تردید مکن
به‌آن‌که
می‌گویدَت
می‌ترسد.
بترس اما،
از آنکه
می‌گویدَت
هرگز نمی‌شناسد تردید.
(اریش فرید، ترجمهٔ محمود حدادی
شعر و شهود، صفحهٔ ۱۹۹)
تردید مکن
به آن که می‌گوید
می‌ترسد
اما بترس
از آن که
می‌گوید
تردید را ابداً نمی‌شناسد.
(اریش فرید، ترجمهٔ علی عبداللهی
سکوت آیندهٔ من است، صفحهٔ ۲۱۶)
.
به‌آن‌که
می‌گویدَت
می‌ترسد.
بترس اما،
از آنکه
می‌گویدَت
هرگز نمی‌شناسد تردید.
(اریش فرید، ترجمهٔ محمود حدادی
شعر و شهود، صفحهٔ ۱۹۹)
تردید مکن
به آن که می‌گوید
می‌ترسد
اما بترس
از آن که
می‌گوید
تردید را ابداً نمی‌شناسد.
(اریش فرید، ترجمهٔ علی عبداللهی
سکوت آیندهٔ من است، صفحهٔ ۲۱۶)
.
از میان سیمان و دود
در تلاش است ساقهٔ گل
و نرم‌نرمک
سر بلند می‌کند
از میان برف سنگین
در تلاش است دانهٔ گندم
بی‌تاب رقصیدن زیر آفتاب
هنگامهٔ سایه‌پوش شب
در تلاش است ماه کامل
تا از یاد نبریم
عاشقان تنهاترین‌اند
حتی صبح
برای مجاب کردن دریا
هر روز در تلاش است:
دریا، سؤال باش
سؤال همیشه باش
اما برای دوست داشتن تو
ای خوب‌تر از ماه و بابونه
به هیچ تلاشی نیاز ندارد
قلب من
#صدیق_قطبی
.
در تلاش است ساقهٔ گل
و نرم‌نرمک
سر بلند می‌کند
از میان برف سنگین
در تلاش است دانهٔ گندم
بی‌تاب رقصیدن زیر آفتاب
هنگامهٔ سایه‌پوش شب
در تلاش است ماه کامل
تا از یاد نبریم
عاشقان تنهاترین‌اند
حتی صبح
برای مجاب کردن دریا
هر روز در تلاش است:
دریا، سؤال باش
سؤال همیشه باش
اما برای دوست داشتن تو
ای خوب‌تر از ماه و بابونه
به هیچ تلاشی نیاز ندارد
قلب من
#صدیق_قطبی
.
نامه‌های بچه‌ها به خدا
خدای عزیزم این یک شعر است
دوستت دارم
زیرا که به من داده‌ای
هر آنچه برای زندگی
به آن نیازمندم
اما آرزو دارم
به من بگویی
که چرا
مرا چنان آفریدی
که باید بمیرم.
(دانیل ۸ ساله)
خدای عزیز،
از زمانی که راجع به تو شنیدم دیگه احساس تنهایی نمی‌کنم.
(نورا)
خدای عزیز،
شرط می‌بندم
که برای تو خیلی سخته
که به همهٔ آدمها
در همه جای دنیا
عشق داشته باشی.
خانوادهٔ ما فقط از چهار نفر تشکیل شده
و من هیچ وقت نمی‌تونم این کارو بکنم.
(نان)
خدای عزیز،
منتظر بهار هستم اما مثل این که هیچ وقت نمی‌رسه، با این حال فراموش نکن.
(مارک)
خدای عزیز،
دلم می‌خواست چیزی مثل گناه وجود نداشت. دلم می‌خواست چیزی مثل جنگ وجود نداشت.
(تیم اِم
۹ساله)
خدای عزیز،
چرا تو این همه معجزه زمان‌های قدیم انجام دادی و حالا هیچی انجام نمی‌دی؟
(سی‌مور)
آقای خدای عزیز،
دلم می‌خواست آدما رو یه جوری می‌ساختی که آنقدر آسون تیکه پاره نشن. من تا حالا سه جای بخیه و یه‌دونه جای زخم دارم.
(جانت)
خدای عزیز،
در تمام مدت تعطیلات بارون بارید. شاید پدرم دیوانه شده بود! اون یه چیزهایی راجع به تو گفت که مردم نباید بگن. اما به هر حال من امیدوارم که تو به پدرم صدمه نزنی.
دوست تو
اما بهت نخواهم گفت کی هستم
خدای عزیز،
تو چرا به تازگی هیچ حیوون جدید اختراع نکردی؟ ما هنوز هم همون حیوونای قدیمی رو داریم.
(جانی)
خدایا
اشکالی نداره که تو مذهب‌های مختلف ساختی اما گاهی وقت‌ها اونارو با هم قاطی نمی‌کنی؟
(آرنولد)
خدای عزیز،
آیا تو خدای حیوونا هم هستی یا خدای اونا یکی دیگه‌س؟
(نانسی)
خدای عزیز،
چرا به جای این که بذاری مردم بمیرن و مجبور بشی که آدمای تازهٔ دیگه‌یی بسازی همین آدمایی رو که وجود دارن نگه نمی‌داری؟
(جین)
خدای عزیز،
تو قصد داشتی که زرّافه این شکلی بشه یا این که تصادفاً این شکلی شد؟
(نورما)
خدای عزیز،
آیا تو واقعاً نامریی هستی یا این فقط یک شوخی است؟
(لوسی)
خدای عزیز،
می‌خوام تو جشن هالووین لباس شیطون رو بپوشم. از نظر تو اشکالی نداره؟
(مارنی)
خدای عزیز،
من دعاهای کتاب مقدس رو از همه بیشتر دوست دارم. آیا تو اونارو چند بار نوشتی تا قشنگ بشن یا از همون اول اونا رو درست نوشتی؟
من همیشه مجبور می‌شم یه چیزی رو چند دفعه بنویسم تا خوب بشه.
(لوئیس)
(نامه‌های بچه‌ها به خدا، گردآوری استوارت هامپل و اریک مارشال، ترجمهٔ دل‌آرا قهرمان، نشر میترا، ۱۳۸۲)
@sedigh_63
خدای عزیزم این یک شعر است
دوستت دارم
زیرا که به من داده‌ای
هر آنچه برای زندگی
به آن نیازمندم
اما آرزو دارم
به من بگویی
که چرا
مرا چنان آفریدی
که باید بمیرم.
(دانیل ۸ ساله)
خدای عزیز،
از زمانی که راجع به تو شنیدم دیگه احساس تنهایی نمی‌کنم.
(نورا)
خدای عزیز،
شرط می‌بندم
که برای تو خیلی سخته
که به همهٔ آدمها
در همه جای دنیا
عشق داشته باشی.
خانوادهٔ ما فقط از چهار نفر تشکیل شده
و من هیچ وقت نمی‌تونم این کارو بکنم.
(نان)
خدای عزیز،
منتظر بهار هستم اما مثل این که هیچ وقت نمی‌رسه، با این حال فراموش نکن.
(مارک)
خدای عزیز،
دلم می‌خواست چیزی مثل گناه وجود نداشت. دلم می‌خواست چیزی مثل جنگ وجود نداشت.
(تیم اِم
۹ساله)
خدای عزیز،
چرا تو این همه معجزه زمان‌های قدیم انجام دادی و حالا هیچی انجام نمی‌دی؟
(سی‌مور)
آقای خدای عزیز،
دلم می‌خواست آدما رو یه جوری می‌ساختی که آنقدر آسون تیکه پاره نشن. من تا حالا سه جای بخیه و یه‌دونه جای زخم دارم.
(جانت)
خدای عزیز،
در تمام مدت تعطیلات بارون بارید. شاید پدرم دیوانه شده بود! اون یه چیزهایی راجع به تو گفت که مردم نباید بگن. اما به هر حال من امیدوارم که تو به پدرم صدمه نزنی.
دوست تو
اما بهت نخواهم گفت کی هستم
خدای عزیز،
تو چرا به تازگی هیچ حیوون جدید اختراع نکردی؟ ما هنوز هم همون حیوونای قدیمی رو داریم.
(جانی)
خدایا
اشکالی نداره که تو مذهب‌های مختلف ساختی اما گاهی وقت‌ها اونارو با هم قاطی نمی‌کنی؟
(آرنولد)
خدای عزیز،
آیا تو خدای حیوونا هم هستی یا خدای اونا یکی دیگه‌س؟
(نانسی)
خدای عزیز،
چرا به جای این که بذاری مردم بمیرن و مجبور بشی که آدمای تازهٔ دیگه‌یی بسازی همین آدمایی رو که وجود دارن نگه نمی‌داری؟
(جین)
خدای عزیز،
تو قصد داشتی که زرّافه این شکلی بشه یا این که تصادفاً این شکلی شد؟
(نورما)
خدای عزیز،
آیا تو واقعاً نامریی هستی یا این فقط یک شوخی است؟
(لوسی)
خدای عزیز،
می‌خوام تو جشن هالووین لباس شیطون رو بپوشم. از نظر تو اشکالی نداره؟
(مارنی)
خدای عزیز،
من دعاهای کتاب مقدس رو از همه بیشتر دوست دارم. آیا تو اونارو چند بار نوشتی تا قشنگ بشن یا از همون اول اونا رو درست نوشتی؟
من همیشه مجبور می‌شم یه چیزی رو چند دفعه بنویسم تا خوب بشه.
(لوئیس)
(نامه‌های بچه‌ها به خدا، گردآوری استوارت هامپل و اریک مارشال، ترجمهٔ دل‌آرا قهرمان، نشر میترا، ۱۳۸۲)
@sedigh_63
تو
در جنگ
بیشتری
چرا که هیچ چیز مثل یک خانه
برای انسان جنگ‌زده
ضروری نیست
صدیق.
.
در جنگ
بیشتری
چرا که هیچ چیز مثل یک خانه
برای انسان جنگ‌زده
ضروری نیست
صدیق.
.
پاسترناک بر ما می‌بارد
«پاسترناک [Boris Pasternak، شاعر و نویسندهٔ روس] در واژه‌هایش نمی‌زیَد، چنان‌که درخت در شاخ‌وبرگِ نمایان خود نمی‌زید. زندگی درخت در ریشه‌اش است، در یک راز. در پسِ این کتاب، سکوتی نهفته است...
میان تمام آنچه شنیده‌ام
ای سکوت،
تو بهترینی.
این کتاب، همان‌قدر که کتاب چهچهه است، کتاب خاموشی و سکوت است...
پاسترناک به برگ، به پرتوی آفتاب، اجازه می‌دهد چنان در ژرفای جانش حلول کنند که دیگر اویی در کار نباشد؛ فقط برگ باشد یا پرتوی آفتاب. تولد دوباره. معجزه... باران چنان بر شاعر باریده که گویی تمام سطرهای کتابش در باران شناورند. مقصودم باران نم‌نم پاییزی نیست. بارانِ پاسترناک قطره‌‌قطره نیست، موجاموج است. سلانه‌سلانه نمی‌آید، چهارنعل می‌تازد.
خواهرم زندگی
امروز
سیلاب‌وار، هزاران‌تکه،
در باران بهار
بر همگان می‌بارد...
(آخرین اغواگری زمین: پناه بردن به هنر، شعر و کلمه، مارینا تسوِتایوا، ترجمهٔ الهام شوشتری‌زاده، ص ۱۲۴_ ۱۴۰ و ۱۴۱)
مارینا تسوِتایوا در جستار «پاسترناک بر ما می‌بارد» دربارهٔ او و کتاب شعرش «زندگی خواهر من است» نوشته است.
.
«پاسترناک [Boris Pasternak، شاعر و نویسندهٔ روس] در واژه‌هایش نمی‌زیَد، چنان‌که درخت در شاخ‌وبرگِ نمایان خود نمی‌زید. زندگی درخت در ریشه‌اش است، در یک راز. در پسِ این کتاب، سکوتی نهفته است...
میان تمام آنچه شنیده‌ام
ای سکوت،
تو بهترینی.
این کتاب، همان‌قدر که کتاب چهچهه است، کتاب خاموشی و سکوت است...
پاسترناک به برگ، به پرتوی آفتاب، اجازه می‌دهد چنان در ژرفای جانش حلول کنند که دیگر اویی در کار نباشد؛ فقط برگ باشد یا پرتوی آفتاب. تولد دوباره. معجزه... باران چنان بر شاعر باریده که گویی تمام سطرهای کتابش در باران شناورند. مقصودم باران نم‌نم پاییزی نیست. بارانِ پاسترناک قطره‌‌قطره نیست، موجاموج است. سلانه‌سلانه نمی‌آید، چهارنعل می‌تازد.
خواهرم زندگی
امروز
سیلاب‌وار، هزاران‌تکه،
در باران بهار
بر همگان می‌بارد...
(آخرین اغواگری زمین: پناه بردن به هنر، شعر و کلمه، مارینا تسوِتایوا، ترجمهٔ الهام شوشتری‌زاده، ص ۱۲۴_ ۱۴۰ و ۱۴۱)
مارینا تسوِتایوا در جستار «پاسترناک بر ما می‌بارد» دربارهٔ او و کتاب شعرش «زندگی خواهر من است» نوشته است.
.
دوست و کارساز
اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا (۲: ۲۵۷)
وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ (۳: ۶۸)
إِنَّ وَلِيِّيَ اللَّهُ (۷: ۱۹۶)
وَهُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ (۷: ۱۹۶)
فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ (۴۲: ۹)
ترجمه تفسیر طبری:
خداوند دوست آن کس‌ها است که بگرویدند.
و خدایْ دوست مؤمنان است.
و او اندر پذیرد نیکان را.
خدای_عزّوجلّ_ اوست یار و نگهدار.
ترجمه روض‌الجنان:
خدایْ دوست آنان است که ایمان دارند.
و خدایْ یار مؤمنان است.
به‌درستی که دوستِ من خداست.
و او دوست دارد شایستگان را.
ترجمه کشف‌الاسرار:
الله یار ایشان است که بگرویدند.
و خدایْ یار مؤمنان است.
و اوست کارپذیر و کارسازِ نیکان.
الله اوست که یار و فریادرس است.
ترجمه تفسیر سورآبادی:
خدا دوست و یار و نگهدار آن کسان است که بگرویدند به حق.
و خدا دوست و یارِ گرویدگان است.
به درستی که دوست و یار من آن خدای است.
و او برپذیرد و نیکان را به داشت و نیکوداشت.
ترجمه تفسیر نَسَفی:
و خدای تعالی دوست مؤمنان است، و سازندهٔ کار ایشان است.
نگاه‌دار من و سازندهٔ کار من خداوند است.
و وی نگاه‌دار و سازندهٔ کار پارسایان است.
ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند:
الله دوستِ کارسازِ کسانی است که ایمان آورده‌اند.
و الله دوست و کارسازِ مؤمنان است.
همانا دوست و کارسازِ من الله است.
و او سرپرستی و یاری می‌کند شایستگان را.
الله اوست [که] دوست و کارساز است.
.
اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا (۲: ۲۵۷)
وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ (۳: ۶۸)
إِنَّ وَلِيِّيَ اللَّهُ (۷: ۱۹۶)
وَهُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ (۷: ۱۹۶)
فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ (۴۲: ۹)
ترجمه تفسیر طبری:
خداوند دوست آن کس‌ها است که بگرویدند.
و خدایْ دوست مؤمنان است.
و او اندر پذیرد نیکان را.
خدای_عزّوجلّ_ اوست یار و نگهدار.
ترجمه روض‌الجنان:
خدایْ دوست آنان است که ایمان دارند.
و خدایْ یار مؤمنان است.
به‌درستی که دوستِ من خداست.
و او دوست دارد شایستگان را.
ترجمه کشف‌الاسرار:
الله یار ایشان است که بگرویدند.
و خدایْ یار مؤمنان است.
و اوست کارپذیر و کارسازِ نیکان.
الله اوست که یار و فریادرس است.
ترجمه تفسیر سورآبادی:
خدا دوست و یار و نگهدار آن کسان است که بگرویدند به حق.
و خدا دوست و یارِ گرویدگان است.
به درستی که دوست و یار من آن خدای است.
و او برپذیرد و نیکان را به داشت و نیکوداشت.
ترجمه تفسیر نَسَفی:
و خدای تعالی دوست مؤمنان است، و سازندهٔ کار ایشان است.
نگاه‌دار من و سازندهٔ کار من خداوند است.
و وی نگاه‌دار و سازندهٔ کار پارسایان است.
ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند:
الله دوستِ کارسازِ کسانی است که ایمان آورده‌اند.
و الله دوست و کارسازِ مؤمنان است.
همانا دوست و کارسازِ من الله است.
و او سرپرستی و یاری می‌کند شایستگان را.
الله اوست [که] دوست و کارساز است.
.
زیبایی همیشه عظیم‌تر
همیشه فراوان‌تر است.
روشنی،
صلح،
و لطافت‌های زندگی نیز
هیاهو
فریبمان می‌دهد
تا عظیم جلوه کند
چنان‌که سیل‌ها و کف
چنان‌که گردباد و شن
اما بی‌کرانی یک لبخند
آرمیده در سکوت
آرمیده در زمزمه است
چنان که جوباران
در مشایعت نسیم
یا گلی کوچک
در دست‌های نور
دل‌آرام، روشنی را درمی‌یابد
بی‌کران و بی‌پایان
و دل‌آشوب نیز، غریو تاریکی را
بی‌کران و بی‌پایان.
در آشوب زندگی
چشم‌های یک گنجشک
همیشه پیروز است
#صدیق_قطبی
.
همیشه فراوان‌تر است.
روشنی،
صلح،
و لطافت‌های زندگی نیز
هیاهو
فریبمان می‌دهد
تا عظیم جلوه کند
چنان‌که سیل‌ها و کف
چنان‌که گردباد و شن
اما بی‌کرانی یک لبخند
آرمیده در سکوت
آرمیده در زمزمه است
چنان که جوباران
در مشایعت نسیم
یا گلی کوچک
در دست‌های نور
دل‌آرام، روشنی را درمی‌یابد
بی‌کران و بی‌پایان
و دل‌آشوب نیز، غریو تاریکی را
بی‌کران و بی‌پایان.
در آشوب زندگی
چشم‌های یک گنجشک
همیشه پیروز است
#صدیق_قطبی
.
موعظهٔ مولانا (۱۱)
گفت حق: «گر فاسقی واْهلِ صنم
چون مرا خوانی، اجابت‌ها کنم»
تو دعا را سخت گیر و می‌شخول
عاقبت برْهاندت از دست غول
۳: ۷۵۶_۷۵۷
آنچ در فرعون بود آن در تو هست
لیک اژدرهات محبوس چَه است
ای دریغ این جمله احوالِ تو است
تو بر آن فرعون برخواهیش بست
گر ز تو گویند، وحشت زایدت
ور ز دیگر، آفسان بنمایدت
آتشت را هیزمِ فرعون نیست
ور نه چون فرعون او شعله‌زنی‌ست
۳: ۹۷۲_۹۷۴/۹۷۶
گر گران و گر شتابنده بوَد
آن که جوینده‌ست یابنده بوَد
در طلب زن دایما تو هر دو دست
که طلب در راهْ نیکو رهبر است
لنگ و لوک و خفته‌شکل و بی‌ادب
سوی او می‌غیژ و او را می‌طلب
گه به گفت و گه به خاموشی و گه
بویْ کردن گیر هر سو بوی شه
گفت: از رَوْحِ خدا لا تَیأسُوا
همچو گم‌کرده پسر رو سو به سو
از ره حسّ دهان پرسان شوید
گوش را بر چارراهِ آن نهید
هرکجا بوی خوش آید بو بَرید
سوی آن سِر کآشنای آن سَرید
۳: ۹۷۸_۹۸۲/۹۸۵_۹۸۷
خویشتن نشناخت مسکین آدمی
از فزونی آمد و شد در کمی
خویشتن را آدمی ارزان فروخت
بود اطلس، خویش بر دلقی بدوخت
صدهزاران مار و کُه حیرانِ اوست
او چرا حیران شده‌ست و مار دوست؟
آدمی کوهی‌ست، چون مفتون شود؟
کوه اندر مار حیران چون شود؟
۳: ۱۰۰۱_۱۰۰۳/۱۰۰۰
باش تا خورشیدِ حشر آید عیان
تا ببینی جنبشِ جسم جهان
مرده زین سواَند و زآن سو زنده‌اند
خامش اینجا، وآن طرف گوینده‌اند
ما سمیعیم و بصیریم و خوشیم
با شما نامحرمان ما خامشیم
چون شما سوی جمادی می‌روید
محرمِ جانِ جمادان چون شوید؟
از جمادی عالَمِ جان‌ها روید
غلغلِ اجزای عالَم بشنوید
فاش تسبیح جمادات آیدت
وسوسه‌یْ تأویل‌ها نرْبایدت
۳: ۱۰۱۰/۱۰۱۳/۱۰۲۰_۱۰۲۳
نفست اژدرهاست، او کی مرده است؟
از غم و بی‌آلتی افسرده است
گر بیابد آلتِ فرعونْ او
که به امرِ او همی رفت آبِ جو
آنگه او بنیاد فرعونی کند
راهِ صد موسی و صد هارون زند
اژدها را دار در برفِ فراق
هین مکَش او را به خورشیدِ عراق
۳: ۱۰۵۴_۱۰۵۶/۱۰۵۸
ای بسا بیدارچشم و خفته‌دل
خود چه بیند دیدِ اهلِ آب و گِل؟
آن که دل بیدار دارد، چشمِ سر
گر بخُسبد، برگشاید صد بصر
گر تو اهلِ دل نِه‌ای، بیدار باش
طالب دل باش و در پیگار باش
ور دلت بیدار شد، می‌خُسب خوش
نیست غایب ناظرت از هفت و شش
۳: ۱۲۲۴_۱۲۲۷
ذکرِ موسی بهرِ روپوش است لیک
نورِ موسی نقدِ توست ای مردِ نیک
موسی و فرعون در هستیّ توست
باید این دو خصم را در خویش جُست
۳: ۱۲۵۴_۱۲۵۵
شیرخواره چون ز دایه بُسکُلَد
لوت‌خواره شد، مر او را می‌هلد
بستهٔ شیرِ زمینی چون حبوب
جو فِطامِ خویش از قُوتُ‌القلوب
حرف حکمت خور که شد نورِ سَتیر
ای تو نورِ بی‌حُجُب را ناپذیر
تا پذیرا گردی ای جان نور را
تا ببینی بی‌حُجُب مستور را
چون ستاره سیْر بر گردون کنی
بلکه بی گردون سفر بی‌چون کنی
۳: ۱۲۸۶_۱۲۹۰
این جهان همچون درخت است ای کِرام
ما بر او چون میوه‌های نیم‌خام
سخت گیرد خام‌ها مر شاخ را
زآن‌که در خامی نشاید کاخ را
چون بپخت و گشت شیرین لب‌گزان
سست گیرد شاخ‌ها را بعد از آن
چون از آن اقبال شیرین شد دهان
سرد شد بر آدمی مُلکِ جهان
سخت‌گیری و تعصّب خامی است
تا جنینی، کار خون‌آشامی است
۳: ۱۲۹۵_۱۲۹۹
تو یکی "تو" نیستی ای خوش رفیق
بلکه گردونی و دریای عمیق
آن توِ زَفتَت که آن نهصد تُو است
قُلزم است و غرقه‌گاهِ صد تو است
۳: ۱۳۰۴_۱۳۰۵
دم مزن، تا بشنوی از دم‌زنان
آنچه نآمد در زبان و در بیان
دم مزن، تا بشنوی زآن آفتاب
آنچه نامد در کتاب و در خطاب
دم مزن، تا دم زند بهرِ تو روح
آشِنا بگذار در کشتیِّ نوح
جز خضوع و بندگیّ و اضطرار
اندر این حضرت ندارد اعتبار
۳: ۱۳۰۷_۱۳۰۹/۱۳۲۵
منگر اندر نقشِ زشت و خوبِ خویش
بنگر اندر عشق و در مطلوبِ خویش
منگر آنکه تو حقیری یا ضعیف
بنگر اندر همّتِ خود، ای شریف
تو به هر حالی که باشی، می‌طلب
آب می‌جو دایما، ای خشک‌لب
کآن لبِ خشکت گواهی می‌دهد
کاو به آخِر بر سرِ منبع رسد
خشکیِ لب هست پیغامی ز آب
که «به مات آرد یقین این اضطراب»
کاین طلب‌کاری مبارک جنبشی‌ست
این طلب در راهِ حق مانع‌کُشی‌ست
این طلب مفتاحِ مطلوباتِ توست
این سپاه و نصرتِ رایاتِ توست
این طلب همچون خروسی در صیاح
می‌زند نعره که «می‌آید صباح»
گر چه آلت نیستت، تو می‌طلب
نیست آلت حاجت اندر راهِ رب
هر که را بینی طلب‌کار ای پسر
یارِ او شو، پیشِ او انداز سر
کز جوارِ طالبان طالب شوی
وز ظِلالِ غالبان غالب شوی
گر یکی موری سلیمانی بجُست
منگر اندر جُستنِ او سست سست
هر چه داری تو ز مال و پیشه‌ای
نه طلب بود اوّل و اندیشه‌ای؟
۳: ۱۴۳۹_۱۴۵۱
گر ببینی میلِ خود سوی سَما
پَرِّ دولت برگشا همچون هما
ور ببینی میلِ خود سوی زمین
نوحه می‌کن، هیچ منْشین از حنین
عاقلان خود نوحه‌ها پیشین کنند
جاهلان آخِر به سر بر می‌زنند
زابتدای کار آخر را ببین
تا نباشی تو پشیمان یومِ دین
۳: ۱۶۲۲_۱۶۲۷
#موعظه_مولانا
@sedigh_63
گفت حق: «گر فاسقی واْهلِ صنم
چون مرا خوانی، اجابت‌ها کنم»
تو دعا را سخت گیر و می‌شخول
عاقبت برْهاندت از دست غول
۳: ۷۵۶_۷۵۷
آنچ در فرعون بود آن در تو هست
لیک اژدرهات محبوس چَه است
ای دریغ این جمله احوالِ تو است
تو بر آن فرعون برخواهیش بست
گر ز تو گویند، وحشت زایدت
ور ز دیگر، آفسان بنمایدت
آتشت را هیزمِ فرعون نیست
ور نه چون فرعون او شعله‌زنی‌ست
۳: ۹۷۲_۹۷۴/۹۷۶
گر گران و گر شتابنده بوَد
آن که جوینده‌ست یابنده بوَد
در طلب زن دایما تو هر دو دست
که طلب در راهْ نیکو رهبر است
لنگ و لوک و خفته‌شکل و بی‌ادب
سوی او می‌غیژ و او را می‌طلب
گه به گفت و گه به خاموشی و گه
بویْ کردن گیر هر سو بوی شه
گفت: از رَوْحِ خدا لا تَیأسُوا
همچو گم‌کرده پسر رو سو به سو
از ره حسّ دهان پرسان شوید
گوش را بر چارراهِ آن نهید
هرکجا بوی خوش آید بو بَرید
سوی آن سِر کآشنای آن سَرید
۳: ۹۷۸_۹۸۲/۹۸۵_۹۸۷
خویشتن نشناخت مسکین آدمی
از فزونی آمد و شد در کمی
خویشتن را آدمی ارزان فروخت
بود اطلس، خویش بر دلقی بدوخت
صدهزاران مار و کُه حیرانِ اوست
او چرا حیران شده‌ست و مار دوست؟
آدمی کوهی‌ست، چون مفتون شود؟
کوه اندر مار حیران چون شود؟
۳: ۱۰۰۱_۱۰۰۳/۱۰۰۰
باش تا خورشیدِ حشر آید عیان
تا ببینی جنبشِ جسم جهان
مرده زین سواَند و زآن سو زنده‌اند
خامش اینجا، وآن طرف گوینده‌اند
ما سمیعیم و بصیریم و خوشیم
با شما نامحرمان ما خامشیم
چون شما سوی جمادی می‌روید
محرمِ جانِ جمادان چون شوید؟
از جمادی عالَمِ جان‌ها روید
غلغلِ اجزای عالَم بشنوید
فاش تسبیح جمادات آیدت
وسوسه‌یْ تأویل‌ها نرْبایدت
۳: ۱۰۱۰/۱۰۱۳/۱۰۲۰_۱۰۲۳
نفست اژدرهاست، او کی مرده است؟
از غم و بی‌آلتی افسرده است
گر بیابد آلتِ فرعونْ او
که به امرِ او همی رفت آبِ جو
آنگه او بنیاد فرعونی کند
راهِ صد موسی و صد هارون زند
اژدها را دار در برفِ فراق
هین مکَش او را به خورشیدِ عراق
۳: ۱۰۵۴_۱۰۵۶/۱۰۵۸
ای بسا بیدارچشم و خفته‌دل
خود چه بیند دیدِ اهلِ آب و گِل؟
آن که دل بیدار دارد، چشمِ سر
گر بخُسبد، برگشاید صد بصر
گر تو اهلِ دل نِه‌ای، بیدار باش
طالب دل باش و در پیگار باش
ور دلت بیدار شد، می‌خُسب خوش
نیست غایب ناظرت از هفت و شش
۳: ۱۲۲۴_۱۲۲۷
ذکرِ موسی بهرِ روپوش است لیک
نورِ موسی نقدِ توست ای مردِ نیک
موسی و فرعون در هستیّ توست
باید این دو خصم را در خویش جُست
۳: ۱۲۵۴_۱۲۵۵
شیرخواره چون ز دایه بُسکُلَد
لوت‌خواره شد، مر او را می‌هلد
بستهٔ شیرِ زمینی چون حبوب
جو فِطامِ خویش از قُوتُ‌القلوب
حرف حکمت خور که شد نورِ سَتیر
ای تو نورِ بی‌حُجُب را ناپذیر
تا پذیرا گردی ای جان نور را
تا ببینی بی‌حُجُب مستور را
چون ستاره سیْر بر گردون کنی
بلکه بی گردون سفر بی‌چون کنی
۳: ۱۲۸۶_۱۲۹۰
این جهان همچون درخت است ای کِرام
ما بر او چون میوه‌های نیم‌خام
سخت گیرد خام‌ها مر شاخ را
زآن‌که در خامی نشاید کاخ را
چون بپخت و گشت شیرین لب‌گزان
سست گیرد شاخ‌ها را بعد از آن
چون از آن اقبال شیرین شد دهان
سرد شد بر آدمی مُلکِ جهان
سخت‌گیری و تعصّب خامی است
تا جنینی، کار خون‌آشامی است
۳: ۱۲۹۵_۱۲۹۹
تو یکی "تو" نیستی ای خوش رفیق
بلکه گردونی و دریای عمیق
آن توِ زَفتَت که آن نهصد تُو است
قُلزم است و غرقه‌گاهِ صد تو است
۳: ۱۳۰۴_۱۳۰۵
دم مزن، تا بشنوی از دم‌زنان
آنچه نآمد در زبان و در بیان
دم مزن، تا بشنوی زآن آفتاب
آنچه نامد در کتاب و در خطاب
دم مزن، تا دم زند بهرِ تو روح
آشِنا بگذار در کشتیِّ نوح
جز خضوع و بندگیّ و اضطرار
اندر این حضرت ندارد اعتبار
۳: ۱۳۰۷_۱۳۰۹/۱۳۲۵
منگر اندر نقشِ زشت و خوبِ خویش
بنگر اندر عشق و در مطلوبِ خویش
منگر آنکه تو حقیری یا ضعیف
بنگر اندر همّتِ خود، ای شریف
تو به هر حالی که باشی، می‌طلب
آب می‌جو دایما، ای خشک‌لب
کآن لبِ خشکت گواهی می‌دهد
کاو به آخِر بر سرِ منبع رسد
خشکیِ لب هست پیغامی ز آب
که «به مات آرد یقین این اضطراب»
کاین طلب‌کاری مبارک جنبشی‌ست
این طلب در راهِ حق مانع‌کُشی‌ست
این طلب مفتاحِ مطلوباتِ توست
این سپاه و نصرتِ رایاتِ توست
این طلب همچون خروسی در صیاح
می‌زند نعره که «می‌آید صباح»
گر چه آلت نیستت، تو می‌طلب
نیست آلت حاجت اندر راهِ رب
هر که را بینی طلب‌کار ای پسر
یارِ او شو، پیشِ او انداز سر
کز جوارِ طالبان طالب شوی
وز ظِلالِ غالبان غالب شوی
گر یکی موری سلیمانی بجُست
منگر اندر جُستنِ او سست سست
هر چه داری تو ز مال و پیشه‌ای
نه طلب بود اوّل و اندیشه‌ای؟
۳: ۱۴۳۹_۱۴۵۱
گر ببینی میلِ خود سوی سَما
پَرِّ دولت برگشا همچون هما
ور ببینی میلِ خود سوی زمین
نوحه می‌کن، هیچ منْشین از حنین
عاقلان خود نوحه‌ها پیشین کنند
جاهلان آخِر به سر بر می‌زنند
زابتدای کار آخر را ببین
تا نباشی تو پشیمان یومِ دین
۳: ۱۶۲۲_۱۶۲۷
#موعظه_مولانا
@sedigh_63
وقتی بادی نمی‌وزد
چه کسی سکوت درخت را
خواهد شنید؟
وقتی تو نیستی
چه کسی قلب مرا؟
صدیق.
.
چه کسی سکوت درخت را
خواهد شنید؟
وقتی تو نیستی
چه کسی قلب مرا؟
صدیق.
.
موعظهٔ مولانا (۱۲)
صبر را با حق قرین کرد ای فلان
آخرِ وَالْعَصر را آگه بخوان
صد هزاران کیمیا حقّ آفرید
کیمیایی همچو صبر آدم ندید
۳: ۱۸۵۵_۱۸۵۶
همچو مُستَسقی کز آبش سیر نیست
بر هر آنچه یافتی، بِاللَّه مأیست
بی‌نهایت حضرت است این بارگاه
صدر را بگذار، صدرِ توست راه
۳: ۱۹۶۲_۱۹۶۳
حق همی‌گوید: چه آوردی مرا
اندر این مهلت که دادم من تو را؟
عمر خود را در چه پایان برده‌ای؟
قوت و قوّت در چه فانی کرده‌ای؟
گوهرِ دیده کجا فرسوده‌ای؟
پنج حس را در کجا پالوده‌ای؟
چشم و گوش و هوش و گوهرهایِ عرش
خرج کردی، چه خریدی تو ز فرش؟
۳: ۲۱۵۱_۲۱۵۴
بندگان حق رحیم و بردبار
خوی حق دارند در اصلاحِ کار
مهربان، بی‌رشوتان، یاری‌گران
در مقامِ سخت و در روزِ گران
هین بجو این قوم را ای مبتلا
هین غنیمت دارشان پیش از بلا
۳: ۲۲۲۴_۲۲۲۶
چون ندادت بندگیّ دوست دست
میلِ شاهی از کجااَت خاسته‌ست؟
در هوای آنکه گویندت: «زَهی»
بسته‌ای در گردنِ جانت زِهی
روبها، این دمِّ حیلت را بهل
وقف کن دل بر خداوندِ دل
در پناهِ شیر کم نآید کباب
روبها، تو سوی جیفه کم شتاب
۳: ۲۲۴۱_۲۲۴۴
تو دلا، منظور حق آنگه شوی
که چو جزوی، سوی کلّ خود روی
حق همی‌گوید: «نظرْمان بر دل است
نیست بر صورت، که آن آب و گِل است»
تو همی گویی: «مرا دل نیز هست»
دل فرازِ عرش باشد نه به پست
در گِلِ تیره یقین هم آب هست
لیک زآن آبت نشاید آبدست
زآن که گر آب است، مغلوبِ گِل است
پس دلِ خود را مگو کاین هم دل است
"دل" تو این آلوده را پنداشتی
لاجرم دل زِاَهلِ دل برداشتی
خود روا داری که آن دل باشد این
کاو بوَد در عشقِ شیر و انگبین؟
لطفِ شیر و انگبین عکسِ دل است
هر خوشی را آن خوش از دل حاصل است
پس بوَد دل جوهر و عالم عرَض
سایهٔ دل چون بوَد دل را غرض؟
دل نباشد؛ غیر آن دریای نور
دل نظرگاهِ خدا وآنگاه کور؟!
ریزهٔ دل را بهل، دل را بجو
تا شود آن ریزه چون کوهی از او
۳: ۲۲۴۵_۲۲۴۹/۲۲۶۵_۲۲۶۸/۲۲۷۱/۲۲۷۳
تو همان دیدی که ابلیسِ لعین
گفت: «من از آتشم، آدم ز طین»
چشمِ ابلیسانه را یک‌دم ببند
چند بینی صورتْ آخر؟ چند، چند؟
۳: ۲۳۰۱_۲۳۰۲
هین بجو که رکنِ دولتْ جُستن است
هر گشادی در دل، اندر بستن است
از همه کارِ جهان پرداخته
کو و کو می‌گو به جان چون فاخته
هر که را دل پاک شد از اعتلال
آن دعااش می‌رود تا ذوالجلال
۳: ۲۳۰۴_۲۳۰۵/۲۳۰۷
دوزخ است آن خانه کآن بی‌روزن لست
اصلِ دین، ای بنده، روزن کردن است
تیشهٔ هر بیشه‌ای کم زن، بیا
تیشه زن در کندنِ روزن، هلا
۳: ۲۴۰۶_۲۴۰۷
کشفِ این نز عقلِ کارافزا شود
بندگی کن تا تو را پیدا شود
۳: ۲۵۲۸
صد هزاران فضل داند از علوم
جان خود را می‌نداند آن ظَلوم
داند او خاصیّتِ هر جوهری
در بیانِ جوهرِ خود چون خری
که «همی‌دانم یَجوز و لایَجوز»
خود ندانی تو یَجوزی یا عَجوز!
این روا و آن ناروا دانی ولیک
تو روا یا نارَوایی؟ بین تو نیک
قیمتِ هر کاله می‌دانی که چیست
قیمتِ خود را ندانی، احمقی‌ست!
سعدها و نحس‌ها دانسته‌ای
ننگری سعدی تو، یا ناشُسته‌ای
جانِ جمله علم‌ها این است این
که بدانی من کی‌ام در یومِ دین
آن اصولِ دین بدانستی ولیک
بنگر اندر اصلِ خود گر هست نیک
از اُصولَینَت اصولِ خویش بهْ
که بدانی اصلِ خود ای مردِ مِه
۳: ۲۶۵۰_۲۶۵۸
از سَمومِ نفْس چون با علّتی
هر چه گیری تو، مرض را آلتی
گر بگیری گوهری، سنگی شود
ور بگیری مهرِ دل، جنگی شود
ور بگیری نکتهٔ بکری لطیف
بعدِ درکت گشت بی‌ذوق و کثیف
که «من این را بس شنیدم، کهنه شد
چیز دیگر گو به جز آن، ای عَضُد»
چیز دیگر تازه و نوگفته گیر
باز فردا زآن شوی سیر و نفیر
دفعِ علّت کن، چو علّت خَوْ شود
هر حدیثی کهنه پیشت نو شود
۳: ۲۶۹۵_۲۷۰۰
صبر و خاموشی جذوبِ رحمت است
وین نشان جُستن نشانِ علّت است
اَنصِتوا بپْذیر تا بر جانِ تو
آید از جانان جزای اَنصِتوا
گفتِ افزون را تو بفْروش و بخر
بذلِ جان و بذلِ جاه و بذلِ زر
تا ثنای تو بگوید فضلِ هو
که حسد آرد فلک بر جاهِ تو
۳: ۲۷۲۷_۲۷۲۸/۲۷۳۰_۲۷۳۱
گیر عالم پُر بوَد خورشید و نور
چون رَوی در ظلمتی مانندِ گور
بی‌نصیب آیی از آن نورِ عظیم
بسته‌روزن باشی از ماهِ کریم
تو درونِ رفته‌ستی ز کاخ
چه گنه دارد جهان‌های فراخ؟
۳: ۲۸۳۰_۲۸۳۲
دایما صیّاد ریزد دانه‌ها
دانه پیدا باشد و پنهان دَغا
هر کجا دانه بدیدی الحَذَر
تا نبندد دام بر تو بال و پَر
زآن‌که مرغی کاو به ترکِ دانه کرد
دانه از صحرای بی‌تزویر خَورد
هم بدآن قانع شد و از دام جَست
هیچ دامی پَرّ و بالش را نَبَست
۳: ۲۸۶۰_۲۸۶۳
شکرْ جانِ نعمت، و نعمت چو پوست
زآن‌که شکر آرد تو را تا کوی دوست
نعمت آرد غفلت، و شکر انتباه
صیدِ نعمت کن به دامِ شکرِ شاه
۳: ۲۸۹۸_۲۸۹۹
انبیا گفتند: نومیدی بد است
فضل و رحمت‌های باری بی‌حد است
از چنین محسن نشاید ناامید
دست در فتراکِ این رحمت زنید
بعد نومیدی بسی اومیدهاست
از پسِ ظلمت بسی خورشیدهاست
۳: ۲۹۲۴_۲۹۲۵/۲۹۲۷
#موعظه_مولانا
@sedigh_63
صبر را با حق قرین کرد ای فلان
آخرِ وَالْعَصر را آگه بخوان
صد هزاران کیمیا حقّ آفرید
کیمیایی همچو صبر آدم ندید
۳: ۱۸۵۵_۱۸۵۶
همچو مُستَسقی کز آبش سیر نیست
بر هر آنچه یافتی، بِاللَّه مأیست
بی‌نهایت حضرت است این بارگاه
صدر را بگذار، صدرِ توست راه
۳: ۱۹۶۲_۱۹۶۳
حق همی‌گوید: چه آوردی مرا
اندر این مهلت که دادم من تو را؟
عمر خود را در چه پایان برده‌ای؟
قوت و قوّت در چه فانی کرده‌ای؟
گوهرِ دیده کجا فرسوده‌ای؟
پنج حس را در کجا پالوده‌ای؟
چشم و گوش و هوش و گوهرهایِ عرش
خرج کردی، چه خریدی تو ز فرش؟
۳: ۲۱۵۱_۲۱۵۴
بندگان حق رحیم و بردبار
خوی حق دارند در اصلاحِ کار
مهربان، بی‌رشوتان، یاری‌گران
در مقامِ سخت و در روزِ گران
هین بجو این قوم را ای مبتلا
هین غنیمت دارشان پیش از بلا
۳: ۲۲۲۴_۲۲۲۶
چون ندادت بندگیّ دوست دست
میلِ شاهی از کجااَت خاسته‌ست؟
در هوای آنکه گویندت: «زَهی»
بسته‌ای در گردنِ جانت زِهی
روبها، این دمِّ حیلت را بهل
وقف کن دل بر خداوندِ دل
در پناهِ شیر کم نآید کباب
روبها، تو سوی جیفه کم شتاب
۳: ۲۲۴۱_۲۲۴۴
تو دلا، منظور حق آنگه شوی
که چو جزوی، سوی کلّ خود روی
حق همی‌گوید: «نظرْمان بر دل است
نیست بر صورت، که آن آب و گِل است»
تو همی گویی: «مرا دل نیز هست»
دل فرازِ عرش باشد نه به پست
در گِلِ تیره یقین هم آب هست
لیک زآن آبت نشاید آبدست
زآن که گر آب است، مغلوبِ گِل است
پس دلِ خود را مگو کاین هم دل است
"دل" تو این آلوده را پنداشتی
لاجرم دل زِاَهلِ دل برداشتی
خود روا داری که آن دل باشد این
کاو بوَد در عشقِ شیر و انگبین؟
لطفِ شیر و انگبین عکسِ دل است
هر خوشی را آن خوش از دل حاصل است
پس بوَد دل جوهر و عالم عرَض
سایهٔ دل چون بوَد دل را غرض؟
دل نباشد؛ غیر آن دریای نور
دل نظرگاهِ خدا وآنگاه کور؟!
ریزهٔ دل را بهل، دل را بجو
تا شود آن ریزه چون کوهی از او
۳: ۲۲۴۵_۲۲۴۹/۲۲۶۵_۲۲۶۸/۲۲۷۱/۲۲۷۳
تو همان دیدی که ابلیسِ لعین
گفت: «من از آتشم، آدم ز طین»
چشمِ ابلیسانه را یک‌دم ببند
چند بینی صورتْ آخر؟ چند، چند؟
۳: ۲۳۰۱_۲۳۰۲
هین بجو که رکنِ دولتْ جُستن است
هر گشادی در دل، اندر بستن است
از همه کارِ جهان پرداخته
کو و کو می‌گو به جان چون فاخته
هر که را دل پاک شد از اعتلال
آن دعااش می‌رود تا ذوالجلال
۳: ۲۳۰۴_۲۳۰۵/۲۳۰۷
دوزخ است آن خانه کآن بی‌روزن لست
اصلِ دین، ای بنده، روزن کردن است
تیشهٔ هر بیشه‌ای کم زن، بیا
تیشه زن در کندنِ روزن، هلا
۳: ۲۴۰۶_۲۴۰۷
کشفِ این نز عقلِ کارافزا شود
بندگی کن تا تو را پیدا شود
۳: ۲۵۲۸
صد هزاران فضل داند از علوم
جان خود را می‌نداند آن ظَلوم
داند او خاصیّتِ هر جوهری
در بیانِ جوهرِ خود چون خری
که «همی‌دانم یَجوز و لایَجوز»
خود ندانی تو یَجوزی یا عَجوز!
این روا و آن ناروا دانی ولیک
تو روا یا نارَوایی؟ بین تو نیک
قیمتِ هر کاله می‌دانی که چیست
قیمتِ خود را ندانی، احمقی‌ست!
سعدها و نحس‌ها دانسته‌ای
ننگری سعدی تو، یا ناشُسته‌ای
جانِ جمله علم‌ها این است این
که بدانی من کی‌ام در یومِ دین
آن اصولِ دین بدانستی ولیک
بنگر اندر اصلِ خود گر هست نیک
از اُصولَینَت اصولِ خویش بهْ
که بدانی اصلِ خود ای مردِ مِه
۳: ۲۶۵۰_۲۶۵۸
از سَمومِ نفْس چون با علّتی
هر چه گیری تو، مرض را آلتی
گر بگیری گوهری، سنگی شود
ور بگیری مهرِ دل، جنگی شود
ور بگیری نکتهٔ بکری لطیف
بعدِ درکت گشت بی‌ذوق و کثیف
که «من این را بس شنیدم، کهنه شد
چیز دیگر گو به جز آن، ای عَضُد»
چیز دیگر تازه و نوگفته گیر
باز فردا زآن شوی سیر و نفیر
دفعِ علّت کن، چو علّت خَوْ شود
هر حدیثی کهنه پیشت نو شود
۳: ۲۶۹۵_۲۷۰۰
صبر و خاموشی جذوبِ رحمت است
وین نشان جُستن نشانِ علّت است
اَنصِتوا بپْذیر تا بر جانِ تو
آید از جانان جزای اَنصِتوا
گفتِ افزون را تو بفْروش و بخر
بذلِ جان و بذلِ جاه و بذلِ زر
تا ثنای تو بگوید فضلِ هو
که حسد آرد فلک بر جاهِ تو
۳: ۲۷۲۷_۲۷۲۸/۲۷۳۰_۲۷۳۱
گیر عالم پُر بوَد خورشید و نور
چون رَوی در ظلمتی مانندِ گور
بی‌نصیب آیی از آن نورِ عظیم
بسته‌روزن باشی از ماهِ کریم
تو درونِ رفته‌ستی ز کاخ
چه گنه دارد جهان‌های فراخ؟
۳: ۲۸۳۰_۲۸۳۲
دایما صیّاد ریزد دانه‌ها
دانه پیدا باشد و پنهان دَغا
هر کجا دانه بدیدی الحَذَر
تا نبندد دام بر تو بال و پَر
زآن‌که مرغی کاو به ترکِ دانه کرد
دانه از صحرای بی‌تزویر خَورد
هم بدآن قانع شد و از دام جَست
هیچ دامی پَرّ و بالش را نَبَست
۳: ۲۸۶۰_۲۸۶۳
شکرْ جانِ نعمت، و نعمت چو پوست
زآن‌که شکر آرد تو را تا کوی دوست
نعمت آرد غفلت، و شکر انتباه
صیدِ نعمت کن به دامِ شکرِ شاه
۳: ۲۸۹۸_۲۸۹۹
انبیا گفتند: نومیدی بد است
فضل و رحمت‌های باری بی‌حد است
از چنین محسن نشاید ناامید
دست در فتراکِ این رحمت زنید
بعد نومیدی بسی اومیدهاست
از پسِ ظلمت بسی خورشیدهاست
۳: ۲۹۲۴_۲۹۲۵/۲۹۲۷
#موعظه_مولانا
@sedigh_63
موعظهٔ مولانا (۱۳)
ما بر این درگه ملولان نیستیم
تا ز بُعدِ راه هرجا بیستیم
دل فروبسته و ملول آن کس بوَد
کز فراقِ یار در محبس بوَد
دلبر و مطلوب با ما حاضر است
در نثارِ رحمتش جان شاکر است
در دل ما لاله‌زار و گلشنی‌ست
پیری و پژمردگی را راه نیست
دایما ترّ و جوانیم و لطیف
تازه و شیرین و خندان و ظریف
پیش ما صد سال و یک ساعت یکی‌ست
که دراز و کوته از ما منفکی‌ست
آن دراز و کوتَهی در جسم‌هاست
آن دراز و کوته اندر جان کجاست؟
چون نباشد روز و شب، یا ماه و سال
کی بوَد سیری و پیری و ملال؟
۳: ۲۹۳۴_۲۹۴۰/۲۹۴۳
عشقِ نان، بی‌نان غذای عاشق است
بندِ هستی نیست هر کاو صادق است
عاشقان را کار نبوَد با وجود
عاشقان را هست بی سرمایه سود
بال نه و گِردِ عالَم می‌پرند
دست نه و گُو ز میدان می‌برند
آن فقیری کاو ز معنی بوی یافت
دست بُبریده همی زنبیل بافت
عاشقان اندر عدم خیمه زدند
چون عدم یک‌رنگ و نفْسِ واحدند
۳: ۳۰۲۲_۳۰۲۶
ماهیان را بحر نگْذارد برون
خاکیان را بحر نگْذارد درون
اصلِ ماهی آب، و حیوان از گِل است
حیله و تدبیر اینجا باطل است
قفلِ زفت است و گشاینده خدا
دست در تسلیم زن وَاندر رضا
ذرّه ذرّه گر شود مفتاح‌ها
این گشایش نیست جز از کبریا
چون فراموشت شود تدبیرِ خویش
یابی آن بختِ جوان از پیرِ خویش
چون فراموشِ خودی، یادت کنند
بنده گشتی آنگه آزادت کنند
۳: ۳۰۷۳_۳۰۷۸
چون نهی بر پشتِ کَشتی بار را
بر توکّل می‌کنی آن کار را
تو نمی‌دانی که از هر دو، کی‌ای؟
غرقه‌ای اندر سفر، یا ناجی‌ای؟
گر بگویی: «تا ندانم من کی‌ام
بر نخواهم تاخت در کشتی و یَم
من در این ره ناجی‌ام یا غرقه‌ام
کشف گردان کز کدامین فرقه‌ام
من نخواهم رفت این ره با گمان
بر امیدِ خشک همچون دیگران»
هیچ بازرگانیی نآید ز تو
زآن‌که در غیب است سرّ این دو رُو
تاجرِ ترسنده‌طبعِ شیشه‌جان
در طلب نه سود دارد نه زیان
بل زیان دارد، که محروم است و خوار
نور او یابد که باشد شعله‌خوار
چون‌که بر "بوک" است جمله کارها
کارِ دین اَولیٰ کز این یابی رها
نیست دستوری بدینجا قَرعِ باب
جز امید، اَللّهُ اَعْلَم بِالصَّواب
۳: ۳۰۸۵_۳۰۹۴
جان‌شناسان از عددها فارغ‌اند
غرقهٔ دریای بی‌چونند و چند
جان شو و از راهِ جان، جان را شناس
یارِ بینش شو، نه فرزندِ قیاس
۳: ۳۱۹۳_۳۱۹۴
هر چه رویید از پیِ محتاج رُست
تا بیابد طالبی چیزی که جُست
هر کجا دردی، دوا آنجا رود
هر کجا فقری، نوا آنجا رود
هر کجا مشکل، جواب آنجا رود
هر کجا کشتی‌ست، آب آنجا رود
آب کم جو، تشنگی آور به دست
تا بجوشد آبت از بالا و پست
تا نزاید طفلکِ نازک‌گلو
کی روان گردد ز پستان شیرِ او؟
۳: ۳۲۱۰_۳۲۱۵
تا که زیرک باشی و نیکوگمان
چون ببینی واقعه‌یْ بد ناگهان
دیگران گردند زرد از بیمِ آن
تو چو گل خندان گهِ سود و زیان
زآن‌که گل، گر برگ‌برگش می‌کَنی
خنده نگْذارد، نگردد مُنثَنی
گوید: از خاری چرا افتم به غم؟
خنده را من خود ز خار آورده‌ام
مَا التَّصوُّف؟ قالَ وِجدانُ الفَرَح
فِی الفؤادِ عِندَ اِتیانِ التَّرَح
۳: ۳۲۵۸_۳۲۶۱/۳۲۶۳
عبرت و بیداری از یزدان طلب
نز کتاب و از مقال و حرف و لب
۳: ۳۲۷۳
نیست قدرت هر کسی را ساز وار
عجز بهتر مایهٔ پرهیزگار
فقر از این رو فخر آمد جاودان
که به تقویٰ ماند دستِ نارسان
زآن غِنا و زآن غنی مردود شد
که ز قدرت صبرها بدرُود شد
آدمی را فقر و عجز آمد امان
از بلای نفْسِ پر حرص و غمان
۳: ۳۲۸۲_۳۲۸۵
این ریاضت‌های درویشان چراست؟
کآن بلا بر تن، بقای جان‌هاست
تا بقای خود نیابد سالکی
چون کند تن را سقیم و هالکی؟
دست کی جنبد به ایثار و عمل
تا نبیند داده را جانش بدل؟
آنکه بدْهد بی امیدِ سودها
آن خدای است، آن خدای است، آن خدا
یا ولیّ حق که خوی حق گرفت
نور گشت و تابشِ مطلق گرفت
کاو غنیّ است و جز او جمله فقیر
کی فقیری بی عوض گوید که «گیر»؟
۳: ۳۳۵۱_۳۳۵۶
یک سلامی نشنوی ای مردِ دین
که نگیرد آخِرت آن، آستین
بی‌طمع نشنیده‌ام از خاص و عام
من سلامی، ای برادر، وَالسّلام
جز سلامِ حقّ؛ هین، آن را بجو
خانه خانه، جا به جا و کو به کو
از دهانِ آدمیِّ خوش‌مشام
هم پیامِ حق شنودم، هم سلام
وین سلامِ باقیان بر بوی آن
من همی نوشم به دل خوشتر ز جان
زآن سلامِ او سلامِ حق شده‌ست
کآتش اندر دودمانِ خود زده‌ست
مرده است از خود، شده زنده به رب
زآن بوَد اسرارِ حقّش در دو لب
مردنِ تن در ریاضت زندگی‌ست
رنجِ این تن، روح را پایندگی‌ست
۳: ۳۳۶۰_۳۳۶۷
چون‌که ایمان برده باشی، زنده‌ای
چون که با ایمان رَوی، پاینده‌ای
۳: ۳۳۷۹
تا بدانی که زیانِ جسم و مال
سودِ جان باشد، رهانَد از وبال
پس ریاضت را به جان شو مشتری
چون سپردی تن به خدمت، جان بَری
ور ریاضت آیدت بی‌اختیار
سر بنهْ، شکرانه دهْ، ای کامیار
چون حقَت داد آن ریاضت، شکر کن
تو نکردی، او کشیدت زامرِ کُن
۳: ۳۳۹۷_۳۴۰۰
مغزِ هر میوه بهْ است از پوستش
پوست دان تن را، و مغز آن دوستش
مغزِ نغزی دارد آخِر آدمی
یک دمی آن را طلب، گر زآن دمی
#موعظه_مولانا
@sedigh_63
ما بر این درگه ملولان نیستیم
تا ز بُعدِ راه هرجا بیستیم
دل فروبسته و ملول آن کس بوَد
کز فراقِ یار در محبس بوَد
دلبر و مطلوب با ما حاضر است
در نثارِ رحمتش جان شاکر است
در دل ما لاله‌زار و گلشنی‌ست
پیری و پژمردگی را راه نیست
دایما ترّ و جوانیم و لطیف
تازه و شیرین و خندان و ظریف
پیش ما صد سال و یک ساعت یکی‌ست
که دراز و کوته از ما منفکی‌ست
آن دراز و کوتَهی در جسم‌هاست
آن دراز و کوته اندر جان کجاست؟
چون نباشد روز و شب، یا ماه و سال
کی بوَد سیری و پیری و ملال؟
۳: ۲۹۳۴_۲۹۴۰/۲۹۴۳
عشقِ نان، بی‌نان غذای عاشق است
بندِ هستی نیست هر کاو صادق است
عاشقان را کار نبوَد با وجود
عاشقان را هست بی سرمایه سود
بال نه و گِردِ عالَم می‌پرند
دست نه و گُو ز میدان می‌برند
آن فقیری کاو ز معنی بوی یافت
دست بُبریده همی زنبیل بافت
عاشقان اندر عدم خیمه زدند
چون عدم یک‌رنگ و نفْسِ واحدند
۳: ۳۰۲۲_۳۰۲۶
ماهیان را بحر نگْذارد برون
خاکیان را بحر نگْذارد درون
اصلِ ماهی آب، و حیوان از گِل است
حیله و تدبیر اینجا باطل است
قفلِ زفت است و گشاینده خدا
دست در تسلیم زن وَاندر رضا
ذرّه ذرّه گر شود مفتاح‌ها
این گشایش نیست جز از کبریا
چون فراموشت شود تدبیرِ خویش
یابی آن بختِ جوان از پیرِ خویش
چون فراموشِ خودی، یادت کنند
بنده گشتی آنگه آزادت کنند
۳: ۳۰۷۳_۳۰۷۸
چون نهی بر پشتِ کَشتی بار را
بر توکّل می‌کنی آن کار را
تو نمی‌دانی که از هر دو، کی‌ای؟
غرقه‌ای اندر سفر، یا ناجی‌ای؟
گر بگویی: «تا ندانم من کی‌ام
بر نخواهم تاخت در کشتی و یَم
من در این ره ناجی‌ام یا غرقه‌ام
کشف گردان کز کدامین فرقه‌ام
من نخواهم رفت این ره با گمان
بر امیدِ خشک همچون دیگران»
هیچ بازرگانیی نآید ز تو
زآن‌که در غیب است سرّ این دو رُو
تاجرِ ترسنده‌طبعِ شیشه‌جان
در طلب نه سود دارد نه زیان
بل زیان دارد، که محروم است و خوار
نور او یابد که باشد شعله‌خوار
چون‌که بر "بوک" است جمله کارها
کارِ دین اَولیٰ کز این یابی رها
نیست دستوری بدینجا قَرعِ باب
جز امید، اَللّهُ اَعْلَم بِالصَّواب
۳: ۳۰۸۵_۳۰۹۴
جان‌شناسان از عددها فارغ‌اند
غرقهٔ دریای بی‌چونند و چند
جان شو و از راهِ جان، جان را شناس
یارِ بینش شو، نه فرزندِ قیاس
۳: ۳۱۹۳_۳۱۹۴
هر چه رویید از پیِ محتاج رُست
تا بیابد طالبی چیزی که جُست
هر کجا دردی، دوا آنجا رود
هر کجا فقری، نوا آنجا رود
هر کجا مشکل، جواب آنجا رود
هر کجا کشتی‌ست، آب آنجا رود
آب کم جو، تشنگی آور به دست
تا بجوشد آبت از بالا و پست
تا نزاید طفلکِ نازک‌گلو
کی روان گردد ز پستان شیرِ او؟
۳: ۳۲۱۰_۳۲۱۵
تا که زیرک باشی و نیکوگمان
چون ببینی واقعه‌یْ بد ناگهان
دیگران گردند زرد از بیمِ آن
تو چو گل خندان گهِ سود و زیان
زآن‌که گل، گر برگ‌برگش می‌کَنی
خنده نگْذارد، نگردد مُنثَنی
گوید: از خاری چرا افتم به غم؟
خنده را من خود ز خار آورده‌ام
مَا التَّصوُّف؟ قالَ وِجدانُ الفَرَح
فِی الفؤادِ عِندَ اِتیانِ التَّرَح
۳: ۳۲۵۸_۳۲۶۱/۳۲۶۳
عبرت و بیداری از یزدان طلب
نز کتاب و از مقال و حرف و لب
۳: ۳۲۷۳
نیست قدرت هر کسی را ساز وار
عجز بهتر مایهٔ پرهیزگار
فقر از این رو فخر آمد جاودان
که به تقویٰ ماند دستِ نارسان
زآن غِنا و زآن غنی مردود شد
که ز قدرت صبرها بدرُود شد
آدمی را فقر و عجز آمد امان
از بلای نفْسِ پر حرص و غمان
۳: ۳۲۸۲_۳۲۸۵
این ریاضت‌های درویشان چراست؟
کآن بلا بر تن، بقای جان‌هاست
تا بقای خود نیابد سالکی
چون کند تن را سقیم و هالکی؟
دست کی جنبد به ایثار و عمل
تا نبیند داده را جانش بدل؟
آنکه بدْهد بی امیدِ سودها
آن خدای است، آن خدای است، آن خدا
یا ولیّ حق که خوی حق گرفت
نور گشت و تابشِ مطلق گرفت
کاو غنیّ است و جز او جمله فقیر
کی فقیری بی عوض گوید که «گیر»؟
۳: ۳۳۵۱_۳۳۵۶
یک سلامی نشنوی ای مردِ دین
که نگیرد آخِرت آن، آستین
بی‌طمع نشنیده‌ام از خاص و عام
من سلامی، ای برادر، وَالسّلام
جز سلامِ حقّ؛ هین، آن را بجو
خانه خانه، جا به جا و کو به کو
از دهانِ آدمیِّ خوش‌مشام
هم پیامِ حق شنودم، هم سلام
وین سلامِ باقیان بر بوی آن
من همی نوشم به دل خوشتر ز جان
زآن سلامِ او سلامِ حق شده‌ست
کآتش اندر دودمانِ خود زده‌ست
مرده است از خود، شده زنده به رب
زآن بوَد اسرارِ حقّش در دو لب
مردنِ تن در ریاضت زندگی‌ست
رنجِ این تن، روح را پایندگی‌ست
۳: ۳۳۶۰_۳۳۶۷
چون‌که ایمان برده باشی، زنده‌ای
چون که با ایمان رَوی، پاینده‌ای
۳: ۳۳۷۹
تا بدانی که زیانِ جسم و مال
سودِ جان باشد، رهانَد از وبال
پس ریاضت را به جان شو مشتری
چون سپردی تن به خدمت، جان بَری
ور ریاضت آیدت بی‌اختیار
سر بنهْ، شکرانه دهْ، ای کامیار
چون حقَت داد آن ریاضت، شکر کن
تو نکردی، او کشیدت زامرِ کُن
۳: ۳۳۹۷_۳۴۰۰
مغزِ هر میوه بهْ است از پوستش
پوست دان تن را، و مغز آن دوستش
مغزِ نغزی دارد آخِر آدمی
یک دمی آن را طلب، گر زآن دمی
#موعظه_مولانا
@sedigh_63
عقل آبی | صدّیق قطبی
موعظهٔ مولانا (۱۳) ما بر این درگه ملولان نیستیم تا ز بُعدِ راه هرجا بیستیم دل فروبسته و ملول آن کس بوَد کز فراقِ یار در محبس بوَد دلبر و مطلوب با ما حاضر است در نثارِ رحمتش جان شاکر است در دل ما لاله‌زار و گلشنی‌ست پیری و پژمردگی را راه نیست دایما ترّ و جوانیم…
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
تلخ‌ترین شعر سایه
تلخ‌ترین شعر من، که همیشه سعی می‌کنم اونو از خودم برونم و تو خودم راهش ندم و برای کسی هم نخوندم، این سه خطّه:
کو دامن مهربان مادر
کو دامن مهربانت ای دوست
کو دامن مهربانت ای مرگ!
این مصرع «کو دامن مهربانت ای مرگ» رو تو یه شعر دیگه هم به کار بردم که حاضر نیستم چاپ بشه... هر چی فکر کردم دیدم حق ندارم انقدر تلخ حرف بزنم:
نه عشق، نه آرزو، نه امّید
دیگر چه بهانه زیستن را
کو دامن مهربانت ای مرگ
تا سر بنهم گریستن را
(پیر پرنیان‌اندیش، میلاد عظیمی و عاطفه طیه در صحبت سایه، صفحه ۱۲۴۱)
تلخ‌ترین شعر من، که همیشه سعی می‌کنم اونو از خودم برونم و تو خودم راهش ندم و برای کسی هم نخوندم، این سه خطّه:
کو دامن مهربان مادر
کو دامن مهربانت ای دوست
کو دامن مهربانت ای مرگ!
این مصرع «کو دامن مهربانت ای مرگ» رو تو یه شعر دیگه هم به کار بردم که حاضر نیستم چاپ بشه... هر چی فکر کردم دیدم حق ندارم انقدر تلخ حرف بزنم:
نه عشق، نه آرزو، نه امّید
دیگر چه بهانه زیستن را
کو دامن مهربانت ای مرگ
تا سر بنهم گریستن را
(پیر پرنیان‌اندیش، میلاد عظیمی و عاطفه طیه در صحبت سایه، صفحه ۱۲۴۱)
تنگنای جهان
انبیا را تنگ آمد این جهان
چون شهان رفتند اندر لامکان
مردگان را این جهان بنْمود فر
ظاهرش زفت و به معنی تنگ‌بر
گر نبودی تنگ، این افغان ز چیست؟
چون دو تا شد هر که وی در بیش زیست؟
در زمانِ خواب چون آزاد شد
زآن مکان، بنگر که جان چون شاد شد؟
ظالم از ظلم طبیعت باز رَست
مرد زندانی ز فکرِ حبس جَست
این زمین و آسمانِ بس فراخ
سخت تنگ آمد به هنگام مُناخ
چشم‌بند آمد، فراخ و سخت تنگ
خندهٔ او گریه، فخرش جمله ننگ
(مثنوی، ۳: ۳۵۴۰_۳۵۴۶)
«پیامبران از آن‌رو که صاحب شکوه و عظمتی شاهانه بودند، در این جهان نگنجیده راهی لامکان شدند. این جهان که ظاهری فراخ دارد، در حقیقت تنگ‌جایِ آزارنده‌ای بیش نیست و تنها در چشمِ مرده‌دلانْ با شکوه و مُعْظَم جلوه می‌کند.
اگر این دنیا جایی تنگ و حقیر نیست، پس این ناله و فغان مردم از چیست؟ و چرا هر کس که در آن دیر بمانَد کمر خم می‌کند؟ ببین آنگاه که آدمی می‌خوابد و به عالَمِ رؤیا گام می‌نهد، همچون زندانیِ آزاد‌شده، چگونه از جدا شدنِ اوصاف ناپسندی که در طبیعت اوست احساس خوشی و شعف می‌کند و این زمین و آسمان بسیار وسیع، هنگام خواب و رؤیا (بخوان: آنگاه که جان آدمی به مرتبهٔ کمال رسیده باشد) بس تنگ و طاقت‌فرسا جلوه می‌کند و فقط کسانی را که چشم‌بندِ دنیاپرستی دارند می‌فریبد و در حقیقت، وسعت این جهانْ نه وسعتْ بلکه تنگی است و خنده‌اش گریه است و افتخارش سراسر ننگ.»
▫️(نردبان آسمان، گزارش مثنوی به نثر، محمد شریفی، ص۷۳۱)
.
انبیا را تنگ آمد این جهان
چون شهان رفتند اندر لامکان
مردگان را این جهان بنْمود فر
ظاهرش زفت و به معنی تنگ‌بر
گر نبودی تنگ، این افغان ز چیست؟
چون دو تا شد هر که وی در بیش زیست؟
در زمانِ خواب چون آزاد شد
زآن مکان، بنگر که جان چون شاد شد؟
ظالم از ظلم طبیعت باز رَست
مرد زندانی ز فکرِ حبس جَست
این زمین و آسمانِ بس فراخ
سخت تنگ آمد به هنگام مُناخ
چشم‌بند آمد، فراخ و سخت تنگ
خندهٔ او گریه، فخرش جمله ننگ
(مثنوی، ۳: ۳۵۴۰_۳۵۴۶)
«پیامبران از آن‌رو که صاحب شکوه و عظمتی شاهانه بودند، در این جهان نگنجیده راهی لامکان شدند. این جهان که ظاهری فراخ دارد، در حقیقت تنگ‌جایِ آزارنده‌ای بیش نیست و تنها در چشمِ مرده‌دلانْ با شکوه و مُعْظَم جلوه می‌کند.
اگر این دنیا جایی تنگ و حقیر نیست، پس این ناله و فغان مردم از چیست؟ و چرا هر کس که در آن دیر بمانَد کمر خم می‌کند؟ ببین آنگاه که آدمی می‌خوابد و به عالَمِ رؤیا گام می‌نهد، همچون زندانیِ آزاد‌شده، چگونه از جدا شدنِ اوصاف ناپسندی که در طبیعت اوست احساس خوشی و شعف می‌کند و این زمین و آسمان بسیار وسیع، هنگام خواب و رؤیا (بخوان: آنگاه که جان آدمی به مرتبهٔ کمال رسیده باشد) بس تنگ و طاقت‌فرسا جلوه می‌کند و فقط کسانی را که چشم‌بندِ دنیاپرستی دارند می‌فریبد و در حقیقت، وسعت این جهانْ نه وسعتْ بلکه تنگی است و خنده‌اش گریه است و افتخارش سراسر ننگ.»
▫️(نردبان آسمان، گزارش مثنوی به نثر، محمد شریفی، ص۷۳۱)
.
موعظهٔ مولانا (۱۴)
مرگ هر یک ای پسر همرنگ توست
پیشِ دشمنْ دشمن و بر دوستْ دوست
پیش تُرک آیینه را خوش رنگی است
پیش زنگی آینه هم زنگی است
هر که یوسف دید، جان کردش فِدی
هر که گرگش دید، برگشت از هُدی
۳: ۳۴۴۱_۳۴۴۲/۳۴۴۰
آنکه می‌ترسی ز مرگ اندر فرار
آن ز خود ترسانی، ای جان، هوش دار
روی زشت توست نه رخسار مرگ
جانِ تو همچون درخت و مرگْ برگ
از تو رُسته‌ست ار نکویْ است ار بد است
ناخوش و خوش، هر ضمیرت از خود است
گر به خاری خسته‌ای، خود کِشته‌ای
ور حریر و قَزْدَری، خود رشته‌ای
۳: ۳۳۴۳_۳۳۴۶
چون ز خشمْ آتش تو در دل‌ها زدی
مایهٔ نارِ جهنّم آمدی
آن سخن‌های چو مار و کزدمت
مار و کزدم گشت و می‌گیرد دُمت
خشم تو تخم سعیر دوزخ است
هین بکُش این دوزخت را کاین فخ است
۳: ۳۴۷۳/۳۴۷۷/۳۴۸۲
که تأنّی هست از رحمان یقین
هست تعجیلت ز شیطانِ لعین
با تأنّی گشت موجود از خدا
تا به شش روز این زمین و چرخ‌ها
این تأنّی از پی تعلیم توست
که طلب آهسته باید، بی سُکُست
جویکی کوچک که دایم می‌رود
نه نجس گردد نه گَنده می‌شود
زین تأنّی زاید اقبال و سُرور
این تأنّی بیضه، دولت چون طیور
۳: ۳۴۹۹/۳۵۰۲/۳۵۰۸_۳۵۱۰
خلق در بازار یکسان می‌روند
آن یکی در ذوق و دیگر دردمند
همچنان در مرگ یکسان می‌رویم
نیم در خُسران و نیمی خُسرویم
چون بلال از ضعف شد همچون هلال
رنگ مرگ افتاد بر روی بلال
جفت او دیدش، بگفتا: «وا حَرَب»
پس بلالش گفت: «نه نه، وا طرب»
تا کنون اندر حَرَب بودم ز زیست
تو چه دانی مرگ چون عیش است؟ چیست؟
گفت جفتش: «اَلفراق ای خوش‌خصال
گفت: نه نه، اَلوصال است، اَلوصال
گفت جفت: امشب غریبی می‌روی
از تبار و خویش غایب می‌شوی
گفت: نه نه، بلکه امشب جانِ من
می‌رسد خود از غریبی در وطن
گفت: رویت را کجا بینیم ما؟
گفت: اندر حلقهٔ خاص خدا
گفت: ویران گشت این خانه، دریغ
گفت: اندر مَه نگر، منگر به میغ
۳: ۳۵۱۷_۳۵۲۱/۳۵۲۹_۳۵۳۲/۳۵۳۳
آنچه صاحب‌دل بداند حالِ تو
تو ز حال خود ندانی ای عمو
۳: ۳۵۶۷
بر ملولان این مکرّر کردن است
نزدِ من عمر مکرّر بردن است
شمع از برق مکرّر بر شود
خاک از تاب مکرّر زر شود
گر هزاران طالب‌اند و یک ملول
از رسالت باز می‌مانَد رسول
این رسولان ضمیرِ رازگو
مستمع خواهند اسرافیل‌خو
نخوتی دارند و کِبری چون شهان
چاکری خواهند از اهل جهان
تا ادب‌هاشان به جاگه نآوری
از رسالت‌شان چگونه بر خَوری؟
کی رسانند آن امانت را به تو
تا نباشی پیش‌شان راکع دوتُو؟
۳: ۳۶۰۴_۳۶۱۰
قطب گوید مر تو را: ای سست‌حال
آنچه فوق حال توست آید محال
واقعاتی که کنونت برگشود
نه که اوّل هم محالت می‌نمود؟
۳: ۳۶۵۷_۳۶۵۸
هر چه از وی شاد گردی در جهان
از فراق او بیندیش آن زمان
زآنچه گشتی شاد، بس کس شاد شد
آخر از وی جست و همچون باد شد
از تو هم بجْهد، تو دل بر وی منهْ
پیش از آن کاو بجْهد، از وی تو بجِه
۳: ۳۶۹۹_۳۷۰۱
چونک قبضی آیدت ای راه‌رو
آن صلاح توست، آتش‌دل مشو
زآن‌که در خرجی در آن بسط و گشاد
خرج را دخلی بباید ز اعتداد
گر هماره فصل تابستان بُدی
سوزش خورشید در بُستان زدی
مَنبَتش را سوختی از بیخ و بُن
که دگر تازه نگشتی آن کهُن
گر تُرُش‌روی است آن دَی، مشفق است
صیف خندان است، اما مُحرِق است
چون‌که قبض آید تو در وی بسط بین
تازه باش و چین مَیَفکن در جبین
کودکان خندان و دانایان تُرُش
غمْ جگر را باشد و شادی ز شُش
چشم کودک همچو خر در آخُر است
چشم عاقل در حساب آخِر است
۳: ۳۷۳۶_۳۷۴۳
این دهان بستی، دهانی باز شد
کاو خورندهٔ لقمه‌های راز شد
گر ز شیرِ دیو تن را وا بُری
در فِطامِ او بسی نعمت خوری
۳: ۳۷۴۹_۳۷۵۰
غم خور و نان غم‌افزایان مخَور
زانک عاقل غم خورَد، کودک شکَر
قند شادی میوهٔ باغ غم است
این فرح زخم است وآن غم مرهم است
غم چو بینی، در کنارش کَش به عشق
از سر رَبْوه نظر کن در دمشق
۳: ۳۷۵۳_۳۷۵۵
بهر روزِ مرگ، این دم مرده باش
تا شوی با عشقِ سرمد خواجه‌تاش
۳: ۳۷۶۲
آفتی نبوَد بتر از ناشناخت
تو برِ یار و ندانی عشق باخت
یار را اغیار پنداری همی
شادیی را نام بنهادی غمی
۳: ۳۷۸۳_۳۷۸۴
کُشته و مرده به پیشت ای قمر
بهْ که شاه زندگان جای دگر
آزمودم من هزاران بار بیش
بی تو شیرین می‌نبینم عیشِ خویش
۳: ۳۸۰۱_۳۸۰۲
مسکنِ یار است و شهرِ شاهِ من
پیشِ عاشق این بوَد حبُّ الوطن
گفت معشوقی به عاشق ای فتیٰ
تو به غربت دیده‌ای بس شهرها
پس کدامین شهر زآن‌ها خوشتر است؟
گفت: آن شهری که در ولی دلبر است
هر کجا باشد شه ما را بِساط
هست صحرا، گر بوَد سَمُّ الْخِیاط
هر کجا که یوسفی باشد چو ماه
جنّت است، ار چه که باشد قعرِ چاه
۳: ۳۸۰۹_۳۸۱۳
آن طرف که عشق می‌افزود درد
بوحنیفه و شافعی درسی نکرد
تو مکن تهدیدم از کشتن، که من
تشنهٔ زارم به خون خویشتن
عاشقان را هر زمانی مردنی‌ست
مردنِ عشّاق خود یک نوع نیست
گر بریزد خونِ من آن دوست‌رو
پای‌کوبان جان برافشانم بر او
آزمودم مرگ من در زندگی‌ست
چون رهم زین زندگی، پایندگی‌ست
۳: ۳۸۳۵_۳۸۳۶/۳۸۳۹_۳۸۴۰
#موعظه_مولانا
@sedigh_63
مرگ هر یک ای پسر همرنگ توست
پیشِ دشمنْ دشمن و بر دوستْ دوست
پیش تُرک آیینه را خوش رنگی است
پیش زنگی آینه هم زنگی است
هر که یوسف دید، جان کردش فِدی
هر که گرگش دید، برگشت از هُدی
۳: ۳۴۴۱_۳۴۴۲/۳۴۴۰
آنکه می‌ترسی ز مرگ اندر فرار
آن ز خود ترسانی، ای جان، هوش دار
روی زشت توست نه رخسار مرگ
جانِ تو همچون درخت و مرگْ برگ
از تو رُسته‌ست ار نکویْ است ار بد است
ناخوش و خوش، هر ضمیرت از خود است
گر به خاری خسته‌ای، خود کِشته‌ای
ور حریر و قَزْدَری، خود رشته‌ای
۳: ۳۳۴۳_۳۳۴۶
چون ز خشمْ آتش تو در دل‌ها زدی
مایهٔ نارِ جهنّم آمدی
آن سخن‌های چو مار و کزدمت
مار و کزدم گشت و می‌گیرد دُمت
خشم تو تخم سعیر دوزخ است
هین بکُش این دوزخت را کاین فخ است
۳: ۳۴۷۳/۳۴۷۷/۳۴۸۲
که تأنّی هست از رحمان یقین
هست تعجیلت ز شیطانِ لعین
با تأنّی گشت موجود از خدا
تا به شش روز این زمین و چرخ‌ها
این تأنّی از پی تعلیم توست
که طلب آهسته باید، بی سُکُست
جویکی کوچک که دایم می‌رود
نه نجس گردد نه گَنده می‌شود
زین تأنّی زاید اقبال و سُرور
این تأنّی بیضه، دولت چون طیور
۳: ۳۴۹۹/۳۵۰۲/۳۵۰۸_۳۵۱۰
خلق در بازار یکسان می‌روند
آن یکی در ذوق و دیگر دردمند
همچنان در مرگ یکسان می‌رویم
نیم در خُسران و نیمی خُسرویم
چون بلال از ضعف شد همچون هلال
رنگ مرگ افتاد بر روی بلال
جفت او دیدش، بگفتا: «وا حَرَب»
پس بلالش گفت: «نه نه، وا طرب»
تا کنون اندر حَرَب بودم ز زیست
تو چه دانی مرگ چون عیش است؟ چیست؟
گفت جفتش: «اَلفراق ای خوش‌خصال
گفت: نه نه، اَلوصال است، اَلوصال
گفت جفت: امشب غریبی می‌روی
از تبار و خویش غایب می‌شوی
گفت: نه نه، بلکه امشب جانِ من
می‌رسد خود از غریبی در وطن
گفت: رویت را کجا بینیم ما؟
گفت: اندر حلقهٔ خاص خدا
گفت: ویران گشت این خانه، دریغ
گفت: اندر مَه نگر، منگر به میغ
۳: ۳۵۱۷_۳۵۲۱/۳۵۲۹_۳۵۳۲/۳۵۳۳
آنچه صاحب‌دل بداند حالِ تو
تو ز حال خود ندانی ای عمو
۳: ۳۵۶۷
بر ملولان این مکرّر کردن است
نزدِ من عمر مکرّر بردن است
شمع از برق مکرّر بر شود
خاک از تاب مکرّر زر شود
گر هزاران طالب‌اند و یک ملول
از رسالت باز می‌مانَد رسول
این رسولان ضمیرِ رازگو
مستمع خواهند اسرافیل‌خو
نخوتی دارند و کِبری چون شهان
چاکری خواهند از اهل جهان
تا ادب‌هاشان به جاگه نآوری
از رسالت‌شان چگونه بر خَوری؟
کی رسانند آن امانت را به تو
تا نباشی پیش‌شان راکع دوتُو؟
۳: ۳۶۰۴_۳۶۱۰
قطب گوید مر تو را: ای سست‌حال
آنچه فوق حال توست آید محال
واقعاتی که کنونت برگشود
نه که اوّل هم محالت می‌نمود؟
۳: ۳۶۵۷_۳۶۵۸
هر چه از وی شاد گردی در جهان
از فراق او بیندیش آن زمان
زآنچه گشتی شاد، بس کس شاد شد
آخر از وی جست و همچون باد شد
از تو هم بجْهد، تو دل بر وی منهْ
پیش از آن کاو بجْهد، از وی تو بجِه
۳: ۳۶۹۹_۳۷۰۱
چونک قبضی آیدت ای راه‌رو
آن صلاح توست، آتش‌دل مشو
زآن‌که در خرجی در آن بسط و گشاد
خرج را دخلی بباید ز اعتداد
گر هماره فصل تابستان بُدی
سوزش خورشید در بُستان زدی
مَنبَتش را سوختی از بیخ و بُن
که دگر تازه نگشتی آن کهُن
گر تُرُش‌روی است آن دَی، مشفق است
صیف خندان است، اما مُحرِق است
چون‌که قبض آید تو در وی بسط بین
تازه باش و چین مَیَفکن در جبین
کودکان خندان و دانایان تُرُش
غمْ جگر را باشد و شادی ز شُش
چشم کودک همچو خر در آخُر است
چشم عاقل در حساب آخِر است
۳: ۳۷۳۶_۳۷۴۳
این دهان بستی، دهانی باز شد
کاو خورندهٔ لقمه‌های راز شد
گر ز شیرِ دیو تن را وا بُری
در فِطامِ او بسی نعمت خوری
۳: ۳۷۴۹_۳۷۵۰
غم خور و نان غم‌افزایان مخَور
زانک عاقل غم خورَد، کودک شکَر
قند شادی میوهٔ باغ غم است
این فرح زخم است وآن غم مرهم است
غم چو بینی، در کنارش کَش به عشق
از سر رَبْوه نظر کن در دمشق
۳: ۳۷۵۳_۳۷۵۵
بهر روزِ مرگ، این دم مرده باش
تا شوی با عشقِ سرمد خواجه‌تاش
۳: ۳۷۶۲
آفتی نبوَد بتر از ناشناخت
تو برِ یار و ندانی عشق باخت
یار را اغیار پنداری همی
شادیی را نام بنهادی غمی
۳: ۳۷۸۳_۳۷۸۴
کُشته و مرده به پیشت ای قمر
بهْ که شاه زندگان جای دگر
آزمودم من هزاران بار بیش
بی تو شیرین می‌نبینم عیشِ خویش
۳: ۳۸۰۱_۳۸۰۲
مسکنِ یار است و شهرِ شاهِ من
پیشِ عاشق این بوَد حبُّ الوطن
گفت معشوقی به عاشق ای فتیٰ
تو به غربت دیده‌ای بس شهرها
پس کدامین شهر زآن‌ها خوشتر است؟
گفت: آن شهری که در ولی دلبر است
هر کجا باشد شه ما را بِساط
هست صحرا، گر بوَد سَمُّ الْخِیاط
هر کجا که یوسفی باشد چو ماه
جنّت است، ار چه که باشد قعرِ چاه
۳: ۳۸۰۹_۳۸۱۳
آن طرف که عشق می‌افزود درد
بوحنیفه و شافعی درسی نکرد
تو مکن تهدیدم از کشتن، که من
تشنهٔ زارم به خون خویشتن
عاشقان را هر زمانی مردنی‌ست
مردنِ عشّاق خود یک نوع نیست
گر بریزد خونِ من آن دوست‌رو
پای‌کوبان جان برافشانم بر او
آزمودم مرگ من در زندگی‌ست
چون رهم زین زندگی، پایندگی‌ست
۳: ۳۸۳۵_۳۸۳۶/۳۸۳۹_۳۸۴۰
#موعظه_مولانا
@sedigh_63
.
«یه روز به به‌آذین گفتم: آقای به‌آذین! تمام پلیدی‌ها و شر و شور دنیا و آدمها، تا پوست من می‌آد، متوقف می‌شه و نمی‌تونه به درون من نفوذ کنه. به‌آذین با تعجب و تحسین گفت: اگه اینطوره خوش به حالت.
واقعاً هم همین‌طوره. من بارها گفتم. شاه هیچ جرم و جنایت و گناهی نکرده باشه این جرمو کرده که کیوانو کشته. شما می‌دونین که همین الآن هم اسم مرتضى کیوان منو از گریه پر می‌کنه ولی اگه شما شاه رو به دست من می‌دادین، من یه سیلی هم نمی‌تونستم بهش بزنم.
[...]
من یه خوشبینی سرشتی به آدمیزاد دارم که هرگز اونو با چیزی عوض نمی‌کنم... وقتی می‌رم بانک و به من پول می‌دن نمی‌شمرم. به شوخی می‌گم مزد پول شمردن من بیشتر از پولیه که ممکنه از دسته اسکناس کم باشه ولی حقیقت اینه که به محض اینکه من بشمرم، یعنی قبول کردم که این بابا ممکنه حقه‌باز باشه و پول کم داده باشه. این با یه میلیون ده میلیون صد میلیون چاره نمیشه. من حاضر نیستم به خاطر چند میلیون این باور خودمو به آدمیزاد از دست بدم. نه اینکه ندونم و نفهمم؛ نمی‌خوام این کثافتو ببرم توی خودم. نمی‌خوام خوشبینی سرشتی خودمو نسبت به آدمها از دست بدم.»
▫️(پیر پرنیان‌اندیش، میلاد عظیمی و عاطفه طیه در صحبت سایه، ص۱۲۶۳_۱۲۶۴)
.
«یه روز به به‌آذین گفتم: آقای به‌آذین! تمام پلیدی‌ها و شر و شور دنیا و آدمها، تا پوست من می‌آد، متوقف می‌شه و نمی‌تونه به درون من نفوذ کنه. به‌آذین با تعجب و تحسین گفت: اگه اینطوره خوش به حالت.
واقعاً هم همین‌طوره. من بارها گفتم. شاه هیچ جرم و جنایت و گناهی نکرده باشه این جرمو کرده که کیوانو کشته. شما می‌دونین که همین الآن هم اسم مرتضى کیوان منو از گریه پر می‌کنه ولی اگه شما شاه رو به دست من می‌دادین، من یه سیلی هم نمی‌تونستم بهش بزنم.
[...]
من یه خوشبینی سرشتی به آدمیزاد دارم که هرگز اونو با چیزی عوض نمی‌کنم... وقتی می‌رم بانک و به من پول می‌دن نمی‌شمرم. به شوخی می‌گم مزد پول شمردن من بیشتر از پولیه که ممکنه از دسته اسکناس کم باشه ولی حقیقت اینه که به محض اینکه من بشمرم، یعنی قبول کردم که این بابا ممکنه حقه‌باز باشه و پول کم داده باشه. این با یه میلیون ده میلیون صد میلیون چاره نمیشه. من حاضر نیستم به خاطر چند میلیون این باور خودمو به آدمیزاد از دست بدم. نه اینکه ندونم و نفهمم؛ نمی‌خوام این کثافتو ببرم توی خودم. نمی‌خوام خوشبینی سرشتی خودمو نسبت به آدمها از دست بدم.»
▫️(پیر پرنیان‌اندیش، میلاد عظیمی و عاطفه طیه در صحبت سایه، ص۱۲۶۳_۱۲۶۴)
.
Forwarded from بارقه‌های وحی
✨ تابلوها (۲۲) ✨
أَنْتَ وَلِيِّي فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ تَوَفَّنِي مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ (سوره یوسف، آیه ۱۰۱)
تو دوست منی در دنیا و آخرت، بمیران مرا مسلمان و بِرَسان مرا به نیکوکاران.(ترجمه روض‌الجنان)
تویی یار من در این جهان و در آن جهان، بمیران مرا بر مسلمانی، و مرا به نیکان رسان.(ترجمه کشف‌الاسرار)
تویی سازندهٔ کار من به دنیا و آخرت؛ مرا مسلمان میران، و به نیک‌مردانم در رسان.(ترجمه تفسیر نسفی)
تویی کارساز و سرپرست من در دنیا و آخرت؛ بمیران مرا در حال تسلیم [فرکان خودت] و ملحق فرما مرا به شایستگان.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
قُلْ هَذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي (سوره یوسف، آیه ۱۰۸)
بگو: راه من _و کار من_ این است، می‌خوانم با خدایْ، بر دیده‌وری و درستی و پیدایی، هم من و هم آنکه بر پی من بیاید.(ترجمه کشف‌الاسرار)
بگو: این راه من است، می‌خوانم به سوی الله از روی بصیرت من و هر که پیروی کرده است مرا.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا أَفَلَا تَعْقِلُونَ (سوره یوسف، آیه ۱۰۹)
و همانا سرای آخرت بهتر است برای آنان که پرهیزگاری کردند؛ پس آیا خرد نمی‌ورزید؟(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
لَعَلَّكُمْ بِلِقَاءِ رَبِّكُمْ تُوقِنُونَ (سوره رعد، آیه ۲)
باشد که شما به دیدار پروردگارتان یقین کنید.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ (سوره رعد، آیه ۱۱)
همانا الله دگرگون نمی‌کند [حالت] قومی را تا [آنگاه که] دگرگون کنند آنچه در خودشان است.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ (سوره رعد، آیه ۱۷)
و امّا آن کف می‌رود به کناری، و امّا آنچه سود می‌رساند [به] مردمان، پس می‌ماند در زمین.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
لِلَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنَى (سوره رعد، آیه ۱۸)
برای آنان که اجابت کردند [دعوت] پروردگار خویش را، نیکوترین [پاداش] است.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
آنان که خدای خویش را پاسخ نیکو کردند ایشان راست نیکویی امن جاوید و بهشت باقی.(ترجمه کشف‌الاسرار)
▫️
الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَلَا يَنْقُضُونَ الْمِيثَاقَ (سوره رعد، آیه ۲۰)
آن کسان که به‌جای آرند پیمان خدای را و بنشکنند عهد استوار روز میثاق را.(ترجمه تفسیر سورآبادی)
کسانی که وفا می‌کنند به عهد خدا و نشکنند پیمان را.(ترجمه روض‌الجنان)
▫️
وَالَّذِينَ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولَئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ (سوره رعد، آیه ۲۲)
و ایشان که شکیبایی کردند_بر پسندیدها و از ناپسندیدها و در دشواری‌ها_، طلب دیدار خداوند خویش را _و ثواب او_ و نما به‌هنگام به پای داشتند، و از آنچه داشتند چیزی بدادند نهان و آشکارا، و باز زنند به نیکی بدی را، ایشان را سرانجام نیکو _و بهشت باقی_(ترجمه کشف‌الاسرار)
و آنها که صبر کنند از بهر رضای آفریدگار خویش، و نماز بر پای دارند در همهٔ روزگار خویش، و هزینه کنند از آنچه روزی کردیم‌شان در نهان و آشکار خویش؛ و دفع کنند به وفت جفوت را، و به احسان اسائت را، و به ایمان نکرت را، و به توبه معصیت را، ایشان راست به عاقبت، بهشت و نعمت.(ترجمه تفسیر نسفی)
▫️
سَلَامٌ عَلَيْكُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ (سوره رعد، آیه ۲۴)
آفرینِ خدا بر شما باد بدانچه صبر کردید؛ نیک سرانجامی است آم سرای بهشت.(ترجمه تفسیر سورآبادی)
سلام بر شما به آنچه صبر کردید پس خوب است عاقبتِ آن سرا.(ترجمه روض‌الجنان)
▫️
وَفَرِحُوا بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا مَتَاعٌ (سوره رعد، آیه ۲۶)
و شادند به زندگی این‌جهانی، و نیست زندگانی این‌جهان در برابر آن جهان مگر اندکی ناپاینده بر هیچ بنده.(ترجمه کشف‌الاسرار)
▫️
وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ (سوره رعد، آیه ۲۷)
و هدایت می‌کند به سوی خویش هر که را بازگردد [به سوی او].(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (سوره رعد، آیه ۲۸)
آنها که گرویدند به آفریدگار خویش، و می‌آرامد دل‌های ایشان به ذکر پروردگار خویش؛ بشنو و بیدار شو و بدان که [به یاد] خدای تعالی است آرام دل‌های مؤمنان.(ترجمه تفسیر نسفی)
آنان که ایمان آورده‌اند و آرام می‌یابد دل‌هایشان به یاد الله؛ آگاه باشید، به یاد الله آرام می‌یابد دل‌ها.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
@baregheh_vahy
أَنْتَ وَلِيِّي فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ تَوَفَّنِي مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ (سوره یوسف، آیه ۱۰۱)
تو دوست منی در دنیا و آخرت، بمیران مرا مسلمان و بِرَسان مرا به نیکوکاران.(ترجمه روض‌الجنان)
تویی یار من در این جهان و در آن جهان، بمیران مرا بر مسلمانی، و مرا به نیکان رسان.(ترجمه کشف‌الاسرار)
تویی سازندهٔ کار من به دنیا و آخرت؛ مرا مسلمان میران، و به نیک‌مردانم در رسان.(ترجمه تفسیر نسفی)
تویی کارساز و سرپرست من در دنیا و آخرت؛ بمیران مرا در حال تسلیم [فرکان خودت] و ملحق فرما مرا به شایستگان.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
قُلْ هَذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي (سوره یوسف، آیه ۱۰۸)
بگو: راه من _و کار من_ این است، می‌خوانم با خدایْ، بر دیده‌وری و درستی و پیدایی، هم من و هم آنکه بر پی من بیاید.(ترجمه کشف‌الاسرار)
بگو: این راه من است، می‌خوانم به سوی الله از روی بصیرت من و هر که پیروی کرده است مرا.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا أَفَلَا تَعْقِلُونَ (سوره یوسف، آیه ۱۰۹)
و همانا سرای آخرت بهتر است برای آنان که پرهیزگاری کردند؛ پس آیا خرد نمی‌ورزید؟(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
لَعَلَّكُمْ بِلِقَاءِ رَبِّكُمْ تُوقِنُونَ (سوره رعد، آیه ۲)
باشد که شما به دیدار پروردگارتان یقین کنید.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ (سوره رعد، آیه ۱۱)
همانا الله دگرگون نمی‌کند [حالت] قومی را تا [آنگاه که] دگرگون کنند آنچه در خودشان است.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ (سوره رعد، آیه ۱۷)
و امّا آن کف می‌رود به کناری، و امّا آنچه سود می‌رساند [به] مردمان، پس می‌ماند در زمین.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
لِلَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنَى (سوره رعد، آیه ۱۸)
برای آنان که اجابت کردند [دعوت] پروردگار خویش را، نیکوترین [پاداش] است.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
آنان که خدای خویش را پاسخ نیکو کردند ایشان راست نیکویی امن جاوید و بهشت باقی.(ترجمه کشف‌الاسرار)
▫️
الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَلَا يَنْقُضُونَ الْمِيثَاقَ (سوره رعد، آیه ۲۰)
آن کسان که به‌جای آرند پیمان خدای را و بنشکنند عهد استوار روز میثاق را.(ترجمه تفسیر سورآبادی)
کسانی که وفا می‌کنند به عهد خدا و نشکنند پیمان را.(ترجمه روض‌الجنان)
▫️
وَالَّذِينَ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولَئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ (سوره رعد، آیه ۲۲)
و ایشان که شکیبایی کردند_بر پسندیدها و از ناپسندیدها و در دشواری‌ها_، طلب دیدار خداوند خویش را _و ثواب او_ و نما به‌هنگام به پای داشتند، و از آنچه داشتند چیزی بدادند نهان و آشکارا، و باز زنند به نیکی بدی را، ایشان را سرانجام نیکو _و بهشت باقی_(ترجمه کشف‌الاسرار)
و آنها که صبر کنند از بهر رضای آفریدگار خویش، و نماز بر پای دارند در همهٔ روزگار خویش، و هزینه کنند از آنچه روزی کردیم‌شان در نهان و آشکار خویش؛ و دفع کنند به وفت جفوت را، و به احسان اسائت را، و به ایمان نکرت را، و به توبه معصیت را، ایشان راست به عاقبت، بهشت و نعمت.(ترجمه تفسیر نسفی)
▫️
سَلَامٌ عَلَيْكُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ (سوره رعد، آیه ۲۴)
آفرینِ خدا بر شما باد بدانچه صبر کردید؛ نیک سرانجامی است آم سرای بهشت.(ترجمه تفسیر سورآبادی)
سلام بر شما به آنچه صبر کردید پس خوب است عاقبتِ آن سرا.(ترجمه روض‌الجنان)
▫️
وَفَرِحُوا بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا مَتَاعٌ (سوره رعد، آیه ۲۶)
و شادند به زندگی این‌جهانی، و نیست زندگانی این‌جهان در برابر آن جهان مگر اندکی ناپاینده بر هیچ بنده.(ترجمه کشف‌الاسرار)
▫️
وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ (سوره رعد، آیه ۲۷)
و هدایت می‌کند به سوی خویش هر که را بازگردد [به سوی او].(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
▫️
الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (سوره رعد، آیه ۲۸)
آنها که گرویدند به آفریدگار خویش، و می‌آرامد دل‌های ایشان به ذکر پروردگار خویش؛ بشنو و بیدار شو و بدان که [به یاد] خدای تعالی است آرام دل‌های مؤمنان.(ترجمه تفسیر نسفی)
آنان که ایمان آورده‌اند و آرام می‌یابد دل‌هایشان به یاد الله؛ آگاه باشید، به یاد الله آرام می‌یابد دل‌ها.(ترجمه محمودحسن شیخ‌الهند)
@baregheh_vahy
سلام‌های امن
سلام‌ها به تعبیر مولانا بر دو نوع‌اند؛ دودآگین و عطرآگین:
«بعضی باشند که سلام دهند و از سلام ایشان بوی دود آید! و بعضی باشند که سلام دهند و از سلام ایشان بوی مُشک آید. این، کسی دریابد که او را مَشامی باشد.»
(فیه ما فیه، شرح کامل کریم زمانی، ص۴۹۹)
در نگاه او سلام بیشترِ آدمها امنیت‌بخش نیست. سلامی نیست که بتوان در آن آرمید و از آن امنیّت جُست:
آدمی‌خوارند اغلب مردمان
از سلام علیک‌شان کم جو امان
(مثنوی، ۲: ۲۵۱)
چرا؟ چه چیز سلام‌ها را ناامن و دودآگین می‌کند؟ پاسخ در نگاه مولانا «چشم‌داشت» است. طمع، چشم‌داشت و توقع منفعت و فایده است که سلام‌ها را از امنیت خالی می‌کند:
یک سلامی نشنوی ای مردِ دین
که نگیرد آخِرت آن، آستین
بی‌طمع نشنیده‌ام از خاص و عام
من سلامی، ای برادر، وَالسّلام
(مثنوی، ۳: ۳۳۶۰_۳۳۶۱)
از نظر او تنها سلام خداوند است که بی‌غرض و از این‌رو ایمنی‌بخش است. تنها خداست که بی‌چشمداشت سود، می‌بخشد و می‌نوازد:
آنکه بدْهد بی امیدِ سودها
آن خدای است، آن خدای است، آن خدا
یا ولیّ حق که خوی حق گرفت
نور گشت و تابشِ مطلق گرفت
(مثنوی، ۳: ۳۳۵۴_۳۳۵۵)
جز سلامِ حقّ؛ هین، آن را بجو
خانه خانه، جا به جا و کو به کو
از دهانِ آدمیِّ خوش‌مشام
هم پیامِ حق شنودم، هم سلام
(مثنوی، ۳: ۳۳۶۲_۳۳۷۳)
البته، در گوش جان مولانا سلام آنان که خوی خدا گرفته‌اند و همچون خداوند، بی‌عوض و غرض، مهربانی می‌کنند، سلام و پیغام خداست. آنان که از خود رهیده‌اند سلام‌شان سلام خداست. همان سلام نابِ بی‌غبار، همان سلامِ پاکِ بی‌طمع است. و او مشتاقانه هر سلامی را در هوای سلام صافیِ خدا به جان می‌پذیرد و در دل می‌نشاند:
وین سلامِ باقیان بر بوی آن
من همی نوشم به دل خوشتر ز جان
زآن سلامِ او سلامِ حق شده‌ست
کآتش اندر دودمانِ خود زده‌ست
مرده است از خود، شده زنده به رب
زآن بوَد اسرارِ حقّش در دو لب
(مثنوی، ۳: ۳۳۶۴_۳۳۶۶)
چرا سلام‌شان همان سلام خداست؟ توضیح مولانا این است که از بندِ خود رستگان صفت خدا دارند. مانند خداوند بی‌نیازانه مهربان‌اند. بی‌نیازانه لبخند می‌زنند. و چنین سلامی است که شنیدن آن نیکبختی است:
ز سلام پادشاهان به خدا ملول گردد
چو شنید نیکبختی ز تو سرسری سلامی
(کلیات شمس، غزل ۲۸۳۴)
#صدیق_قطبی
@sedigh_63
سلام‌ها به تعبیر مولانا بر دو نوع‌اند؛ دودآگین و عطرآگین:
«بعضی باشند که سلام دهند و از سلام ایشان بوی دود آید! و بعضی باشند که سلام دهند و از سلام ایشان بوی مُشک آید. این، کسی دریابد که او را مَشامی باشد.»
(فیه ما فیه، شرح کامل کریم زمانی، ص۴۹۹)
در نگاه او سلام بیشترِ آدمها امنیت‌بخش نیست. سلامی نیست که بتوان در آن آرمید و از آن امنیّت جُست:
آدمی‌خوارند اغلب مردمان
از سلام علیک‌شان کم جو امان
(مثنوی، ۲: ۲۵۱)
چرا؟ چه چیز سلام‌ها را ناامن و دودآگین می‌کند؟ پاسخ در نگاه مولانا «چشم‌داشت» است. طمع، چشم‌داشت و توقع منفعت و فایده است که سلام‌ها را از امنیت خالی می‌کند:
یک سلامی نشنوی ای مردِ دین
که نگیرد آخِرت آن، آستین
بی‌طمع نشنیده‌ام از خاص و عام
من سلامی، ای برادر، وَالسّلام
(مثنوی، ۳: ۳۳۶۰_۳۳۶۱)
از نظر او تنها سلام خداوند است که بی‌غرض و از این‌رو ایمنی‌بخش است. تنها خداست که بی‌چشمداشت سود، می‌بخشد و می‌نوازد:
آنکه بدْهد بی امیدِ سودها
آن خدای است، آن خدای است، آن خدا
یا ولیّ حق که خوی حق گرفت
نور گشت و تابشِ مطلق گرفت
(مثنوی، ۳: ۳۳۵۴_۳۳۵۵)
جز سلامِ حقّ؛ هین، آن را بجو
خانه خانه، جا به جا و کو به کو
از دهانِ آدمیِّ خوش‌مشام
هم پیامِ حق شنودم، هم سلام
(مثنوی، ۳: ۳۳۶۲_۳۳۷۳)
البته، در گوش جان مولانا سلام آنان که خوی خدا گرفته‌اند و همچون خداوند، بی‌عوض و غرض، مهربانی می‌کنند، سلام و پیغام خداست. آنان که از خود رهیده‌اند سلام‌شان سلام خداست. همان سلام نابِ بی‌غبار، همان سلامِ پاکِ بی‌طمع است. و او مشتاقانه هر سلامی را در هوای سلام صافیِ خدا به جان می‌پذیرد و در دل می‌نشاند:
وین سلامِ باقیان بر بوی آن
من همی نوشم به دل خوشتر ز جان
زآن سلامِ او سلامِ حق شده‌ست
کآتش اندر دودمانِ خود زده‌ست
مرده است از خود، شده زنده به رب
زآن بوَد اسرارِ حقّش در دو لب
(مثنوی، ۳: ۳۳۶۴_۳۳۶۶)
چرا سلام‌شان همان سلام خداست؟ توضیح مولانا این است که از بندِ خود رستگان صفت خدا دارند. مانند خداوند بی‌نیازانه مهربان‌اند. بی‌نیازانه لبخند می‌زنند. و چنین سلامی است که شنیدن آن نیکبختی است:
ز سلام پادشاهان به خدا ملول گردد
چو شنید نیکبختی ز تو سرسری سلامی
(کلیات شمس، غزل ۲۸۳۴)
#صدیق_قطبی
@sedigh_63