از کاوه‌ی آهنگر تا الهه‌ی ایشتار: برساخت جنسیت در گفتمانهای ایدئولوژیک- سیاسی جنبش کورد در ترکیه پس از دهه‌ی 80 ؛ امکان‌ها و تنگناه
خندان کاگلایان
ترجمه‌ی مهتاب حاتمی طاهر
چکیده
جنبش کورد در ترکیه پس از 1980 در زمینه‌ی بسیج سازی زنان عملکردی موفق داشت. مضامین تساوی طلبانه‌ی جنسیتی، در پی مشارکت فعال زنان کورد در جنبش به‌ویژه در اواخر دهه‌ی 1990، اهمیت زیادی یافت. در همان زمان، ریشه‌های اسطوره‌ای کوردبودگی به عنوان هویتی سیاسی تحول یافت. این مقاله به منظور واکاوی گفتمان ایدئولوژیک جنبش کورد از منظر جنسیت، با بهره‌گیری از مطالعات فمینیستی، بر پیوند دوسویه و جدایی ناپذیر پروژههای اتنیکی/ملیگرایانه و مناسبات جنسیتی تاکید میکند. بر مبنای تجزیه و تحلیل نوشته‌های اوجالان طی سالهای 1978-1999، استدلال مقاله اینست که میان گفتمانهای سیاسی ایدئولوژیک جنبش کورد و عاملیت زنان در مشارکت سیاسی رابطهی متقابلی وجود دارد. از یکسو خصیصه‌ی سکولار و چپگرای جنبش کورد، مشارکت زنان را در جنبش تسهیل کرد و از سویی مشارکت زنان بر اهمیت برابری جنسیتی در گفتمان ایدئولوژیک و سیاسی جنبش کورد و هم در ساختار سازمانی آن صحه گذاشت. مقاله با اشاره به محدودیتها و تناقضات گفتمان جنبش در مورد برابری جنسیتی پایان مییابد.
واژگان کلیدی: هویت، ایدئولوژی، جنبش کورد، زنان کورد، پ.ک.ک و ملیگرایی
لینک مقالە در وبسایت ناوخت:
https://bit.ly/3yjH43B
@nawext
خندان کاگلایان
ترجمه‌ی مهتاب حاتمی طاهر
چکیده
جنبش کورد در ترکیه پس از 1980 در زمینه‌ی بسیج سازی زنان عملکردی موفق داشت. مضامین تساوی طلبانه‌ی جنسیتی، در پی مشارکت فعال زنان کورد در جنبش به‌ویژه در اواخر دهه‌ی 1990، اهمیت زیادی یافت. در همان زمان، ریشه‌های اسطوره‌ای کوردبودگی به عنوان هویتی سیاسی تحول یافت. این مقاله به منظور واکاوی گفتمان ایدئولوژیک جنبش کورد از منظر جنسیت، با بهره‌گیری از مطالعات فمینیستی، بر پیوند دوسویه و جدایی ناپذیر پروژههای اتنیکی/ملیگرایانه و مناسبات جنسیتی تاکید میکند. بر مبنای تجزیه و تحلیل نوشته‌های اوجالان طی سالهای 1978-1999، استدلال مقاله اینست که میان گفتمانهای سیاسی ایدئولوژیک جنبش کورد و عاملیت زنان در مشارکت سیاسی رابطهی متقابلی وجود دارد. از یکسو خصیصه‌ی سکولار و چپگرای جنبش کورد، مشارکت زنان را در جنبش تسهیل کرد و از سویی مشارکت زنان بر اهمیت برابری جنسیتی در گفتمان ایدئولوژیک و سیاسی جنبش کورد و هم در ساختار سازمانی آن صحه گذاشت. مقاله با اشاره به محدودیتها و تناقضات گفتمان جنبش در مورد برابری جنسیتی پایان مییابد.
واژگان کلیدی: هویت، ایدئولوژی، جنبش کورد، زنان کورد، پ.ک.ک و ملیگرایی
لینک مقالە در وبسایت ناوخت:
https://bit.ly/3yjH43B
@nawext
nawext
از کاوه‌ی آهنگر تا الهه‌ی ایشتار: برساخت جنسیت در گفتمانهای ایدئولوژیک- سیاسی جنبش کورد در ترکیه پس از دهه‌ی 80 ؛ امکان‌ها و تنگناه
خندان کاگلایان
جه‌نگ و دراوسێیه‌تی- نووسینی هاوار محه‌مه‌د. لینك له وێبسایتی ناوه‌خت : https://bit.ly/37ApSz4
لینك له تێلێگرام : https://bit.ly/3MVgsOU
https://www.nawext.com/ku/post/view/جەنگ-و-دراوسێیەتى
لینك له تێلێگرام : https://bit.ly/3MVgsOU
https://www.nawext.com/ku/post/view/جەنگ-و-دراوسێیەتى
nawext
جەنگ و دراوسێیەتى
هاوار محەمەد
گرفتەکانی مێژوونووسیی کوردی
مێهرداد ئێزەدی
پێشەکی وەرگێڕ: دەشتی مەحمود
مێهرداد ئێزەدی، مێژووناس و نووسەرێکی کوردی هاوچەرخە، لەسەر بابەتی ئەتنیکی و کولتووریی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و بەتایبەت کورد دەنوسێت. بەڕێز ئێزەدی، لە ساڵی ١٩٦٣ لە باوکێکی کوردی کرماشانی و دایکێکی بەلجیکی لەدایک بووە. بەشێکی زۆری گەنجێتیی خۆی لە عێراق، ئێران، ئەفغانستان و کۆریا بەسەربردووە، کاتێک دایک و باوکی دیپلۆماتکاری بەهۆی ئەرکیان، لە وڵاتێکەوە ڕۆیشتوون بۆ وڵاتێکی تر. ئێزەدی یەکێکە لە بەناوبانگترین مێژوونووسە بە ڕەگەز کوردە هاوچەرخەکان، لە ساڵی ١٩٧٦ لە زانکۆی ویلایەتی کانساس بڕوانامەی بەکالریۆسی لە مێژوو، زانستە سیاسییەکان و جوگرافیا بە دەستهێناوە. ئەشقی بۆ مێژوو و جوگرافیا وای لێکرد کە لە ساڵی ١٩٧٨، ماستەر لە جوگرافیا و ساڵی ١٩٧٩ ماستەر لە زانستی سیاسی و پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان لە زانکۆی سیراکیوز بەدەست بهێنێت. هەروەها، لە ساڵی ١٩٩٢، لە درێژەی خوێندنی باڵادا، لە زانکۆی کۆڵمبیا دکتۆرای لە زمان و شارستانیەتی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەدەست هێناوە.
ئیزەدی لە بەشی زمان و شارستانیەتی ڕۆژهەڵاتی نزیک لە زانکۆی هارڤارد وانەبێژیی کردووە. هەروەها، لە پەیمانگا جۆراوجۆرەکانی ئەمریکا و ئەوروپا وەک زانکۆی هارڤارد (١٩٩٠-١٩٩٥)، پەیمانگای سمیسسۆنیان (واشنتن، ١٩٩٦)، زانکۆی ئوپسالا، (سوید، ١٩٩٧)، زانکۆی بەرلینی ئازاد (ئەڵمانیا، ١٩٩٨)، زانکۆی فۆردهام (نیویۆرک، ١٩٩٨-٢٠٠٨)، زانکۆی پیس (٢٠٠١-٢٠١٦) و زانکۆی نیویۆرک بۆ تەکنەلۆجیا (١٩٩٧-ئێستا) وانەبێژیی کردووە.
هەروەها، ئیزەدی وەک پڕۆفیسور، لە زانکۆی فلۆریدا، وانەی خوێندن و مێژووی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست گوتووەتەوە. لە ساڵی ١٩٩٠ تاوەکوو ١٩٩٧ وانەی پەروەردەیی بە سوپای ئەمەریکا و ناتۆ لە ئەمریکا، ئەوروپا، ئاسیا، ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەفریقا گوتووەتەوە. سەرەڕای وانەبێژیی، دەربارەی پرسی کورد، لە بەردەم دوو لیژنەی کۆنگرێسی ئەمریکا گەواهی داوە و وەک ڕاوێژکاری ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوەیی لەژێر سەرۆکایەتی جۆرج دەبلیو بۆش خزمەتی کردووە. ئێزەدی بۆ پڕۆژە و لێکۆڵینەوەکانی، پێنج ساڵ هاوکاری دارایی لەلایەن بەخشینی نەتەوەیی بۆ زانستە مرۆییەکانی ئەمریکا پێبەخشراوە. هەروەها، بەشێوەیەکی بەردەوام، وەک ڕاوێژکار بۆ نەتەوە یەکگرتووەکان، ئاژانسی نەخشەکێشانی ئەمریکا و میدیای ئەمریکی و بیانی (بی بی سی، ڕۆیتەرز، ئەسۆشەیتد پرێس، گاردیان، لێ فیگارۆ، نیویۆرک تایمز، زە ئیکۆنۆمست، بەرنامەکانی هەواڵی تەلەڤزیۆن و ڕادیۆ، VOA، NPR، BBC ، DW و چەندین کەناڵی تر) کاری کردووە. هەروەها، نەخشەکانی کە لە وێبسایتی Gulf 2000 Project بڵاو دەکاتەوە، لە لایەن چەندین ئەتڵەس، نوسەر و میدیای جیهانی لە نێوانیاندا ناشناڵ جوگرافی بەکار هێنراوە.
نوسین:
• چەردەباسێک دەربارەی کوردان (١٩٩٢). ئەم کتێبە بۆ چەندین زمان وەرگێڕدراوە، کوردی (٢٠٠٧)، فەڕەنسی (١٩٩٨)، فارسی، تورکی (٢٠٠٤).
• وەرگێڕانی شەرفنامە بۆ زمانی ئینگلیزی (٢٠٠٥)
• ڕێبەرنامەی عێراق بۆ لەشکری ئەمریکا (٢٠٠٥) ١٩جار چاپ کراوەتەوە.
• ڕێبەرنامەی ئەفغانستان بۆ لەشکری ئەمریکا (٢٠٠٥) ٢١جار چاپ کراوەتەوە.
• ڕێبەرنامەی بەڵقان بۆ لەشکری ئەمریکا (٢٠٠٧) ٢١جار چاپ کراوەتەوە.
• لەگەڵ دەیان وتار و بە نوسینی پاژ لەسەر خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و کورد، بەشداری نوسینی چەندین کتێبی کردووە.
لینك له وێبسایتی ناوه‌خت:https://bit.ly/3OAksEH
لینك له تێلێگرام :
https://bit.ly/3a5pCd0
مێهرداد ئێزەدی
پێشەکی وەرگێڕ: دەشتی مەحمود
مێهرداد ئێزەدی، مێژووناس و نووسەرێکی کوردی هاوچەرخە، لەسەر بابەتی ئەتنیکی و کولتووریی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و بەتایبەت کورد دەنوسێت. بەڕێز ئێزەدی، لە ساڵی ١٩٦٣ لە باوکێکی کوردی کرماشانی و دایکێکی بەلجیکی لەدایک بووە. بەشێکی زۆری گەنجێتیی خۆی لە عێراق، ئێران، ئەفغانستان و کۆریا بەسەربردووە، کاتێک دایک و باوکی دیپلۆماتکاری بەهۆی ئەرکیان، لە وڵاتێکەوە ڕۆیشتوون بۆ وڵاتێکی تر. ئێزەدی یەکێکە لە بەناوبانگترین مێژوونووسە بە ڕەگەز کوردە هاوچەرخەکان، لە ساڵی ١٩٧٦ لە زانکۆی ویلایەتی کانساس بڕوانامەی بەکالریۆسی لە مێژوو، زانستە سیاسییەکان و جوگرافیا بە دەستهێناوە. ئەشقی بۆ مێژوو و جوگرافیا وای لێکرد کە لە ساڵی ١٩٧٨، ماستەر لە جوگرافیا و ساڵی ١٩٧٩ ماستەر لە زانستی سیاسی و پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان لە زانکۆی سیراکیوز بەدەست بهێنێت. هەروەها، لە ساڵی ١٩٩٢، لە درێژەی خوێندنی باڵادا، لە زانکۆی کۆڵمبیا دکتۆرای لە زمان و شارستانیەتی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەدەست هێناوە.
ئیزەدی لە بەشی زمان و شارستانیەتی ڕۆژهەڵاتی نزیک لە زانکۆی هارڤارد وانەبێژیی کردووە. هەروەها، لە پەیمانگا جۆراوجۆرەکانی ئەمریکا و ئەوروپا وەک زانکۆی هارڤارد (١٩٩٠-١٩٩٥)، پەیمانگای سمیسسۆنیان (واشنتن، ١٩٩٦)، زانکۆی ئوپسالا، (سوید، ١٩٩٧)، زانکۆی بەرلینی ئازاد (ئەڵمانیا، ١٩٩٨)، زانکۆی فۆردهام (نیویۆرک، ١٩٩٨-٢٠٠٨)، زانکۆی پیس (٢٠٠١-٢٠١٦) و زانکۆی نیویۆرک بۆ تەکنەلۆجیا (١٩٩٧-ئێستا) وانەبێژیی کردووە.
هەروەها، ئیزەدی وەک پڕۆفیسور، لە زانکۆی فلۆریدا، وانەی خوێندن و مێژووی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست گوتووەتەوە. لە ساڵی ١٩٩٠ تاوەکوو ١٩٩٧ وانەی پەروەردەیی بە سوپای ئەمەریکا و ناتۆ لە ئەمریکا، ئەوروپا، ئاسیا، ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەفریقا گوتووەتەوە. سەرەڕای وانەبێژیی، دەربارەی پرسی کورد، لە بەردەم دوو لیژنەی کۆنگرێسی ئەمریکا گەواهی داوە و وەک ڕاوێژکاری ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوەیی لەژێر سەرۆکایەتی جۆرج دەبلیو بۆش خزمەتی کردووە. ئێزەدی بۆ پڕۆژە و لێکۆڵینەوەکانی، پێنج ساڵ هاوکاری دارایی لەلایەن بەخشینی نەتەوەیی بۆ زانستە مرۆییەکانی ئەمریکا پێبەخشراوە. هەروەها، بەشێوەیەکی بەردەوام، وەک ڕاوێژکار بۆ نەتەوە یەکگرتووەکان، ئاژانسی نەخشەکێشانی ئەمریکا و میدیای ئەمریکی و بیانی (بی بی سی، ڕۆیتەرز، ئەسۆشەیتد پرێس، گاردیان، لێ فیگارۆ، نیویۆرک تایمز، زە ئیکۆنۆمست، بەرنامەکانی هەواڵی تەلەڤزیۆن و ڕادیۆ، VOA، NPR، BBC ، DW و چەندین کەناڵی تر) کاری کردووە. هەروەها، نەخشەکانی کە لە وێبسایتی Gulf 2000 Project بڵاو دەکاتەوە، لە لایەن چەندین ئەتڵەس، نوسەر و میدیای جیهانی لە نێوانیاندا ناشناڵ جوگرافی بەکار هێنراوە.
نوسین:
• چەردەباسێک دەربارەی کوردان (١٩٩٢). ئەم کتێبە بۆ چەندین زمان وەرگێڕدراوە، کوردی (٢٠٠٧)، فەڕەنسی (١٩٩٨)، فارسی، تورکی (٢٠٠٤).
• وەرگێڕانی شەرفنامە بۆ زمانی ئینگلیزی (٢٠٠٥)
• ڕێبەرنامەی عێراق بۆ لەشکری ئەمریکا (٢٠٠٥) ١٩جار چاپ کراوەتەوە.
• ڕێبەرنامەی ئەفغانستان بۆ لەشکری ئەمریکا (٢٠٠٥) ٢١جار چاپ کراوەتەوە.
• ڕێبەرنامەی بەڵقان بۆ لەشکری ئەمریکا (٢٠٠٧) ٢١جار چاپ کراوەتەوە.
• لەگەڵ دەیان وتار و بە نوسینی پاژ لەسەر خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و کورد، بەشداری نوسینی چەندین کتێبی کردووە.
لینك له وێبسایتی ناوه‌خت:https://bit.ly/3OAksEH
لینك له تێلێگرام :
https://bit.ly/3a5pCd0
Nawext
ناوه‌خت
ناوه‌ختنامه‌یه‌كی بیری ره‌خنه‌یی هاوچه‌رخه ناوه‌ندی غه‌زه‌لنووس ده‌ری ده‌كات.
The Last Barricade of Revolution: The Kurdish Resistance in the Iranian Revolution of 1979
Mansur Tayfuri
A revolution, as a political event and a truth procedure, is not itself the truth, but it opens up a space towards the possibility of another world. We can compare it to the emission of John the Baptiste who, though he was not Messiah himself, cried out in the desert: “Prepare the way for the coming of Messiah!”[1]. Any revolution forces us to encounter what we never expected to emerge. That is why a revolution always functions as a shock. According to Marxist classical definition, revolutions always act as the motor of history. However, looking back at the history of modern revolutions, it is more apt to follow Benjamin in characterizing the revolution as the "emergency brake" of history, a brake that stops the continuous and “predetermined” movement of time, and in this way, introduces a gap or an exception into the course of history.
Telegram link:
https://bit.ly/3bBe95e
Nawext link:
https://bit.ly/3y7qndj
Mansur Tayfuri
A revolution, as a political event and a truth procedure, is not itself the truth, but it opens up a space towards the possibility of another world. We can compare it to the emission of John the Baptiste who, though he was not Messiah himself, cried out in the desert: “Prepare the way for the coming of Messiah!”[1]. Any revolution forces us to encounter what we never expected to emerge. That is why a revolution always functions as a shock. According to Marxist classical definition, revolutions always act as the motor of history. However, looking back at the history of modern revolutions, it is more apt to follow Benjamin in characterizing the revolution as the "emergency brake" of history, a brake that stops the continuous and “predetermined” movement of time, and in this way, introduces a gap or an exception into the course of history.
Telegram link:
https://bit.ly/3bBe95e
Nawext link:
https://bit.ly/3y7qndj
Telegraph
The Last Barricade of Revolution: The Kurdish Resistance in the Iranian Revolution of 1979
Mansur Tayfuri A revolution, as a political event and a truth procedure, is not itself the truth, but it opens up a space towards the possibility of another world. We can compare it to the emission of John the Baptiste who, though he was not Messiah himself…
ڕەشۆکباوەڕی لەمەڕ هونەر
زەردەشت نورەدین
ئیبراهیم کاتێک بتەکانی شکاند، تەنیا چەند پەیکەرێکی نەشکاند، هەروەها تەنیا بە ڕووی فرەخوداییدا یاخی نەبوو و نەیبردە ژیڕ پرسیارەوە بەڵکو خودی وێنای خوداوەندی پەلوپۆ کرد. ئایین و هونەری لەیەکتری جیا کردەوە. وێنای ئیلاهی کەوڵکرد و لە جەستە دایماڵی، لەسەر زەوی و لەناو ژیانی خەڵکدا هەڵیگرت و لە ئاسمانەکاندا جێگیری کرد. خودا ناونشینی خۆی لەدەستدا و باڵانشین بوو. خودا بە فیعلی و بە جەستە لەناو ژیانی مرۆڤدا باری کرد و بوو بە چاودێرێک بەسەر ژیانییەوە. شکاندنی پەیکەری خوداکانی تر و هێشتنەوەی یەک خودا جگە لەوەی کافربوونە بە خوداکانی تر، ئەوا ئەو بیرۆکە ئیلحادییەی لەگەڵ خۆیدا هێنایە ناو ئاگایی مرۆڤەوە کە خوداکان بوونیان نییە، دەستکرد و ساختەی دەستی مرۆڤن: ئیدی ئەوە زۆر گرنگ نییە کە دەستکردەکە ماتریاڵی بێت یان بیرۆکەیی و زیهنی. ڕاستە ئیبراهیم لەو ڕێگەوە دەیەوێت پێگەی یەک خودا جێگر بکات بەڵام هاوکات پێگەی خودی خودایەتی و ئەو تاک خودایەش دەباتە ژێر پرسیارەوە. درێژکردنەوەی لۆژیکی ئیبراهیم تا دوا سنوری خۆی بە ئیلحاد کۆتایی دێت و بەشێوەیەکی ئەزموونیش ئەو ڕاستییە دەرکەوتووە.
لینکی وتارەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3ydNWRR
لینکی وتارەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3AjNEM0
زەردەشت نورەدین
ئیبراهیم کاتێک بتەکانی شکاند، تەنیا چەند پەیکەرێکی نەشکاند، هەروەها تەنیا بە ڕووی فرەخوداییدا یاخی نەبوو و نەیبردە ژیڕ پرسیارەوە بەڵکو خودی وێنای خوداوەندی پەلوپۆ کرد. ئایین و هونەری لەیەکتری جیا کردەوە. وێنای ئیلاهی کەوڵکرد و لە جەستە دایماڵی، لەسەر زەوی و لەناو ژیانی خەڵکدا هەڵیگرت و لە ئاسمانەکاندا جێگیری کرد. خودا ناونشینی خۆی لەدەستدا و باڵانشین بوو. خودا بە فیعلی و بە جەستە لەناو ژیانی مرۆڤدا باری کرد و بوو بە چاودێرێک بەسەر ژیانییەوە. شکاندنی پەیکەری خوداکانی تر و هێشتنەوەی یەک خودا جگە لەوەی کافربوونە بە خوداکانی تر، ئەوا ئەو بیرۆکە ئیلحادییەی لەگەڵ خۆیدا هێنایە ناو ئاگایی مرۆڤەوە کە خوداکان بوونیان نییە، دەستکرد و ساختەی دەستی مرۆڤن: ئیدی ئەوە زۆر گرنگ نییە کە دەستکردەکە ماتریاڵی بێت یان بیرۆکەیی و زیهنی. ڕاستە ئیبراهیم لەو ڕێگەوە دەیەوێت پێگەی یەک خودا جێگر بکات بەڵام هاوکات پێگەی خودی خودایەتی و ئەو تاک خودایەش دەباتە ژێر پرسیارەوە. درێژکردنەوەی لۆژیکی ئیبراهیم تا دوا سنوری خۆی بە ئیلحاد کۆتایی دێت و بەشێوەیەکی ئەزموونیش ئەو ڕاستییە دەرکەوتووە.
لینکی وتارەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3ydNWRR
لینکی وتارەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3AjNEM0
Telegraph
ڕەشۆکباوەڕی لەمەڕ هونەر
پرسی هونەر(ئەدەب) بۆ کورد پاژنەی ئاخیلە، بەبێ ڕەچەڵەکناسیی ناتوانین نامۆییەکەی تێبگەین. هونەر وەک نامۆیەک، وەک غەریبەیەک بەناو مێژووی کوردا دێت و دەچێت و ڕەبتێکی جەوهەری بە شێوە‌ژیانی کوردەوە نادۆزێتەوە؛ ناتوانێت ببێتە بەشێکی ناوەکی. وەکو تۆراوێکی دەرەکی…
شه‌ڕ، كاره‌سات و فه‌رامۆشی
مەنسوور تەیفووری
گه‌ڕان بۆ وێنه‌ی شه‌یتان، به ناچاری ده‌مانباته‌وه بۆ لای ئوستووره‌كان. وێنه یان مۆتیڤێكی (motive) هاوبه‌ش كه بتوانین له هه‌موو ئوستووره‌كاندا ده‌ستنیشانی بكه‌ین، وێنه‌ی باوكه. باوك وه‌ك سه‌رچاوه‌ی خولقاندن و كوشتنیش، وه‌ك كه‌سێك كه ده‌كوژێت و ده‌شكوژرێت، كه‌سێك كه قوربانی ده‌كرێ و قوربانیش ده‌كات. هه‌ندێ جار هۆی كوشتنه‌كه هۆیه‌كی به‌ڕواڵه‌ت ساكار و بێ‌ناوه‌رۆكه وه‌ك «هاروهاجی» منداڵان (حه‌ماسه‌ی خولقاندنی بابلی)، یان خه‌ونێكه خودا به منداڵێكی خۆیه‌وه دیویه‌تی (كرۆنووس)، به‌ڵام ئه‌م بیانووانه ته‌نیا بۆ شاردنه‌وه‌ی هۆی سه‌ره‌كییه: ئه‌گه‌رێك بۆ ده‌ركه‌وتنی گۆڕان و قه‌یران له زنجیره پله‌ی ده‌سه‌ڵاتدا؛ له هه‌موو نموونه‌یه‌كیشدا شه‌یتان یان شه‌ڕ لایه‌نێكی هه‌میشه‌یی هاوكێشه‌كانه. هه‌روه‌ها هه‌میشه باوك یان كه‌سێكی خه‌تاكار (شه‌یتان) سزا ده‌درێ. بۆنه‌ی سزادانیش بۆ هه‌میشه‌ییكردنه‌وه و دووپاتبوونه‌وه، زنجیره‌یه‌ك كۆد و دالی تایبه‌ت و سیسته‌مێكی بۆ داده‌مه‌زرێ كه ناوی بۆنه‌ی جێژنه. جێژنێك كه تێیدا قوربانییه‌ك (وه‌ك نموونه‌ی شه‌ڕ) بۆ خودایه‌ك قوربانی ده‌كرێ. له‌م سیستمه‌شدا ئه‌وه‌ی قوربانیی ده‌كرێ (خودا ـ ئینسان ـ مرۆڤ) له ناوه‌رۆكی تایبه‌ت و له چۆنێتیی تاكه‌كه‌سیی خۆی داده‌ماڵرێ و ده‌بێته هێمایه‌ك بۆ بۆنه‌ی جێژن. بابه‌تی قوربانیكراو چیدی نه تاكه و نه چۆنێتیی هه‌یه، ئه‌و مادام بۆته هێما، ژیانی ته‌نیا له نێو ئه‌و زنجیره ده‌لاله‌ت و كۆده‌دا مانا وه‌رده‌گرێ كه به پێی بۆنه‌ی قوربانی بۆی دیاریده‌كرێ، ئه‌گه‌ر ئه‌م نموونه بگشتێنین، ده‌توانین بڵێین له جیهانی ئوستووره‌ییدا بوونی شته‌كان بوونێكه به پێی چه‌شن (type) نه‌ك بەپێی چۆنیه‌تی، بوونێكه له ده‌ره‌وه‌ی سیسته‌می هێمایینه‌وه هیچ مانایه‌كی نییه و هاوكات ته‌نیا به پێی ده‌ور و كه‌ڵكی بۆ سیسته‌می هێمایین شوناس وه‌رده‌گرێ. ئه‌م ته‌فسیره بۆ شتی هێمایین، له ناخی خۆیدا، ئه‌گه‌ری قوربانیكردنی شتی به‌هێما‌كراو و به‌شتبوونی قوربانیی هه‌ڵگرتووه. هێمایین‌كردنه‌وه ته‌نیا تایبه‌ت نییه بۆ ئوستووره‌كان؛ به‌ستنه‌وه‌ی سه‌رچاوه‌ی شه‌ڕ به جووه‌كانه‌وه لای نازیه‌كان، گه‌ڕاندنه‌وه‌ی سه‌رچاوه‌ی شه‌ڕ بۆ كورده‌كان لای به‌عس و ... كاركردنه به‌م سیسته‌مه هێمایینه و ئاماده‌كردنی هه‌موو شتێكه بۆ قوربانیكران.
کۆی وتارەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3cEX4Ih
کۆی وتارەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3cDzn2X
مەنسوور تەیفووری
گه‌ڕان بۆ وێنه‌ی شه‌یتان، به ناچاری ده‌مانباته‌وه بۆ لای ئوستووره‌كان. وێنه یان مۆتیڤێكی (motive) هاوبه‌ش كه بتوانین له هه‌موو ئوستووره‌كاندا ده‌ستنیشانی بكه‌ین، وێنه‌ی باوكه. باوك وه‌ك سه‌رچاوه‌ی خولقاندن و كوشتنیش، وه‌ك كه‌سێك كه ده‌كوژێت و ده‌شكوژرێت، كه‌سێك كه قوربانی ده‌كرێ و قوربانیش ده‌كات. هه‌ندێ جار هۆی كوشتنه‌كه هۆیه‌كی به‌ڕواڵه‌ت ساكار و بێ‌ناوه‌رۆكه وه‌ك «هاروهاجی» منداڵان (حه‌ماسه‌ی خولقاندنی بابلی)، یان خه‌ونێكه خودا به منداڵێكی خۆیه‌وه دیویه‌تی (كرۆنووس)، به‌ڵام ئه‌م بیانووانه ته‌نیا بۆ شاردنه‌وه‌ی هۆی سه‌ره‌كییه: ئه‌گه‌رێك بۆ ده‌ركه‌وتنی گۆڕان و قه‌یران له زنجیره پله‌ی ده‌سه‌ڵاتدا؛ له هه‌موو نموونه‌یه‌كیشدا شه‌یتان یان شه‌ڕ لایه‌نێكی هه‌میشه‌یی هاوكێشه‌كانه. هه‌روه‌ها هه‌میشه باوك یان كه‌سێكی خه‌تاكار (شه‌یتان) سزا ده‌درێ. بۆنه‌ی سزادانیش بۆ هه‌میشه‌ییكردنه‌وه و دووپاتبوونه‌وه، زنجیره‌یه‌ك كۆد و دالی تایبه‌ت و سیسته‌مێكی بۆ داده‌مه‌زرێ كه ناوی بۆنه‌ی جێژنه. جێژنێك كه تێیدا قوربانییه‌ك (وه‌ك نموونه‌ی شه‌ڕ) بۆ خودایه‌ك قوربانی ده‌كرێ. له‌م سیستمه‌شدا ئه‌وه‌ی قوربانیی ده‌كرێ (خودا ـ ئینسان ـ مرۆڤ) له ناوه‌رۆكی تایبه‌ت و له چۆنێتیی تاكه‌كه‌سیی خۆی داده‌ماڵرێ و ده‌بێته هێمایه‌ك بۆ بۆنه‌ی جێژن. بابه‌تی قوربانیكراو چیدی نه تاكه و نه چۆنێتیی هه‌یه، ئه‌و مادام بۆته هێما، ژیانی ته‌نیا له نێو ئه‌و زنجیره ده‌لاله‌ت و كۆده‌دا مانا وه‌رده‌گرێ كه به پێی بۆنه‌ی قوربانی بۆی دیاریده‌كرێ، ئه‌گه‌ر ئه‌م نموونه بگشتێنین، ده‌توانین بڵێین له جیهانی ئوستووره‌ییدا بوونی شته‌كان بوونێكه به پێی چه‌شن (type) نه‌ك بەپێی چۆنیه‌تی، بوونێكه له ده‌ره‌وه‌ی سیسته‌می هێمایینه‌وه هیچ مانایه‌كی نییه و هاوكات ته‌نیا به پێی ده‌ور و كه‌ڵكی بۆ سیسته‌می هێمایین شوناس وه‌رده‌گرێ. ئه‌م ته‌فسیره بۆ شتی هێمایین، له ناخی خۆیدا، ئه‌گه‌ری قوربانیكردنی شتی به‌هێما‌كراو و به‌شتبوونی قوربانیی هه‌ڵگرتووه. هێمایین‌كردنه‌وه ته‌نیا تایبه‌ت نییه بۆ ئوستووره‌كان؛ به‌ستنه‌وه‌ی سه‌رچاوه‌ی شه‌ڕ به جووه‌كانه‌وه لای نازیه‌كان، گه‌ڕاندنه‌وه‌ی سه‌رچاوه‌ی شه‌ڕ بۆ كورده‌كان لای به‌عس و ... كاركردنه به‌م سیسته‌مه هێمایینه و ئاماده‌كردنی هه‌موو شتێكه بۆ قوربانیكران.
کۆی وتارەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3cEX4Ih
کۆی وتارەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3cDzn2X
Telegraph
شه‌ڕ، كاره‌سات و فه‌رامۆشی
یه‌كێك له‌و ئایدیا و سیمایانه‌ی كه كاتی ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه یان بیركردنه‌وه له كاره‌ساتێك ده‌موده‌ست و خێرا، عه‌قڵ و زمان وه‌ك سه‌رچاوه و هۆیه‌ك بۆ كاره‌سات ده‌ستنیشانی بكه‌ن، ئایدیا و سیمای شه‌ڕ یان شەیتانە .(evil) ئه‌م گه‌ڕانه‌وه‌یه، واته به‌ستنه‌وه‌ی كاره‌سات…
شیعری نوێ: فێستیڤاڵی گەلاوێژ وەک بیانوویەک
بڵند ئێزەدی
شیعری نوێی ئێمە و ڕۆژئاواش، ڕوونە کە خۆی دەرباز کردووە لە خۆبەستنەوە بە کێش و سەروای کلاسیکەوە؛ بەڵام بەرئەنجامی ئەم خۆڕزگارکردنەش تەنیا باشییەکانیشی نییە، بەڵکوو مەترسییەکانیشییەتی. مەترسییەک کە لە باشووردا، بەتایبەت لەم ١٠ ساڵەی ڕابردوودا، زۆر بە زەقیی درکی پێدەکرێت، مەترسیی درووستبوونی جۆرێک لە تاسەیە بۆ شیعر‌نووسی. دونیای ئێمە لە پاش ڕەهەندییەکانەوە، دونیایەکە تێیدا نووسین تێیدا دەبێتە جۆرێک لە ژێستی نووسەربوون. بەدیاریکراوی، پاش زەمەنی گۆڤاری ڕەهەند، پاش لەدایکبوونی گۆڤارێکی گرنگ لە مێژووی ئیمەدا، کە چاوەڕوان دەکرا نووسین بەو چەشنەی کە دەبێت هەبێت، جیدیی تر ببێتەوە، بەڵام ئەدەبی ئێمە، خۆی لەم جیدییتە دوورخستەوە. دونیای ئێمە، کە تێیدا ئەدەب و بەتایبەتی شیعر، چیدی بوو بە کاڵایەک، شتێک کە تۆ ئاسان دەستت پێی بگات؛ بەدەر لە چەشتنی ئازار و تەیکردنی ڕێیەکی سەخت. ئەم مەترسییە، مەترسیی شێواوی چییەتی شیعر درووست دەکات. لە دونیایەکدا تەکنەلۆجیا فۆڕمێکی ڕووکەشییانە دەبەخشێت بە هەموو کایەیەک، زۆر ئاسان شیعر بەشێک دەبێت لەم ڕووکەشگەراییە. شیعر دەبێت بە هەر شتێک کە هەر کەسێک بیەوێت. شیعر دەبێتە پاشکۆی هەر شتێک کە بگووترێ و لە کۆتاییشدا نا‌شیعر بێت. لەم کاتەدا فەزای ڕۆشنبیریی لە دونیای ئێمەدا، ناتوانێت خودی جیدییەتیی دەقێک و ناجیدییەتیی دەقێک ناتوانێت جودا بکاتەوە. لێرەشەوە کێشە یەک لەدوای یەکەکانی دیکە دێن، کێشەی ڕیتمی شیعری، فۆڕمی شیعری، ناوەڕۆکی شیعری، ئیستیعارە و مێتافۆڕ.
لینکی وتارەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3zyiIHc
لینکی وتارەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3PQGXWf
بڵند ئێزەدی
شیعری نوێی ئێمە و ڕۆژئاواش، ڕوونە کە خۆی دەرباز کردووە لە خۆبەستنەوە بە کێش و سەروای کلاسیکەوە؛ بەڵام بەرئەنجامی ئەم خۆڕزگارکردنەش تەنیا باشییەکانیشی نییە، بەڵکوو مەترسییەکانیشییەتی. مەترسییەک کە لە باشووردا، بەتایبەت لەم ١٠ ساڵەی ڕابردوودا، زۆر بە زەقیی درکی پێدەکرێت، مەترسیی درووستبوونی جۆرێک لە تاسەیە بۆ شیعر‌نووسی. دونیای ئێمە لە پاش ڕەهەندییەکانەوە، دونیایەکە تێیدا نووسین تێیدا دەبێتە جۆرێک لە ژێستی نووسەربوون. بەدیاریکراوی، پاش زەمەنی گۆڤاری ڕەهەند، پاش لەدایکبوونی گۆڤارێکی گرنگ لە مێژووی ئیمەدا، کە چاوەڕوان دەکرا نووسین بەو چەشنەی کە دەبێت هەبێت، جیدیی تر ببێتەوە، بەڵام ئەدەبی ئێمە، خۆی لەم جیدییتە دوورخستەوە. دونیای ئێمە، کە تێیدا ئەدەب و بەتایبەتی شیعر، چیدی بوو بە کاڵایەک، شتێک کە تۆ ئاسان دەستت پێی بگات؛ بەدەر لە چەشتنی ئازار و تەیکردنی ڕێیەکی سەخت. ئەم مەترسییە، مەترسیی شێواوی چییەتی شیعر درووست دەکات. لە دونیایەکدا تەکنەلۆجیا فۆڕمێکی ڕووکەشییانە دەبەخشێت بە هەموو کایەیەک، زۆر ئاسان شیعر بەشێک دەبێت لەم ڕووکەشگەراییە. شیعر دەبێت بە هەر شتێک کە هەر کەسێک بیەوێت. شیعر دەبێتە پاشکۆی هەر شتێک کە بگووترێ و لە کۆتاییشدا نا‌شیعر بێت. لەم کاتەدا فەزای ڕۆشنبیریی لە دونیای ئێمەدا، ناتوانێت خودی جیدییەتیی دەقێک و ناجیدییەتیی دەقێک ناتوانێت جودا بکاتەوە. لێرەشەوە کێشە یەک لەدوای یەکەکانی دیکە دێن، کێشەی ڕیتمی شیعری، فۆڕمی شیعری، ناوەڕۆکی شیعری، ئیستیعارە و مێتافۆڕ.
لینکی وتارەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3zyiIHc
لینکی وتارەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3PQGXWf
Telegraph
شیعری نوێ: فێستیڤاڵی گەلاوێژ وەک بیانوویەک
سەرەتا پێش باسکردنی هەر شتێک لەبارەی گەلاوێژ و شاعیرانی لیژنەی هەڵبژاردنی شیعرەکانەوە و سەرنجدان لەبارەی ١٠ شیعرەکەی کۆتاییەوە، پێم خۆشە سەرنجێکی گشتیی لەبارەی نەریتی ڕەخنە و ڕۆچوونە نێو دەقەکانەوە بدەم. ڕوونە کە یەکێک لە کێشە سەرەکییەکانی کایەی ڕۆشنبیریی…
مرۆڤایەتى و خواردن
ژاک دێریدا
ژۆرژ باتاى لە كتێبى تیۆرى ئاییندا لە وەسفكردنى دۆخێكى ئیمانانسیى نا-مرۆیى ئاژەڵى ڕاوكەر و ئاژەڵى ڕاوكراوەوە دەست پێ دەكات. بە بڕواى ئەو بەر لە دروستبوونى قۆناغى مرۆیى، واتە بەر لەوەى جیهان بۆ سوبێكت-ئوبێكت دابەش ببێت، بوونەوەران لە دۆخێكى ناونشینییدا ژیاون كە نەیانتوانیووە خۆیان لە یەكتر و لە جیهان جودا بكەنەوە، هیچ مەودایەك لە نێوان گیانەوەران، سروشت و جیهاندا نەبووە؛ هەمووان لەنێو یەك ئاودا بوون كە هیچ كەسێك پاشاى دەریاكانى نەبووە: «ئه‌وه گرنگ نییه ئه‌گه‌ر هه‌ڵۆ مریشك ڕاوبكات و به‌ته‌واوی و به‌ڕوونی له خۆی بۆ جیانه‌كرێته‌وه، به‌و جۆره‌ی كه ئێمه شتێك له خۆمان جیاده‌كه‌ینه‌وه. جیاكردنه‌وه پێویستی به مه‌زه‌نده‌كردنی شت [ئوبێكت] هه‌یه وه‌ك شت. به‌بێ مه‌زه‌نده‌كردنی شت/ئوبێكت جیاوازییه‌ك نییه شایه‌نی لێتێگه‌یشتن بێت. ئه‌و ئاژه‌ڵه‌ی كه ئاژه‌ڵێكی تر ڕاوی ده‌كات، هێشتا شت/ئوبێكت نییه. له‌نێوان ئاژه‌ڵی ڕاوكه‌ر و ئاژه‌ڵی ڕاوكراودا هیچ په‌یوه‌ندیییه‌كی پاشكۆیه‌تی، له جۆری ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌ی كه ئوبێكتێك یان شتێك به مرۆڤه‌وه ده‌به‌ستێته‌وه، كه خۆی ڕه‌تى ده‌كاته‌وه وه‌ك شت بیری لێ بكاته‌وه، بوونی نییه». شێر پاشاى دارستان نییە، ئەم سیفەتە مرۆڤ بە گوێرەى نەریتى خۆى پێى بەخشیووە، دەنا لە سەتحە ئیمانانسەكەدا بۆ خودى شێر و گیاندارانى تر هیچ مانایەكى نییە. بێگومان بەورێك لە زێبرایەك بەهێزترە، بەڵام ئەم جیاوازییە هێزەكییە نەگۆڕاوە بۆ باڵایەتییەكى چۆنییەتیی سوبێكتێك بەسەر ئوبێكتێكدا.
دەتوانن لەم بەستەرانەی خوارەوەدا، گفتوگۆیەک لەگەڵ ژاک دێریدا بەناوی سنوورەکانی هەرسکردن بە وەرگێڕانی هاوار محەمەد، هەروەها وتارێکی هاوار محەمەدیش لەبارەی چاوپێکەوتنەکە، بخوێننەوە:
لینکی وتارەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3oCgfoG
لینکی وتارەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3vr9NEZ
ژاک دێریدا
ژۆرژ باتاى لە كتێبى تیۆرى ئاییندا لە وەسفكردنى دۆخێكى ئیمانانسیى نا-مرۆیى ئاژەڵى ڕاوكەر و ئاژەڵى ڕاوكراوەوە دەست پێ دەكات. بە بڕواى ئەو بەر لە دروستبوونى قۆناغى مرۆیى، واتە بەر لەوەى جیهان بۆ سوبێكت-ئوبێكت دابەش ببێت، بوونەوەران لە دۆخێكى ناونشینییدا ژیاون كە نەیانتوانیووە خۆیان لە یەكتر و لە جیهان جودا بكەنەوە، هیچ مەودایەك لە نێوان گیانەوەران، سروشت و جیهاندا نەبووە؛ هەمووان لەنێو یەك ئاودا بوون كە هیچ كەسێك پاشاى دەریاكانى نەبووە: «ئه‌وه گرنگ نییه ئه‌گه‌ر هه‌ڵۆ مریشك ڕاوبكات و به‌ته‌واوی و به‌ڕوونی له خۆی بۆ جیانه‌كرێته‌وه، به‌و جۆره‌ی كه ئێمه شتێك له خۆمان جیاده‌كه‌ینه‌وه. جیاكردنه‌وه پێویستی به مه‌زه‌نده‌كردنی شت [ئوبێكت] هه‌یه وه‌ك شت. به‌بێ مه‌زه‌نده‌كردنی شت/ئوبێكت جیاوازییه‌ك نییه شایه‌نی لێتێگه‌یشتن بێت. ئه‌و ئاژه‌ڵه‌ی كه ئاژه‌ڵێكی تر ڕاوی ده‌كات، هێشتا شت/ئوبێكت نییه. له‌نێوان ئاژه‌ڵی ڕاوكه‌ر و ئاژه‌ڵی ڕاوكراودا هیچ په‌یوه‌ندیییه‌كی پاشكۆیه‌تی، له جۆری ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌ی كه ئوبێكتێك یان شتێك به مرۆڤه‌وه ده‌به‌ستێته‌وه، كه خۆی ڕه‌تى ده‌كاته‌وه وه‌ك شت بیری لێ بكاته‌وه، بوونی نییه». شێر پاشاى دارستان نییە، ئەم سیفەتە مرۆڤ بە گوێرەى نەریتى خۆى پێى بەخشیووە، دەنا لە سەتحە ئیمانانسەكەدا بۆ خودى شێر و گیاندارانى تر هیچ مانایەكى نییە. بێگومان بەورێك لە زێبرایەك بەهێزترە، بەڵام ئەم جیاوازییە هێزەكییە نەگۆڕاوە بۆ باڵایەتییەكى چۆنییەتیی سوبێكتێك بەسەر ئوبێكتێكدا.
دەتوانن لەم بەستەرانەی خوارەوەدا، گفتوگۆیەک لەگەڵ ژاک دێریدا بەناوی سنوورەکانی هەرسکردن بە وەرگێڕانی هاوار محەمەد، هەروەها وتارێکی هاوار محەمەدیش لەبارەی چاوپێکەوتنەکە، بخوێننەوە:
لینکی وتارەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3oCgfoG
لینکی وتارەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3vr9NEZ
Telegraph
مرۆڤایەتی و خواردن
دوو بەرهەم I سنوورەكانى هەرسكردن گفتوگۆ لەگەڵ ژاك دێریدا لە ئەڵمانییەوە: هاوار محەمەد كاتێك ئێمە لە سەرەتاكانى 1990ـەكاندا كارمان لەسەر كتێبى وەك ڕاسۆ[1]یەك هێلكەكان قووت بدات: وتارێك دەربارەى مالیخولیا و مرۆڤخۆرى As a Weasel Sucks Eggs: An Essay on…
ڕۆمانگەرایی بەرانبەر بە یەکگەرایی
زەردەشت نورەدین
لۆکاچ لە تیۆری ڕۆماندا، پەیوەندیی ڕۆمان لەگەڵ داستان و تراژیدیدا ڕوون دەکاتەوە. داستان ژانرێکە کە هاوئاهەنگی گیان و جیهان تێیدا چەقە و هاووێنە دەبن، جیهان لە گیاندا خۆی دەبینێتەوە و گیان لە جیهاندا. لە نێوان مرۆڤ(گیان) و جیهاندا لە نێوان ناوەوە و دەرەوە هێشتا ترازان ڕووی نەداوە. ناوکی مرۆڤ سەرەڕای سەركێشییەکان، قارەمانێتییەکان و ململانێکان هێشتا بە جیهانەوە نەقرتاوە. قەلەقی کاتیی هەیە بەڵام نیگەرانی بەردەوام لەئارادا نییە. مانا و بەها بوونیان هەیە و شاراوە نین؛ مرۆڤ بێنێوانگر دەستەوملانیانە. لۆکاچ داستان بە ئەدەبیاتی سەردەمی منداڵی و لاوی مرۆڤ ناوزەد دەکات. لە بەرانبەردا تراژیدیا بە جەوهەری تەنیایی ڕووت و ڕەتکردنەوەی تەواوەتی ژیان دادەنێت کە گوزارشتە لە مەرگ‌ئاگایی مرۆڤ لەمەڕ ژیان. بۆ لۆکاچ ڕۆمان دەکەوێتە نێوان داستان و تراژیدیایەوە و ڕۆمان بە ئەدەبیاتی سەردەمی هەراشی مرۆڤ دادەنێت. «ڕۆمان داستانی ئەو سەردەمەیە کە سەرجەمێتیی فراوانی ژیان تێیدا بێنێوانگر ناخرێتە ڕوو، ئەو سەردەمەیە کە حزوری بەردەوامی مانا بۆی بووە بە پرس بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا بەگوێرەی سەرجەمێتی بیردەکاتەوە.»
لینکی وتارەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3q1nvuX
لینکی وتارەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3RaLzYb
زەردەشت نورەدین
لۆکاچ لە تیۆری ڕۆماندا، پەیوەندیی ڕۆمان لەگەڵ داستان و تراژیدیدا ڕوون دەکاتەوە. داستان ژانرێکە کە هاوئاهەنگی گیان و جیهان تێیدا چەقە و هاووێنە دەبن، جیهان لە گیاندا خۆی دەبینێتەوە و گیان لە جیهاندا. لە نێوان مرۆڤ(گیان) و جیهاندا لە نێوان ناوەوە و دەرەوە هێشتا ترازان ڕووی نەداوە. ناوکی مرۆڤ سەرەڕای سەركێشییەکان، قارەمانێتییەکان و ململانێکان هێشتا بە جیهانەوە نەقرتاوە. قەلەقی کاتیی هەیە بەڵام نیگەرانی بەردەوام لەئارادا نییە. مانا و بەها بوونیان هەیە و شاراوە نین؛ مرۆڤ بێنێوانگر دەستەوملانیانە. لۆکاچ داستان بە ئەدەبیاتی سەردەمی منداڵی و لاوی مرۆڤ ناوزەد دەکات. لە بەرانبەردا تراژیدیا بە جەوهەری تەنیایی ڕووت و ڕەتکردنەوەی تەواوەتی ژیان دادەنێت کە گوزارشتە لە مەرگ‌ئاگایی مرۆڤ لەمەڕ ژیان. بۆ لۆکاچ ڕۆمان دەکەوێتە نێوان داستان و تراژیدیایەوە و ڕۆمان بە ئەدەبیاتی سەردەمی هەراشی مرۆڤ دادەنێت. «ڕۆمان داستانی ئەو سەردەمەیە کە سەرجەمێتیی فراوانی ژیان تێیدا بێنێوانگر ناخرێتە ڕوو، ئەو سەردەمەیە کە حزوری بەردەوامی مانا بۆی بووە بە پرس بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا بەگوێرەی سەرجەمێتی بیردەکاتەوە.»
لینکی وتارەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3q1nvuX
لینکی وتارەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3RaLzYb
nawext
ڕۆمانگەرایی بەرانبەر بە یەکگەرایی
زەردەشت نورەدین
لەبارەی ئیمکانەکانی بوونەوە
بڵند ئێزەدی
لای کۆندێرا، مەرگی ڕۆمان مەرگێکی یەکپارچە نییە لە زەمەنێکی نێو مێژووی مرۆڤدا، مەرگێک نییە وەک کۆتاییهاتن بە ڕۆمانس وەک ژانرایەکی ئەدەبی، یاخوود داستان، بەڵکوو مەرگێکە دەمیکە لەناو مێژوودا دەستی پێکردووە. مەرگی ڕۆمانیش لای کۆندیرا ئەو کاتەیە ڕۆمان بار دەکرێت لە ئایدۆلۆژیا. کۆندێرا خۆی لە شوێنێکدا ئاماژە بە ڕۆمانەکانی سەردەمی یەکێتیی سۆڤییەت دەدات کە دەکەونە ئەودیو مێژووی ڕۆمانەوە، چونکە سەر بە نەریتی کۆڵینەوەی بوون نین کە لای کۆندێرا ڕۆمان لە هەر فۆڕم و ژانرایەکی تری ئەدەبیی جودا دەکاتەوە. بۆ خودی کۆندێرا خۆی، ڕۆمان میدیۆمێکی بیرکردنەوەیە لە سەردەمی مۆدێرندا، وەک چۆن فەلسەفە، سۆسیۆلۆژیا و دەروونشیکاری، میدیۆمی بیرکردنەوەن. بەم مانایە بۆ کۆندێرا ڕۆمان کەرەستە و پێداویستی تایبەتی خۆی هەیە کە تەنها بۆ ڕۆمان دەست دەخەن. لای کۆندێرا گەر ڕۆمانیک پرسیار قووت نەکاتەوە، گەر کێشە بۆ واقع درووست نەکات، دەکەوێتە ئەودیو میژووی ڕۆمانەوە، کە هاوکات یەکسانیشە بە مەرگی ڕۆمان. ئەو خۆی لە شوێنێکدا دەبێژێت: "ڕۆمان هیچ شتێک ڕاناگەیەنێت؛ ڕۆمان دەپشکنێت و پرسیار قوت دەکاتەوە".
لینکی وتارەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3RJKg2Q
لینکی وتارەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3qCS36J
بڵند ئێزەدی
لای کۆندێرا، مەرگی ڕۆمان مەرگێکی یەکپارچە نییە لە زەمەنێکی نێو مێژووی مرۆڤدا، مەرگێک نییە وەک کۆتاییهاتن بە ڕۆمانس وەک ژانرایەکی ئەدەبی، یاخوود داستان، بەڵکوو مەرگێکە دەمیکە لەناو مێژوودا دەستی پێکردووە. مەرگی ڕۆمانیش لای کۆندیرا ئەو کاتەیە ڕۆمان بار دەکرێت لە ئایدۆلۆژیا. کۆندێرا خۆی لە شوێنێکدا ئاماژە بە ڕۆمانەکانی سەردەمی یەکێتیی سۆڤییەت دەدات کە دەکەونە ئەودیو مێژووی ڕۆمانەوە، چونکە سەر بە نەریتی کۆڵینەوەی بوون نین کە لای کۆندێرا ڕۆمان لە هەر فۆڕم و ژانرایەکی تری ئەدەبیی جودا دەکاتەوە. بۆ خودی کۆندێرا خۆی، ڕۆمان میدیۆمێکی بیرکردنەوەیە لە سەردەمی مۆدێرندا، وەک چۆن فەلسەفە، سۆسیۆلۆژیا و دەروونشیکاری، میدیۆمی بیرکردنەوەن. بەم مانایە بۆ کۆندێرا ڕۆمان کەرەستە و پێداویستی تایبەتی خۆی هەیە کە تەنها بۆ ڕۆمان دەست دەخەن. لای کۆندێرا گەر ڕۆمانیک پرسیار قووت نەکاتەوە، گەر کێشە بۆ واقع درووست نەکات، دەکەوێتە ئەودیو میژووی ڕۆمانەوە، کە هاوکات یەکسانیشە بە مەرگی ڕۆمان. ئەو خۆی لە شوێنێکدا دەبێژێت: "ڕۆمان هیچ شتێک ڕاناگەیەنێت؛ ڕۆمان دەپشکنێت و پرسیار قوت دەکاتەوە".
لینکی وتارەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3RJKg2Q
لینکی وتارەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3qCS36J
Telegraph
لەبارەی ئیمکانەکانی بوونەوە
ئیدمۆند هۆسرێڵ، فەیلەسووف و ماتماتیکزانی ئەڵمانیی سەدەی بیستەم، لە زنجیرە کۆڕێکیدا لە دەوروبەری ساڵانی ١٩٣٥ـدا، قەیرانێکی دونیای مۆدێرن دەخاتە ڕوو، قەیرانەکە بە بڕوای هۆسرێل (کە لە پاشتردا بوو بە بنەمای ڕەخنەکاریی بەشێک لە بیریارانی سەدەی بیستەم لەبارەی…
ڕەخنەی ئایدۆلۆژیای باڵاپۆشی
چاوپێکەوتن لەگەڵ شەهلا فایەق
وەرگێڕانی زەردەشت نورەدین
لە ئاستە قوڵەکانی هەموو کەلتوورە باوکسالارەکاندا وێنەی دوانەی سۆزانی و دایک هەڵکۆڵراوە. لەلای هەموو ئەوانە دایک لە چوارچێوەی خێزاندا پێگەیەکی بەرزی هەیە. بەڵام ژنی ئازاد بە سۆزانی یەکسان دەکرێت و ئازادیی سێکسی بە لەشفڕۆشی دادەنرێت. هەموو کەلتوورە باوکسالارەکان ئەوەی کە ژن خاوەنی جەستەی خۆی بێت بە شتێکی خراپی دەزانن. ئیسلامییەکانیش هەمان ڕوانگە بڵاودەکەنەوە تاوەکو نەزم و ڕژێمی کۆنەپەرستی خۆیان بەسەر کۆمەڵگادا بسەپێنن؛ ئەو نەزم و ڕژێمەی کە گوایە خودا پێشوەختە پێگەی ژن و پیاوی دیاریکردوە. لە ڕوانگەی ئیسلامییەوە ئەم نەزم و ڕژێمە دەبێت لە هەموو پانتاییەکانی ژیاندا پیادەبکرێت تاوەکو تۆتالیتاریزمێک بەناوی خوداوە دامەزرێت. هیرارشی سێکسواڵیتە بڕبڕەی ڕژێمی ملکەچییە و ئیسلامییەکان خوازیاری ڕژێمی لەو جۆرەن.
لینکی چاوپێکەوتنەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3R0vh3q
لینکی چاوپێکەوتنەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3DNpE5N
چاوپێکەوتن لەگەڵ شەهلا فایەق
وەرگێڕانی زەردەشت نورەدین
لە ئاستە قوڵەکانی هەموو کەلتوورە باوکسالارەکاندا وێنەی دوانەی سۆزانی و دایک هەڵکۆڵراوە. لەلای هەموو ئەوانە دایک لە چوارچێوەی خێزاندا پێگەیەکی بەرزی هەیە. بەڵام ژنی ئازاد بە سۆزانی یەکسان دەکرێت و ئازادیی سێکسی بە لەشفڕۆشی دادەنرێت. هەموو کەلتوورە باوکسالارەکان ئەوەی کە ژن خاوەنی جەستەی خۆی بێت بە شتێکی خراپی دەزانن. ئیسلامییەکانیش هەمان ڕوانگە بڵاودەکەنەوە تاوەکو نەزم و ڕژێمی کۆنەپەرستی خۆیان بەسەر کۆمەڵگادا بسەپێنن؛ ئەو نەزم و ڕژێمەی کە گوایە خودا پێشوەختە پێگەی ژن و پیاوی دیاریکردوە. لە ڕوانگەی ئیسلامییەوە ئەم نەزم و ڕژێمە دەبێت لە هەموو پانتاییەکانی ژیاندا پیادەبکرێت تاوەکو تۆتالیتاریزمێک بەناوی خوداوە دامەزرێت. هیرارشی سێکسواڵیتە بڕبڕەی ڕژێمی ملکەچییە و ئیسلامییەکان خوازیاری ڕژێمی لەو جۆرەن.
لینکی چاوپێکەوتنەکە لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3R0vh3q
لینکی چاوپێکەوتنەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3DNpE5N
Telegraph
ڕەخنەی ئایدۆلۆژیای باڵاپۆشی
وەرگێڕانی: زەردەشت نورەدین پێشەکی وەرگێڕ پەیوەندیی کورد بە ئوستوورە و ئایینەوە جیاوازە لە هەر گەلێکی تر. ئەمە بۆ هەندێ گەلی تریش ڕاستە کە بە ئەندازەی دێرینییان، خاوەنی ڕوانگەی خۆداهێنن بۆ پرسی ژیان، جیهان، گیان، مردن، بووژانەوەی پاش مردن و ... هتد. لەوانە…
مانیفیست فمنیست
پروا زارع , رضا صالحی نیا
نظام پدرسالار، اساس جامعه ای است که آخوندها در ایران و در حالت کلی, ملاها در سراسر خاورمیانه یکی از تاریخی ترین مبادله های اقتصادی-فرهنگی را بر آن بنیان گذاشته اند و از هجوم مدرنیته سرمایه داری محفوظ اش داشته اند. تنها مبادله ای که ملاها برای آن رسما پول می گیرند, دلالی جهت فروش دختری به یک مرد از طرف پدر است. از برکردن ورد چند خطی ملاها کار ساده ایست اما تا به امروز آن را با قدرت در انحصار خودشان حفظ کرده اند. شاید یک متفکر معتدل دینی در رسانه ها به راحتی بتواند حجاب اجباری در ایران را نکوهش و در مقایسه با دیگر کشورهای اسلامی آن را بدعت و غیر شرعی جلوه دهد. اما این بسیار معنادار است که همین رسانه ها به سراغ سوال های ریشه ای تر نمی روند. آنها از همین میانه روهای دینی نمی پرسند که چرا رابطه زن و مرد در تمام کشورهای اسلامی زمانی رسمیت و شرعیت می یابد که دستمزد ملا پرداخت شود. ملاها حتی در کشورهای سکولار اسلامی هم تنها دلال اصلی معامله زنان هستند. در حقیقت آخوندهای ایران چه آگاهانه و چه ناخودآگاهانه درصدد حفظ نوعی معامله فرهنگی-اقتصادی هستند که یکی از دلایل بنیادین توجیه وجود و حضورشان در جامعه است. حقوق ماهانه امام جمعه ها در ایران وابسته به نظام آخوندی حاکم بر کشور است. اما آنها از ده ها قرن پیش بدون اینکه سهم چندانی در قدرت داشته باشند, یک منبع درآمد ثابت از یک معامله مقدس داشته اند.
لینک مقالە در وبسایت ناوخت:
https://bit.ly/3dEb31V
لینک مقالە در تلگرام:
https://bit.ly/3dFw6kr
پروا زارع , رضا صالحی نیا
نظام پدرسالار، اساس جامعه ای است که آخوندها در ایران و در حالت کلی, ملاها در سراسر خاورمیانه یکی از تاریخی ترین مبادله های اقتصادی-فرهنگی را بر آن بنیان گذاشته اند و از هجوم مدرنیته سرمایه داری محفوظ اش داشته اند. تنها مبادله ای که ملاها برای آن رسما پول می گیرند, دلالی جهت فروش دختری به یک مرد از طرف پدر است. از برکردن ورد چند خطی ملاها کار ساده ایست اما تا به امروز آن را با قدرت در انحصار خودشان حفظ کرده اند. شاید یک متفکر معتدل دینی در رسانه ها به راحتی بتواند حجاب اجباری در ایران را نکوهش و در مقایسه با دیگر کشورهای اسلامی آن را بدعت و غیر شرعی جلوه دهد. اما این بسیار معنادار است که همین رسانه ها به سراغ سوال های ریشه ای تر نمی روند. آنها از همین میانه روهای دینی نمی پرسند که چرا رابطه زن و مرد در تمام کشورهای اسلامی زمانی رسمیت و شرعیت می یابد که دستمزد ملا پرداخت شود. ملاها حتی در کشورهای سکولار اسلامی هم تنها دلال اصلی معامله زنان هستند. در حقیقت آخوندهای ایران چه آگاهانه و چه ناخودآگاهانه درصدد حفظ نوعی معامله فرهنگی-اقتصادی هستند که یکی از دلایل بنیادین توجیه وجود و حضورشان در جامعه است. حقوق ماهانه امام جمعه ها در ایران وابسته به نظام آخوندی حاکم بر کشور است. اما آنها از ده ها قرن پیش بدون اینکه سهم چندانی در قدرت داشته باشند, یک منبع درآمد ثابت از یک معامله مقدس داشته اند.
لینک مقالە در وبسایت ناوخت:
https://bit.ly/3dEb31V
لینک مقالە در تلگرام:
https://bit.ly/3dFw6kr
nawext
مانیفیست فمنیست
پروا زارع, رضا صالحی نیا
فێمینیزمی وەرچەرخێن
چاوپێکەوتن لەگەڵ گێردا لێرنەر
وەرگێڕان: دییە ڕوها
ئەی بۆچی فێمینیزم؟ سەرەتا پێش هەموو شتێک، چونکە سیستەمی باوکسالاری کە لە چاخی بڕۆنزیدا بیناکرا، بەنزیکەیی لە یەکەم هەزارەی پێش زایین لە شارستانییەتی ڕۆژئاوادا، لە تێکەڵەیەکی سەربازگەرێتی و شۆڕشی کشتوکاڵی سەری هەڵدا. سیستەمێکی حکومکردنی هیرارشی دروستکرد کە سەربازگەری دەستیان بەسەرداگرتبوو، تێیدا پیاو خاوەنی سەرچاوەیە و بەشی ئەو ژنانەی لێدەدات کە یان پەیوەندی خوێنییان هەیە لەگەڵی یاخود لەوانەی پەیوەندی سێکسیی هەیە لەگەڵیان؛ هەم لەم سەرچاوانەدا بەشی پیاوی پلەنزمیشی لێدەدات گەر خۆی بیەوێت. تا کاتێک باوکسالاری هەبێت، گرنگ نییە چەند گۆڕانی دیکە لە کۆمەڵگادا بکرێن - بۆ نموونە هەوڵەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی نەژادپەرستی، سەربازگەرێتی، ڕقلێبوونەوە هەمبەر دەستە کەمینە جیاوازەکان - باوکسالاری سەرلەنوێ خۆی بونیاد دەنێتەوە و سیستەمی هیرارشی دیکە دروست دەکات. ڕزگاری ژن بۆ کۆتاییپێهێنان بەم سیستەمە هیرارشیانە جەوهەرییە.
لینکی درێژەی چاوپێکەوتنەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3CiYySD
لینک لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3RsF7ep
چاوپێکەوتن لەگەڵ گێردا لێرنەر
وەرگێڕان: دییە ڕوها
ئەی بۆچی فێمینیزم؟ سەرەتا پێش هەموو شتێک، چونکە سیستەمی باوکسالاری کە لە چاخی بڕۆنزیدا بیناکرا، بەنزیکەیی لە یەکەم هەزارەی پێش زایین لە شارستانییەتی ڕۆژئاوادا، لە تێکەڵەیەکی سەربازگەرێتی و شۆڕشی کشتوکاڵی سەری هەڵدا. سیستەمێکی حکومکردنی هیرارشی دروستکرد کە سەربازگەری دەستیان بەسەرداگرتبوو، تێیدا پیاو خاوەنی سەرچاوەیە و بەشی ئەو ژنانەی لێدەدات کە یان پەیوەندی خوێنییان هەیە لەگەڵی یاخود لەوانەی پەیوەندی سێکسیی هەیە لەگەڵیان؛ هەم لەم سەرچاوانەدا بەشی پیاوی پلەنزمیشی لێدەدات گەر خۆی بیەوێت. تا کاتێک باوکسالاری هەبێت، گرنگ نییە چەند گۆڕانی دیکە لە کۆمەڵگادا بکرێن - بۆ نموونە هەوڵەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی نەژادپەرستی، سەربازگەرێتی، ڕقلێبوونەوە هەمبەر دەستە کەمینە جیاوازەکان - باوکسالاری سەرلەنوێ خۆی بونیاد دەنێتەوە و سیستەمی هیرارشی دیکە دروست دەکات. ڕزگاری ژن بۆ کۆتاییپێهێنان بەم سیستەمە هیرارشیانە جەوهەرییە.
لینکی درێژەی چاوپێکەوتنەکە لە وێبسایتی ناوەخت:
https://bit.ly/3CiYySD
لینک لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3RsF7ep
nawext
فێمینیزمی وەرچەرخێن
گێردا لێرنەر
ضرورت تشکیل جبهه واحد سکولار و دموکراتیک بر علیه ارتجاع اسلام سیاسی در ایران
پروا زارع , رضا صالحی نیا
تشخیص ضرورت ها در سیاست، شرط اساسی موفقیت در مبارزهِ انقلابی است. درک ضرورت حتی در لحظه های بحرانی زندگی فردی نیز بسیار مهم است. به عنوان یک مثال ساده، انسانی که در حال غرق شدن است، به اهداف بلند مدت اش در زندگی یا حساب بانکی اش نمی اندیشد. او به دنبال چنگ زدن به هر چیزی برای نجات زندگی اش خواهد بود. امروزه تقریبا تمامی سازمان ها و احزاب سکولار سیاسی، روشنفکران و طبقات مختلف توده مردم، خطر اسلام سیاسی را کاملا دریافته اند. اما رژیم آخوندی در طی این چهل و سه سال توانسته است که در میان تمامی این گروه های سیاسی و اتنیکی و طبقاتی مردم شکاف بیاندازد و از یک اتحاد فراگیر و رادیکال جلوگیری کند. در اینجا یک دلیل تاریخی بسیار اساسی وجود دارد. جامعه ایران یک بار در انقلاب 57 از نوعی اتحاد استراتژیک، ضربه سختی خورد. در اینجا می توان به برخی از دلایل این شکست تاریخی اشاره گذرایی کرد. بی توجهی به ارزش های مدرن و دموکراتیک، پرداختن نسنجیده به مساله امپریالیسم و دست کم گرفتن توان سیاسی روحانیون در آن دوره، از دلایل این شکست تاریخی بود. اما امروزه ضرورت نیاز به تشکیل یک اتحاد دموکراتیک و سکولار به شدت احساس می شود. قبل از هرچیز لازم است تذکر داده شود که جنبه های این اتحاد استراتژیک بایستی کامل تحلیل و بررسی گردد. از مدت ها قبل و از طرف اندیشمندان مطرحی در حوزه های فکری چپ و راست، این ضرورت اساسی گوشزد شده است. در این متن اضطراری، ابتدا مساله ضرورت چنین اتحادی بررسی، و سپس شرایط و اصول مدرن و دموکراتیک آن تشریح می گردد.
لینک مقالە در وبسایت ناوخت:
https://bit.ly/3URLc75
لینک مقالە در تلگرام:
https://bit.ly/3ribUZ5
پروا زارع , رضا صالحی نیا
تشخیص ضرورت ها در سیاست، شرط اساسی موفقیت در مبارزهِ انقلابی است. درک ضرورت حتی در لحظه های بحرانی زندگی فردی نیز بسیار مهم است. به عنوان یک مثال ساده، انسانی که در حال غرق شدن است، به اهداف بلند مدت اش در زندگی یا حساب بانکی اش نمی اندیشد. او به دنبال چنگ زدن به هر چیزی برای نجات زندگی اش خواهد بود. امروزه تقریبا تمامی سازمان ها و احزاب سکولار سیاسی، روشنفکران و طبقات مختلف توده مردم، خطر اسلام سیاسی را کاملا دریافته اند. اما رژیم آخوندی در طی این چهل و سه سال توانسته است که در میان تمامی این گروه های سیاسی و اتنیکی و طبقاتی مردم شکاف بیاندازد و از یک اتحاد فراگیر و رادیکال جلوگیری کند. در اینجا یک دلیل تاریخی بسیار اساسی وجود دارد. جامعه ایران یک بار در انقلاب 57 از نوعی اتحاد استراتژیک، ضربه سختی خورد. در اینجا می توان به برخی از دلایل این شکست تاریخی اشاره گذرایی کرد. بی توجهی به ارزش های مدرن و دموکراتیک، پرداختن نسنجیده به مساله امپریالیسم و دست کم گرفتن توان سیاسی روحانیون در آن دوره، از دلایل این شکست تاریخی بود. اما امروزه ضرورت نیاز به تشکیل یک اتحاد دموکراتیک و سکولار به شدت احساس می شود. قبل از هرچیز لازم است تذکر داده شود که جنبه های این اتحاد استراتژیک بایستی کامل تحلیل و بررسی گردد. از مدت ها قبل و از طرف اندیشمندان مطرحی در حوزه های فکری چپ و راست، این ضرورت اساسی گوشزد شده است. در این متن اضطراری، ابتدا مساله ضرورت چنین اتحادی بررسی، و سپس شرایط و اصول مدرن و دموکراتیک آن تشریح می گردد.
لینک مقالە در وبسایت ناوخت:
https://bit.ly/3URLc75
لینک مقالە در تلگرام:
https://bit.ly/3ribUZ5
nawext
ضرورت تشکیل جبهه واحد سکولار و دموکراتیک بر علیه ارتجاع اسلام سیاسی در ایران
پروا زارع, رضا صالحی نیا
برای ژینا و کوردستان
نەورۆز گەنجی
حال که شعار «ژن، ژیان، ئازادی» به امکانی برای شکل دادن به امر مشترک در قالب یک جنبش گسترده اعتراضی در سطح ایران بدل شده است و همبستگی در مقابل حاکمیت کنونی یکی از دستاورهای درخشان این جنبش است سوال اساسی در این مورد این است که: چه نوع از همبستگی باید مدنظر باشد که تفاوتهای درون جنبش به نفع یک وضعیت مشخص و وحدت بخش از بین نرود یا به حاشیه رانده نشود و بدیلی برای وحدت ملی مرکزگرا ؟ برای این منظور لازم است به چگونگی شکلگیری و تداوم این همبستگی و نتایج احتمالی آن نیز با حساسیت برخورد کنیم.همبستگی اگر قرار باشد گروههای مختلف ( در اینجا گروههای ملی غیر فارس) را به عنوان اجزای یک کلیت دوباره بازآرایی کند و بنیانهای روابط نابرابر ملی و استعماری را به چالش نکشد قادر به شکل دادن به یک سیاست رهایی بخش نخواهد بود و در نتیجهی آن بخش مهمی از روابط نابرابر کنونی بازتولید خواهد شد. بنابرابن همبستگی زمانی می تواند دموکراتیک و برابری خواهانه باشد که اجزای متفاوتِ وضعیت در قالب یک منطق هم ارزی به همدیگر متصل شوند و مطالبات اساسی خود را درون آن فرموله کنند. برای نمونه، از منظر مسئلهی کورد تنها زمانی همبستگی با مرکز می تواند به سیاست رهایی بخش بیانجامد که حقوق ملی آنها تا حد از بین بردن ستم ملی پیش رفته باشد و امکان همزیستی برابر را فراهم کرده باشد. در چنین حالتی است که همبستگی سیاسی دیگر تکرار مناسبات سلسله مراتبی که تولید کنندهی سوژهی مُنقاد است نخواهد بود و میتواند امکانهای فراروی رادیکال از وضع موجود را فراهم کند.
آنچه در اینجا مهم است یک مبارزهی گفتمانی برای تثبیت معنای دالهای زن، زندگی و آزادی توسط گفتمان/گفتمانهای دمکراتیک و رهایی بخش است، همچنین تشکیل یک بلوک تاریخی نوین که درمقابله با پروژهی بازسازیِ جامعهی سلسله مراتبی خود را در حوزهی انقلاب دموکراتیک قرار دهد و زنجیرههای هم ارزی میانِ مبارزات مختلف علیه سرکوب را توسعه دهد. به گونهای که در کنار ارائهی معنایی رادیکال از آزادی زنان بر وجه استعماری رابطهی مرکز/ اتنیک فارس – شیعه با پیرامون/ غیر فارس – غیر شیعه نیز تاکید کند و هدف خود را براندازی این نظم صد ساله قرار دهد که محصول دولت – ملت ایرانی و پروژههای امپریالیستی در منطقه بوده است تا با متحقق شدن حق تعیین سرنوشت ملتهای تحت ستم مسئلهی ملی/اتنیکی در ایران به طور ریشهای حل شود.
لینک مقالە در وبسایت ناوخت:
https://bit.ly/3Rx5xvF
لینک مقالە در تلگرام:
https://bit.ly/3ycLZG5
نەورۆز گەنجی
حال که شعار «ژن، ژیان، ئازادی» به امکانی برای شکل دادن به امر مشترک در قالب یک جنبش گسترده اعتراضی در سطح ایران بدل شده است و همبستگی در مقابل حاکمیت کنونی یکی از دستاورهای درخشان این جنبش است سوال اساسی در این مورد این است که: چه نوع از همبستگی باید مدنظر باشد که تفاوتهای درون جنبش به نفع یک وضعیت مشخص و وحدت بخش از بین نرود یا به حاشیه رانده نشود و بدیلی برای وحدت ملی مرکزگرا ؟ برای این منظور لازم است به چگونگی شکلگیری و تداوم این همبستگی و نتایج احتمالی آن نیز با حساسیت برخورد کنیم.همبستگی اگر قرار باشد گروههای مختلف ( در اینجا گروههای ملی غیر فارس) را به عنوان اجزای یک کلیت دوباره بازآرایی کند و بنیانهای روابط نابرابر ملی و استعماری را به چالش نکشد قادر به شکل دادن به یک سیاست رهایی بخش نخواهد بود و در نتیجهی آن بخش مهمی از روابط نابرابر کنونی بازتولید خواهد شد. بنابرابن همبستگی زمانی می تواند دموکراتیک و برابری خواهانه باشد که اجزای متفاوتِ وضعیت در قالب یک منطق هم ارزی به همدیگر متصل شوند و مطالبات اساسی خود را درون آن فرموله کنند. برای نمونه، از منظر مسئلهی کورد تنها زمانی همبستگی با مرکز می تواند به سیاست رهایی بخش بیانجامد که حقوق ملی آنها تا حد از بین بردن ستم ملی پیش رفته باشد و امکان همزیستی برابر را فراهم کرده باشد. در چنین حالتی است که همبستگی سیاسی دیگر تکرار مناسبات سلسله مراتبی که تولید کنندهی سوژهی مُنقاد است نخواهد بود و میتواند امکانهای فراروی رادیکال از وضع موجود را فراهم کند.
آنچه در اینجا مهم است یک مبارزهی گفتمانی برای تثبیت معنای دالهای زن، زندگی و آزادی توسط گفتمان/گفتمانهای دمکراتیک و رهایی بخش است، همچنین تشکیل یک بلوک تاریخی نوین که درمقابله با پروژهی بازسازیِ جامعهی سلسله مراتبی خود را در حوزهی انقلاب دموکراتیک قرار دهد و زنجیرههای هم ارزی میانِ مبارزات مختلف علیه سرکوب را توسعه دهد. به گونهای که در کنار ارائهی معنایی رادیکال از آزادی زنان بر وجه استعماری رابطهی مرکز/ اتنیک فارس – شیعه با پیرامون/ غیر فارس – غیر شیعه نیز تاکید کند و هدف خود را براندازی این نظم صد ساله قرار دهد که محصول دولت – ملت ایرانی و پروژههای امپریالیستی در منطقه بوده است تا با متحقق شدن حق تعیین سرنوشت ملتهای تحت ستم مسئلهی ملی/اتنیکی در ایران به طور ریشهای حل شود.
لینک مقالە در وبسایت ناوخت:
https://bit.ly/3Rx5xvF
لینک مقالە در تلگرام:
https://bit.ly/3ycLZG5
بۆنى عەتر دێت
هاوار محەمەد
داهێنانى ئەم ژێستى سەرپۆشسووتاندنە وەك ئەكتێك لەسەر شەقام و شوێنە كراوەكان، تێشكاندنى ویستى داگیركردنى فەزاى گشتییە، كە خواستێكى هەرە سەرەكیى ئیسلامییەكانە. فەزاى گشتى واتە شوێنى دەركەوتنى هەمەجۆرى كە هاوكات ڕەگەزەكانى ئەم هەمەجۆرییە یەكترییش سنووردار دەكەن. بەڵام ئیسلامیزم خواستى یەكڕەنگكردنى ئەم هەمەجۆرییەیە لە ڕێگەى بێسنووركردنى خۆیەوە بە تێشكاندنى بەردەوامى سنوورەكانى ئەوانیتر. ئیسلامیزم بەردەوام بە گەورەكردنى ڕووبەرى خۆى ڕووبەرى ئەوانیتر تا ڕادەى خنكاندن بەرتەسك دەكاتەوە. بەڵام دووبارە بڵاوكردنەوەى عەترى قژ، خواستێكى بەهێزە بۆ پاراستنى ئەو هەمەڕەنگییەى كە پێویستە ڕووبەرە كراوە و گشتییەكان هەیانبێت و هاوكات ئازادكردنەوەى ئەو ڕووبەرەى لەشیشە كە بۆ ئیسلامیزم كلیلى كۆنترۆڵى كۆى كۆمەڵگایە: لە سەرەوە بۆ سنگ.
لینک لە وێبسایتی ناوەخت:
https://www.nawext.com/.../%D8%A8%DB%86%D9%86%D9%89-%D8...
لینک لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3fOIU93
هاوار محەمەد
داهێنانى ئەم ژێستى سەرپۆشسووتاندنە وەك ئەكتێك لەسەر شەقام و شوێنە كراوەكان، تێشكاندنى ویستى داگیركردنى فەزاى گشتییە، كە خواستێكى هەرە سەرەكیى ئیسلامییەكانە. فەزاى گشتى واتە شوێنى دەركەوتنى هەمەجۆرى كە هاوكات ڕەگەزەكانى ئەم هەمەجۆرییە یەكترییش سنووردار دەكەن. بەڵام ئیسلامیزم خواستى یەكڕەنگكردنى ئەم هەمەجۆرییەیە لە ڕێگەى بێسنووركردنى خۆیەوە بە تێشكاندنى بەردەوامى سنوورەكانى ئەوانیتر. ئیسلامیزم بەردەوام بە گەورەكردنى ڕووبەرى خۆى ڕووبەرى ئەوانیتر تا ڕادەى خنكاندن بەرتەسك دەكاتەوە. بەڵام دووبارە بڵاوكردنەوەى عەترى قژ، خواستێكى بەهێزە بۆ پاراستنى ئەو هەمەڕەنگییەى كە پێویستە ڕووبەرە كراوە و گشتییەكان هەیانبێت و هاوكات ئازادكردنەوەى ئەو ڕووبەرەى لەشیشە كە بۆ ئیسلامیزم كلیلى كۆنترۆڵى كۆى كۆمەڵگایە: لە سەرەوە بۆ سنگ.
لینک لە وێبسایتی ناوەخت:
https://www.nawext.com/.../%D8%A8%DB%86%D9%86%D9%89-%D8...
لینک لە تێلیگرام:
https://bit.ly/3fOIU93