— Birinchi qor yoqqanda nima qilmoqchisan?

@panda_books

#muqova

Bu xuddi o'sha lahzaki, shunchaki glasiologiya (qor va muzshunoslik) haqidagi kitobchaning muqovasi, uncha-muncha she'riy to'plamnikidan go'zalroq chiqqan.

@panda_books

#reading

Hozir oʻqiyotgan kitobim «Как почти честно выиграть выборы»da qiziq misol keltirilgan ekan.

1998-yil Sankt-Peterburg Shahar kengashiga saylov boʻlib oʻtadi. Gubernator V. Yakovlevga Oleg Sergeev ismli deputat raqobat qila boshlaydi. Yakovlev esa bu sogʻlom raqobatchini yanchib tashlashga astoydil bel bogʻlaydi.

Saylov vaqtida nomzodlar orasida yana ikkita Oleg Sergeev paydo boʻladi - pensioner va ishsiz. Odamlarning siyosiy madaniyati va qonunlarni yaxshi oʻrganmasligidan foydalanib, gubernator shunday yoʻl tutadi. Natijada byulletenni olgan saylovchilar haqiqiy Oleg Sergeev kimligini aniqlashga qiynalishadi.

Gubernator shu yoʻl bilan raqibidan qonunni buzmasdan ustun keladi.

@panda_books

#haqida

Santa

Santa Klaus kelib chiqish tarixi qiziq. U sizni xuddi Alisa Mo'jizalar mamlakati darvozasiga kiraverishadagi quyon o'rasi kabi tubsizlikka itqitib yuboradi. Demak, boshladik.

Avvalo, IV asrda hozirgi Turkiya hududida yashagan Avliyo Nikolay (Santaning prototipi deb aytiladi) qizil kamzulli Rojdestvo bayramidagi soqolli bobo bilan hech qanday aloqasi yo'q.

Bir kuni avliyo Nikolay uchta opa-singilni fohishalikdan (otasining ularni turmushga berish uchun sepiga puli bo'lmagan) qutqarib qoladi. Avliyo ular uyining chordoq derazasidan tilla tanga tashlab ketadi. Aftidan, uyga mo'ri orqali tushib qoldirib ketiladigan Rojdestvo sovg'alari an'anasi shu yerdan kelib chiqqan. Shuningdek, xristian cherkovi Avliyo Nikolay kunini 6-dekabr kuni nishonlaydi.

Qadimgi yevropaliklar orasida 24-dan 25-dekabrga o'tar kechasida esa butparastlik bayrami bo'lib, ularning hammasi olov atrofida aylanib, mast bo'lib raqsga tushishgan va o'zaro qovushishgan.

Skandinavlar bu kechada g'azablangan Odin osmonda qo'rqinchli ruhlar, Valkiriyalar va boshqa jinlar hamrohligida uchib yurganiga ishongan. Demak, Rojdestvo chanasiga qo'shiladigan bug'ular va oy fonidagi tungi parvozlar shundan paydo bo'lgan bo'lishi mumkin. Yordamchi elflar ham shular jumlasidan.

Bir paytlar Yevropada xristianlar kichik va e'tiborga loyiq bo'lmagan diniy sekta bo'lgan xolos. Lekin ular kutilmaganda Yevropada keng tarqalib ketishadi, asosiy din sifatida xristianlik butparastlikni siqib chiqaradi. Endi ularga yangi bayram kerak edi, shunda rohiblar butparastlar bayramini shafqatsizlarcha o'zlashtirib, uni Rojdestvo bayramiga aylantiradilar. Xuddi, bugungi kunda "anaqalar" beg'ubor kamalakni bezbetlarcha o'zlashtirib olganidek (ularga kim huquq bergan o'zi?!).

Butparastcha gulxan borib-borib oxir-oqibat qulay uy kaminiga aylanadi. Avliyo Nikolay (Gollandlar uni qizil yepiskop liboslarida tasvirlashgan) esa asta-sekin Rojdestvo ota bo'lib qoladi.

Aytgancha, oppoq soqolli, qorin qo'ygan quvnoq bobo obrazini ilk bor bundan 200 yil oldin yozuvchi Charlz Dikkens "Rojdestvo qo'shig'i" asarida yaratgan. Dikkensgacha Father Christmas obrazi ko'proq g'amgin o'rta maktab o'qituvchisiga o'xshab ketardi.

Va bularning barchasini XX asrda amerika Gollivudi ushbu an'analarni, ya'ni skandinav, golland va ingliz katolik cherkovlari g'oyalarini o'zaro qo'shib, aralashtiradi. Tabiiyki, ateistik SSSRda Rojdestvo bo'lmagan, natijada kommunistlar bayram sifatida bu an'analarni Yangi yilga ko'chirishadi.

Xo'sh, bugun butun dunyoga eksport qilingan va hamma yaxshi biladigan Santa Klausning so'nggi versiyasi yaqin 1980-yillarda dunyoga mashhur bitta kompaniya buyurtmasi bilan kichik reklama agentligi tomonidan yaratiladi.

Ushbu kompaniyaning nomi — Coca-Cola.

@panda_books

Kitoblar olamida 2024-yil yakunlari

2024-yil adabiy voqealar, yangiliklar va tendensiyalarga boy bo‘ldi. Kitob oʻqishda Non-fikshn ommalashuvining o‘sishi kuzatildi. Shaxsiy rivojlanish, ekologiya, psixologiya va avtobiografiya mavzulari yana yetakchi o‘rinlarni egalladi. Odamlar zamonaviy dunyo muammolarini yengish uchun amaliy adabiyotlarni tobora ko‘proq tanlashmoqda.

Fantastika va fentezi janriga talab oshdi. "Dyuna" yoki Sanderson asarlari asosidagi serial va filmlarning muvaffaqiyati o‘quvchilarni ushbu janrlardagi klassik va yangi asarlarga murojaat qilishga ilhomlantirdi. Oʻzimizda ilk bor “Taxtlar oʻyini” oʻzbek tilida chop etildi.

Komikslar va grafik romanlar oʻzining syujet talqini va yorqin vizual uslubi bilan yoshlar va kattalarni jalb etib, auditoriyasini kengaytirishda davom etmoqda.

Bu yil ekologiya, sun’iy intellekt, insoniyat kelajagi va falsafa ko‘plab kitoblarning asosiy g‘oyalariga aylandi. Oʻzimizda jadid adabiyotiga alohida e’tibor qaratildi.

Dunyoda Storytel va Audible, oʻzimizda Mutolaa kabi platformalar tufayli audiokitoblar yanada ommalashdi. Sun’iy intellekt texnologiyalari ovoz sifatini yaxshilashga imkon berishi ortidan audiokitoblarga qiziqish yanada ortyapti.

Audio formatning ommalashganiga qaramay, elektron kitoblar, ayniqsa yoshlar uchun, hamon zarur vosita bo‘lib qolmoqda. Ko‘plab nashriyotlar o‘qishni yanada qulayroq qilish maqsadida chegirmalar va obunalar taklif etishyapti.

Adabiyot bo‘yicha Nobel mukofoti bu yil ijtimoiy adolat va odatda e’tibordan chetda qoladigan ovozlarga urg‘u berdi.

Menda hozircha shular.

@panda_books

#iqtibos
— Janob Andersen, sizdan bitta narsa so'rasam maylimi? - savol berdi Charli.
— Ha, albatta!
— Nega yaxshi qizlar doim yomon yigitlarni yaxshi ko'rib qolishadi?
— Sen aynan kimnidir nazarda tutyapsanmi? - so'radi professor Andersen.

Charli jimib qoldi.
— Biz odatda o'zimiz loyiq deb bilgan odamlarni sevib qolamiz - javob berdi professor Andersen.
— Lekin uga aslida bundanda yaxshirog'iga munosib ekanligini bildirish mumkinmi?
— Ha, urinib ko'rsa bo'ladi...

Stiven Chboski "The Perks of Being a Wallflower"

@panda_books

Mana o'sha maqolacha. Adashmasam, TVga bergan intervyumdan olingan jumlalar.

@panda_books

Oʻgʻlim kitoblarni javonga joylashni yaxshi koʻradi. Umuman olganda, dadasiga oʻxshab tartibli:)

@panda_books

"Oneginning Tatyanaga maktubi"

— Aleksandr Pushkin, "Yevgeniy Onegin"
Dublyajda Sanjar Sa'dullayev o'qidi.

@kitob_ombori

2024-yil yanvar, fevral va mart oylarida mutolaa qilgan kitoblarim:

1. Rumaan Alam — "Leave The World Behind"
Triller va saspens bilan kutib olgandik Yangi yilni. Yaqin orada o'qigan eng sara antiutopik adabiyotlarimdan biri. Shahar chekkasidagi villani ijaraga olib dam olishga kelgan oilaning yarim kechasi eshigi taqillaydi, tashqarida uy egalari Amerika qulagani va shu yerda jon saqlashga majbur bo'lishganini aytadi...

2. Robert Garayev — “Слово Пацана: Криминалный Татарстан 1970-2010”
O'tgan yil xit bo'lgan serial olinishiga sabab bo'lgan kitob. Albatta, bu shunchaki faktlar va suhbatlardan iborat, ammo ssenariynavislar undan super serial yarata olishdi.

3. Fredrik Bakman — "My Grandmother Asked Me to Tell You She’s Sorry"
Har yili kamida Bakmandan bitta kitob o'qishga harakat qilaman. U menga adabiyotning sirli kuchini bildirib turadi. Va insoniylikni yo'qotmaslik uchun yaxshi ozuqa.

4. Shukrullo — "Kafansiz ko'milganlar"
Tariximizdagi eng qora kunlardan biri "Stalin qatag'oni"ni bor bo'yicha ko'rsata olgan asarlardan biri. U orqali Xalq dushmanlari qanday "o'ylab topilishi"ni bilib olishingiz mumkin.

5. Tadeush Dolenga-Mostovich - "Tabib"
Yoshligimda sevib tomosha qilgan polyak filmining asosi bo'lgan kitob. Juda go'zal sevgi qissasi. Hozirgi qadar dolzarb va muhim.

6. Mustafo Armag'an – "Sulton Abdulhamid: Qashqirlar bilan o'yin"
Ortiqcha maqtov va shunchaki propaganda kitobi qanday bo'lishiga misol. Ammo ko'proq narsa kutganim, bu meni aybim albatta. Men tarixiy shaxslarni imkon qadar subyektiv yoritadigan asarlarni ma'qul ko'raman.

7. Yavuz Bahodiro'g'li — "Sulton Salohiddin"
Yuqoridagiga o'xshash, bu kitoblar afsuski Sulton Salohiddinni bor bo'yicha, tarixiy ochiqlik bilan ko'rsatmaydi, kitobxonga bunday shaxslar haqida xayolot mahsuli emas, real hayotdan olingan ma'lumotlarni berish kerak deb o'ylayman.

8. Mark Levinson — "Quti. Yuk tashish konteyneri qanday qilib dunyoni kichikroq va global iqtisodiyotni kattaroq qildi"
Hammamiz yo'llarda yoki kinolarda ulkan va to'rtburchak temir qutilarni ko'rganmiz. Ko'zga uncha tashlanmasada, juda muhim iqtisodiy vazifa bajaradi ular. O'ta foydali kitob.

9. Murod Muhammad Do'st — "Lolazor"
Adibning eng mashhur romani. Boshida biroz zerikarlidek tuyulsa-da, oxiri sizni o'ylashga majbur qila oladi. Yaxshi asar, ekranlashtirilsa yomon bo'lmasdi.

10. Bo Bennett — "Mantiqiy xato"
Biror odam bilan bahsga kirishishdan oldin oʻqib olinadigan kitob. Debatda qoʻllaniladigan barcha mantiqiy xatolarni batafsil tushuntirgan.

11. Mixail Zigar — "Вся кремлевская рать. Краткая история современной России"
Putinning hokimiyatga kelishi va uning atrofidagi bir qator personalar haqida toʻliq hujjatli kitob. Uni oʻqib, Rossiya hozir nega agressiv siyosat yuritayotganini aniq tushunishingiz mumkin.

12. Yuval Harari — "Sapiens. Insoniyatning qisqacha tarixi"
Bahsli, bir qator joylarida e’tirozlarga sabab boʻlgan bestseller. Nima boʻlgan taqdirda ham oʻqib chiqishga arziydi.

13. "Ghibli studiyasi. Beqiyos animatsiyalar beshigi haqida bilishingiz kerak bo'lgan barcha narsa"
Xayao Miyadzakining personal muxlislari uchun ajoyib tanlov. Unda Ghibli qanday tashkil topgani, qadriyatlari va tarixi bayon etilgan. Kitobni oʻqimasangiz ham, Miyadzaki ijodi nikan albatta tanishib chiqing.

@panda_books

​​#tavsiya

"Yangi yilni qaysi kitob bn kutib olishni maslahat berasiz?"

Juda yaxshi va o'rinli savol berilibdi. O'zi oldinari shunaqa bayramlar uchun tavsiyalar rukni qilib yurardim . Yaxshi eslatdingiz.

Demak, Yangi yil - bu fusunkor muhitni yaratadigan vaqtdir. Bayram arafasi hamma uyida, yaqinlari oldida, dam olishda bo'ladi. Va albatta kitob o‘qish uchun ham ideal sharoit. Xullas, tavsiyalar quyidagicha:

Avvalo, Charlz Dikkensning "Rojdestvo qo‘shig‘i". Rojdestvo samimiyati, yangilanish va bayram sehri haqidagi klassik hikoya. E'tiborlisi, aynan Dikkens shu asarda zamonaviy Santa qiyofasi ilk bor bizga yaratib bergan.

Ernst Teodor Amadey Gofmanning "Qarsildoq va sichqonlar qiroli". Yoshligimdagi bayram haqidagi eng yaxshi ertak. U orqali mo'jizakor qishki muhitga to‘la dunyoga tushib qolasiz.

Ernest Hemingueyning "Har doim sen bilan bo‘ladigan bayram". O'zim ham boshlab qo'ygan kitobcha. Unda yosh Heminguey Parij hayoti haqida yengil va ilhomlantiruvchi ocherklari o'rin olgan.

"Xyugge. baxt siri" - shu va shu kabi istalgan skandinav madaniyatidan bahra olish mumkin bo'lgan kitoblar. Ulardan hayotdan qanday zavqlanishni o‘rganish mumkin.

J. K. Roulingning "Garri Potter va falsafiy tosh" Ro'yxatda klassikaga aylangan Roulingni qo'shmaslik uyat bo'lardi. Sehr-jodu, sarguzasht va albatta qishki ertak.

Shuningdek, "Narniya xronikasi", "Рождество с неудачниками", "Atom odatlar", "Ешь, молись, люби" "Зимние каникулы" (Лии Флеминг) kabi kitoblar ham yaxshi hamroh bo'lishiga aminman.

@panda_books

Bu Bulgakovning "Usta va Margarita" romanining ingliz tilidagi birinchi tarjimasi muqovasi bo‘lib, u 1967-yilda chop etilgan.

Bolaligimda o'qigan va hozirgacha to'liq tushunishim qiyin bo'lgan kitoblardan biri.

@panda_books

Inson tabiatan e’tiqodli mavjudotdir. Dindan voz kechilganda ham, inson fitratida muqaddaslashtirishga bo‘lgan ehtiyoj yo‘qolmaydi. Nazariy jihatdan, dunyoviy davlat e’tiqod va diniy masalalarga aralashmasligi kerak. Ammo amalda ko‘pincha dunyoviy davlatning yangi e’tiqod obyektlarini yaratish vazifasini o‘z zimmasiga olayotganini ko‘ramiz. Fransuz inqilobchilari katoliklar bilan kurashib bo‘lgach, darrov o‘zlarining marosimlari va e’tiqodlarini (avval Aqlga sig‘inish, keyin Oliy mavjudotga sig‘inish) yaratishga kirishdilar. Kommunistlarda Xudosiz, sinfsiz adolatli jamiyat kelajakda keladigan jannatga aylantirildi, avliyolar panteoni esa kommunist nazariyotchilari (Lenin, Marks, Engels) bilan almashtirildi. Xristian missionerligi o‘rnini sotsializmni butun dunyoga yoyish egallaydi.

Biroq hatto keskinligi kamroq shakllarda ham dunyoviy davlat millat, suverenitet va shunga o‘xshash tushunchalarni ulug‘laydi. Yodgorliklar barpo etadi va marosimlar o‘tkazadi. Maktab ta’limi tizimi orqali bolalarning ongiga singdirish uchun qahramonlar panteonlarini yaratadi.

@panda_books

2024-yil aprel, may va iyun oylarida mutolaa qilgan kitoblarim:

Skott Karni - "Qizil bozor: Inson tana a'zolari savdosi qanday tuzilgan"
Dunyoda eng qimmat tovarlardan biri bu inson, aniqrog'i, uning organlaridir. Inson tanasini sotishini ham axloq, ham tibbiy tarafdan ko'rib chiqqan kitob. Tibbiyotda o'qiydiganlar uchun must read asarlardan biri.

Lyu Sizin - "3 Jism Masalasi" (Three Body Problem)
Xitoylik yozuvchi Lyu Sizinning “Yerning o‘tmishi haqidagi xotiralar” trilogiyasining 1-kitobi. Yaqinda Netflix'da shu roman asosidagi serial namoyish etilgan edi, shu ham o'qib chiqishimga turtki berdi.

Lyu Sizin - "Qorong'u o'rmon"
Lyu Sizin - "Death's End"
Trilogiyani naqd 3 oyda o'qib tugatdim. Bir so'z bilan aytganda men uchun "Yil muallifi"ga aylandi ushbu xitoylik adib. Juda ajoyib ilmiy-fantastika.

Shohrux Usmonov – "Tadorik"
Yosh bo'lishiga qaramay, allaqachon o'zining puxta tarjimalari bilan o'zbek kitobxonlariga tanilishga ulgurgan do'stim Shohruxning ilk kitobi.

Haruki Murakami – "Tokio afsonalari"
Adabiy doiralarda "Murakami" nomi allaqachon yolg‘izlik, sog‘inch va syurrealizmning o‘ziga xos sinonimi bo‘lib qoldi. Uning hikoyanavislik uslubi kundalik va g‘ayritabiiy voqealarni ustalik bilan uyg‘unlashtirib, ongimizda uzoq vaqt saqlanib qoladigan ajib kayfiyat yaratadi.

Jorj Martin - "Taxtlar o'yini"
Ushbu fentezining tarjima qilinishi - bu yilning eng ajoyib yangiliklaridan biri bo'ldi. Intrigaga boy saroy o'yinlari haqida ajoyib kitob.

Hojiakbar Shayxov – “Olmos jilosi”
Sadriddin Ayniy — "Sudxo'rning o'limi"

@panda_books