‍ 🔴 شاهنامه خودآگاهِ جمعیِ ایرانیان است.

▪️هویّت ایرانی ریشه در اسطوره‌هایی دارد که از هزاران سال پیش نیاکان ما آنها را خلق کردند و استمرار بخشیدند و داستان‌های حماسی دربارهٔ شاهان و پهلوانان آرمانی ایرانیان چون کیخسرو و گرشاسپ و آرش و رستم در تاریخ ایران، پشتوانه‌های فکری و معنوی نیرومندی بود که همبستگی ملّی را تقویت می‌کرد. از سپیده‌دمِ تاریخ تاکنون، ایرانیان، به رغم آنکه ایران بارها در معرض هجوم دشمنان خود بوده و گاه با انقراضِ سلسلهٔ شاهنشاهی سرتاسر کشور به دست بیگانگان افتاده، هیچ‌گاه هویّت خود را فراموش نکردند و در سخت‌ترین روزگاران که گمان می‌رفت همه‌چیز نابود شده، حلقه‌های مرئی و نامرئی هویّت ملّی چنان آنان را با یکدیگر پیوند داده که توانستند ققنوس‌وار از میان تلی از خاکستر دگربار سر بر آورند.
پس از فتح ایران به دست اعرابِ مسلمان یکپارچگی سیاسی و دینی از ایران رخت بربست. اما اندیشهٔ یکپارچگی ایران با ترجمهٔ خدای‌نامه به زبان عربی و فارسی دَری باقی ماند و در قرن چهارم هجری با سروده شدن شاهنامه شکل نهایی یافت.

پس از فردوسی، هویّت ایرانی نه در بستر حکومتی یکپارچه به‌لحاظ سیاسی و دینی بلکه در بستری فرهنگی، ادبی و هنری استمرار یافت. ایرانیان شاهنامه را چون شناسنامهٔ ملّی خود حفظ کردند و منتظر فرصتی بودند تا یکپارچگی سیاسی و جغرافیائیِ روزگار کهن را زنده کنند که کردند. پس از پدید آمدن شاهنامه تا پانصد سال بعد که صفویان یکپارچگی سیاسی را به ایران بازگرداندند، به‌رغم وجود حکومت‌های محلی، مفهوم ایران‌شهر همچنان به حیات خود ادامه داد. گواه این معنی در مدیحه‌های شاعرانی چون سنایی، نظامی، خاقانی، خواجوی کرمانی و عبید زاکانی نهفته است که پادشاهان، ممدوح خود را هر چند بر قلمروی در گوشه‌ای از ایران‌زمین حکم می‌راندند، شاه ایران یا خسرو ایران خطاب می‌کردند.

هویّت ایرانی در شاهنامه در تحقیر ملّت‌های دیگر نیست که رنگ و جلا می‌یابد بلکه خود بر بنیادهای فکری و معنوی و اخلاقی نیرومندی استوار است. از همین رو، ملّی‌گرایی ایرانیان در طول تاریخ هیچ‌گاه به نژاد‌پرستی نفرت‌انگیزی چون نازیسم و فاشیسم در قرن بیستم مبدل نشد. در قرن بیست و یکم ایرانیان می‌توانند بر پایهٔ همان بنیادها، به ویژه بنیادهای اخلاقی که در سرتاسر شاهنامه موج می‌زند، در جهانی که در اثر پیشرفت‌های برق‌آسا در فناوری ارتباطات، بیم آن می‌رود که بسیاری از فرهنگ‌های بومی فراموش شوند، هویّت ایرانی خود را حفظ کنند و آن را استمرار بخشند.
سخن آخر اینکه اگر دیوان حافظ ناخودآگاه جمعی ایرانیان را باز می‌تاباند، شاهنامه خودآگاهِ جمعی ایرانیان است.


زنده‌یاد #دکتر_ابوالفضل_خطیبی
(برگرفته از مقالهٔ هویّت ایرانی در شاهنامه، نامهٔ فرهنگستان، شمارهٔ ۸)


@kheradsarayeferdowsi

◀️ کارگروه گردشگری مؤسسهٔ فرهنگی هنری خردسرای فردوسی برگزار می‌کند:

سفر ۲ روزه به بردسکن و کاشمر
(مراسم آیینی #جشن_سده، افتتاح خردسرای فردوسی هُدک بردسکن، دیدار اماکن تاریخی و طبیعی)
باحضور دکتر محمدجعفر یاحقی(مدیر خردسرای فردوسی) و اعضای هیأت مدیرهٔ خردسرای فردوسی

📅 تاریخ برگزاری:
رفت: ساعت ۶/۳۰ صبح چهارشنبه ۱۰ بهمن
برگشت: ساعت ۹ شب پنجشنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۳

💫امکانات سفر:
🔸ترانسفر و اتوبوس توریستی
🔸اقامت یک‌شب در اقامتگاه بومگردی سپیدار بردسکن ۴و ۵نفره، ۲صبحانه،بیمه سفر، راهنمای گردشگری و پذیرایی
🔸انتخاب رستوران با کارگروه؛ ناهار با توجه به مِنو، سفارش و هزینه شخصی خواهد بود.

🔻هزینه سفر: ۱/۶۵۰/۰۰۰ هزار تومان‌.

🔻ثبت‌نام تا ۸ بهمن‌ ۱۴۰۳
(ظرفیت محدود، به محض تکمیل ثبت‌نام)

🔻دوستانی که تمایل به همراهی در این سفر را دارند اعلام فرمایند تا شماره حساب تقدیم شود.

🔻لطفا پس از واریزی، تصویر آن به همراه مشخصات کارت ملی، به آیدی‌ها یا شماره‌های زیر در تلگرام ارسال نمایید
@pirmorad1984
@Fshekofte

👈 ثبت‌نام:
آقای دکتر احمدی 09153166135
خانم شکفته    09151013361
آقای پیرمراد 09363694575‌

@kheradsarayeferdowsi

🎥گزارشی ببینید از 
جشن ملی و باستانی #نوسره که هرساله به میزبانی روستای #هدک شهرستان بردسکن برگزار می شود.

خبرنگار: وجیهه تیموری
💟پاتوق بردسکن

@kheradsarayeferdowsi

‍ بازدید از کتابخانهٔ‌ جغرافی‌دان آگاه

#دکتر_سیروس_سهامی از اولین اعضای هيأت علمی گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی در سالهای پرالتهاب قبل از انقلاب ۱۳۵۷ بود.
ارتباط گستردهٔ او با دکتر علی شریعتی حلقه‌ای از اساتید جوان را تشکیل داد که با برنامه‌های مسئولین وقت دانشگاه در تعارض بود. او بسیار خوش‌سخن بود و نثر دلپذیری داشت.
بعد از انقلاب ۵۷ اولین دورهٔ تعیین رییس دانشگاه انتخابی بود، لذا همه به اتفاق آرا به او رای دادند و بسیار دوست داشتنی بود، یک سال در این سمت باقی ماند و سپس به دلایلی کناره‌گیری کرد.
(دکتر محمدجعفر یاحقی)

🔸جمع‌آوری مجموعه کتاب‌ها، آثار، نوشته‌ها، تألیفات، ترجمه‌ها و کتاب‌های شخصی او حرکت شایسته‌ای‌ست که به همت دانشگاه حکیم جرجانی گرگان صورت گرفته است. اختصاص کتابخانهٔ دکتر سیروس سهامی توسط دانشجویان او از جمله دکتر سقایی، دکتر جباری، دکتر تاجیک، دکتر تربتی‌نژاد همان ادامه راه روشن آگاهی است، که در سفر اخیر #خردسرای_فردوسی مشهد با حضور آقای دکتر یاحقی و خانم دکتر بوزرجمهری از این کتابخانه بازدید به عمل آمد و مورد استقبال آن مجموعه علمی نیز قرار گرفت.

۲۹ دی‌ماه ۱۴۰۳
گزارش: کامران واحدی

🔸️امروز ۷ بهمن‌ماه سالروز درگذشت اوست، یاد و نامش گرامی.

@kheradsarayeferdowsi

‍ ‍ #جشن_سده

دهم بهمن، جشن سده (آتش‌افروزی بر بامها)، چله زمستان

جشن سده، یکی از جشن‌های ایرانی، است که در آغاز شامگاه دهم بهمن‌ماه یعنی آبان روز از بهمن ماه برگزار می‌شود.

در دهمین روز یا آبان روز از بهمن ماه با افروختن هیزمی که مردمان، از پگاه بر بام خانه خود یا بر بلندی کوهستان گرد آورده‌اند، جشن سده آغاز می‌شود. در اشارات تاریخی این جشن همیشه به شکل دست جمعی و با گردهمایی همه مردمان شهر و محله و روستا در یکجا و با برپایی یک آتش بزرگ برگزار می‌شده است. مردمان در گردآوردن هیزم با یکدیگر مشارکت می‌کنند و بدین ترتیب جشن سده، جشن همکاری و همبستگی مردمان است. زرتشتیان تهران، کرج، استان یزد و روستاهای اطراف میبد و اردکان، کرمان و روستاها، اهواز، شیراز، اصفهان، اروپا (سوئد) و آمریکا (کالیفرنیا) و استرالیا با گردآمدن در یک نقطه از شهر یا روستا در کنار هم آتشی بسیار بزرگ می‌افروزند و به نیایش خوانی و سرودخوانی و پایکوبی می‌پردازند.
 
مهرداد بهار در کتاب «پژوهشی در فرهنگ ایران» و رضا مرادی غیاث‌آبادی در کتاب «نوروزنامه»، بر این باورند که سَدَه در زبان اوستایی به معنای برآمدن و طلوع کردن است و ارتباطی با عدد ۱۰۰ ندارد. عدد «سد» به شکل «صد» معرب شده‌است در حالیکه واژه «سده» به شکل «سذق» معرب شده‌است.
از اسطوره‌های جشن سده تنها یکی به پیدایش آتش اشاره دارد.
فردوسی می‌گوید: «هوشنگ پادشاه پیشدادی، که شیوه کشت و کار، کندن کاریز، کاشتن درخت … را به او نسبت می‌دهند، روزی در دامنه کوه ماری دید و سنگ برگرفت و به سوی مار انداخت و مار فرار کرد. اما از برخورد سنگها جرقه‌ای زد و آتش پدیدار شد.»

برآمد به سنگ گران‌سنگ خرد   
هم آن و هم این سنگ گردید خرد
فروغی پدید آمد از هر دو سنگ   
دل سنگ گشت از فروغ آذرنگ
جهاندار پیش جهان آفرین   
نیایش همی کرد و خواند آفرین
که اورا فروغی چنین هدیه داد   
همین آتش آن گاه قبله نهاد
یکی جشن کرد آنشب و باده خورد   
سده نام آن جشن فرخنده کرد

هم در کتاب «التفهیم» و هم «آثارالباقیه» ابوریحان، از پدید آمدن آتش سخنی نیست بلکه آنرا افروختن آتش بر بامها می‌داند که به دستور فریدون انجام گرفت و در نوروزنامه آمده‌است که: «آفریدون همان روز که ضحاک بگرفت جشن سده برنهاد و مردمان که از جور و ستم ضحاک رسته بودند، پسندیدند و از جهت فال نیک، آن روز را جشن کردندی و هر سال تا به امروز، آیین آن پادشاهان نیک عهد را در ایران و دور آن به جای می‌آورند.»

#آیین_جشن_سده
در کتاب نوروزنامه منسوب به خیام می‌خوانیم:
«هر سال تا به امروز جشن سده را پادشاهان نیک عهد در ایران و توران به جای می‌آورند، بعد از آن به امروز، زمان این جشن به دست فراموشی سپرده شد و فقط زرتشتیان که نگهبان سنن باستانی بوده و هستند این جشن باستانی را بر پا می‌داشتند.»

مردآویج زیاری نخستین کس پس از اسلام بود که به سال ۳۲۳ هجری این جشن را در اصفهان با شکوه فراوان برگزار کرد.
همچنین در زمان غزنویان این جشن دوباره رونق گرفت و عنصری شاعر نامدار ایران در یکی از جشن‌های سده در برابر امیر محمود غزنوی قصیده‌ای دربارهٔ سده خواند که آغاز آن این است:
سده جشن ملوک نامداراست 
زافریدون و از جم یادگار است


     🔥🔥#جشن_سده_فرخنده باد🔥🔥🔥

@kheradsarayefedowsi

🔸 مقاله «آیا روایت جشن سده در شاهنامه الحاقی است؟»
#دکتر_ابوالفضل_خطیبی

نامۀ فرهنگستان، س۱۶، ش۳ (شمارۀ پیاپی: ۶۳)، بهار ۱۳۹۷، ص۱۳۱-۱۵۲.  

@kheradsarayeferdowsi

📽 جشن ِ سده


گوشه‌ای از سخنان استاد ابراهیم پورداوود دربارهٔ پیشینهٔ جشن سده در مستند «جشن سده در میان زرتشیان کرمان»

ساختهٔ منوچهر عسگری‌نسب، ۱۳۵۰


#جشن_سده
#استاد_ابراهیم_پورداوود

@kheradsarayeferdowsi

‌
🔴 کارگاه شاهنامه‌خوانی تبریز (بصورت برخط و مجازی)

نشست صد و هجدهم
و همزمان با شبِ جشنِ ملّی سده، جشن به یادگار مانده از هوشنگ پیشدادی، پادشاه اساطیری ایران


زمان:
چهارشنبه دهم بهمن ماه ۱۴۰۳ خورشیدی، ساعتِ بیست

🔸سخنران: ماندانا تیشه‌یار، دکترای روابط بین‌الملل

[موضوع سخنرانی: قفقاز در شاهنامه]

🔸آموزگار: جواد رنجبر درخشی‌لر، دکترای علوم سیاسی و شاهنامه‌پژوه

[دستور کار: شرح بیت‌های دیباچه]

🔸شاهنامه‌خوان: طاهره بهرامی، نقال شاهنامه

[خوانشِ دیباچۀ شاهنامه]


🔹با همکاری:
انجمن علمی مطالعات صلح ایران
خانۀ اندیشمندان علوم انسانی
خِرَدسرای فردوسی
بنیاد فردوسی توس
کانون شاهنامۀ فردوسی توس
باشگاه شاهنامه‌پژوهان
رادیو شاهنامه
انجمن دوست‌داران شاهنامۀ البرز (اشا)
انجمن افراز


🔴 کارگاه شاهنامه‌خوانی تبریز، بصورت مجازی و برخط، در بسترِ «گوگل‌میت» برگزار خواهد شد.
برای ورود به کارگاه، روز چهارشنبه دهم بهمن ماه ۱۴۰۳ خورشیدی، ساعت ۲۰ از «اینجا» وارد شوید.


#اطلاع_رسانی

@kheradsarayeferdowsi

🔸️سخنرانی دکتر محمدجعفر یاحقی
مدیر مؤسسهٔ خردسرای فردوسی
در مراسم آیینی جشن سده
فرهنگسرای مهر شهرستان بردسکن

چهارشنبه ۱۰ بهمن‌ماه  ۱۴۰۳

@kheradsarayeferdowsi

دهم بهمن‌ماه، جشن سده فرخنده باد.
🔥🔥🔥
جشن سده کرمونی

#جشن_سده
#کرمان


@kheradsarayeferdowsi

🔹سخنرانی دکتر محمدجعفر یاحقی 
"ارجمندی زبان فارسی و پیوندش با آیین‌های ایران از جمله جشن سده"

فرهنگسرای مهر شهرستان بردسکن
به مناسبت جشن سده
۱۰ بهمن‌ماه ۱۴۰۳

#جشن_سده
#بردسکن

@kheradsarayeferdowsi

🎥 افتتاح هفتمین خردسرای فردوسی

افتتاح هفتمین خردسرای فردوسی ایران و اولین خردسرای فردوسی روستایی در هُدک بردسکن با حضور دکتر محمدجعفر یاحقی (مدیر خردسرای فردوسی مشهد)
به همت و مدیریت فرهنگ‌دوست ارجمند جناب آقای کاظمی

دهم بهمن ۱۴۰۳
هدک بردسکن

@kheradsarayeferdowsi

شب آمد بر افروخت آتش چو کوه
همان شاه در گرد او با گروه

یکی جشن کرد آن شب و باده خْوَرد
سده نام آن جشن فرخنده کرد

آغاز افروختن آتش سده ...
میراث نیاکان پاک ما
به همراه نورافشانی، جشن و پایکوبی

باحضور پرشور صدها نفر از مردم بردسکن و دیگر فرهنگدوستان
و حضور مدیر خردسرای فردوسی مشهد و همراهان

دهم بهمن‌ماه ۱۴۰۳
حاشیه کویر بردسکن کهن

@kheradsarayeferdowsi

کنون ای خردمند وصف خرد
بدین جایگه گفتن اندر خورد

خرد بهتر از هر چه ایزد بداد
ستایش خرد را به از راه داد

خرد رهنمای و خرد دلگشای
خرد دست گیرد به هر دو سرای

از او شادمانی و ز اویت غمی است
و ز اویت فزونی و ز اویت کمی است

چه گفت آن خردمند مرد خرد
که دانا ز گفتار او بر خورد

کسی کو خرد را ندارد ز پیش
دلش گردد از کردهٔ خویش ریش

هشیوار دیوانه خواند ورا
همان خویش بیگانه داند ورا

از اویی به هر دو سرای ارجمند
گسسته خرد پای دارد به بند

خرد چشم جان است چون بنگری
تو بی‌چشم شادان جهان نسپری

نخست آفرینش خرد را شناس
نگهبان جان است و آن سه پاس

سه پاس تو چشم است و گوش و زبان
کز این سه رسد نیک و بد بی‌گمان

خرد را و جان را که یارد ستود
و گر من ستایم که یارد شنود

حکیما چو کس نیست گفتن چه سود
از این پس بگو کآفرینش چه بود

تویی کردهٔ کردگار جهان
ببینی همی آشکار و نهان

به گفتار دانندگان راه جوی
به گیتی بپوی و به هر کس بگوی

ز هر دانشی چون سخن بشنوی
از آموختن یک زمان نغنوی

چو دیدار یابی به شاخ سخن
بدانی که دانش نیاید به بن

#فردوسی
#شاهنامه
#خرد

@kheradsarayeferdowsi

‍ #بزرگداشت_فردوسی:

جشنوارهٔ (مجازی) حکیم ابوالقاسم فردوسی
               ( ۲۷ بهمن‌ماه ۱۴۰۳)


#برگزارکنندگان:
- مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی
- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
- مؤسسهٔ فرهنگی خردسرای فردوسی
- انجمن ایران‌شناسی
- و دیگر نهادها 


#سخنرانان:
🔹دکتر بهمن نامورمطلق
با عنوان: (شاهنامه اسطوره - متن آسیایی)

🔹دکتر محمدجعفر یاحقی
با عنوان: (شاهنامه‌خوانی در پویه تاریخ)

🔸به همراه بزرگداشت داوود فتحعلی‌بیگی

🔸زمان: شنبه ۲۷ بهمن‌ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۷

🔸مکان: تهران، خیابان بهشت، تماشاخانه سنگلچ


#بزرگداشت_فردوسی
#بهمن_نامورمطلق
#محمدجعفر_یاحقی
#داوود_فتحعلی_بیگی
#شاهنامه_فردوسی


@kheradsarayeferdowsi

‍ ‍
اهمیّت زبان فارسی

زبان فارسی برای ما ایرانیان از جهات مختلف اهمیت و شاخصیت دارد.
🔸نخستین شاخصیت زبان فارسی در حال حاضر این است که وسیلۀ تفاهم و گفت‌وگو بین اقوام مختلف ایرانی است. چنان‌که همگی می‌دانید، ایرانیان دارای قومیت‌های مختلف هستند و هر کدام از این قومیت‌ها برای خودشان زبان خاص دارند. گیلک، لر و بلوچ هر یک برای خود زبان خاص دارد، ولی وسیلۀ تفاهم بین این اقوام زبان فارسی است. یک گیلک با یک کرد به زبان فارسی صحبت می‌کند. یک آذربایجانی با یک بلوچ به زبان فارسی سخن می‌گوید. از این نظر زبان فارسی درواقع جزوی از هویت ماست. اگر اغراق نکنم، جزو بسیار مهمی از هویت ماست. در نظر بگیرید اگر زبان فارسی نبود هویت ایرانی چه حالی داشت؛ بنابراین باید زبان فارسی را از این جهت پاس بداریم. 
🔸دومین اهمیت زبان فارسی در این است که در این زبان آثار بسیار مهمی به وجود آمده است. دانشمندان زبان‌شناس می‌گویند در جهان شش هزار زبان وجود دارد. بین این شش هزار زبان شما چند زبان می‌شناسید که در آن اثری مثل شاهنامه مثل غزلیات مولوی و سعدی و حافظ، مثل رباعیات خیام به وجود آمده باشد. درواقع تعداد این زبان‌ها بسیار اندک است، حتی می‌گویند که به سی تا هم نمی‌رسد که بسیار اندک است. از این نظر زبان فارسی اهمیت خاص خود را دارد. در صدر این آثار که به زبان فارسی اهمیت و شکوه می‌دهد شاهنامه قرار دارد.
شاهنامه بزرگ‌ترین یادگار ادبی ماست. مرحوم #محمدعلی_فروغی می‌نویسد که اگر به من ایراد نمی‌گرفتند، می‌گفتم که شاهنامه بزرگ‌ترین یادگار ادبی نوع بشر است؛ ولی یک دانشمند اروپایی به نام ویسلل که در حماسه‌های قدیم پژوهش کرده، دربارۀ شاهنامه می‌گوید: #شاهنامه را باید در کنار کمدی الهی دانته، ایلیاد هومر و در کنار آثار شکسپیر قرار داد و این چهار تا را یادگار شکوهمند نبوغ بشری دانست.

دکتر حسن انوری

@kheradsarayeferdowsi

بیست و چهارم بهمن‌ماه سالروز درگذشت فروغ فرخزاد

فروغ‌الزمان فرخزاد، (۸ دی ۱۳۱۳ - ۲۴ بهمن ۱۳۴۵، تهران)، معروف به فروغ فرخزاد، از شاعران نامدار معاصر ایران.

فروغ با مجموعه‌های اسیر، دیوار و عصیان در قالب شعر نیمایی کار خود را آغاز کرد. آشنایی با ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلم‌ساز سرشناس ایرانی و همکاری با او، موجب تحول فکری و ادبی در فروغ شد. وی در بازگشت دوباره به شعر، با انتشار مجموعهٔ تولدی دیگر، تحسین گسترده‌ای را برانگیخت.
سپس مجموعهٔ ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد را منتشر کرد تا جایگاه خود را در شعر معاصر ایران به‌عنوان شاعری بزرگ تثبیت کند.

استاد محمدرضا شفیعی کدکنی شاعر معاصر دربارهٔ فروغ می‌گوید: «می‌بینیم که فروغ با گسترشی که در کیفیت افاعیل قائل شده‌است بیش‌تر از نیما که اغلب به توسعه کمی افاعیل گراییده بود وزن شعر را گسترش داده‌است و یکی از خصوصیات فراموش‌شده شعر قرن چهارم را که به علت کلیشه‌وار شدن زبان شعری در دوره‌های بعد فراموش شده بود زنده کرد و از حد رایج و مشخص آن هم توسعه بیش‌تری بخشید».



@kheradsarayeferdowsi