ومن تأمّل أحوال الصحابة -رضي الله عنهم- وجدهم في غاية العمل مع غاية الخوف، ونحن جمعنا بين التقصير -بل التفريط- والأمن.

ابن القيّم | الداء والدواء


Ashâbın -radıyallâhu anhum- hâlini düşünen kimse, onları amelin en zirvesinde oldukları hâlde korku duyarken bulur. Biz ise eksikliğimiz -hatta bilakis ameli terk etmemize rağmen- güven içindeyiz.

İbnu’l Kayyim | ed-Dâu ve’d-Devâ

"İnsanların ihtiyaçlarını karşılamakta öyle bir zevk vardır ki, bunu yaşayanlardan başkası bilmez, o halde ne kadar küçük olursa olsun iyilik yap, çünkü hangi amelin cennete gireceğini bilemezsin."


İbnu'l-Kayyim

İbnu'l-Kayyim dedi ki:

"Zikrin faydalarından 61.si: Zikir zakire öyle bir kuvvet verir ki, İnsan daha önce yapılması düşünülemeyecek işleri zikirle başarır. Ben, İbn Teymiyye'nin yaşamında, konuşmasında, bir işe el atmasında ve yazmasında kuvvet yönüyle çok acayip bir durum müşahede ettim. Hazırladığı eserinin bir günde yazdığı kısmı, eseri çoğaltanın, bir haftada veya daha uzun sürede yazabileceği miktar kadardı."

Yine İbnu'l-Kayyim dedi ki:

"İbn Teymiyye bir defasında sabah namazını kıldı ve ardından öğle ezanına yakın bir zamana kadar Allah'ı zikretti. Sonra bana bakıp dedi ki: Bu benim gıdamdır, yoksa gücüm tükenir."

Hayatı ilim, mücadele, cihad, esaret ve sürgünle geçen İbn Teymiyye'nin 67 yaşında vefat ettiğinde, geriye bıraktığı eserlerin sayısı hakkında İmam Zehebî: "500 cilde ulaşmıştır." ifadesini kullanır.

Duaların En Faydalısı

Rasûlullah ﷺ demiştir: bir gün Muâz. b Cebel'in elini tutmuş ve şöyle

"Ey Muaz, vallahi ben seni seviyorum. Vallahi ben seni seviyorum. Her namazın ardından 'Allah'ım seni zikretmek, sana şükretmek ve sana güzelce ibadet etmek için bana yardım et.' demeyi ihmal etme."

(Ebu Davud, Vitr, 26)

İbnu'l-Kayyim dedi ki:

"Rab'den istenecek şeylerin en üstünü, rızası uğruna yardım etmesinin istenmesidir. Allah Rasûlünün, sevdiği Muâz b. Cebel'e öğrettiği de budur. Duaların en faydalısı, rızasını kazanmak için Allah'tan yardım dilemektir. İhsanların en yücesi ise Allah'ın bu dileği kabul etmesidir."

İbn Teymiyye dedi ki:

"Duaların en faydalı olanını düşündüm ve onun rızasını kazanmak için Allah'tan yardım dilemek olduğunu gördüm. Sonra da bunu Fâtiha Sûresinde gördüm:

"Yalnız sana ibadet eder ve yalnız senden yardım dileriz."

(Fâtiha, 5)

‏قال الإمام ابن القيم - رحمه الله:

التوحيد : أول ما يدخل به في الإسلام ، وآخر ما يخرج به من الدنيا،

كما قال النبي - صلى الله عليه وسلم :
من كان آخر كلامه : لا إله إلا الله ، دخل الجنة .

فهو أول واجب ، وآخر واجب ،

فالتوحيد : أول الأمر وآخره .

مدارج السالكين

İmam İbn Kayyim - rahimehullah - şöyle demiştir:

Tevhid, kendisiyle İslam'a girerken ilk, dünyadan çıkarken ise söylenmesi gereken son şeydir.

Nitekim Peygamber - sallallahu aleyhi ve sellem - şöyle buyurmuştur:
"Kimin son sözü 'Lâ ilâhe illallah' olursa, cennete girer."

Bu sebeple, tevhid hem ilk farzdır hem de son farzdır.

Tevhid, meselenin başıdır ve sonudur.

Medaricussalikin

İbn Kayyım şöyle derdi:

"Gizli olan gizliyi bilen içindir. Allah’tan başkasının bilmediği hastalığını, Allah'tan başka kimsenin bilmediği gizli bir sadaka yap.
Göğsünde yatan Allah'tan başka kimsenin bilmediği derdini Allah'tan başka kimsenin duymadığı gizli bir istiğfâr yap. Allah'tan başka kimsenin bilmediği başına gelen sıkıntıyı, gece yarısı kıldığın Allah'tan başka kimsenin görmediği iki rekat namaz yap."

قال الإمام ابن القيم :
فلا شيء أفسد للأعمـــال
من العجب ورؤية النفس
İmam ibn Kayyim söyle dedi:
Benlik (bencilik) ve gururdan daha fazla amelleri ifsad eden hiçbir şey yoktur.

وكان من هديه - صلى الله عليه وسلم - في شهر رمضان الإكثارُ من أنواع العبادات، وكان جبريل يدارسه القرآنَ في رمضان، وكان إذا لقيه جبريل أجودَ بالخير من الرِّيح المرسلة، وكان أجود النَّاس، وأجود ما يكون في رمضان ، يكثر فيه من الصَّدقة والإحسان وتلاوة القرآن والصَّلاة والذِّكر والاعتكاف.

ابن القيم | زاد المعاد


Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-'in Ramazan ayındaki sünneti, ibadetlerin her türlüsünü artırmaktı. Cebrâil (a.s.) Ramazan'da ona Kur'ân'ı mukâbele ederdi. Cebrâil (a.s.) ile buluştuğunda, hayırda, esen rüzgardan daha cömert olurdu. Zaten insanların en cömerdi idi, ancak en cömert olduğu zaman Ramazan ayıydı. Bu ayda sadaka vermeyi, iyilik yapmayı, Kur'ân okumayı, namaz kılmayı, zikir yapmayı ve itikâfa girmeyi çoğaltırdı.

İbn Kayyim | Zâdü'l-Meâd

İbn Kayyim şöyle demiştir:

"En güzel oruç tutanlar, oruçlu olduklarında Allah'ı en çok zikredenlerdir."

el-Vabilus-Sayyib s.153

Kurtuluş ancak Allah'ın hidayetini başka şeye karşı üstün kabul edene, takva ile donanana, delil ile güçlenene, doğru yola girene, kopmayan bir bağ ile vahye sarılana garanti edilir.

|İbn Kayyım el-Cevziyye, Medaricu’s Salikin

قبيحٌ بالعبدِ أن يقول بلسانه: الله أكبر، وقد امتلأ قلبه بغير الله »

• ابن القيم | بدائع الفوائد (١٩٦/٢)


İbn Kayyım رَحِمَہُ اللّهُ şöyle demiştir:

Bir kulun diliyle, "Allah en büyüktür" demesi, kalbinin ise Allah'tan başka şeylerle dolu olması ne kadar da çirkindir.

Bedaiul Fevaid

İbnu'l Kayyim rahimehullah şöyle demiştir:

Dünyada kula verilecek en büyük ceza;
kendisini zikretmek istediğinde
Yüce Allah'ın kulunu bundan alıkoymasıdır.

Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:

"Şeytan, onları hâkimiyeti altına
alıp kendilerine
Allah'ı anmayı unutturmuştur."

(Mücadele Sûresi, 19)

“Oruç bir topluluğun yemekten uzak kalması demek değildir. Oruç; organlarını günahtan, dilini boş sözlerden, gözünü haramdan, eli ve ayağı da günahlardan uzak tutmak demektir.”

İbn Kayyım (rh)

الصيامُ هو لِجامُ المتقين، وجُنَّة المحارِبين، ورياض الأبرار والمقربين، وهو لرب العالمين من بين سائر الأعمال »

• ابن القيم | زاد المعاد (٣٤/٢)


"Oruç, takva sahiplerinin dizgini, savaşanların kalkanı, salihlerin ve Allah’a yakın olanların bahçesidir. Diğer ameller arasında yalnızca âlemlerin Rabbi içindir."

• İbn Kayyim | Zâdü’l-Meâd (2/34)

Her zaman ve durumda en üstün amel; o zaman ve o durum içinde Allah’ın râzı olduğu şeyi tercih etmek ve o zamanda vâcib olan amel, vazife ve gerekli işle meşgûl olmaktır.

İbnu’l Kayyim | Medâricu’s Sâlikîn 1/111

Dünyadaki en büyük kazanç, kişinin her anını, kendisi için en öncelikli ve ahireti için en faydalı olan şeyle meşgul etmesidir.

İbnu'l Kayyim rahimehullah

"Kalpler Rahman'ın azametini idrak edebilseydi nefes alması zikir nefes vermesi Kur'ân olurdu."

İbn Kayyim Rahimehullah

كُن من أبناء الآخرة، ولا تَكُن من أبناء الدُّنيا؛ فإنَّ الولد يتَّبع الأم »

• ابن القيم | الفوائد صـ (٦٩)


"Ahiret yurdu evlatlarından ol, dünyanın evlatlarından olma. Çünkü evlat, anneyi takip eder."

• İbn Kayyim | el-Fevâid, s. 69

İbn Kayyım رَحِمَہُ اللّهُ şöyle dedi:

Kalp iki şeyden dolayı paslanır:

Gaflet ve günah,

Kalbin hayatı iki şeye dayanır:

İstiğfar ve zikir.


(El-wabilu'l-sayb, 50)

İbni Kayyim, şöyle demektedir:

"İnsanlar, Kur'an'ı manasını düşünerek ve tefekkür ederek okumanın faziletini biliyor olsalardı, bunun dışındaki her şeyi bırakır, sadece bu işi yaparlardı. Tek bir ayetin, tefekkür edilerek okunması, anlamaksızın ve tefekkür edilmeksizin okunan bir hatimden daha hayırlı, kalbe daha faydalı, imanın artmasında ve Kur'an'ın tadının hissedilmesinde daha etkilidir."