#گاهان_بار_چهره_ایاسرم_گاه

گاهان بار چهره ایاسرم گاه  آغاز فصل سرما
#پیدایش_گیاهان

✔️ چهارمین گاهان بار در دویست و دهمین روز سال برابر با ،
انارم و مهرماه که در این روز #گیاه آفریده شده است.
از سومین گاهان بار تا به این جشن سی روز است.
چهره ایا سرام در تابستان بزرگ که هفت ماه است واقع است.
ایا سرام به چم آغاز سرما و برگشت می باشد.
و آن هنگامی ست که چوپانان با گله ی خود از چراگاه های تابستانی ،
به محل زمستانی خود باز می گردند.

در این گاهان بار روییدنی ها #گیاهان آفریده شده است.
مزدیسنان از آغازروز اشتاد ایزد و مهرماه تا پایان روز انارم ایزد و مهرماه ،
( از ۲۰ تا ۲۴ مهر ماه در گاه شمار خورشیدی ) ،
به مانند سایر گاهان بارها به اجرای مراسم این گاهان بار ،
که با سرودن آفرینگان گاهان بار به وسیله ی موبد ،
و داد و دهش از جانب توان گر و ناتوان می باشد می پردازند.

📚 بن مایه :

برگرفته از ؛ سایت هفته نامه ی اَمُرداد
و گاه شمار راستی.

✍ رونوشت بردیا بزرگمهر.

@khashatra

✅ آرامگاه های زرتشتیان در هند.

❇️ اله آباد : آرامگاه و آتشگاه سردین شاه مانکجی پتیت به روز هرمزد و شهریور
ماه ۱۲۴۸ ی دایر گردید.

❇️ كلكته: آرامگاه قدیم انجمن به سرپرستی نوروزجی اومریگر به روز آسمان تیرماه ۱۱۹۱ یزدگردی دایر گردید.

❇️ کنانور در ملبار : آرامگاه در سال ۱۲۰۶ یزدگردی به خرج کاوس جی هیرجی باهی ملگام واله ساخته شد.

❇️ کشمیر : آرامگاه به دهش سهراب هرمزجی هرواره به روز ماه و اردی بهشت ماه ۱۲۶۷ یزدگردی دایر گردید.

❇️ گلبرکه : آرامگاه به دهش شاپورجی به سال ١٢۶۹ یزدگردی دایر گردید.

❇️ جمناگر : آرامگاه به روان شادی سیاوخش شاه فرایجی پهونچ خانه واله به روز فروردین و اَمُرداد ماه ۱۲۷۳ یزدگردی دایر گردید.

❇️ جود پور: آرامگاه به وسیله ی انجمن به روز هرمزد امشاسپند و فروردین ماه ۱۲۶۳ یزدگردی دایر گردید.

❇️ جهانسی : آرامگاه به دهش شت مهربان ایدلجی بایس به روز دی به آدر و فروردین ماه ١٢۶۳ یزدگردی دایر گردید.

❇️ دولالی : آرامگاه به دهش بهرام جی نانا باهی میستری به روز هرمزد و فروردین ماه ۱۲۳۹ ی دایر گردید.

❇️ دولیه : آرامگاه به وسیله ی انجمن به سال ۱۲۶۵ یزدگردی دایر گردید.

❇️ بیجاپور : آرامگاه به دهش نسروانجی مانکجی پتیت به سال ١٢۶۰ یزدگردی
دایر گردید.

❇️ ینا نزدیک جهانسی : آرامگاه انجمن به سال ۱۲۷۴ یزدگردی دایر گردید.
۳۴۲
@khashatra

✅ بنگلور : آرامگاه به روان شادی منوچهرجی درساباهی کاما به روز رشن و آبان ماه ١٢۶۱ ی دایر گردید.

❇️ بهاونگر : آرامگاه به دهش داراب جی کهیار جی میرزا به سال ۱۲۲۹ی دایر گردید.

❇️ مدراس : آرامگاه انجمن به سال ۱۱۹۲ یزدگردی دایر گردید.

❇️ تالیچری در ملبار : آرامگاه به دهش هیرجی مانکجی خراس به سال ١١۶۱ یزدگردی دایر گردید.

❇️ منگلور : آرامگاه به دهش ایدلی رستم جی گاندھی به سال ١١۶۶ یزدگردی دایر گردید و نوروزجی بیژن جی گزدر به سال ١٢۴۸ ی آن را محصور نمود.

❇️ راجنند گاؤن : آرامگاه انجمن دایر به سال ۱۲۸۵ ی.
اینک یک خانواده ی پارسی در آن جا می باشند.

❇️ هلگام : آرامگاه ، به وسیله ی انجمن و دکتر کیخسرو سنجانا و پستن جی برزو جی میل کنتراکتر ، دایر به سال ۱۳۰۴ ی.

❇️ رتلام : آرامگاه ، به روانشادی فرامجی پستن جی وکیل ، دایر به روز هرمزد و
آذر ماه ١٢۶۹ ی.

❇️ ندگام : آرامگاه ، به وسیله ی انجمن ، دایر به سال ۱۲۷۱ ی.

❇️ رابپور آرامگاه ، به وسیله ی انجمن ، دایر به سال ۱۲۷۲ ی.

❇️ هویلی : آرامگاه به دهش سر دین شاه مانکجی پتیت ، دایر به روز آسمان و بهمن ماه ١٢۶۴ ی.

❇️ هوشنگ آباد: آرامگاه ، به وسیله ی انجمن ، دایر به سال ۱۲۶۵ ی.

❇️ شاه آباد : آرامگاه به وسیله ی انجمن ، دایر به سال ١٢۶۰ ی.

❇️ ماتران : آرامگاه ، به وسیله ی انجمن ، دایر به سال ۱۲۸۵ ی.

❇️ مهابلشور : آرامگاه به وسیله ی انجمن دایر شد.

📚 بُن مایه :

پرستشگاه زرتشتیان.

🖋 نویسنده و گردآورنده :
رشید شهمردان.

هشتمین نشریه ی سازمان جوانان ززتشتی بمبئی سال ۱۳۳۶ یزدگردی.

✍ رونوشت : بردیا بزرگمهر.

۳۴۳
@khashatra
ادامه دارد....

#امروز

به روز ، پیروز ‌و فرخ روز آسمان ایزد از مهر ماه به سال ۳۷۶۳ مزدیسنی.

دو شنبه ۲۱ مهر ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی.

۱۳ اکتبر سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ آسمان = آسمان

✔️ دومین روز گاهان بار چهره ایاسرم گاه.

@khashatra

#آسمان_ایزد

بیست‌وهفتمین روز از هر ماه در گاه شمار مزدیسنی آسمان نامیده می‌شود.
آسمان از آفریده‌های اهورایی و ایزد نگهدارنده‌ ی سپهر.
واژه‌ ی آسمان در اوستا به صورت اَسن، اَسمن، در پارسی میانه و در پازند به صورت آسمان آمده است.
این واژه در اوستا به چم (:معنی) سنگ نیز به کار رفته است.
آسمان نخستین آفریده‌ ی اهورامزدا پیش از جهان مادی است که آغاز و انجام آن نادیدنی است.
(یشت ها فروردین یشت بند ۳) و در اوستا ستوده شده است.
آفرینش دیگر پدیده‌‌ها با آسمان در پیوند است.
به این معنی که اهورامزدا از گوهر آسمان آب و از آب زمین را آفرید.
و به یاری آسمان شادی را آفرید. “که در دوران آمیختگی که ”روزگار ماست” آفریدگان به شادی زندگی کنند.
ایرانیان باستان آسمان را هفت پایه می‌دانستند.
نخست ابر پایه‌ ی دیگر سپهر اختران، سه دیگر ستارگان آلوده نشده، چهارم بهشت که ماه بدان پایه ایستد، ششم گاه امشاسپندان، هفتم روشنایی بی کران که جای اورمزد است.
در برخی بُن مایه ها (منابع) برای آسمان فقط سه پایه، ستاره پایه و ماه پایه و خورشید پایه نام برده شده است اما در ادبیات پهلوی از هفت طبقه‌ ی آسمان یاد شده است.
همکاران آسمان، شهریور، خور و مهر و انارم ”انغر روشن” می‌باشند.
آسمان نخستین گیتیایی اهورامزداست و در گهنبار میدیوزرم آفریده شده است.
آسمان از آفریده‌های بسیار زیبا و ستودنی اهورامزداست.
آسمان برای ایرانیان باستان سرچشمه ی نور و گرمای خورشید بوده و همان گونه که خورشید نیایش می‌شده، آسمان هم ستوده می‌شده است.

در شاهنامه آمده است :

« مه بهمن و آسمان روز بود،
که فالم بدین نامه پیروز بود».

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی نسک (کتاب) بندهش :

آسمان‌روز ای چو ماه آسمان،
باده نوش و دار دل را شادمان.

جان ز باده شاد كن زیرا كه عقل،
باده را بیند همی شادی جان.

هر زمان باده خور ای تازه چو گل،
تازه كن شادی به باده هر زمان.

🌺 گیاه هوم نماد آسمان ایزد است.

@khashatra

#مرضیه_بانوی_آواز_ایران

در ۲۱ مهرماه ۱۳۸۹ خورشیدی بانوی آواز  ایران درگذشت.
۱۵ سالگرد درگذشت : مرضیه بانوی آواز ایران بیاد باد.

@khashatra

✅ پنجگانی : آرامگاه به وسیله ی انجمن.

❇️ دهلی : آرامگاه به دهش جسه واله پور جمشید جی کوورجی ، دایر به سال ۱۲۳۸ی.

❇️ هرده ، استان مرکزی : آرامگاه بسیار قدیمی بدون تاریخ تاکنون دایر است.

❇️ اگره : آرامگاه ، به وسیله ی انجمن ، دایر به سال ۱۲۵۴ ی.

❇️ بهوپال : آرامگاه ، به وسیله ی انجمن ، دایر به سال ۱۲۶۴ ی ، آتش دادگاه آن به سال ۱۲۹۲ ی به وسیله ی خاندان شکاری ساخته شد.

❇️ جمشید پور : آرامگاه کوچک متروک که به سال ۱۲۸۷ ی دایر شده بود.
آرامگاه بزرگ به وسیله ی انجمن ، دایر ۱۲۹۵ ی.
۳۴۴
@khashatra

✅ پاکستان.

❇️ پیشاور : آرامگاه به دهش هرمز جی کاوس جی مارکار به سال ۱۲۳۳ یزدگردی
دایر گردید.

❇️ پیشاور : آرامگاه ، به کوشش دوساباهی مهته و مهربانجی شراف و هرمزجی مارکار ، گشایش به سال ١٢٣۶ ی.

❇️ لاهور : آرامگاه به نام گل باغ ، به دهش ایدلجی برزو جی ستنه دایر به سال ۱۲۲۴ ی.

❇️ کراچی : آرامگاه قدیمی به وسیله ی خورشید جی منوچهر جی گوروال به سال ١٢١۶ محصور گردید و پس از مدتی دخمه ساختمان گردید.

❇️ كويته : آرامگاه ، به وسیله ی انجمن ، دایر به سال ١٢٦٧ ی.

❇️ حیدر آباد : آرامگاه ، به وسیله ی انجمن دایر به سال ۱۲۱۵ی.

❇️ سكسر : آرامگاه ، به وسیله ی انجمن ، گشایش ۱۲۸۷ ی.

❇️ چیته گونگ : آرامگاه به وسیله ی انجمن دایر ۱۳۲۹ ی.
۳۴۵
@khashatra

✅ سیلان.

❇️ کلمبو : آرامگاه به دهش کاوس جی ایدلجی کلمبوواله ، دایر به سال ۱۲۱۵ ی.

❇️ برمه :

✳️ مندله : آرامگاه به دهش هیرجی نوروزجی ، خراسد، دایر به سال ۱۲۱۵ ی.

✳️ رنگون آرامگاه ، به وسیله ی انجمن ، دایر به سال ۱۲۴۲ ی.

❇️ چین :

✳️ هانکانگ : آرامگاه به وسیله ی انجمن ، دایر به سال ۱۲۲۲ ی.

📚 بُن مایه :

پرستشگاه زرتشتیان.

🖋 نویسنده و گردآورنده :
رشید شهمردان.

هشتمین نشریه ی سازمان جوانان ززتشتی بمبئی سال ۱۳۳۶ یزدگردی.

✍ رونوشت : بردیا بزرگمهر.

۳۴۶
@khashatra
ادامه دارد....

#امروز

به روز ، پیروز ‌و فرخ روز زامیاد ایزد از مهر ماه به سال ۳۷۶۳ مزدیسنی.

سه شنبه ۲۲ مهر ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی.

۱۴ اکتبر سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ زامیاد = زمین.

✔️ سومین روز گاهان بار چهره ایاسرم گاه.

@khashatra

#زامیاد_ایزد

زامیاد به چم زمین است. زمین سرچشمه‌ ی همه ی داده‌ها برای زندگی بهتر آفریده‌‌ هایی است که روی آن زندگی می‌کنند.
گویند در این  روز درخت نشاندن  و تخم  کاشتن و آبادانی کردن بسیار خوب است.

روز «زامیاد» بیست‌ و‌ هشتمین روز ماه در گاه شمار زرتشتی به این ایزد نامیده می‌شود.
زامیاد (زم، زمین + یزد) یا زامیاد نام فرشته‌ ی زمین است‌ که با صفت نیک کنش، از او یاد شده است.
ایزد زامیاد (زمین) با ایزد آسمان یک جا یا جداگانه سپند شمرده شده‌اند.
زمین نماد مادر است برای انسان و دیگر موجودات زنده‌ ی روی آن، بنابراین ستودنی و سپندینه بوده و در آموزش‌های دین زرتشتی به نگهداری پاک و نیکو از آن بسیار سفارش شده است.
ایزد زامیاد از ایزدان همکار اَمُرداد است.

در ستایش زامیاد نیایش و ستایش اهورمزدای یگانه از همه‌،
نیكوكاران به داده‌های هرمز هست،
نگهدارنده و پروراننده‌ ی آفریده‌ ی زمین نیكو را همی مى‌ستاییم ….

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌‌ی نسک بندهش ؛

چون روز زامیاد نیاری ز می ‌تو یاد،
زیرا كه خوش‌تر آید مِی ‌روز زامیاد.

اندرزنامه ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

دارو مخور.

اندرزنامه ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ استاد ملک‌الشعرای بهار :

گرت خوردن دارو افتد به سر.
به (زامیاد) روز، هیچ دارو مخور.

🌺 گل بانو اسپرغم نماد زامیاد ایزد است.

@khashatra

#مكان_هاى_سپند_زرتشتيان_كرمان


✅ آتشکده ی کرمان.

یکی دیگر از آتشکده های مهم و جدید کرمان که تا امروز نیز پابرجاست و مردم برای روزهای فرخنده به آن جا رفته و شمع و عود روشن می کنند، آتشکده ی واقع در کوچه ی دبیرستان ایرانشهر است.

❇️درب مهر نو کرمان.

به وسیله ی دهشمندان قنات غسانی (یکی از دهات اطراف کرمان) ساخته شده است و آتش ورجاوند درب مهر قنات غسان به درب مهر کنونی منتقل گشت.
بخشی از هزینه ی درب مهر نو از دهش موبد زادگان سرور و شیرین٬ دو خواهر قنات غسانی به نام گانه ی پدرشان دستور رستم و دستور مرزبان بنا گردید.
چون بنای درب مهر از دهش بهدینان قنات غسان بوده ، آتش درب مهر قنات غسان به وسیله ی موبدان آن جا به نام موبد بهرام اسفندیار آریایی ، موبد نوشیروان جهانگیر اشیدری و موبد گشتاسب بهمن پور جهانبخش به درب مهر کنونی منتقل گردید.
امروزه این آتشکده شامل موزه ای است که به ثبت اداره میراث فرهنگی استان کرمان رسیده است و آثار و اسناد قدیمی خانواده های کرمانی و هتا نسخه های خطی قدیمی و اشیایی چون چرخ چاه ، چرخ ریس ، سماور برنجی ، اتوهای ذغالی و… در آن جا وجود دارد.
کتاب خانه ای هم که از هم کاری هم کیشان عزیز جهت خرید یا اهدای کتاب به وجود آمده است در گوشه ی دیگری از آتشکده قرار دارد.
۱
@khashatra

✅ شاه ورهرام ایزد.

شاه ورهرام زیارتگاهی بیرون دروازه ی ناصریه و متصل به خیابان ناصریه است که این محل در قدیم معروف به پیرسنگی بوده و درب کوچکی از سنگ هم داشته است.
گذشته از زرتشتیان مسلمان نیز به این محل باور دارند و با پاکی نیت نیازهای خود را از این محل می خواهند.
چنین معروف است که هنگام هجوم افغان ها به کرمان شب را در کنار خندقی که نزدیک شاه ورهرام ایزد بود استراحت کرده تا فردای آن روز این حدود را غارت کنند ، شبانه پرچم سبزی در این محل ظاهر گشت و در قلب سپاه آنان افراشته و برپا شد.
افغان ها به گمان این که دشمن به ایشان حمله ور شده در تاریکی شب به کشتن یک دیگر پرداختند و پای به فرار گذاشتند.
علت دیگری که باعث شده به این محل احترام بگذارند این است که محمد اسماعیل خان حاکم کرمان جد سردار نصرت اسفندیاری مصمم بود که مسیر دروازه ی ناصریه را از اواسط شاه ورهرام ایزد بگذرانند.
هرچند زرتشتیان عجز و التماس کردند تا او را از این تصمیم منصرف کنند موثر واقع نشد ،
شبانه پیرمردی سفیدپوش و نورانی از چاهی که در این محل قرار دارد خطاب به او گفت :
تو می خواهی خانه ی مرا خراب کنی؟ خانه ات را خراب و افراد آن را پریشان خواهم کرد.
فردای آن روز محمد اسماعیل خان از تصمیم خود دست برداشت و دستور داد روی آن چاه صفحه ای بسازند.
یکی از زرتشتیان این عمل را به امر او انجام داد و این صفحه تا امروز وجود دارد و امروزه زرتشتیان در آن قسمت شمع روشن می کنند.
۲
@khashatra

✅ شاه مهر ایزد.

شاه مهر ایزد زیارت گاهی ست در شمال شهر کرمان این محل را باغچه ی بوداغ آباد نیز می خوانند.
جشن فرخنده ی سده و آتش افروزی این جشن در این محل برپا می شود.
این محل دارای باغی ست که دو ساختمان با حوضی نسبتا بزرگ و آشپزخانه ای که تنور آن محل پخت نان و فضای آن برای پخت آش و سیروگ (نوعی نان محلی) در روزهای مهر ایزد است را شامل می شود.
این آشپزخانه از دهش هرمزدیار خداداد اشیدری به نام گانه ی مادرش روان شاد ماه خورشید اشیدری قنات غسانی بوده است.
این زیارت گاه که مورد توجه و باور بسیاری از مسلمان ها نیز می باشد ، در روزهای فرخنده شاهد خیرات جمعیت زیادی از زرتشتیان می باشد.
چند سال پیش تالاری از دهش رشید نیک بخش در این مکان ساخته شد که مراسم اروسی و جشن های مهم زرتشتیان کرمان هم چون سده در آن جا برگزار می شود.
در مقابل شاه مهر ایزد زمینی ست که در روز جشن سده خرواری از هیزم در آن جا افروخته می شود.

📚 بُن مایه :

برگرفته از تارنمای ؛
روان شاد موبد کورش نیکنام.

✍ رونوشت ؛ بردیا بزرگمهر.
۳
@khashatra
پایان🔺🔺

#امروز

به روز ، پیروز ‌و فرخ روز مانتره سپند ایزد از مهر ماه به سال ۳۷۶۳ مزدیسنی.

چهار شنبه ۲۳ مهر ماه به سال ۱۴۰۴ خورشیدی.

۱۵ اکتبر سال ۲۰۲۵ (ترسایی)

✔️ مانتره سپند = سخن اندیشه برانگیز.

✔️ چهارمین روز گاهان بار چهره ایاسرم گاه.

@khashatra

#مانتره_سپند_ایزد

بیست و نهمین روز ماه، مانتره‌سپند دو بخش دارد؛ نخست مانتره یا مَنتره به چم سخن اندیشه برانگیز و دوم سپند یعنی مقدس.
در اوستا «مانترَسپِنتَ»، فارسی میانه «اَمَهرَسپنت» و فارسی امروز «ماراسپند» و «مانترسپند» آمده است.
وی ایزد و نگاهبان آب است. ایزد ماراسپند نگهبان گاه و روز و خرد و گوش‌ها و چشم‌هاست.
مانتره‌سپند به چم گفتار نیک، پاک و سپندینه و سخن فزونی بخش است.

اشوزرتشت اسپنتمان در سرودهای خود گات ها را مانتره که همان سخن اندیشه‌ برانگیز است نامید.
مانتره در سراسر اوستا ستوده شده است.
مانترسپند ایزد درمانگری ست و به چم آرام بخش روان‌ها هم آماده است و شفا می‌بخشد قلب‌های خسته انسان در رنج را.

«مانتره» یکی از واژه‌های بنیادین گاهان ست.
این کلمه از ریشه ی من به چم اندیشیدن و در کل به چم وسیله ی اندیشه کردن و یا موجب اندیشه برانگیزی آمده است.
اما روان‌ترین ترجمه کلام اندیشه برانگیز است.
اشوزرتشت در گات‌ها، سرودهای خود (گاهان) را مانتره می‌نامد.
هم چنین در اوستا، او ِستاهای «اَشِم وُهو» و «یَـتااَهو = اَهونَ‌وَر» به نام مانتره شناخته می‌شوند.
سراینده ی مانتره نیز «مانترن» نامیده می‌شود.

# ویژگی‌های_مانتره


۱- درمان بخشی :
در گاهان در هات ۴۴ بند ۱۶،
از درمان بخشی و به عبارتی همان جنبه روان شناسی مانتره اشاره شده است.

۲- الهام گونه بودن :
اشوزرتشت فردی است که با الهام از جهان ِ پیرامون خویش (چه درون و چه محیط) به بزرگی رسید، وی مانتره را هم نوعی الهام (چه درونی و چه از محیط) می‌داند.

۳- موسیقیایی بودن :
یکی از شروط مانتره بودن ِ یک سخن، موسیقایی بودن آن است.

۴- توانایی اهورایی مانتره :
در گاهان برای تاثیر کلام مانتره بر اقشار مردم و سعادت آن ها بسیار گفته شده است.

از آن چه که در متون اصلی دین ِ ما گات ها و قسمت‌های اصلی اوستا بر می‌آید، مانتره جزیی از نوای خداوندی است که به مانند «فرَوَهَر» در وجود هر انساتی قرار داده شده است و در اصل توانایی اندیشه برانگیزی است و از آن جایی که خداوند «مبدا خرد» است، پس مانتره هم توانایی اندیشمندی و اندیشه برانگیزی است، که یک انسان از آن بهره‌مند می‌شود.
و نیز مانتره کلامی است از همین نوع که از مانتره ِ وجودی انسان به صدا در می‌آید و به مانتره وجودی انسان دیگری می‌رسد و آن را بر می‌انگیزد.
چه نیکو و زیباست در این روز خواندن گات ها.
پیدایی و روایی دین نیک اندر جهان به دست مانترسپند است و می‌توان نیکی دین را به وسیله مانترسپند از آن خویش کرد.
گویند هر کس در این روز زاده شود دلیر باشد.

سروده‌ ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌‌ی نسک (کتاب) بندهش :

ای دلارام روز مار‌اسپند،
دست بی‌جام لعل مِی، مپسند.
خرمی در جهانِ خرم بین،
شادمانی كن و به ناز بخند.

اندرزنامه‌ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم) :

جامه افزای و دوز و پوش و زن به زنی کن،
که فرزند تیز ویر ( باهوش) و نیک زاید.

اندرزنامه ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

زن تازه در (ماراسفند) گیر،
که فرزند نیک آید و تیز ویر.

🌺 گل کرکم نماد مانتره سپند ایزد است.

@khashatra

#ارزش_چهار_آخشیج_نزد_زرتشتیان_جهان

✅ چهار آخشیج (=عنصر) هم چون :
آب - آتش - هوا - خاک ،
در نزد زرتشتیان جهان سپنت و ارجمند است.
برخی از این ها نیز در اوستا دارای یشت ویژه‌ای هستند.
هر زرتشتی خویش کاری (=وظیفه) دارد در پاسداری و پاک نگاه داشتن و درست بهره بردن از این آخشیج در زاستار (=طبیعت) کوشا باشد.

❇️ هوا :
هوا یکی از چهار آخشیج که برای زندگی جان داران نیاز و بایسته است.
آلودن هوا پیامدهایی جبران ناپذیر بر زندگی جانوران در روی کره‌ ی زمین دارد.
در گاه‌شمار زرتشتیان ، روز بیست و دوم ماه به نام باد است.
در آیین زرتشتی برای آفریدگان نیک و سودمند اهورامزدا ، ایزد و موکل قائل هستند که ایزد باد در اوستا وایو نامیده شده‌است و در رام یشت ستوده می‌شود.
۱
@khashatra

❇️ آب :

نماد گیتایی خورداد امشاسپند است و پس از آتش ، سپنت ترین آخشیج نزد زرتشتیان است.
یشت پنجم که بلندترین و کهن‌ترین یشت هاست،" آبان یشت" نامیده می‌شود.
نوشته‌ها و گفته‌های گوناگون تاریخ نیز به ارزشمندی آب نزد ایرانیان باستان اشاره می‌کند.
هم چنین ایرانیان آب روان را نمی‌آلایند.
ایزد موکل بر آب در اوستا (اردویسور آناهیته) نام دارد.
دهمین روز از گاهشمار زرتشتی به‌نام آبان است.
۲
@khashatra

✅ خاک :

خاک یا زمین در پناه چهارمین امشاسپند است.
در اوستا «زامیاد یشت» در بزرگ داشت این آفریده ی نیک اهورایی سروده شده‌است.
خاک نیز مانند سه آخشیج دیگر برای سودمندی‌هایی که دارد ، در آیین زرتشتی ستوده شده‌است.
یکی از ابزارهای پیشرفت ایران کهن ، ارجمند داشتن همین خاک بوده‌است.
در ایران باستان ، آبادانی ، کشت و کار را کارِ نیک(کرفه) می‌دانستند و کشاوزی را کاری پسندیده می‌شمردند و آن را به دیگر کارها برتری می‌دادند چنان که در اوستا آمده‌است :
«کسی که گندم می‌کارد به این می‌ماند که راستی می‌افشاند».
در گات ها و سراسر اوستا به آباد کردن و گرامی داشتن زمین و خاک سفارش شده‌است.
همه‌ی ایرانیان آن چه را که نیک و سودمند است می‌ستوده‌اند و زمین را که در سود بخشی سرآمد دیگر آفریدهای نیک اهورایی است ، سپنت و ورجاوند دانسته و نمی‌ آلودند.
و بیست و هشتمین روز از گاه‌شمار زرتشتی به‌نام زامیاد ، به‌چمار(=معنی) زمین است.
۳
@khashatra

✅ آتش :

هم چون نماد مادی اردی بهشت امشاسپند در آیین زرتشتی ارجمند به‌ شمار می‌رود و همانند هر سه آخشیج دیگر باره ارج و ارزش زرتشتیان است.
آتش به پشتوانه ی ویژگی‌هایش جایگاه و پایگاه ویژه‌ای در میان زرتشتیان دارد.
تنها آخشیجی که پاک می‌ماند و آلوده نمی‌شود آتش است و برنده ی ناپاکی‌هاست.
آتش روشن کننده ی تاریکی‌ها و گرمابخش است. به‌گفته ی شاهنامه ، آریاییان در زمان پیشدادیان ، راه افروختن آتش را یافتند و شیوه ی مهار کردن آن را آموختند و از آن زمان ، دگرگونی شگرف در چگونگی زندگی مردم پدید آمد و این رویداد بزرگ میهنی را جشن گرفتند که سده نامیده می‌شود.

ایرانیان در زمان اشوزرتشت نیز آتش را به پیروی از سنت نیک نیاکان شان به‌درستی نگاه داشتند و برپایه ی جهان بینی تازه‌ای که یافته بودند هم چون نشانی از فروغ بی‌آغاز و بی‌انجام آفرینش ، همواره گرامی می‌داشتند و این دو انگیزه نیرومند یکی ملی و دیگری دینی ، توانست آتشکده‌ها را همانند درفشی سپنتا تا امروز فروزان نگاه دارد.
ایرانیان، آفریدگار(مزدا اهورا) را شیدان شید (نور همه ی نورها) و نورِ آتش را پرتوی از کل می‌دانند.
بنابراین ، زرتشتیان به پیروی از نیاکان خود به هنگام نیایش ، به‌سوی روشنایی روی می‌آورند تا نیایش بخوانند تا از این راه بهتر بتوانند فروغ درونی خود را به اهورامزدا که نور همه ی روشنایی‌هاست ، پیوند بزنند.
ایزد آذر در اوستا هم چون پرتو اهورامزدا خوانده شده و از این گزارش بلند پایگی آتش بر ما آشکار می‌شود.
نهمین روز از ماه زرتشتی به نام آذر است.
بشود از کسانی‌ که زندگانی و جهان را به‌سوی پیش رفت و آبادانی می‌برند باشیم.

اشوزرتشت (گاتها- هات٣٠بند ۹)

📚 بُن مایه :

برگرفته از تارنمای ؛ روان شاد موبد کورش نیکنام.

✍ رونوشت بردیا بزرگمهر.
۴
@khashatra
پایان🔺🔺