🌿 نوروز در روستای هشمیز از توابع بخش مرکزی شهرستان سنندج در استان کردستان ایران. نوروز ۱۴۰۴
@jashnha2

💠 نگاهی به پیشنه نیایش گردش سال یا دعای تحویل سال، از این نگارنده که در ماهنامه حافظ، فروردین ۱۳۸۸ منتشر شد.
@shainsepanta

🌺 آهای گل (Ahay gol)
یکی از ترانه‌های محلی محبوب بختیاری‌ها در جشن‌هاست. ویژگی بارز آهای گل، اجرا به گونه پرسش و پاسخ است.
این پرسش و پاسخ، در شکل آوازی، بین تکخوان و گروه جریان دارد ولی اگر اجرا همراه با ساز باشد، معمولاً ساز بخش اول را می‌نوازد و گروه که معمولا زنان هستند، با واژه "آهای گل" جواب ساز را می دهند.
یکی از نکات مهم در خصوص آوازهای شادمانی بختیاری‌ها، کاربرد گستره واژه "گل" است.
در بسیاری موارد توصیف یار نیز با استفاده از واژه گل صورت می‌پذیرد. شاید در یک نگاه گذرا به فرهنگ‌های قومی ایران، رتبه اول توجه به گل در ادبیات عامه، از آن بختیاری‌ها باشد. برای نمونه می‌توان به این واژگان در فرهنگ بختیاری اشاره کرد: گل، گلمی، آهای گل، آهای گلی، یارم ای گل، گلم ای گل، گلی گلی، دی گل، های گلمی، گل گلبند حنا . "آهای گلی" شکل های مختلف با عنوان هایی نظیر "آهای گل" ، "یارم ای گلی" ، "گلی گلی" و "گلم ای گل" دارد که همگی در ریتم شش هشتم مشترکند و تنها ملودی هایشان از منطقه ای به منطقه دیگر تفاوت دارد.
آوازها کاملاً بداهه هستند و توسط زنانی که به "بیت خوان" معروفند، اجرا می‌شوند.

@JASHNHA2

💠 جشن جهانی نوروز، برگرفته از کانال دغدغه‌‌های مسعود [پزشکیان، رئیس جمهور]، جمعه یکم فروردین ۱۴۰۴.
@Masouds_concerns
@jashnha2

در استقبال از نوروز ترکی! 

برخی نگران شده‌اند که چرا شخصی گفته که می‌خواهد در کشور خود و کشورهای همسو با خود، نوروز را تعطیل عمومی اعلام کند و جشن بگیرد. 
نگرانی از چیست؟ اگر با ادعای یک نفر، این امکان هست که ماهیت ایرانی نوروز دگرگون شود و به خطر بیفتد، همان بهتر که این خانهٔ سست فرو بپاشد. اما می‌دانیم که چنین نیست.
بلکه در صورت تحقق این وعده، نوروز پیر، در عصر فتور و فترت دولت ایران، به دست دشمن بزرگ ایران، اقلیم‌های تازه‌ای را خواهدگشود و در رنگین‌کمان طیف‌های فرهنگی مختلفی که زیر سایهٔ نوروز هستند، رنگ و فرهنگ جدیدی افزوده خواهد شد و این جای شادمانی است نه نگرانی. مگر با ادعای این و آن زرتشت و نظامی و مولانا ترک شده‌اند که نوروز بشود.
به گمانم باید استقبال کرد از گسترش قلمرو نوروز. با بسط قلمرو نوروز، جوهرهٔ ایرانی آن هرگز تغییر نخواهد کرد اما بر تنوع رنگ‌های بومی و محلی آن افزوده خواهد شد و بر غنای رسوم و طراوت آیین‌های آن. به گفتهٔ مولانا:
شاخ گل هر جا که می‌روید گل است
خمّ می هر جا که می‌جوشد مل است

گر ز مغرب برزند خورشید سر
عین خورشید است نه چیز دگر

نفس طرح این موضوع، از سویه‌های غلیظ سیاسی آن اگر بگذریم، دلیلی دیگر است بر حقانیت نوروز و فرهنگ ایران؛ نوروز آن‌قدر زیبا و رازناک و ژرف است که بالقوه هر کس و کشوری می‌خواهد و می‌تواند آن را از خود بداند و دوست بدارد و با آن زندگی کند و در آیینهٔ آن خویش را بنگرد و  از آن کانونی بسازد برای تقویت انسجام ملی و تحکیم هویت ملی و ترویج نشاط و آشتی و شادی و دوستی. حقاً که از این نظرگاه، نوروز آیینی بی‌مرز و جشنی جهان‌شمول است.

شاهنامهٔ فردوسی هم مثل نوروز چنین قابلیتی دارد و امیدوارم مثل نوروز مورد اهتمام آن دشمن بزرگ ایران قرار بگیرد. در نگاره‌های کهن شاهنامه که به خواستاری و پشتیبانی ایلخانان و تیموریان تهیه شده، تصویر شاهان و پهلوانان ایرانی را در شمایل ترکان کشیده‌اند. محققان نوشته‌اند که معنایش این است که فرزندان چنگیز و تیمور هم می‌خواستند شبیه کاووس و توس باشند و از این تشبه مشروعیت کسب کنند. چیزی در موازات نسب‌های ایرانی و شاهنامه‌ای که برخی امیران ترک برای خود جسته‌اند.

اقتضای قدرت و اعتبار فرهنگی ایران همین است. به گواهی تاریخ، فرهنگ ایران، از ترکان غزنوی و سلجوقی و فرزندان چنگیز و تیمور، حامیان ثابت‌قدم برای فرهنگ و هنر ایرانی و زبان فارسی و شعر و ادبیات فارسی ساخته است و ما از این بابت سپاس‌دار اینانیم.

ایران اسکندر و بنی امیه و چنگیز و تیمور و عثمانی را از سر گذرانده و در هاضمهٔ فراخ خود گوارده است. کاریکاتورها که جای خود دارند.

https://www.tg-me.com/n00re30yah

🌿 ششم فروردین، روز ملّی همبستگی ایرانیان

✍ شاهین سپنتا

نوروز، دیرپاترین و گسترده‌ترین جشن ایرانیان است که همواره پیا‌م‌آور همبستگی بین ایرانیان و نویدبخش صلح و دوستی بین همه برپادارندگان نوروز و دیگر مردمان جهان بوده و خواهد بود.
ششم فروردین یا روز خرداد از فروردین‌ماه(نوروز بزرگ/ویژه) از دیرباز، اهمیت و جایگاه ویژه‌ای نزد ایرانیان داشته است‌ و آن را بهترین و گرامی‌ترین روزها می‌دانستند.
در متن پهلوی «ماه فروردین، روز خرداد» این روز چنان اهمیتی دارد که از پدیداری رویدادهای اسطوره‌ای یا تاریخی بسیاری که در این روز روی داده یا رخ خواهد داد، سخن رفته است.
  چنانکه گزارش شده است، مردم در دوران جمشید این روز را نوروز خواندند و همچنین بنیان‌نهادن ایران و سپردن ایرانشهر از سوی فریدون به ایرج در این روز روی داده است، و در این روز منوچهر و آرش‌کمانگیر سرزمین‌های ایرانی را از تورانیان بازپس گرفتند.(۱)
ایرانیان، ششم فروردین را «هفدرو» نیز می‌نامیدند، چون باور داشتند که ۷۲ رویداد مهم سرنوشت‌ساز در زندگی و تاریخ ایرانیان در این روز روی‌ داده است.(۲)
ابوریحان بیرونی نیز در آثارالباقیه شماری از رویدادهای مهم ششم فروردین‌ماه را برمی‌شمارد و یادآوری می‌کند که به امید سعادتمندی همه جهانیان «ایرانیان این روز را روز امید نام نهادند.»(۳)
براین‌پایه، روز ششم فروردین‌ماه که روز بنیاد ایران و روز امید و خوشبختی برای همه ایرانیان و جهانیان است، به عنوان «روز ملّی همبستگی ایرانیان» و یا «روز ملّی ایران» پیشنهاد می‌شود.
به این امید که در چنین روز فرخنده‌ای همه ایرانیان همبسته و پیوسته به پیام یگانگی نوروز گوش بسپارند و با آرمان همیشگی یکپارچگی ایران و همبستگی ملّت بزرگ ایران، همه برپادارندگان نوروز و دیگر جهانیان را به صلح و آشتی فراخواند.
-------------
۱) متن‌های پهلوی، ماه فروردین روزخرداد،جاماسب‌ جی‌ منوچهر‌ جی‌ جاماسب‌‌ آسانا، سعید عریان، انتشارات علمی،تهران،۱۳۹۹،ص۱۱۷.
ماه فروردین روز خرداد، به‌کوشش محمدصادق‌ کیا،ایران‌کوده، شماره۱۶،ص۸.
۲) یادگار دیرین،کورش نیکنام،بهجت،تهران،۱۳۹۴،ص۳۳.
۳)آثارالباقیه‌عن‌القرون‌الخالیه، ابوریحان بیرونی، عزیزالله علیزاده، فردوس،تهران،۱۳۹۰،ص۲۸۲.
@jashnha2

🌸 در فرهنگ ایران، ششمین روز از فروردین‌ماه، زادروز زرتشت پیام‌آور خرد، آزادی، صلح، و شادی است.
بر بنیان باورهای کهن ایرانی، زرتشت در این روز بهاری با لبی خندان به نشانه شادمانی برای پیروزی اندیشه نیک بر اندیشه بد و به نشانه اهمیت شادی برای مردمان، دیده به گیتی گشود.

@jashnha2

‍ ‍ ✅ ششم فروردین‌ماه فرخنده باد.

✍ شاهین سپنتا

🌸 در فرهنگ ایران، ششمین روز از فروردین‌ماه یا خرداد روز از فروردین‌ماه، روز نوروز بزرگ یا نوروز خاصه، یا نوروز خردادی یا خردادسالان نامیده می‌شود.

🌸 یکی دیگر از نام‌های این روز «هفدرو/هودرو/هبدرو» است که منظور از آن «هفتاد و دو» رویداد مهم تاریخی است که یا در این روز اتفاق افتاده و یا به خاطر اهمیت ششم فروردین‌ماه به این روز نسبت داده شده است چنان که به گواهی متن پهلوی « ماه فروردین،روز خرداد» ایران‌زمین در چنین روزی پیدایی یافت و زرتشت آیین خود را در چنین روزی آشکار کرد و در این روز منوچهر و آرش‌کمانگیر سرزمین‌های ایرانی را از تورانیان بازپس گرفتند.

🌸 به روایت بیرونی در آثارباقیه، ایرانیان در این روز برای همه جهانیان سعادت آرزو می‌کنند و این روز را «روز امید» نیز نام نهاده‌اند.

براین‌پایه، روز ششم فروردین‌ماه که روز بنیاد ایران و روز امید و خوشبختی برای همه ایرانیان و جهانیان است، به عنوان «روز ملّی همبستگی ایرانیان» و یا «روز ملّی ایران» پیشنهاد شده است.

🌸 به گواهی وِجَرْکَرد دینی، یکی دیگر از رویدادهای ششم فروردین‌ماه در فرهنگ ایران، زادروز اشو زرتشت پیام‌آور خرد، آزادی، صلح، و شادی است.
زایش زرتشت در این روز بهاری در فروردین‌یشت از کتاب اوستا بازتاب یافته و آمده است: «...هنگام زادن و بالیدنش،آب‌ها و گیاهان شادمان شدند. هنگام زادن و بالیدنش، آب‌ها و گیاهان بالیدند. هنگام زادن و بالیدنش، همه آفریدگان سپنتا‌مینو به خود مژده رستگاری دادند: خوشا به روزگار ما، اینک آتربانی (آتش‌بان)زاده شد: سپیتمان زرتشت...از این پس دین نیک مزدا در هفت کشور گسترده شود...»

🌸 در باورهای کهن ایرانی، چنان که در کتاب‌های دینکرد، زادسپرم و زراتشت‌نامه آمده، زرتشت تنها نوزادی بود که هنگام زاده‌شدن از مادر، به نشانه شادمانی برای پیروزی اندیشه نیک بر اندیشه بد و به نشانه اهمیت شادی برای مردمان، می‌خندید.
این باور کهن، پیامی ژرف را در خود نهفته دارد و آن این که منش نیک، شادی‌آفرین است، و همه پیروان و ‌دوستداران این آموزگار بزرگ ایرانی باید همواره در زندگی، مهرورزی، شادکامی و شادمانی درونی را پیشه خود سازیم، و خوشبختی را برای یکدیگر به ارمغان آوریم و از اندوه و سوگواری دوری کنیم و همواره بکوشیم تا جهانی شاد و به دور از جنگ، خونریزی، دشمنی، اندوه و افسردگی داشته باشیم و برای صلح و آشتی در همه جهان تلاش کنیم.


@shahinsepanta
@jashnha2

💠 فیلم گفت‌وگو با دوست گرامی‌ دکتر شروین وکیلی درباره‌ رویدادهای تلخ اورمیه و پیشنهاد ششم فروردین‌ماه به نام «روز ملّی همبستگی ایرانیان»

#نوروز
#اورمیه
#ایرانشهر
#روز_ملی_همبستگی_ایرانیان
@shahinsepanta

آهنگ نوروز از همایون شجریان🤍

𝐙𝐡𝐢𝐯𝐚𝐫🍃

‍ ✅ سیزده‌به‌در، جشن فرخنده باران‌خواهی
✍ شاهین سپنتا

⛈ در فرهنگ ایرانی، سیزدهمین روز از فروردین‌ماه (همانند سیزدهمین روز از همه ماه‌های سال) به نام ستاره «تیر» یا «تِشتَر» یا همان ستاره « شِعرای یَمانی» که در باورهای کهن، ایزد اهورایی باران و ترسالی بود، نامزد شده است.
بر این پایه، مردم پس از برگزاری جشن‌های نوروزی، در سیزدهم فروردین‌ماه به پاس همه داده‌های اهورایی به نیایش پروردگار یکتا پرداخته و در حالی که در کوه و در و دشت گرد می‌آمدند، در کنار مناظر زیبای طبیعی به شادی و پایکوبی می‌پرداختند و با یاد ایزد باران یا همان تیر (تشتر) از خداوند خواهشِ باران یا طلب برکت و خرمی می‌نمودند.

👈 در نیایش اوستایی «تیر یشت» می‌توان نمونه‌های آغازین از این نیایش‌ها را بازیافت:
«...تشتر، ستاره رایومندِ فره‌مند را می‌ستاییم ... از آن پس دگر باره تشتر رایومند فره‌مند از دریای فراخ‌کرت فراز آید ... پس آن گاه مِه پدید‌آورنده ابر به جنبش درآید. باد نیمروزی وزیدن آغازد و مِه را به پیش ... براند. پس باد چالاک مزدا آفریده ، باران و ابر و تگرگ را به کشتزارها و خانمان‌های هفت کشور برساند .... تشتر ستاره رایومند فره‌مند را می‌ستاییم که به هنگام به‌سررسیدن سالِ مردم، فرمانروایان خردمند، جانوران آزادِ کوهساران و درندگان بیابان نورد، همه برخاستنش را چشم به‌راهند. آن که با سرزدن خویش، کشور را سالی خوش یا سالی بد آورد. آیا سرزمین‌های ایرانی از سالی خوش بر‌خوردار خواهند شد؟...»

💦 در حقیقت، «سیزده به در» یکی از جشن‌های باران‌خواهی است که همه ساله در آستانه تابستان بزرگ و در بهار طبیعت برگزار می‌شود.

🍀 در فرهنگ ایران، چنان که ابوریحان بیرونی نیز در کتاب «آثارالباقیه» یادکرده، تیر روز یا روز 13 از فروردین ماه روزی «نیک» است.

👈 بر این پایه، مردم پس از برگزاری جشن‌های نوروزی، در سیزدهم فروردین‌ماه به پاس همه نعمت‌های اهورایی به نیایش پروردگار یکتا پرداخته و در حالی که در کوه و در و دشت گردهم می‌آیند، در دامان طبیعت به شادی و پایکوبی پرداخته و آرزومند سالی پرباران و سبز و بابرکت هستند.

🍀 سنت رها کردن سبزه به آب روان، پیشکش کردن سبزه نوروزی به ایزدبانوی آب‌های روان (آناهیتا) است.
این کار نمادین است و می‌توان برای پیشگیری از انباشته‌شدن سبزه‌ها در رودخانه‌ها و آلودگی آب‌ها، در هر شهر یک سبزه به صورت نمادین توسط مردم تهیه و طی مراسمی در آب جاری رها شود که هم زیباتر و هم باشکوه‌تر است.

✅ پس نیازی نیست هزاران سبزه در جوی‌ها و نهرها و رودخانه.ها انداخته شود و باعث آلودگی محیط زیست شود.

🌿 گذاشتن سبزه‌ها روی خودرو و بردن آن به جاده‌ها نیز باعث افزایش تصادفات رانندگی می‌شود.

🌿 در سیزده‌به‌در پای درختان و در بوته‌زارها آتش روشن نکنیم و آتش‌هایی را که در محیط طبیعی روشن می‌کنیم، پس از ترک طبیعت حتما خاموش کنیم.

🌿 یک کپسول آتش نشانی کوچک مخصوص خودرو همراه داشته باشیم.

🌿 از ریختن بازمانده غذا و دیگر زباله‌ها به طبیعت خودداری کنیم و زباله‌ها را در کیسه زباله جمع آوری و با خود به شهر بیاوریم و به رفتگر شهرداری تحویل دهیم.

🌿 از بستن تاب به شاخه درختان جوان خودداری کنیم.

🌿 درختان سپیدار (کبوده) کهنسال، دچار پوسیدگی تنه یا درون قرمزی می‌شوند که باعث شکسته شدن از محل پوسیدگی با وزش باد یا ضربه می‌شوند. پس زیر این درختان ننشینیم و به ساقه‌های این درختان تاب نبندیم.

🌿 از شکار و صید گونه‌های مختلف جانوری و به ویژه صید‌ماهی پرهیز کنیم.

🌿 هنگام گره زدن سبزه، مراقب باشیم به گیاهان آسیب نزنیم و از چیدن گل و گیاه خوددرای کنیم.

✅ با طبیعت مهربان باشیم تا سیزده به دری سالم و شاد داشته باشیم.

@SHAHINSEPANTA
@JASHNHA2