خونه‌ی دل

✔️آیا اخلاق به ما سودی می‌رساند؟
- نیکل کریشنان

قسمت پنجم:
با این حال، در پایان، او به طور خلاصه به برخی از چالش‌ها در مورد انتظار خود از پیشرفت متوقف‌شده اما قابل اعتماد اخلاقی در طول نسل‌ها می‌پردازد. او خاطرنشان می‌کند که شرایطی که اخلاق ما در آن تکامل یافته است، ما را به خوبی برای همکاری در گروه‌های کوچک مجهز می‌کند، اما چگونه می‌توانیم همکاری را «در مقیاسی که تمام بشریت را در بر می‌گیرد، و نسل‌های زندگی در آینده دور را شامل می‌شود»، سازماندهی کنیم؟ چالش تغییرات آب و هوایی یکی از چندین چالشی است که اکنون با آن مواجه هستیم و نشان می‌دهد که این مشکل بیش از حد نظری است.
پاسخ او مبهم است و به طور نگران‌کننده‌ای با خوش‌بینی‌ای که قبل از آن وجود داشته است، سازگار است: «این اولین باری است که ما با این کار مواجه می‌شویم: نمی‌دانیم که آیا توانایی انجام آن را داریم یا خیر.» این نکته عدم قطعیت در متنی که با اعتماد به نفس در زیست‌شناسی تکاملی و علوم اجتماعی پیشرفته مشخص می‌شود، خوشایند است.
مطمئناً، پرده‌ها به زودی بر روی این دیدگاه کمتر الهام‌بخش کشیده می‌شوند. لحن اطمینان‌بخش سایر، که بر اساس این تز است که تفرقه‌های ما بر اساس یک نظام اخلاقی کم و بیش مشترک است، غالب است. ما اشتباه کرده بودیم که نگران این بودیم که اخلاق فاقد بنیاد است. حقایقی که قضاوت‌های اخلاقی به آنها بستگی دارند، به خودی خود به ما بستگی ندارند. ما نمی‌توانیم انتخاب کنیم که حیوانات اجتماعی نباشیم. ما نمی‌توانیم فردا تصمیم بگیریم که ساختارهای اجتماعی و روانشناسی زنبور عسل یا روباه قطبی را اتخاذ کنیم. اگرچه تصویر سایر از اخلاق جایی برای حقایق اخلاقی به عنوان قوانین خدا ندارد، اما جنبه دیگری را پیدا می‌کند که در آن ممکن است با این وجود عینی باشند. حقایق اخلاقی همان چیزی هستند که هستند، زیرا ما همان چیزی هستیم که هستیم.
او می‌گوید اگر برخی از جوامع ارزش‌های مشترک ما را به طور متفاوتی ارزیابی می‌کنند، به دلیل «اختلافات اقتصادی-اجتماعی است و نه اخلاق کاملاً متفاوت.» او می‌گوید که همین امر در مورد قطبیت درون جوامع نیز صادق است. این صرفاً موضوع «هویت‌های گروهی» است که اهمیت بیش از حدی پیدا می‌کنند: «ما با هم مخالف نیستیم - ما فقط از هم متنفر هستیم.» او با توجه به ساختارهای روانی اساسی که همه ما به ارث برده‌ایم، ادعا می‌کند که «پتانسیل دست‌کم گرفته‌شده‌ای برای آشتی وجود دارد که دیدن آن برای ما سخت است»، اما ممکن است توسط «اکثریت خاموش افراد منطقی» که افراط‌های ایدئولوژیک را رد می‌کنند، حفظ شود. این کتاب با تصویری از «اختلاف و نفرت تب‌آلود» جایگزین شده با «جشن آرامش و اجتماع» به پایان می‌رسد. بدیهی است که می‌توانیم تفاوت‌های سطحی اخلاقی خود را کنار بگذاریم و با یادآوری اینکه چگونه به ارزش‌هایی که داریم رسیده‌ایم، به این ارتفاعات روشن برسیم.
آیا این داستان جواب می‌دهد؟ چندین حماسه باستانی بسیار کوتاه‌تر می‌شدند اگر تنها چیزی که برای آشتی برادران متخاصم لازم بود، یادآوری دودمان مشترک آنها بود. متأسفانه، داستان‌های منشأ ما به ما نمی‌گویند که چگونه هر گونه اختلاف اخلاقی خاصی را حل کنیم. ماهیت چنین اختلافاتی، مانند جنگ‌های برادرکشی دوران باستان، این است که بین گروه‌هایی هستند که روانشناسی، تاریخ و آرزوهای یکسانی را دارند. تاریخی که ما را به موجوداتی قادر به همکاری تبدیل کرده است، همچنین به ما این ظرفیت را داده است که در مجموع از یکدیگر متنفر باشیم، خطوط تیزی بین گروه درون و گروه بیرون بکشیم. کتاب سایر ممکن است سایه‌ای تیره و تارتر از آنچه او تصور می‌کند، بیاندازد. ظرفیت ما برای درگیری بی‌پایان ممکن است به اندازه توانایی ما برای کنار آمدن با یکدیگر، هر چند گاهی، بخشی از میراث ما باشد.
در فصل آخر سایر، که به تحولات اخلاقی (یا «اخلاق‌گرایانه») پنج سال گذشته می‌پردازد، می‌توان دلایلی برای بدبینی یافت. در تصویر استاندارد پیشرفت اخلاقی، که توسط فیلسوفانی مانند پیتر سینگر رواج یافته است، اخلاق زمانی پیشرفت می‌کند که ما دایره نگرانی خود را فراتر از گروه درون اولیه و محدود خانواده یا قبیله گسترش دهیم. رفاه انسان‌هایی از قبایل و ملت‌های دیگر نیز شروع به اهمیت می‌کند. ما حتی شروع می‌کنیم به گسترش نگرانی‌های اخلاقی خود فراتر از انسان، و از فکر مزارع کارخانه‌ای که همبرگرهای ارزان قیمتی را که زمانی با خوشحالی می‌بلعیدیم، ممکن می‌کرد، تازه نگران می‌شویم.
با این حال، همین گسترش پر زرق و برق، گروه بیرونی جدیدی را ایجاد می‌کند، یعنی افراد تاسف‌باری که مثلاً به رأی دادن علیه مهاجرت بیشتر ادامه می‌دهند یا ساکت نمی‌نشینند و توفوی خود را نمی‌خورند.

- ادامه دارد...
@khonehedeleman

124 views11:31