق (زای‌مان) + -لو (پس‌وند) تشکیل شده‌است و به معنیِ مربوط به زای‌مان است، اما فارسی‌زبانان دو حرفِ اولش را عددِ دو (۲) پنداشته‌اند. علتش این است که دو نوزاد هم‌زمان از یک شکم بیرون می‌آیند. فارسی‌زبانان به همین قیاس واژه‌های سه‌قلو و چهارقلو و... را هم ساخته‌اند.

متالورژی، نه متالوژی
واژۀ فرانسویِ métallurgie (متالورژی)، به معنیِ فلزشناسی، از دو جزء تشکیل شده، که جزءِ اولش به معنیِ فلز و جزءِ دومش به معنیِ کار است.
بعضی‌ها به غلط به‌ جای متالورژی می‌گویند و می‌نویسند متالوژی (بدونِ «ر»). علتِ این اشتباه وجودِ واژه‌های فرانسویِ زیادی است که به -لوژی ختم می‌شوند، مانندِ بیولوژی (biologie) و تکنولوژی (technologie) و رادیولوژی (radiologie) و سیتولوژی (cytologie).
دقت شود که جزءِ دومِ واژۀ متالورژی urgie است، نه logie.
املای انگلیسیِ این واژه هم metallurgy است.
اصلاً در فرانسوی و انگلیسی واژه‌ای با املای metalogie یا metalogy وجود ندارد.

نوستالژی
واژۀ فرانسویِ nostalgie (نوستالْژی) از ریشۀ لاتینی و یونانی و متشکل از دو جزء است که روی‌ِهم‌رفته دردِ بازگشت معنی می‌دهند. تشابهِ این واژه با واژه‌های مختوم به -لوژی (logie-)، مانندِ بیولوژی و رادیولوژی، باعث شده که بعضی‌ها آن را به غلط نوستالوژی تلفظ کنند.

وهله
واژۀ عربیِ وهله با همین املا درست است. بعضی‌ها تحتِ تأثیرِ معنی و املای واژۀ مرحله آن را به غلط وحله می‌نویسند.

#واژه‌شناسی

مصدرهای عتیقۀ فارسی

پَنافتن: دور کردن؛ دفع کردن؛ راندن.

لشکرِ عَدو را ورایِ خندق پنافتند.

سورآبادی، قِصصِ قرآنِ مجید، ص ۳۲۶.

ما را از آسمان بپنافتند.

همان، ص ۴۳۱.

این مصدر در لغت‌نامۀ دهخدا نیامده‌است.

#مصدر

مصدرهای عتیقۀ فارسی

مَحودن/ مَحاویدن/ مَحاییدن: محو کردن؛ پاک کردن؛ زدودن.

رسول، صلّی الله علیه، گفت مر علی را که «رسول‌الله» بمَحای. علی را از دل برنیامد که «رسول‌الله» بمَحودی. هر چند که رسول می‌گفت، علی می‌پیچید. رسول، صلّی الله علیه، گفت: انگشتِ من بر آن نِهْ تا من بمَحایم... رسول، صلّی الله علیه، آن را بمَحود.

سورآبادی، قِصصِ قرآنِ مجید، ص ۳۹۷.

این مصدر در لغت‌نامۀ دهخدا نیامده‌است.

#مصدر

🔴 مقامات اسرائیل از حمله اسرائیل  علیه ایران خبر دادند

اعلام غیر رسمی شبکه خبر از شهادت:
سردار سلامی
سردار رشید
دکتر فریدون عباسی
دکتر طهرانچی

شبکه خبر :
سردار سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران به شهادت رسید

قرار بود ما اسرائیل را نابود کنیم. فعلاً که اسرائیل دارد ما را نابود می‌کند.
‌

جمعه ۱۴۰۴/۳/۲۳ روزی تاریخی در ایران است.
‌

هر عملی را عکس‌العملی است، مساوی با آن و در خلافِ جهتِ آن.

قانونِ سومِ نیوتن در مکانیک

مصادیقِ این قانونِ فیزیکی را در جامعه و سیاست و رفتارِ متقابلِ دولت و ملت هم می‌توان دید.

جنگ پایان خواهد یافت
و رهبران با هم گرم خواهند گرفت

و باقى می‌ماند آن مادر پیرى که چشم به راه فرزند شهیدش است و آن دختر جوانى که منتظر معشوق خویش است و فرزندانى که به انتظار پدر قهرمان‌شان نشسته‌اند نمی‌دانم چه کسى وطن را فروخت اما دیدم چه کسى بهاى آن را پرداخت...

👤#محمود_درویش

@matalebzib

خیانت انتخاب است، نه اشتباه؛
وفاداری مسئولیت است، نه انتخاب.
‌

جاسوس موساد به دار مجازات آویخته شد

ضربه مهم اطلاعاتی به شبکه جاسوسی صهیونیست‌ها در داخل

اسماعیل فکری که به نفع رژیم صهیونیستی جاسوسی می‌کرد، پس از طی فرآیند کامل آیین دادرسی کیفری و تایید و ابرام حکم در دیوان عالی کشور به دار مجازات آویخته شد.

🌐@khbare24

نه این‌وری، نه اون‌وری، خودم‌وری.
‌

🔴لحظه حمله به صداوسیما

شُکرِ ایزد که میانِ من و او صلح افتاد...

حافظ

امیدوارم همگی تن‌درست و آسوده‌خاطر باشند.

نخستین فرستۀ کانالِ گزین‌گویه‌ها بعد از رفعِ فیلترینگِ تلگرام.

چهارشنبه ۱۴۰۴/۴/۴
‌