✅ Qay biri toʻgʻri?
Anonymous Quiz
74%
Eng oldin shoshmaslikni oʻrgan.
26%
Eng oldin, shoshmaslikni oʻrgan.
💯43👍2🔥1
Forwarded from SHEVASHUNOS/ Avazxon Umar
Shvabra bilan bog’liq so’rovnoma qilgandim. U yerda “polcho’p va polyuvgich” so’zlaridan qaysi biri mos tushadi degandim. 154 kishi qatnashgan anketada 44 foiz odam “polcho’p”ni, 54 foiz odam “polyuvgichni” afzal ko’rgan. İzohlarda berilgan variantlar ham juda yoqdi. Masalan, Xorazmda “poltayoq” deyilar ekan. Samarqandning qaysidir tumanida yerartqi, polartqi kabi orginal ismlar bor ekan. Shuning uchun aytaman-da shevalar muhim deb. Sizga ushbu to’rt variantdan qaysi biri yoqdi:
Poyuvgich
Polcho’p
Poltayoq
Yerartqi(polartqi)
@shevashunos
Poyuvgich
Polcho’p
Poltayoq
Yerartqi(polartqi)
@shevashunos
👍85🔥18🤨7
Marosim nomlari qanday yoziladi?
Imlo qoidalariga koʻra, marosim nomlari kichik harfda yoziladi. Agar ular qoʻshma ot boʻlsa, qoʻshib yoziladi: kiryuvdi, kelintushdi, qoryogʻdi.
Bu tartib boshqa marosim va udumlar nomiga ham tatbiq qilinadi:
Qadimda shox moylash, yomgʻir chaqirish, darveshona, choymomo, shamol chaqirish kabi marosimlar oʻtkazilgan.
Toʻy marosimlariga nonsindirar, yuzochar, charlar, kelinsalom, beshik toʻyi, sabzitoʻgʻrar, nahorgi osh misoldir.
Marosimda aytilgan qoʻshiq esa asar nomi sifatida bosh harfda va qoʻshtirnoqda beriladi:
Yomgʻir chaqirish marosimida “Sus xotin” qoʻshigʻi aytilgan.
#Soʻragan_edingiz
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
Imlo qoidalariga koʻra, marosim nomlari kichik harfda yoziladi. Agar ular qoʻshma ot boʻlsa, qoʻshib yoziladi: kiryuvdi, kelintushdi, qoryogʻdi.
❗️ Eʼtibor bering: marosim nomi bosh harfda emas, qoʻshtirnoqqa ham olinmagan.
Bu tartib boshqa marosim va udumlar nomiga ham tatbiq qilinadi:
Qadimda shox moylash, yomgʻir chaqirish, darveshona, choymomo, shamol chaqirish kabi marosimlar oʻtkazilgan.
Toʻy marosimlariga nonsindirar, yuzochar, charlar, kelinsalom, beshik toʻyi, sabzitoʻgʻrar, nahorgi osh misoldir.
Marosimda aytilgan qoʻshiq esa asar nomi sifatida bosh harfda va qoʻshtirnoqda beriladi:
Yomgʻir chaqirish marosimida “Sus xotin” qoʻshigʻi aytilgan.
#Soʻragan_edingiz
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
👍37
Aqtau emas, Oqtov
Bilasiz, kecha Qozogʻistonda samolyot halokatga uchradi. Voqea sodir boʻlgan shahar nomini Aktau, Aqtau, Oqtau, Oqtou, Aqtov, Oqtov kabi shakllarda yozish uchrayapti. Qay biri toʻgʻri?
Oʻzbekcha talaffuzga moslanib oʻzlashgan joy nomlarini aynan shunday berish kerak. Agar oʻzbekchaga moslanmagan yoki nisbatan kam uchraydigan toponim boʻlsa, asliyatga qaraymiz va oʻzbekcha imloga mos shaklda ifodalaymiz. Asliyatdan uzoqlashib, uchinchi til vositasida oʻzlashgan boʻlsa ham, imloda oʻzbekchaga tayanamiz.
Biz tilga olgan shahar qoʻshni mamlakatda, uning nomi tilimizga allaqachon oʻzlashgan – Oqtov. Masalan, milliy ensiklopediya uni shunday bergan. Shu shakli toʻgʻri.
“Qozoqchada Aqtau yoziladi-ku”, deb eʼtiroz bildiradiganlarga “Qozoqchada shunday yozavering, oʻzbekchada Oqtov shaklida yozing”, deb javob beramiz. Masalan, Anqara turkchada Ankara yoziladi, lekin oʻzbekchada bunday yozmaymiz. Chunki tilimizga bunday oʻzlashmagan.
📌 Demak:
Oqtov ✅
Aktau, Aqtau, Oqtau, Oqtou, Aqtov ❌
#Soʻragan_edingiz
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
Bilasiz, kecha Qozogʻistonda samolyot halokatga uchradi. Voqea sodir boʻlgan shahar nomini Aktau, Aqtau, Oqtau, Oqtou, Aqtov, Oqtov kabi shakllarda yozish uchrayapti. Qay biri toʻgʻri?
Oʻzbekcha talaffuzga moslanib oʻzlashgan joy nomlarini aynan shunday berish kerak. Agar oʻzbekchaga moslanmagan yoki nisbatan kam uchraydigan toponim boʻlsa, asliyatga qaraymiz va oʻzbekcha imloga mos shaklda ifodalaymiz. Asliyatdan uzoqlashib, uchinchi til vositasida oʻzlashgan boʻlsa ham, imloda oʻzbekchaga tayanamiz.
Biz tilga olgan shahar qoʻshni mamlakatda, uning nomi tilimizga allaqachon oʻzlashgan – Oqtov. Masalan, milliy ensiklopediya uni shunday bergan. Shu shakli toʻgʻri.
“Qozoqchada Aqtau yoziladi-ku”, deb eʼtiroz bildiradiganlarga “Qozoqchada shunday yozavering, oʻzbekchada Oqtov shaklida yozing”, deb javob beramiz. Masalan, Anqara turkchada Ankara yoziladi, lekin oʻzbekchada bunday yozmaymiz. Chunki tilimizga bunday oʻzlashmagan.
📌 Demak:
Oqtov ✅
Aktau, Aqtau, Oqtau, Oqtou, Aqtov ❌
#Soʻragan_edingiz
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
👍70🔥8💯3😱1🤨1
Qadam ranjida qilmadim, bordim
Biror kishi sizga hadya bersa yoki yengilroq yumushingizni bajarsa, qanday minnatdorchilik bildirasiz? Ovora boʻlibsiz-da, sizni zahmatga qoʻydim, sizni ovora qildim kabi iboralar bilan tashakkur aytasiz, toʻgʻrimi? Lekin odam oʻzi birovga nimadir tortiq qilgan yoki boshqaning biror xizmatini bajargan payti ovora boʻldim-da, meni zahmatga qoʻydingiz, meni ovora qildingiz demaydi.
Xuddi shu kabi holatni qadam ranjida qilmoq iborasida ham kuzatish mumkin. Ranjida degani uringan, qiynalgan maʼnosiga ega. Ibora oyogʻini ogʻritib kelish, ovora boʻlib kelishni anglatadi. Ikkinchi yo uchinchi shaxs haqida shunday mulozamat bilan gapirish mumkin: qadam ranjida qiling, qadam ranjida qildilar.
Iborani birinchi shaxs tilidan ishlatish xatodir:
Bugun ajoyib bir ilm dargohiga qadam ranjida qildim ❌
Bugun ajoyib bir ilm dargohiga qadam ranjida qildik ❌
Ilm dargohiga ovora boʻlib keldim, vaqtimni oldilaring degani bu. Aqli bor odam bunaqa mazmunda gapirmaydi. Malollansa, kelmay qoʻya qoladi. Shunda oyogʻini ham, boshqalarning koʻnglini ham ogʻritmaydi.
Yuqoridagi jumlani mana bunday tahrirlash mumkin:
Bugun ajoyib bir ilm dargohiga bordim ✅
Bugun ajoyib bir ilm dargohiga bordik ✅
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
Biror kishi sizga hadya bersa yoki yengilroq yumushingizni bajarsa, qanday minnatdorchilik bildirasiz? Ovora boʻlibsiz-da, sizni zahmatga qoʻydim, sizni ovora qildim kabi iboralar bilan tashakkur aytasiz, toʻgʻrimi? Lekin odam oʻzi birovga nimadir tortiq qilgan yoki boshqaning biror xizmatini bajargan payti ovora boʻldim-da, meni zahmatga qoʻydingiz, meni ovora qildingiz demaydi.
Xuddi shu kabi holatni qadam ranjida qilmoq iborasida ham kuzatish mumkin. Ranjida degani uringan, qiynalgan maʼnosiga ega. Ibora oyogʻini ogʻritib kelish, ovora boʻlib kelishni anglatadi. Ikkinchi yo uchinchi shaxs haqida shunday mulozamat bilan gapirish mumkin: qadam ranjida qiling, qadam ranjida qildilar.
Iborani birinchi shaxs tilidan ishlatish xatodir:
Bugun ajoyib bir ilm dargohiga qadam ranjida qildim ❌
Bugun ajoyib bir ilm dargohiga qadam ranjida qildik ❌
Ilm dargohiga ovora boʻlib keldim, vaqtimni oldilaring degani bu. Aqli bor odam bunaqa mazmunda gapirmaydi. Malollansa, kelmay qoʻya qoladi. Shunda oyogʻini ham, boshqalarning koʻnglini ham ogʻritmaydi.
Yuqoridagi jumlani mana bunday tahrirlash mumkin:
Bugun ajoyib bir ilm dargohiga bordim ✅
Bugun ajoyib bir ilm dargohiga bordik ✅
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
👍36🔥8🤨2
Orif Tolib
Qadam ranjida qilmadim, bordim Biror kishi sizga hadya bersa yoki yengilroq yumushingizni bajarsa, qanday minnatdorchilik bildirasiz? Ovora boʻlibsiz-da, sizni zahmatga qoʻydim, sizni ovora qildim kabi iboralar bilan tashakkur aytasiz, toʻgʻrimi? Lekin…
Bu xuddi tashrif buyurmoq iborasiga oʻxshaydi. Siz tashrif buyurmaysiz. Sizga tashrif buyuring deyishadi yoki ulugʻ, hurmatli kishilar haqida tashrif buyurdi deb gapirishadi.
Lutfan taklif qilmoq iborasida ham shunaqa xatoliklar uchraydi. Birovni toʻyga yo ziyofatga taklif qilgan odam lutf qilmaydi, shu taklifga labbay deb javob bergan, boshqa ishini qoʻyib, vaqt ajratib kelgan odam lutf qilgan boʻladi. Kishidan lutfan, yaʼni lutf qilib mehmon boʻlishini soʻrash mumkin.
Men qadam ranjida qildim, biz qadam ranjida qildik kabi iboralarda ham shunday mantiqiy xato bor. Bunaqa minnatli iborani umuman qoʻllamaslik kerak.
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
Lutfan taklif qilmoq iborasida ham shunaqa xatoliklar uchraydi. Birovni toʻyga yo ziyofatga taklif qilgan odam lutf qilmaydi, shu taklifga labbay deb javob bergan, boshqa ishini qoʻyib, vaqt ajratib kelgan odam lutf qilgan boʻladi. Kishidan lutfan, yaʼni lutf qilib mehmon boʻlishini soʻrash mumkin.
Men qadam ranjida qildim, biz qadam ranjida qildik kabi iboralarda ham shunday mantiqiy xato bor. Bunaqa minnatli iborani umuman qoʻllamaslik kerak.
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
🔥20👍18
Farosatsiz haydalsa, har qanday avtomobil bir umrga yetadi.
Mixail Jvanetskiy
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
Mixail Jvanetskiy
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
💯18🤣12👍7
Hamma gap samimiyatda. Chol banan poʻchogʻiga sirpanib yiqilib tushdi – bunga kulmaymiz. Lekin bu holat takabbur va boy jentlmen bilan sodir boʻlsa, miriqib xoxolaymiz.
Charli Chaplin
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
Charli Chaplin
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
👍35💯14🤣14
🔥80👍51💯16
Imloga oid maqolalar
6-qism
🔹 Ohanrabo
🔹 O’Henrimi yoki O. Henri?
🔹 Paygʻambarmi yoki paygʻambar?
🔹 Palapon va polapon
🔹 Raqam va -ta: qoʻshib yoziladimi yoki ajratib?
🔹 Rim raqamlari qoʻllanadigan 7 ta holat
🔹 Sayil va sayl
🔹 Samoviy kitoblar nomi qanday yoziladi?
🔹 Santimetr: см, sm yoki cm?
🔹 Sinflar nomi qanday yoziladi?
🔹 Sifatlovchili oʻzlashma soʻzlar imlosi
🔹 Sogʻlik va sogʻliq
🔹 Suvosti va suv osti
🔹 Soʻz va qoʻshimchalar raqamlardan ajratib yoziladi
🔹 Soʻz oxirida ayirish (tutuq) belgisi kelmaydi
Oldingi qismlari:
👉 1-qism
👉 2-qism
👉 3-qism
👉 4-qism
👉 5-qism
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
6-qism
🔹 Ohanrabo
🔹 O’Henrimi yoki O. Henri?
🔹 Paygʻambarmi yoki paygʻambar?
🔹 Palapon va polapon
🔹 Raqam va -ta: qoʻshib yoziladimi yoki ajratib?
🔹 Rim raqamlari qoʻllanadigan 7 ta holat
🔹 Sayil va sayl
🔹 Samoviy kitoblar nomi qanday yoziladi?
🔹 Santimetr: см, sm yoki cm?
🔹 Sinflar nomi qanday yoziladi?
🔹 Sifatlovchili oʻzlashma soʻzlar imlosi
🔹 Sogʻlik va sogʻliq
🔹 Suvosti va suv osti
🔹 Soʻz va qoʻshimchalar raqamlardan ajratib yoziladi
🔹 Soʻz oxirida ayirish (tutuq) belgisi kelmaydi
Oldingi qismlari:
👉 1-qism
👉 2-qism
👉 3-qism
👉 4-qism
👉 5-qism
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
👍20🔥5💯1
Manguga ajraladi
Suv, Shamol, Olov va Nomus doʻst tutingan edi. Ular hamisha birga yurardi. Lekin ajraladigan, hamma oʻz ishi bilan shugʻullanadigan vaqt keldi. Ketish oldidan keyinchalik bir-birlarini qanday topa olishlari haqida fikrlashishdi.
– Biror oʻsimlik koʻkargan joyda men albatta boʻlaman, – dedi Suv.
– Yaproqlar shivirini eshitsangiz, bilingki, men oʻsha yerdaman, – dedi Shamol.
Olov esa tutun bor joyda boʻlishini aytdi. Birgina Nomus indamay turardi. Doʻstlari undan nimaga belgi-alomatlarini aytmayotganini soʻrashdi.
– Sizlar ajralishingiz va qayta topishishingiz mumkin. Mendan ajralganlar manguga ketadi, men bilan qayta hech qachon birga boʻlolmaydi, – deb javob berdi Nomus.
👉 Ibratli hikoyalardan
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
Suv, Shamol, Olov va Nomus doʻst tutingan edi. Ular hamisha birga yurardi. Lekin ajraladigan, hamma oʻz ishi bilan shugʻullanadigan vaqt keldi. Ketish oldidan keyinchalik bir-birlarini qanday topa olishlari haqida fikrlashishdi.
– Biror oʻsimlik koʻkargan joyda men albatta boʻlaman, – dedi Suv.
– Yaproqlar shivirini eshitsangiz, bilingki, men oʻsha yerdaman, – dedi Shamol.
Olov esa tutun bor joyda boʻlishini aytdi. Birgina Nomus indamay turardi. Doʻstlari undan nimaga belgi-alomatlarini aytmayotganini soʻrashdi.
– Sizlar ajralishingiz va qayta topishishingiz mumkin. Mendan ajralganlar manguga ketadi, men bilan qayta hech qachon birga boʻlolmaydi, – deb javob berdi Nomus.
👉 Ibratli hikoyalardan
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
👍32😢25🔥3💯2
Soʻz tarixi va etimologiya mavzusidagi maqolalar
3-qism
🔹 Koʻylak nega “oʻngiydi”
🔹 Noyob soʻzlar: qumanjir
🔹 Poshsho, poshsha va posho
🔹 Soʻzga aylangan odamlar: aslida kishilarning ismi boʻlgan 15 ta soʻz
🔹 Sumalak, halim, sayil, somsa – bu soʻzlarning asl maʼnosi nima?
🔹 Tanishning bilishi, upaning eligi
🔹 Tasavvur qilish qiyin: bular aslida arabcha soʻzlar
🔹 Uygʻur taomlari va xitoycha soʻzlar
🔹 Unutilgan oʻzbekcha soʻzlar: “namoz”, “behi”, “kaptar”, “million” kabi soʻzlarning turkiychasi nima?
🔹 Familiyalarimiz haqida
🔹 Xaltura
🔹 Hamburger va ahmoq odamning nima bogʻliqligi bor?
🔹 Hotamtoy
🔹 Chiroyli koʻzlar va kirpi
Oldingi qismlari:
👉 1-qism
👉 2-qism
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
3-qism
🔹 Koʻylak nega “oʻngiydi”
🔹 Noyob soʻzlar: qumanjir
🔹 Poshsho, poshsha va posho
🔹 Soʻzga aylangan odamlar: aslida kishilarning ismi boʻlgan 15 ta soʻz
🔹 Sumalak, halim, sayil, somsa – bu soʻzlarning asl maʼnosi nima?
🔹 Tanishning bilishi, upaning eligi
🔹 Tasavvur qilish qiyin: bular aslida arabcha soʻzlar
🔹 Uygʻur taomlari va xitoycha soʻzlar
🔹 Unutilgan oʻzbekcha soʻzlar: “namoz”, “behi”, “kaptar”, “million” kabi soʻzlarning turkiychasi nima?
🔹 Familiyalarimiz haqida
🔹 Xaltura
🔹 Hamburger va ahmoq odamning nima bogʻliqligi bor?
🔹 Hotamtoy
🔹 Chiroyli koʻzlar va kirpi
Oldingi qismlari:
👉 1-qism
👉 2-qism
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
👍13🔥3
Agar hamyoningizdagi barcha pulni kallangizga joylashtirib olsangiz, uni sizdan hech kim olib qoʻya olmaydi.
Benjamin Franklin
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
Benjamin Franklin
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
👍40🤣10🤨5🔥2💯1
Savodxonlik testlari
Imlo boʻyicha bilimlarimni sinayman deganlar kanalda eʼlon qilingan testlar bilan tanishishi va yechishi mumkin.
4-qism
🔹 Sogʻliq, sogʻlik
🔹 Bahiya, bahya, baxya
🔹 Mosuvo, mosivo
🔹 Qaytaga, qaytanga
🔹 Oʻrta maxsus taʼlim, oʻrta-maxsus taʼlim
🔹 Raxna, rahna
🔹 Mehnati singgan, mehnati singan
🔹 Rixlat, rihlat
🔹 Tadqiq, tatqiq
🔹 Mavjudod, mavjudot
🔹 Yangidan, yangitdan
🔹 Sunbul, sumbul
🔹 Ansanbl, ansambl
🔹 Istanbul, Istambul
🔹 Sunbula, sumbula
Oldingi qismlari:
👉 1-qism
👉 2-qism
👉 3-qism
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
Imlo boʻyicha bilimlarimni sinayman deganlar kanalda eʼlon qilingan testlar bilan tanishishi va yechishi mumkin.
4-qism
🔹 Sogʻliq, sogʻlik
🔹 Bahiya, bahya, baxya
🔹 Mosuvo, mosivo
🔹 Qaytaga, qaytanga
🔹 Oʻrta maxsus taʼlim, oʻrta-maxsus taʼlim
🔹 Raxna, rahna
🔹 Mehnati singgan, mehnati singan
🔹 Rixlat, rihlat
🔹 Tadqiq, tatqiq
🔹 Mavjudod, mavjudot
🔹 Yangidan, yangitdan
🔹 Sunbul, sumbul
🔹 Ansanbl, ansambl
🔹 Istanbul, Istambul
🔹 Sunbula, sumbula
Oldingi qismlari:
👉 1-qism
👉 2-qism
👉 3-qism
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
👍16😱3
Imloga oid maqolalar
7-qism
🔹 Sulola nomi qanday yoziladi?
🔹 Soʻngi yoki soʻnggi?
🔹 Takror soʻzlar va takrorlangan soʻzlar imlosi
🔹 Takror taqlid soʻzlar va ulardan yasalgan soʻzlar imlosi
🔹 Takror tovushlar imlosi
🔹 Talatoʻpmi yoki talotoʻp?
🔹 Tartib sonlardan soʻng qachon chiziqcha qoʻyish kerak?
🔹 Tatbiq va tadqiq
🔹 Texnik xato va imloviy xatoning farqi nimada?
🔹 Togʻgami yoki toqqa?
🔹 -u, -yu va chiziqcha
🔹 Oʻzbekcha yozing
🔹 Oʻlcham birliklari qanday yoziladi?
🔹 Urushlar nomi qanday yoziladi?
🔹 F. I. O. mi yoki FIO?
Oldingi qismlari:
👉 1-qism
👉 2-qism
👉 3-qism
👉 4-qism
👉 5-qism
👉 6-qism
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
7-qism
🔹 Sulola nomi qanday yoziladi?
🔹 Soʻngi yoki soʻnggi?
🔹 Takror soʻzlar va takrorlangan soʻzlar imlosi
🔹 Takror taqlid soʻzlar va ulardan yasalgan soʻzlar imlosi
🔹 Takror tovushlar imlosi
🔹 Talatoʻpmi yoki talotoʻp?
🔹 Tartib sonlardan soʻng qachon chiziqcha qoʻyish kerak?
🔹 Tatbiq va tadqiq
🔹 Texnik xato va imloviy xatoning farqi nimada?
🔹 Togʻgami yoki toqqa?
🔹 -u, -yu va chiziqcha
🔹 Oʻzbekcha yozing
🔹 Oʻlcham birliklari qanday yoziladi?
🔹 Urushlar nomi qanday yoziladi?
🔹 F. I. O. mi yoki FIO?
Oldingi qismlari:
👉 1-qism
👉 2-qism
👉 3-qism
👉 4-qism
👉 5-qism
👉 6-qism
🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube
👍8🔥7