🔆خانواده درمانی مبتنی بر روان تحلیلی

صاحبنظران اصلی آن ناتان آکرمن ، ویلیامسون ، لایمن واین وتئودور کیدز هستند که شیوه درمان آنها ریشه در نظریه فروید دارد. در این شیوه فرایندهای ناهشیار اعضای خانواده به یکدیگر مرتبط دانسته می‌شوند و اعتقاد بر این است که بایستی روی نیروهای ناهشیار که آسیب را بوجود آورده‌اند، کار کرد. نقش درمانگر یک معلم یا والد یا مفسر تجربه است. فنون درمانی عبارتند از: تحلیل رویا ، انتقال ، رویارویی ، تاریخچه زندگی ، تمرکز بر نقاط قوت.

@GroupTherapists

🔆خانواده درمانی تجربیاتی

نظریه پردازان عمده آن ویرجینیا سیتر ، کارل ویته کر ، فرد دوهل و ... هستند که معتقدند مشکلات خانواده از سرکوب احساسات ، خشکی و انعطاف ناپدیری ، فقدان آگاهی ، مرگ عاطفی و استفاده بیش از حد از مکانیزمهای دفاعی ریشه می‌گیرد.

در این رویکرد خانواده درمانگر تلاش می‌کند انعطاف پذیری ، صمیمیت ، عزت نفس ، پتانسیل برای تجربه را در خانواده افزایش دهد و از فنون مجسمه سازی ، صحنه آرایی خانوادگی ، شوخی ، مصاحبه با عروسکهای خانواده ، هنردرمانی خانواده ، بازی نقش ، بازسازی خانواده و ... استفاده می‌شود.
@GroupTherapists

🔆خانواده درمانی‌های رفتاری و شناختی _ رفتاری

نظریه پردازان عمده آن ویلیام مسترز ، ویرجنیا جانسون ، جوزف ولپه ، بندورا و ... هستند. این شیوه درمانی بر اساس نظریه‌های رفتاری و شناختی معتقد است، رفتار از طریق پیامدها ابقا یا حذف می‌شود. رفتارهای نامناسب را می‌توان اصلاح کرد. همینطور شناختهای غیر منطقی را می‌توان اصلاح کرده و در نتیجه در تعامدات و رفتارهای زوجی یا خانوادگی تغییر ایجاد کرد.

درمانگر نقش یک معلم و متخصص تقویت کننده رفتارهای مناسب را بازی می‌کند. در این رویکرد از فنون درمانی تقویت منفی ، تعمیم ، خاموش سازی ، اقتصاد پته‌ای ، گریز ذهنی ، عبارات مقابله‌ای منطقی ، سرمشق دهی و ... استفاده می‌شود.

@GroupTherapists

🔆خانواده درمانی ساختی

سالوادور مینوچین ، مونتالوو ، فیشمن ، روزمن و ... نظریه پردازان اصلی این شیوه از خانواده درمانی هستند که کارکرد خانواده را متضمن ساخت خانواده ، زیر منظومه‌ها و مرزها می‌دانند. درمانگران نقشه خانواده را بطور ذهنی ترسیم می‌کنند و در پیاده کردن ساخت مناسب خانواده تلاش می‌کنند و در واقع همچون کارگردان تئاتر عمل می‌کنند. فنون درمانی عبارتند از: بازسازی ، الحاق ، تشدید پیامها ، مرزسازی و ... .

@GroupTherapists

🔆خانواده درمانی‌های استراتژیک ، سیستمی و متمرکز بر راه حل

این سه رویکرد روش‌مدار و کوتاه مدت هستند که هر سه مرهون کار میلتون اریکسون می‌باشند و از میراث مشترکی برخوردارند. هدف ، شیوه کار و فنون مورد استفاده در این سه رویکرد مشابه یکدیگر است و از فنونی چون باز تعبیر ، کمرنگ کردن تعبیر و تفسیر ، تعیین تکالیف شاق ، تکیه بر فرایند سوالات حلقوی ، تمرکز روی راه حلهای فرضی ، تعیین کردن تشریفات و ... استفاده می‌شود.

از نظریه پردازان استراتژیک جی هی لی ، ریچارد فیش و از نظریه پردازان سیستمی بوسکلو ، کارل تام و از نظریه پردازان متمرکز بر راه حل ایمسوبرگ و دیویس را می‌توان نام برد.


@GroupTherapists

عید سعید مبعث مبارک باد
@GroupTherapists

بیمار نشان شده در چشم اندازهای مختلف خانواده درمانی:

در خانواده درمانی به عضوی که مشکل یا نشانه دارد، "بیمار نشان شده" میگویند. خانواده درمانگرها جزء اولین کسانی بودند که متوجه شدند وقتی بیمار نشان شده برای کمک مراجعه میکند، در واقع "کل خانواده" رنجیده خاطر است و نیاز به کمک دارد. رویکردهای مختلف خانواده درمانی "نگاه" متفاوتی به بیمار نشان شده دارند. برای مثال، روانکاوان اولیه، نشانه های بیمار نشان شده را بیان تعارضی درون روانی میدیدند‌ که ریشه ی آن به پویایی های خانواده برمیگشت و او را تحت درمان نفر به نفر قرار میدادند. اعضای خانواده را هم وارد درمان نمیکردند.


@GroupTherapists

ویرجینا ستیر از پیشگامان خانواده درمانی، میگفت: بیمار نشان شده در واقع نشانه ی برهم خوردن تعدل خانواده یا بقول او؛ "رنج" خانواده است‌. شاید بیمار نشان شده در حال بروز دادن فکر و احساس دیگر اعضای خانواده است ولی نمیتواند (یا میترسد) آن را تصدیق کند. شاید هم رفتار نشانه دار (مثل اعتیاد به دارو، مواد، ترک نکردن خانواده، قشقرق راه انداختن یا اخراج شدن از مدرسه) با این هدف انجام‌ میشود که دیگر مشکلات خانواده، مورد توجه قرار نگیرد؟ وظیفه ی درمانگر اینست که تمرکز مجدد انجام دهد و نگذارد رفتار نشانه دار، سایر اختلافات درون خانواده را بپوشاند.
@GroupTherapists

یکی از نظرات اولیه ی خانواده درمانی معتقد بود: نشانه ها در سیستم خانواده؛ کار کرد دارند و هدفی را تامین میکنند که بوجود می آیند و ادامه می یابند: نشانه ها (افسردگی، اعتیاد، ناخن جویدن، پرخاشگری و...) علامت این هستند که خانواده، بی ثبات شده و در صدد باز گرداندن تعادل خود است. این نگاه که نشانه ها اهداف حفاظتی دارند و میخواهند ثبات خانواده را حفظ کنند- یا بعبارت دیگر خانواده های ناکارآمد به عضو "بیمار" نیاز دارند و او را فدای بهزیستی و آسایش خانواده میکنند- نظر اصلی خیلی از پایه گذاران خانواده درمانی بود‌‌. آنها معتقد بودند: نشانه های بیمار نشان شده ی خانواده (مثلا عضو معتاد خانواده، عضو افسرده،و...) حربه ای برای ایجاد ثبات و تعادل هستند که استرس خانواده را کم میکنند و خانواده را به از سرگیری رفتار متدوال و همیشگی خود وامیدارند. بنابراین کنشهای بیمار نشان شده؛ میتواند بر اساس میل به "کمک کردن" به دیگر اعضای خانواده باشد. هر چند این میل معمولا برنامه ریزی شده یا تعمدی نیست.

مثلا: جی هیلی جوانان ناراحتی را توصیف میکند که خانه خانواده را ترک نمیکنند و عمدا خود را قربانی میکنند تا ثبات خانواده شان حفظ شود و تعادل سیستم خانوادگیشان بهم نخورد و ادامه یابد.
و طبق نظر بوسورمنی نگی- و اولریش "وقتی کودک احساس میکند، موظف است پدر و مادرش را نجات دهد و نگذارد زندگی زناشویی آنها نابود شود" آنگاه، وفاداری به خانواده؛ ریشه و مبنای رفتار نشانه دار کودک میشود.

@GroupTherapists

سالوادور مینوچین: رفتار نشانه دار را، واکنش به خانواده ای تحت فشار و استرس و واماندن از انطباق با شرایط در حال تغییر میدیدند نه اختصاصا؛ راه حلی حفاظتی برای حفظ ثبات و تعادل خانواده. در این دیدگاه: همه ی اعضای خانواده به یک اندازه "نشانه دار یا بیمار" هستند هرچند خانواده سعی میکند مشکل را در یکی از اعضا جا دهد و میگویند: "همه ی مشکل خانواده ی ما فلانی است که مثلا معتاده، یا افسرده ست، مشکل تحصیلی داره و...اگه اورو درست کنید همه چی حله". مینوچین ریشه ی نشانه های بیمار نشان شده را در تبادلات ناکارآمد خانواده میداند وقتی رفتار جدیدی صورت میگیرد که موجب ادامه ی رفتار نشانه دار بیمار نشان شده میشود، ساختار خانواده عیب دارد و انعطاف پذیری در میان است‌.تغییر در خانواده اینطور صورت میگیرد که درمانگر بافت و زمینه ی خانوادگی را تبادلات و ارتباطات ناکارامد در آن رخ میدهند را بفهمد و سپس در قالب یک گروه با اعضای خانواده سعی کند آن بافت را تغییر دهد تا امکانات تعاملی و ارتباطی جدیدی شکل بگیرد.


منبع: (خانواده درمانی، گولدنبرگ و گولدنبرگ، مترجم: مهرداد فیروز بخت، ویراست هشتم تهران نشر رسا ۱۳۹۳).

فرشته اولادی، دانشجوی دکترای روانشناسی سلامت، درمانگر خانواده، زوج، مسائل جنسی و بیماریهای روان تنی



@GroupTherapists

✴️چه گروه های سنی می توانند از روان درمانی استفاده کنند؟

محدودیت سنی خاصی در این مورد وجود ندارد. کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و سالمندان می توانند از روان درمانی استفاده کنند، چرا که مسائل هر گروه سنی متفاوت است. روان درمانگران بر اساس گروه سنی روش کاری خود را تغییر می دهند، به عنوان مثال در مورد کودکان از بازی درمانی یا نقاشی استفاده می کنند.

امروزه، با توجه به اهمیت بلایای طبیعی و به ویژه بازیابی قربانیان پس از حمله های تروریستی، نقش روان درمانی برجسته تر از پیش شده است. بنابراین، روان درمانی از چارچوب مطب ها و کلینیک ها فراتر رفته و به عنوان عامل مداخله در بحران مطرح می شود.

@GroupTherapists

گروه درمانی یکی از روش‌های روان درمانی است که توسط روانشناسان در کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای تشکیل جلسات گروه درمانی به یک روان درمانگر و حداقل دو بیمار نیاز است.

پویایی افراد حاضر در گروه و همچنین بالا رفتن انگیزه فرد مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر جزو مهم ترین مزیت هایی است که در روش درمانی گروهی به خوبی لمس می شود.

قرار گرفتن در گروه افرادی که مشکلات مشابه را دارند باعث ایجاد یک حالت حمایتی در فرد می شود و در نتیجه آن مسائل فردی راحت تر بازگو می شوند.

این روش به بیماران اجازه می دهد که راحت تر به حل مشکلات خود بپردازند.

معمولا از این روش در جلسات مشاوره و روانشناسی نیز استفاده می شود.

@GroupTherapists

گروه درمانی به افراد این امکان را می دهد تا حمایت و تشویق اعضای دیگر گروه را دریافت کنند. افراد شرکت کننده در این گروه می توانند ببینند که دیگران در حال گذر از همان مراحل هستند ، که به نوبه خود می تواند به آنها کمک کند تا احساس تنهایی کمتری داشته باشند. اعضای گروه می توانند به عنوان الگوهای نقش برای سایر اعضای گروه باشند. با مشاهده کسی که با موفقیت با یک مشکل مقابله کرده ، اعضای دیگر این گروه می توانند ببینند که امید به بهبودی وجود دارد.

@GroupTherapists

با پیشرفت هر یک از افراد ، آنها می توانند به عنوان یک الگوی نقش و حمایت از دیگران عمل کنند. این کار می تواند به تقویت احساس موفقیت و کمال کمک کند. گروه درمانی اغلب بسیار مقرون به صرفه است. به جای تمرکز فقط به یک مراجعه کننده در یک زمان ، درمانگر می تواند وقت خود را به گروه بسیار بزرگتری از مراجعه کنندگان اختصاص دهد.


@GroupTherapists

گروه درمانی یک پناهگاه امن را ارائه می کند. این محیط به افراد اجازه می دهد تا رفتارها و اقدامات را در داخل ایمنی و امنیت گروه انجام دهند. با کار در یک گروه ، درمانگر می تواند به صورت عینی ببیند که چگونه هر شخص در مقابل سایر افراد و در موقعیت های اجتماعی رفتار می کند. با استفاده از این اطلاعات ، درمانگر می تواند بازخورد ارزشمندی را برای هر مراجعه کننده ارائه دهد.

@GroupTherapists

شبکه درمانی

یک شاخص مهم موفقیت در اعتدال و هوشیاری، حضور یک شبکه حمایتی قابل‌توجه متشکل از خانواده و دوستانی است که از تصمیم فرد برای هدایت سبک زندگی مبتنی بر بهبود حمایت می‌کنند. شبکه درمانی شامل استفاده از شبکه اجتماعی معتاد تازه بهبود یافته در قالب یک گروه برای حمایت از تغییرات رفتاری و پیش‌گیری از عود مجدد است.
@GroupTherapists

فعالیت‌ های گروه درمانی می‌تواند باعث تقویت ارتباط ، اعتماد و رشد فردی شود . آنها ممکن است گفتگو محور باشند ، مانند خواندن و اشتراک گذاشتن داستان و یا ممکن است از نظر فیزیکی، درگیر تمرینات متمرکز باشند. در صورت استفاده از این روش ها، افرادی هستند که یخ جلسه را می شکنند و به اعضای گروه کمک می کند تا یکدیگر را به روش غیر رسمی بشناسند .
#part_1
@GroupTherapists

فعالیت ‌های فیزیکی مثل رقص یا آشپزی ، برای رسیدن به یک هدف، نیاز به همکاری و مشارکت دارند . هدف از این تمرین ‌ها، اعتمادسازی و احترام است . فعالیت ‌های دیگری مانند نقاشی ، بازیگری ، و پخش موسیقی می‌تواند برای ترویج بیان خلاقانه مورد استفاده قرار گیرد . به منظور تقویت اعتماد بین اعضای گروه ، می ‌توان از نقش بازی کردن، انجام کارهای مخاطره آمیز و سایر بازی ها نیز استفاده کرد.این افراد همچنین می توانند به اعضای گروه کمک کنند تا اعتماد به نفس خود و افرادی که تحت درمان نیستند را افزایش دهند.
#part_2
@GroupTherapists

ورود به برنامه گروه درمانی باید داوطلبانه باشد و بیمار به صرف توصیه دوستان و اقوام و مسئولین روان درمانی به این کار وادار نشود. بیمار باید به گروه درمانی معتقد باشد و آنرا یک شیوه درمانی درست و مناسب بداند. معتقد باشد که گروه نیازهای او را برآورده می‌سازد و مفید واقع می‌شود. نظر به اینکه گروه درمانی اصولا فرآیند کلامی است، بیمار باید از مهارتهای کلامی و مفهومی کافی برخوردار باشد. در گروه درمانی برای بیماران شدیدا افسرده، بیمارن مبتلا به اسکیزوفرنی حاد ، اختلال شخصیتهای پارانوئید، اختلال شخصیت اسکیزوئید شدید ، اختلال شخصیت جامعه ستیز، افراد مبتلا به بیمار انگاری و اختلال شخصیت خود شیفته در صورتی که گروه درمانی بلند مدت باشد، نمی‌توانند مفید باشند.


@GroupTherapists

فواید گروه درمانی برای تسریع روند بهبودی
گروه درمانی و دور هم جمع شدن برای صحبت درباره مشکلات مشترک می تواند ذهن انسان را در توانایی برای بهبود آماده سازد. گروه درمانی یا روان درمانی گروهی همانند روان درمانی انفرادی است با این تفاوت که در این روش روانشناس به جای تمرکز بر روی یک فرد و مشکلات مختص به وی با یک گروه

و یا چندین نفر سروکار دارد. هر یک از اعضا مشکلات خود را در گروه مطرح می کنند. بازخورد و مشکلات دیگر اعضا را نیز می شنوند و در مورد آنها نظر، احساسات و افکار خود را بیان می کنند. در نتیجه این تعاملات،اعضای گروه در روند ایجاد تغییرات به یکدیگر کمک می کنند

و روانشناس نیز به عنوان عضو تسهیل گر و بی طرف مسائل گروه را در مسیر مناسب و تا رسیدن به بینش هر یک از اعضا نسبت به مشکل خود هدایت می کند.


@GroupTherapists

اعتماد به نفسِ بهبود‌یافته: گروه‌درمانی، اساسی برای کودکان و نوجوانان تدارک می‌بیند تا به دیگران کمک کنند. بسیاری از اوقات کودکان احساس می‌کنند نمی‌توانند به دیگران یاری برسانند چرا که خودشان بسیار محتاج حمایت‌اند. حال آن‌که در فضای گروه درمی‌یابند مهارت‌ها و تجربه‌هایی دارند که می‌تواند برای همسالان‌شان مفید باشد. قدرت کمک به دیگران، درمان‌کننده است و اعتماد به نفس و عزّت نفس را تقویت می‌کند.



@GroupTherapists