Telegram Web Link
مفاهیم دینی هنگامیکه از بسترهای کلامی و دعواهای عقیدتی جدا می‌شوند و در ساحت وجودی با آنها مواجهه پیدا می‌کنیم به عظمت و سترگی و عمق آنها بیشتر می‌توان پی برد. به عنوان مثال، انسان وقتی با "فقدان" و "مرگ" روبرو می‌شود و مفهومی همچون "قضای الهی" را متذکر می‌شود آنگاه عمق وجودی مفاهیم دینی را در‌می‌یابد.

سیدجواد میری

@seyedjavadmiri
👍13
Audio
سخنرانی سیدجواد میری با عنوان
نسبت هویت ملی و هویت دینی در ایران معاصر

و

پرسش و پاسخ

مکان: نمایشگاه بین‌المللی واقع در مصلی تهران
زمان: جمعه ۱۹ اردیبهشت ساعت ۱۱ الی ۱۲

@seyedjavadmiri
👍6
امروز در خدمت دکتر سیدبیوک محمدی و دکتر بیژن عبدالکریمی در مصلی تهران نمایشگاه بین‌المللی کتاب


@seyedjavadmiri
👍15
بزودی سلسله جلسات "حکمت عملی" از خرداد ماه در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آغاز خواهد شد. این جلسات به نوعی در امتداد پروژه درباره سوسیوکاوی و سوسیوتراپی است که از سالها پیش کلید زده شده بود.


@seyedjavadmiri
👍6
جایگاه احادیث در "دیوان خطائی"

در قصیده نهم شاه اسماعیل به مفهومی اشاره می‌کند درباره "علی" و می‌گوید:

خاک کویوندن مخمّر اولدی آدم طینتی
ای سرِ کویون نسیمی، روحِ انسان یا "علی"


در اینجا به نظر میآید خطائی به نکته‌ای در باب نسبت "انسان" و "ولایت" اشاره دارد که پیش از "خلقت آدمی" در عالم ناسوت رخ داده است. برای فهم این "رخداد" نیازمند درک کیهان‌شناسی مذهبیِ شاه اسماعیل داریم. کیهان‌شناسی مذهبی مبتنی بر تبیین منشاء، تکامل و سرنوشت نهایی عالَم از منظر دینی است. کیهان‌شناسی مذهبی شامل باورهای مبداء در قالب یک اسطوره خلقت، تکامل بعدی، شکل و ماهیت نشئه فعلی و سرنوشت یا تقدیر نهائی باشد. (2011 ,Adele Berlin)* به عبارت دیگر، برای درک این قصیده در دیوان خطائی ما نیازمند فهمِ "فلسفه انتظام گیتی" در خوانش شاه اسماعیل صفوی هستیم. زیرا او در این قصیده به این نکته اشاره می‌کند که طینت آدمی برگرفته از "خاکِ وجود علی" است و علی به عنوان نمادی از اهل‌البیت در عرفان اشارت به مفروضاتی دارد که اگر آن مفروضات را نشناسیم نخواهیم توانست درک درستی از چارچوب فکری خطائی که در طریقت صفوی قرار دارد پیدا کنیم. در مجموعه احادیث ائمه ما حدیثی از امام صادق داریم که در آن حدیث او به ابعاد فلسفه انتظام گیتی (Cosmology) که خطائی از آن بهره گرفته است اشاره می‌کند.

سیدجواد میری
(بخش سوم)

#سنت_خطائی
#شاه_اسماعیل
#دارالارشاد_اردبیل

*Berlin, Adele (2011). "Cosmology and Creation". In Berlin, Adele; Grossman, Maxine (eds.). The Oxford Dictionary of the Jewish Religion. Oxford University Press.

@seyedjavadmiri
👍5
آینده مذاکرات را چگونه می‌بینم؟

خبری بود در رویترز یکماه پیش مبنی بر اینکه ایران در سوریه به دنبال اجرای برنامه شبیه "مارشال پلن" بود که ایران و عراق و سوریه و لبنان را در یک حوزه اقتصادی مدیترانه‌ای قرار دهد.

این خبر ممکن است دروغ باشد یا اغراق و شاید هم راست اما آنچه این خبر را مهم می‌کند این است که غربی‌ها ذنب‌لایغفری را به جمهوری اسلامی نسبت دادند.

نتیجه این است که ما مسیر ساده‌ای پیش روی خود نداریم. جنگ تنها گزینه روی میز است و اگر جمهوری اسلامی مانند چین و روسیه و کره شمالی مسلح تا بن دندان نباشد یقین بدانید که نابودش می‌کنند.

سیدجواد میری

https://www.reuters.com/investigations/iran-had-imperial-ambitions-syria-secret-embassy-papers-show-why-it-failed-2025-05-01/

@seyedjavadmiri
👍11👎3
جایگاه احادیث در "دیوان خطائی"

متن حدیث امام صادق به این صورت است:

"شِيعَتُنا خُلِقُوا مِنْ فاضِلِ طِينِتِنا وَ عُجِنُوا بِماءِ وَلايَتِنا يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنا ويَفْرَحُونَ لِفَرَحِنا.”

در اینجا امام صادق در باب نسبت خلقت شیعیان و وجودِ قبل از خلقت اهل‌البیت و مفهوم ولایت سخن می‌گوید. در زبان امام صادق سالکان حقیقی طریقت اهل‌البیت از خاکِ وجود آنها آفریده شده‌اند و ولایت اهل‌البیت در سرشت سالکان حقیقی عجین گشته است و آنان با خوشی اهل‌البیت شادمان و با غم آنان غمگین می‌شوند. به نظرم آنچه شاه اسماعیل در قصیده ۹ در دیوان خود به آن اشاره کرده است زمانی می‌تواند معنادار گردد که ما از "مفروضات پشت‌صحنه" (background assumptions) -آنگونه که جفری سی. الکساندر صورتبندی می‌کند- فهمی داشته باشیم. در این قصیده خطائی به نوعی ملهم از این حدیث می‌باشد که در آن داستان خلقت انسان و قصه روح سالکان حقیقی و نسبت آنها با "ولایت ائمه" به تصویر کشیده شده است. البته باید توجه داشت که الهام گرفتن از احادیث در دیوان خطائی فقط مختص همین قصیده نیست بل،همانگونه که پیشتر اشاره شد، دیوان خطائی به نوعی تفسیر عرفانی قرآن و متون دینی است که در آن "روحِ انسان" مورد تاملات عارفانه قرار گرفته است. اما برای درک چارچوب حِکمی خطائی ما نیازمند رها شدن از پیشداوری‌های شناختی هستیم که به صورت تاریخی بر ذهن و زبان ما سایه افکنده است. به عنوان مثال، ما اگر تاثیر جنبش حروفیه و بالاخص نقش سید عماد‌الدین نسیمی بر جنبش قزلباشان را جدی بگیریم و حضور شیخ جنید و حیدر در آناتولی و شام را مهم بانگاریم آنگاه شاید بتوان سخن از بسط گفتمان معنویت به میان آورد که در آن انسان و عدالت اجتماعی و آگاهی نقش مهمی داشتند. زیرا ما می‌دانیم که جنبش حروفیه به رهبری فضل‌الله استرآبادی با زبان شعر (به زبان‌های فارسی و ترکی و تبری) و مبارزه سیاسی پیوند عمیقی ایجاد کرده بود و از دوران تیموریان موجب قیام‌های سیاسی بیشماری بر علیه حکام سرکوبگر شده بود. جنبش صوفیان صفوی را هم شاید بتوان در امتداد جنبش‌های حروفیه و نقطویه و دیگر جنبش‌های علویان در گیلان و مازندران و آناتولی و شام و اسماعیلیان دانست. اما آنچه در رابطه با شاه اسماعیل در دیوان خطائی و فلسفه حروفیه اهمیت دارد تاکید بر "انسان" است که حروفیه "انسان را مظهر خداوند" می‌دانستند و ادبیات آنها درباره انسان مولفه‌های پیشروانه قابل تاملی دارد و نسیمی از این فلسفه حروفیه در لا به لای سطور در دیوان خطائی مشهود است. (پرویز، ۱۳۷۱. ۸۸-۹۹)* به همین دلیل است که می‌گویم متن دیوان خطائی متنی بسیار پیچیده و تو-در-تو می‌یاشد و بدون توجه به منطق هرمنوتیکی نمی‌توان آن را "رمز-گشایی" کرد.



سیدجواد میری
(بخش چهارم)

#سنت_خطائی
#شاه_اسماعیل
#دارالارشاد_اردبیل

*البرز، پرویز (۱۳۷۱). "پژوهشی در زندگانی سید فضل‌الله نعیمی استرآبادی"، شناخت، شماره ۸ و ۹، صص ۸۸-۹۹.

@seyedjavadmiri
👍5
Audio
نقد و بررسی کتاب "ایرانیان و رویای قرآن پارسی" نوشته دکتر محمود فتوحی


در این نشست من تلاش نمودم روایت فتوحی را در نسبت با سه کلان‌روایت باستانگرایانه، اسلامگرایانه و تجددگرایانه مورد بحث و گفتگو قرار بدهم.

سیدجواد میری

۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۴

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

@seyedjavadmiri
👍5👎1
سیدجواد میری در غرفه کتابخانه مجلس شورای اسلامی

@seyedjavadmiri
👍7
سیدجواد میری در غرفه کتابخانه مجلس عنوان کرد؛

خالص‌سازی هویتی؛ ریشه تعارضات


به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل کتابخانه مجلس، دومین نشست غرفۀ کتابخانه مجلس در نمایشگاه کتاب با عنوان «نسبت هویت ملی و هویت دینی در ایران معاصر» امروز جمعه نوزدهم اردیبهشت ماه، با سخنرانی دکتر سیدجواد میری، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
سیدجواد میری در این نشست گفت: محور بحث نسبت میان هویت دینی (اسلامیت) و هویت ملی (ایرانیت) در ایران معاصر، چگونگی ارتباط این دو جنبه از هویت مردمان این بوم است؛ آیا این نسبت از نوع تقابل، تعامل یا تعارض است؟ این موضوع نه تنها بر درک چیستی ایرانیان در گذشته اثرگذار است، بلکه جهت‌گیری "آنچه خواهند شد" در آینده را نیز روشن می‌کند.
دکتر میری مواجهه ایرانیان با تمدن اروپایی و مدرنیته را عاملی برای ایجاد نوعی تروما، اضطراب و دغدغه در روح جمعی ایرانیان دانست که منجر به شکل‌گیری سه کلان روایت اصلی در خصوص هویت ایرانی در دوران معاصر شده است.
وی گفت: هرچند این روایات تلاش دارند قدمت تاریخی بیشتری برای خود قائل شوند، اما آن‌ها برساخته دوران معاصر هستند. این سه روایت عبارتند از: 1- روایت باستان‌گرا که اصالت هویت ایرانی را در دوران پیش از اسلام می‌داند و اسلام را امری بیرونی از هویت اصیل ایرانی تلقی می‌کند. نقطه کانونی این روایت، ارجاع به ایران باستان است. 2- روایت دینی/اسلام‌گرایانه که معتقد است ورود اسلام، به‌ویژه تشیع پس از صفویه، به هویت ایرانی قوام بخشیده است. مفهوم کلیدی در این روایت، «ملت» به معنای امت یا اجتماع اسلامی است و 3- روایت مدرن که هویت ایرانی را برآمده از عصر روشنگری و انقلاب مشروطه می‌داند. این روایت، دو روایت دیگر را ارتجاعی شمرده و مفهوم کلیدی آن "ناسیون" (Nation) است.
این سه کلان روایت در دوران معاصر دو انقلاب (مشروطه و ۵۷) و سه نظام سیاسی (مشروطه، پهلوی و جمهوری اسلامی) را شکل داده‌اند. در دوران پهلوی شاهد همکاری جریان باستان‌گرا و مدرن بودیم و در انقلاب ۵۷، جریان اسلام‌گرایانه برجسته بود. همچنین تغییراتی در گفتمان‌های غالب رخ داده، از انترناسیونالیسم اسلامی به انترناسیونالیسم شیعی و سپس گفتمان ایرانشهری.
سیدجواد میری تأکید کرد: هر سه جریان در جامعه ایران وجود دارند و بخش‌هایی از هویت جمعی ایرانیان را تشکیل می‌دهند. چالش اصلی در ایران امروز، چگونگی تلفیق و سنتز این سه کلان روایت است.
وی برای دستیابی به این هدف مفهوم «ایران به مثابه ملک مشاع» را کلیدواژه‌ای مهم دانست و گفت: این مفهوم به این معناست که تمام ایرانیان، فارغ از هویت‌های دینی، مذهبی، قومی، زبانی یا فرهنگی، به صورت برابر به ایرانیت دسترسی داشته باشند. این دسترسی و نمایندگی برابر باید در تمام عرصه‌ها از جمله ساخت قدرت، رسانه، اقتصاد، فرهنگ، اجتماع و آموزش نمود یابد تا حس تعلق در جامعه تقویت شود.
میری تصریح کرد: تعارض میان هویت‌های متکثر در جامعه ایرانی، فی‌نفسه وجود ندارد. این تعارض زمانی ایجاد می‌شود که قدرت یا حاکمیت تلاش می‌کند یک هویت را خالص‌سازی کرده یا برای منافع سیاسی خود از یک عنصر هویتی علیه دیگر عناصر استفاده کند.
وی واقعیت تاریخی ایران را امر متکثر بودن آن دانست و اشاره کرد که جامعه ایرانی با این تنوع مشکلی ندارد.

🌐 Www.ical.ir
🆔 @ical_ir
👍10
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
سیدجواد میری در غرفه کتابخانه مجلس شورای اسلامی

@seyedjavadmiri
👍8
برنامه ساعت ۹ صبح شروع خواهد شد.

@seyedjavadmiri
👍3
2025/07/09 03:10:14
Back to Top
HTML Embed Code: