Telegram Web Link
دوستان عزیزم
امیدوارم که سخنرانی‌های مربوط به هفت وادی سلوک در منطق الطیر را پسندیده باشید. در بخش پایانی وعده دادم که مهم‌ترین منابع درمورد عطار و آثار و احوال و افکار او را معرفی کنم. در زیر فهرستی از این آثار را به شما تقدیم می‌کنم و امیدوارم که از آنها استفاده کنید.
منابعی برای مطالعه درمورد عطار نیشابوری و آثار او


ـــ احمدی، بابک (۱۳۷۹). چهار گزارش از تذکره الاولیاء. تهران: نشر مرکز.

ـــ پورنامداريان، تقی (۱۳۸۲). ديدار با سيمرغ. تهران: پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي.

ـــ ریتر، هلموت (۱۳۷۷). دریای جان. ترجمۀ عبّاس زریاب خویی مهرآفاقِ بایبوردی. تهران: الهدی.

ـــ زرين كوب، عبدالحسين (۱۳۸۶). صدای بال سیمرغ: دربارۀ زندگی و اندیشۀ عطار. تهران: سخن.

ـــ صارمی، سهیلا (۱۳۸۲). سیمای جامعه در آثار عطار. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

ـــ صارمی، سهیلا (۱۳۸۶). مصطلحاتِ عرفانی و مفاهیم برجسته در زبان عطار. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ویراست دوم.

ـــ ص‍ن‍ع‍تی‌ن‍ی‍ا، ف‍اطم‍ه (۱۳۶۹). مآخ‍ذِ ق‍ص‍ص‌ و ت‍م‍ثیلات‌ م‍ث‍ن‍وی‌ه‍ای‌ ع‍طار نیش‍اب‍وری. ت‍ه‍ران‌: زوار.

ـــ عطّار، محمّد بن ابراهیم (۱۳۸۳). منطق الطّیر. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.

ـــ عطّار، محمّد بن ابراهیم (۱۳۸۶). مصیبت‌نامه. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.

ـــ عطّار، محمّد بن ابراهیم (۱۳۸۷). الهی‌نامه. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.

ـــ عطّار، محمّد بن ابراهیم (۱۳۸۶). اسرارنامه. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.

ـــ عطّار نیشابوری، فریدالدین (۱۳۷۵). مختارنامه: مجموعۀ رباعیات فریدالدین عطار نیشابوری. تصحیح و مقدمه از محمد رضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.

ـــ عطّار، محمّد بن ابراهیم (۱۳۷۱). دیوانِ عطار. به اهتمام و تصحیح تقی تفضلّی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

ـــ عطّار نیشابوری، فریدالدین (۱۴۰۲). تذکره الاولیاء. تصحیح و مقدمه از محمد رضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.

ـــ فروزانفر، بدیع الزّمان (۱۳۸۹). شرح احوال و نقد آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری. تهران: معین.

ـــ محبتی، مهدی (۱۴۰۲). قرن‌های بی‌زمان؛ درآمدی تحلیلی - معرفت‌شناختی بر منطق الطیر عطار. تهران: هرمس.

ـــ مهدی‌پور، حسن (۱۳۹۸). اخلاق عرفانی عطار نیشابوری. تهران: نگاه معاصر.

ـــ م‍ی‍ران‍ص‍اری‌، ع‍ل‍ی‌ (۱۳۷۴). ک‍ت‍اب‍‌ش‍ن‍اس‍ی‌ ش‍ی‍خ‌ ف‍ری‍دال‍دی‍ن‌ ع‍طار ن‍ی‍ش‍اب‍وری. ‏ت‍ه‍ران‌ ‏: ان‍ج‍م‍ن‌ آث‍ار و م‍ف‍اخ‍ر ف‍ره‍ن‍گ‍ی.

ایرج شهبازی
۲۷ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴

@irajshahbazi
سه سخنرانی درمورد شیوۀ مواجهۀ ایرانیان و زبان عربی

یکی از مهم‌ترین مسائل فرهنگی و ادبی در کشور ما، مسألۀ ارتباط میان زبان فارسی و عربی و برخورد ایرانیان با زبان عربی است. این مسأله را در سطحی کلان‌تر می‌توان بررسی کرد و آن نحوۀ مواجهۀ برخی از ایرانیان با فرهنگ‌ها و زبان‌های بیگانه است. مواجهۀ این قبیل افراد با زبان عربی شباهت‌های فراوانی با رویارویی آنان با زبان‌هایی مانند فرانسه و انگلیسی دارد و از بررسی همۀ آنها می‌توان به یک روحیۀ مشترک که همانا خودباختگی در برابر فرهنگ بیگانه است، رسید.

به همین سبب است که مسألۀ مواجهۀ ایرانیان با زبان و فرهنگ عربی، صرفاً یک مسألۀ تاریخی که به گذشته‌ها تعلق داشته باشد، نیست. این مسأله واقعاً مسألۀ روز ماست. بسیاری از ما ایرانی‌ها در برابر فرهنگ‌ها و زبان‌های دیگر به شدت مرعوب می‌شویم و خود را می‌بازیم. از بررسی مواجهۀ ایرانیان با زبان عربی به طور خاص و مواجهۀ آنها با همۀ زبان‌ها و فرهنگ‌های نیرومند دنیا، به طور عام، می‌توان نکات بسیار ارزشمندی را کشف کرد و با مقاصد آموزشی از آنها بهره گرفت.

برای این منظور سه سخنرانی فراهم آورده‌ام و در آن به بررسی چند نکته‌ی مهم پرداخته‌ام: ۱) خودباختگی ایرانیان در برابر زبان عربی، ۲) تبدیل شدن زبان دیوانی و اداری از فارسی به عربی، ۳) پیوندهای غیرسیاسیِ ایرانیان با زبان عربی، ۴) مروری بر تاریخچۀ نفوذ عربی در فارسی، با توجه به انواع نثر فارسی، ۵) سه قرن و نیم سکوت، ۶) خدمات ایرانیان به علوم ادبی عربی.

این سه سخنرانی در سال ۱۴۰۰ آماده شده و در شهر کتاب به شکل برخط ارائه شده‌اند. از استاد ارجمند، علی‌اصغر محمدخانی عزیز و همکاران گرامی‌شان خیلی ممنونم که عاشقانه برای تعالی و ترقی این سرزمین عزیز کوشش می‌کنند. اکنون چهار سال از آن زمان گذشته و در این مدت من باز هم روی این بحث مهم کار کرده و مطالب را پخته و پرورده کرده‌ام. این بحث را از امروز ضبط می‌کنم و به علاقه‌مندان این مباحث تقدیم می‌کنم.

گفتنی است که این بحث به مناسبت درگذشت استاد گران‌مایه، دکتر آذرتاش آذرنوش که در سال ۱۴۰۰ از میان ما رفتند، فراهم آمده است. من سعادت داشتم در سال ۱۳۷۰ یا ۱۳۷۱، در دانشکدۀ الهیات دانشگاه تهران، دانشجوی ایشان بودم و فراوان از محضر پرفیض‌شان بهره بردم. کتاب بسیار ارزشمند ایشان با عنوان چالش میان فارسی و عربی منبع اصلی این سخنرانی‌هاست. با احترام فراوان این سه سخنرانی را به آن استاد فرزانه تقدیم می‌دارم و امیدوارم که روانشان در آرامش ابدی باشد.

ایرج شهبازی
۲۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴
@irajshahbazi
ایرانیان و زبان عربی (بخش اول)

زمان: دوشنبه، ۲۹ اردیبهش‌ماه ۱۴۰۴

مدت سخنرانی: یک ساعت و سی و هفت دقیقه

طرح بحث

مقدمه

۱) خودباختگی ایرانیان در برابر زبان عربی

۲) عربی‌گرایی و فارسی‌ستیزی

۳) نماینده‌های شاخصِ فارسی‌ستیزی
۳-۱) ابوحاتم رازی
۳-۲) صاحب بن عَبّاد
۳-۳) بدیع الزمان همدانی
۳-۴) ثعالبی
۳-۵) ابوریحان بیرونی
۳-۶) زمخشری

۴) حدیث‌سازی

@irajshahbazi
نقل_قولها_ایرانیان_و_زبان_عربی_بخش_اول.pdf
311.6 KB
نقل قولها - ایرانیان و زبان عربی - بخش اول
ایرانیان و زبان عربی (بخش دوم)

زمان: دوشنبه، ۳۱ اردیبهش‌ماه ۱۴۰۴

مدت سخنرانی: یک ساعت و شش دقیقه

طرح بحث

۱) فارسی‌ستیزی ایرانیان و نه عرب‌ها

۲) برابر دانستنِ عربی‌دانی و دانایی

۳) درنگی در معنای کلمات عوام و خواص

۴) تبدیل زبان اداری و دیوانی از فارسی به عربی

@irajshahbazi
نقل_قولها_ایرانیان_و_زبان_عربی_بخش_دوم.pdf
243.9 KB
نقل قولها - ایرانیان و زبان عربی - بخش دوم
ایرانیان و زبان عربی (بخش سوم)

زمان: پنج‌شنبه، اول خردادماه ۱۴۰۴

مدت سخنرانی: یک ساعت و چهار دقیقه

طرح بحث

۱) پیوندهای غیرسیاسیِ ایرانیان با زبان عربی
۱-۱) پیوند سیاسی
۱-۲) پیوند ادبی
۱-۳) پیوند عرفانی
۱-۴) پیوند دینی
۱-۵) پیوند علمی

۲) مروری بر تاریخچۀ نفوذ عربی در فارسی

۳) واژگان عربی در فارسی

۴) سه قرن و نیم سکوت

۵) خدمات ایرانیان به علوم ادبی عربی و غفلت آنها از علوم ادبی فارسی

@irajshahbazi
منابعی برای تحقیق درمورد ایرانیان و زبان عربی

ـــ آذرنوش، آذرتاش (۱۳۹۹). چالش میان فارسی و عربی (سده‌های نخست). تهران: نشر نی. ویراست دوم.

ـــ آذرنوش، آذرتاش (۱۳۷۴). راه‌های نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی. تهران: توس.

ـــ بهار، ملك الشعرا (۱۳۷۳). سبک‌شناسی. تهران: امير كبير.

ـــ اشپولر، برتولد (۱۳۷۹). تاریخ ایران در نخستین قرون اسلامی. ترجمۀ عبدالجواد فلاطوری و مریم میراحمدی. تهران: علمی و فرهنگی‏.

ـــ دودپوتا، عمرمحمد (۱۳۸۲). تأثیر شعر عربی بر تکامل شعر فارسی. ترجمۀ سیروس شمیسا. تهران: صدای معاصر‏.

ـــ زرین‌کوب، عبدالحسین. دو قرن سکوت. تهران: سخن.

ـــ صادقی، علی‌اشرف (۱۳۵۷). تکوین زبان فارسی. تهران: دانشگاه آزاد ایران.

ـــ فاتحی‌نژاد، عنایت الله (۱۴۰۰). ایرانیان و فرهنگ و ادبیات عربی. تهران: فرهنگ معاصر.

ـــ فرای، ریچارد (گردآورنده) (۱۳۶۳). تاریخ ایران از اسلام تا سلاجقه. جلد چهارم. ترجمۀ حسن انوشه. تهران: امیر کبیر.

ـــ محمدي ملایری، محمد (۱۳۹۶). فرهنگ ایرانی پیش از اسلام و آثار آن در تمدن اسلامی و ادبیات عربی. تهران: توس.

ایرج شهبازی
اول خردادماه ۱۴۰۴

@irajshahbazi
سخنرانی درمورد زیبایی از نگاه حافظ

در این سخنرانی، بر اساس اشعار حافظ و دیگر بزرگان، سعی کرده‌ام در حد وسع به تبیین مسألۀ بسیار مهم زیبایی بپردازم. زیبایی هم برای دارندگانِ آن و هم برای خریدارانش می‌تواند مایۀ شادکامی و نیک‌بختی یا عاملِ تباهی و ناکامی باشد؛ به همین منظور لازم است که به طور جدی درمورد آسیب‌شناسی زیبایی کار کنیم و از طریق آموزش‌های درست و دقیق، هم به زیبارویان بیاموزیم که به شکلی صحیح با زیبایی‌شان روبه‌رو شوند و هم به کسانی که در تصمیم‌گیری‌های خود، زیبایی را به عنوان تنها معیار، یا یکی از مهم‌ترین معیارها در نظر می‌گیرند، یاد بدهیم که نگاه درستی به ماجرا داشته باشند.

این سخنرانی را برای ارائه در گروهی که در سال ۱۴۰۱، به همت دوست عزیزم، سیدمحمد حسینی، در یکی از فرهنگ‌سراهای غرب تهران، جمع شده بودند، تهیه کردم. امیدوارم که آن دوست گرامی که سلسله‌جنبان این بحث بودند، همواره تندرست و شادمان باشند. از آن موقع تا کنون پیوسته به این موضوع اندیشیده و دربارۀ آن مطالعه کرده‌ام. امیدوارم که این بحث خاطر شنوندگان عزیزش را خوش کند و مجالی برای تأمل دربارۀ زیبایی پدید بیاورد.

ایرج شهبازی
چهارم خردادماه ۱۴۰۴

@irajshahbazi
زیبایی از نگاه حافظ

زمان: یک‌شنبه‌، چهارم خردادماه ۱۴۰۴

مدت سخنرانی: یک ساعت و چهل و هفت دقیقه

طرح بحث

۱) در ستایش زیبایی

۲) نظریۀ حافظ دربارۀ زیبایی
۲-۱) حُسن/ جمال
۲-۲) ملاحت/ نمک
۲-۳) آن
۲-۴) هنر

۳) نسبت زیبایی و نیک‌بختی
۳-۱) زیبایی و شادی
۳-۲) زیبایی و عشق
۳-۳) زیبایی و فضیلت

@irajshahbazi
نقل قولها - زیبایی.pdf
384.3 KB
نقل قولها - زیبایی از نگاه حافظ - ایرج شهبازی
Audio
⚠️ سلامت روان در شرایط پراسترس

1️⃣قسمت اول
👤دکتر آذرخش مکری
2025/06/27 10:30:32
Back to Top
HTML Embed Code: