آب و خاک ایران، آغل نیست

باور کردنش سخت است که در روزگاری چنین دشوار، ناگزیر باشم یادداشتی بنویسم تنها برای تأکید بر بدیهی‌ترین مفهومی که هر ایرانی در ژرفای وجود خود می‌شناسد: اینکه میهن ما، وطن ما، «آغل» نیست.

شاید عجیب به‌نظر برسد، اما واقعیت این است که گاه آن‌قدر بر پایه‌ها و اصول مسلم بدیهی سکوت کرده‌ایم که اکنون ناچاریم دوباره درباره‌شان بنویسیم، از نو بگوییم، و بر آن‌ها پای بفشاریم. سکوتِ بیش از حد، بعضاً این گمان را به‌وجود می‌آورد که همه دیدگاه‌ها و نگاه‌ها در یک مسیرند، حال آن‌که چنین نیست و نباید باشد.

در فرهنگ ایرانی، مفهوم «میهن» با «آب و خاک» در ذهن ما شکل گرفته است و اتفاقا کاملا مادی است. وطن، حافظه‌ جمعی، تاریخ، زبان، فرهنگ، و سرزمینی است که ریشه‌هایمان در آن دوانده شده است همان «آب و خاک» است.

آن‌چه امروز ایران نام دارد، نتیجه‌ قرن‌ها زیست و کوشش مردمانی‌ است که این «آب و خاک» را نه به‌عنوان ملک شخصی، بلکه به‌عنوان امانت نسل‌ها دانسته‌اند.

به همین دلیل است که پاسداشتِ وطن، حفاظت از منابع طبیعی، دفاع از «آب و خاک»، و پافشاری بر حقوق سرزمینی، از جنس شعار نیست؛ از جنس شرافت است. ما درباره وطن حرف می‌زنیم، چون نمی‌خواهیم سوءتفاهمی از سکوت‌مان شکل بگیرد.
‌.
@resaki

وقتی لاشخورها بالای سر وطن می‌چرخند

رضا ساکی: در یکی از سکانس‌های درخشان قسمت اول سریال «خاتون»، دیالوگی کوتاه اما عمیقی میان سرهنگِ رییس رکن دو ارتش و تیمسار، رد و بدل می‌شود. زمانی که تیمسار دستور آماده‌باش و تقویت نیروها در بندر انزلی و آستارا را صادر می‌کند، سرهنگ با تردید می‌پرسد: «تحرک ما روس‌ها رو جَری می‌کنه!»، و تیمسار بی‌درنگ پاسخ می‌دهد: «چرا تحرک روس‌ها شما رو جری نمی‌کنه؟»
اما اوج این گفت‌وگو در پاسخ تکان‌دهنده تیمسار به پرسش سرهنگ است که می‌پرسد: «شما فکر می‌کنید جنگ می‌شه؟» و تیمسار می‌گوید: «هیچ چیز تو این کشور که یک عمره لاشخورها بالای سرش می‌چرخن بعید نیست.»

این جمله نه فقط اشاره‌ای است به وضعیت سیاسی آن دوران، بلکه تلنگری‌ است به وضعیت همیشگی ایران در میان قدرت‌های خارجی که گاه با اشغال و گاه با دخالت، امنیت و تمامیت سرزمینی‌اش را به خطر انداخته‌اند.

دیدن «خاتون» در این روزها از همیشه ضروری‌تر است. چرا که در بزنگاه‌های حساس تاریخی، این سریال یادآور می‌شود که چطور اگر از گذشته درس نگیریم، تاریخ تکرار می‌شود؛ و تکرار آن همیشه به بهای سنگینی برای مردم تمام می‌شود.

امروز، شاید بیش از هر زمان دیگر، باید تاریخ را ورق بزنیم، روایت‌هایش را دوباره مرور کنیم، و از لابه‌لای داستان‌ها و روایت‌ها، «عبرت» بیرون بکشیم.
.
@resaki

منابعی برای روزنامه‌نگاری بحران 👆🏽

با دوستان نشستیم تو کافه. غذا خوردیم، حرف زدیم، چای خوردیم، تحلیل کردیم، خندیدیم، برنامه چیدیم، دوباره تحلیل کردیم و گفتیم و شنیدیم.
از ترس‌ها، از امیدها، از آرزوها و از خاطرات خوب گذشته.

آخرش هم یکی از دوستان گفت من تشنه شدم می‌خوام یک بطری آب کوشٓک بخرم. کوچک رو کوشٓک تلفظ کرد و بعد ما راه افتادیم توی خیابون و هرهر به آب کوشٓک خندیدیم.

زندگی مگه همین لحظه‌های شاد کوشٓک نیست؟ 😁

@resaki

آقایی با تلفن حرف می‌زد و می‌گفت: ده دوازده روز طول می‌کشه تا برسه دست‌تون، اونا قول دادن و هماهنگه، شما هم قبول کنید کار انجام می‌شه و این قرارداد زمین نمی‌مونه.
معلوم شد طرف پشت خط هم قبول داشت و مرد با خوشحالی تماس رو قطع کرد.

این روزها باید بیشتر هوای هم رو داشته باشیم ❤️
@resaki

یک دقیقه خودت را جای آنها بگذار

رضا ساکی: شما سی سال پیش به هر دلیل از ایران خارج می‌شوید و به کشوری دیگر می‌روید. فرق نمی‌کند آلمان، فرانسه، مصر، آمریکا، چین، شیلی یا همین ترکیه خودمان. آنجا در آن کشور با دختری که اهل آنجاست ازدواج می‌کنید و بچه‌دار می‌شوید یا همسرتان که ایرانی است فرزندی به دنیا می‌آورد. حالا سی سال گذشته است. بچه‌هایتان سی ساله‌اند و برخی ازدواج کرده‌‌اند و شما سی سال در آن کشور به مردم خدمت کرده‌اید.

اما اوضاع اقتصادی یا فرهنگی در آن کشور دگرگون شده است و دولت با فشار برخی از بخش‌های جامعه می‌خواهد شما و خانواده‌‌تان را اخراج کند. بچه‌های شما رسما اهل آن کشورند، عروس‌‌تان ایرانی نیست و نمی‌خواهد با شما بیاید. چیزهایی که دارید، زحمت‌هایی که کشیده‌اید در خطر از بین رفتن هستند و همین امروز دیده‌اید برخی مردم آن کشور به یک جوان ایرانی حمله کرده‌‌‌اند و کتک‌اش زده‌اند. پس دیگر نمی‌توانید از خانه بیرون بیایید و غم و وحشتی شما را محاصره کرده است.

در این اوضاع چه می‌کنید و چه انتظاری از مردم آن کشور و آن دولت دارید؟ لابد به آنها می‌گویید ممکن است در میان ما ایرانی‌ها چندنفر مهاجر غیرقانونی باشند یا چندنفری در آشوب‌ها و تنش‌های کشور سهیم باشند، اما همه ما این طور نیستیم. صدای‌تان اما به جایی نمی‌رسد.

من بی‌شک طرفدار مدیریت افغانستانی‌های مقیم ایران هستم. بی‌شک طرفدار اخراج اتباع «غیرقانونی» به طور قانونی و انسان‌دوستانه هستم و بی‌شک طرفدار ماندن مهاجرانی هستم که دهه‌هاست در کنار ما زندگی کرده‌اند و اینجا به دنیا آمده‌اند و اصلا بچه ایران به حساب می‌آیند.

از شما خواهش می‌کنم فقط یک دقیقه خودتان را جای مهاجران افغان بگذارید. هم‌زبانان و هم‌تبارمان. آنها به قدر کافی ظلم دیده‌اند و ظلم دوباره حق‌شان نیست.
.
@resaki

روز یکشنبه ۸ تیر، کارگاه نویسندگی در موسسه «ابرسین» برگزار شد.
نخستین دورهمی پس از جنگ برای من و بسیاری از دوستان. با در آغوش گرفتن یکدیگر و خاطره گفتن از شب و پهپاد و پدافند.
و یکی از دوستان متنی درباره آن روزها خواند که بغض‌مان ترکید.
بماند به یادگار
@resaki

✅مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در شرایط جنگ چه تعریفی پیدا می‌کند و چه ابعادی را در بر می‌گیرد؟

👈کشور عزیزمان ایران، از 23 خرداد و به واسطۀ تجاوز ظالمانۀ دشمن، وارد شرایط غیرمنتظره‌ و دشواری شد که همۀ ما را با درد و رنج و نگرانی راجع به خودمان، زندگیمان، آیندۀ کسب‌وکارها و مهمتر از همه، سرنوشت میهن دوست‌داشتنیمان روبرو کرد.

◀️فضای کسب‌وکار کشور نه تنها خودش متاثر از این شرایط شده، بلکه نیاز است که نقشی فعال در این عرصه بازی کند تا ضمن پایداری خود و تامین کالاها و خدمات مورد نیاز کشور، بتواند به تاب‌آوری کشور عزیزمان ایران نیز در این شرایط دشوار یاری برساند.

👈مدرسه توسعه پایدار با همراهی مرکز کسب‌وکار مسئولانۀ دانشگاه شریف با درک این شرایط و با هدف کمک به پیدا کردن راه‌کارهای عملیاتی و در نتیجه ایفای نقش موثرتر شرکت‌ها در یاری‌رساندن به ذی‌نفعان درون و بیرون‌سازمانی، تصمیم به برگزاری نشستی ویژه گرفته است.

📌سه شنبه 17 تیر 1404- ساعت 14 تا 16:30 (مجازی)
⬅️توضیحات بیشتر و ثبت نام (رایگان): sdschool.ir/rescsr

📍مدرسه توسعه پایدار
@sdschool

نیویورک تایمز مقاله‌ای منتشر کرده و توضیح داده کشورهایی که تصور می‌شد متحد ایرانند، در جنگ اخیر کمکی به ایران نکردند

بخشی از مقاله:

وقتی روسیه در جنگ خود علیه اوکراین از کمک چین، کره شمالی و ایران بهره گرفت، برخی مقامات آمریکایی و بریتانیایی شروع به صحبت درباره یک «محور» جدید کردند.

اما فروش پهپادها و موشک‌های بالستیک ایران به روسیه برای جنگ، و همچنین نفتی که به چین صادر شد، در نهایت در مواقع حساس نتیجه‌ای به همراه نداشت و باعث شد تردیدهایی درباره وحدت این کشورها به وجود آید.

هیچ‌یک از سه کشور دیگر (چین، روسیه، کره شمالی) در جریان جنگ ایران با اسرائیل یا هنگام بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران توسط نیروهای آمریکایی، به یاری ایران نشتافتند. چین و روسیه — که به مراتب قدرتمندترین اعضای این جمع چهارگانه هستند — تنها به محکومیت‌های صوری و بیانیه‌های رسمی علیه اقدامات آمریکا بسنده کردند و هیچ اقدامی برای کمک واقعی و مادی به ایران انجام ندادند.

@Garajetadayoni | گاراژ

🌀 نهر نهروان؛ شاهکار مهندسی ایران باستان در عراق کنونی

محققان حوزه آب و تمدن هم‌نظرند که بزرگ‌ترین و مهم‌ترین طرح آبیاری در شرق رود دجله، «طرح چندمنظوره نهر نهروان» بوده است؛ آب‌راهی تاریخی که از دجله جدا می‌شد و در شرق آن جریان می‌یافت و با شاخه‌های متعدد خود، سه استان مهم عراق را سیراب می‌کرد.

نهر نهروان، پهن‌ترین و طولانی‌ترین آب‌راه دست‌ساز دنیای قدیم است؛
با پهنایی تا ۱۲۰ متر، عمقی بیش از ۱۰ متر و طولی بالای ۳۰۰ کیلومتر!

این آب‌راه نه‌تنها موتور کشاورزی منطقه بود، بلکه نقش کلیدی در کنترل سیلاب‌های دجله و کاهش خسارت در زمین‌های پست ایفا می‌کرد.

🏛 به گواه اکثر پژوهش‌ها، ساخت نهر نهروان به دوره ساسانیان بازمی‌گردد؛
دورانی که عراق امروزی، بخشی از قلمرو ایران بود و در آن گام‌های بزرگی برای آبادانی برداشته شد.

سر ویلیام ویلکاکس، کارشناس برجسته آبیاری، درباره این نهر گفته است:
«شاید بزرگ‌ترین رفاهی که دلتای عراق به خود دیده، در دوران شاهان ساسانی ایران در قرون نخستین میلادی بوده است؛ زمانی که آب‌راه عظیم نهروان با عرض ۱۲۰ متر و عمق ۱۰ متر ساخته شد و منطقه شرقی دجله را آبیاری کرد.»
#محمدی_ملایری

از: کناب «تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی»، جلد دوم، بخش اول، صفحه ۲۴۲
@resaki

توی رختخواب آن قدر پهلو به پهلو می‌شوم که پهلویم به صدا می‌آید که: نمی‌خوای بخوابی چرا من رو اذیت می‌کنی؟
در این روزهای پس از جنگ، گاه ساعت‌ها تلاش می‌کنم برای خوابیدن تا شاید لحظه‌ای از این همه فکر‌‌ و خیال رها شوم.
و عاقبت می‌خوابم و صبح به صورت له شده از خواب بیدار می‌شوم. انگار تمام شب کتک خورده باشم.

بازگشت به نام ایران

رضا ساکی: چند روز پیش، کنار خیابان، چشمم به بساط یک فروشنده دوره‌گرد افتاد که گردنبندهای چوبی و دست‌ساز می‌فروخت. ایستادم و نگاهی انداختم. تنوع طرح‌ها شگفت‌انگیز بود؛ از نقش گل و پرنده گرفته تا نمادهای گوناگون. اما چیزی که توجهم را بیشتر جلب کرد، نه خود گردنبندها، که گفت‌وگوی کوتاه دختری حدود نوزده یا بیست ساله بود با فروشنده. دختر با لبخند پرسید: «طرح ایران ندارید؟» دنبال گردنبندی بود که نشانی از ایران داشته باشد.

همین پرسش ساده، مرا به فکر فرو برد. کافی ا‌ست یکی دو بار سری به صفحات اینستاگرامی بزنید که زیورآلات دست‌ساز یا طلا و نقره طراحی و عرضه می‌کنند؛ آن‌وقت می‌بینید چقدر نقشه ایران، نام ایران، و نشانه‌های فرهنگی‌اش در این آثار حضور دارند. گردنبندهایی به شکل نقشه ایران، یا با نام‌هایی چون «میهن»، «پارس»، «تیرگان»؛ سنجاق‌هایی که با هنرهای دستی مثل سوزن‌دوزی یا میناکاری تزیین شده‌اند؛ گوشواره‌هایی با الهام از طرح‌های کهن کاشی یا خوشنویسی فارسی.

همه این‌ها را می‌توان نشانه‌ای گرفت از اقبالی که در جامعه نسبت به نام ایران، ایده ایران، و هویت ایرانی شکل گرفته و پررنگ شده. مردمی که این زیورآلات را می‌خرند و استفاده می‌کنند، در واقع به شیوه‌ای ساده و شخصی، علاقه‌شان را به چیزی فراتر از سلیقه فردی نشان می‌دهند. این، شاید شکلی از بازگشت آرام و بی‌سروصدا به امر ملی باشد.

بدیهی ا‌ست که این تنها یکی از جلوه‌های این بازگشت است، اما نمی‌توان انکار کرد که در سال‌های اخیر، ایران برای بسیاری از ما دوباره معنایی تازه یافته؛ نه فقط در شعارها و سخنرانی‌ها، بلکه در همین زیورهای کوچک، در انتخاب‌های روزمره و در گفت‌وگوهای ساده‌ای کنار یک بساط خیابانی.
@resaki