💦 علم و آزادی: فیزیک اجتماعی از کنت تا ساموئلسون

🙏 @Signal99

🤔با موفقیت علم در کشف اسرار طبیعت، برخی متفکران کوشیدند اصول علمی را برای مهندسی اخلاق انسانی و بهبود جامعه به کار ببرند. اما نتایج این نوع مداخله اغلب به فاجعه انجامیده است. در سال ۱۹۳۳، فردریش هایک در سخنرانی خود در مدرسه اقتصاد لندن به روند رو به رشد برنامه‌ریزی و مداخله‌گرایی در اقتصاد اشاره کرد. او گرچه مکتب تاریخی آلمان و نهادگرایان را در این روند مؤثر می‌دانست، اما ریشه اصلی آن را صورت‌گرایی نظریه نئوکلاسیک معرفی کرد, که خود هایک و استادش میزس هم در آن سنت قرار داشتند. پیتر بوتکه این موضوع را «جایی که هایک اشتباه کرد» می‌نامد، زیرا هایک نتوانست تأثیر این صورت‌گرایی بر دور شدن از بازار را به‌درستی تشخیص دهد.

🤔 در پی جنگ جهانی دوم، هایک به‌تدریج از دنیای دانشگاهی کنار گذاشته شد. برخی حتی در اعتبار آثار او به‌عنوان علم اقتصاد تردید کردند. این تغییر نگرش عمدتاً نتیجه دو نیروی فکری غالب بود: علم‌زدگی (Scientism) و دولت‌گرایی (Statism)، که اغلب به‌طور هم‌زمان در اندیشه‌ها ظاهر می‌شوند. پیروان علم‌زدگی بر این باورند که علم قادر است تمامی مشکلات اجتماعی را حل کند و فقط اجرای درست آن مانع تحقق این هدف است. این باور، میل به دولت‌گرایی و برنامه‌ریزی دولتی را تقویت می‌کند.

🤔 پل ساموئلسون در کتاب مشهور خود اقتصاد (۱۹۴۸)، به‌صراحت از برنامه‌ریزی اجتماعی دفاع کرد و برخلاف هایک، معتقد بود مردان نیک‌نیتی که صرفاً در خدمت منافع عمومی‌اند، می‌توانند با هدایت دولت، مشکلاتی چون بیکاری و فقر را حل کنند. رابرت نلسون این رویکرد را «دین سکولار مدیریت علمی» می‌نامد. باور به اینکه همان‌گونه که در علم، با داده و مدل می‌توان به حقیقت رسید، در جامعه نیز می‌توان با همان ابزارها به رفاه دست یافت. در چنین دیدگاهی، مسئله اصلی نه هماهنگی اجتماعی، بلکه صرفاً تخصیص منابع است، و بهترین ابزار برای این کار، ریاضیات کاربردی است.

🤔 در این فضا، موفقیت ظاهری اتحاد جماهیر شوروی در بازسازی پس از جنگ، موجب شد اقتصاددانانی چون ساموئلسون به‌صراحت از نظام برنامه‌ریزی مرکزی دفاع کنند. به‌نظر می‌رسید که ایالات متحده نیز باید از «دست نامرئی بازار» فاصله بگیرد و به سوی برنامه‌ریزی هدفمند اجتماعی، هدایت‌شده توسط «مرد خیرخواه» پیش برود.

🤔 این نوع نگرش علمی به جامعه ریشه در اندیشه‌های اگوست کنت دارد. او نیز در ابتدا به نظم خودجوش جامعه اعتقاد داشت، اما در نظریه فلسفه مثبت خود، بر این باور بود که علم و دانشمندان باید رهبری جامعه را بر عهده بگیرند. در دیدگاه کنت، سؤال اخلاقی «چه باید کرد؟» به مسئله‌ای مهندسی تبدیل می‌شود: «چه باید کرد تا انسان‌ها اخلاقی‌تر شوند؟»

🤔 کنت جامعه را در سه مرحله تاریخی طبقه‌بندی کرد: مرحله الهیاتی، متافیزیکی و در نهایت علمی یا مثبت. در این دیدگاه، علم بالاترین دستاورد عقل انسانی است و مقاومت در برابر آن ارتجاعی تلقی می‌شود. فرانک نایت این باور را «نجات از طریق علم» می‌نامد که طی تاریخ اندیشه اجتماعی، بارها تکرار شده است.

🤔 در چنین تفکری، حتی اگر نظریه‌پردازان مدعی بی‌طرفی سیاسی باشند، پیش‌فرض‌های آنان به‌طور ناخواسته به دولت‌گرایی منتهی می‌شود. چون فرض می‌شود همه دانش لازم وجود دارد، ولی مشکلات همچنان باقی است، پس باید مداخله دولتی جایگزین مکانیزم بازار شود.

🤔 هایک به‌درستی اشاره می‌کند که در چنین دیدگاهی، تفاوت‌های روش‌شناسی و سیاست‌گذاری هم‌جهت می‌شوند: کسانی که باور دارند علم می‌تواند رفتارهای فردی را پیش‌بینی و کنترل کند، تمایل دارند از این قدرت برای تحقق نتایج موردنظر خود بهره ببرند.

🤔 در نهایت، جیمز بوکانن در کتاب اقتصاددانان چه باید بکنند؟ بیان می‌کند که وظیفه اقتصاددانان نه مهندسی اجتماعی، بلکه کمک به درک بهتر جامعه است. چون مسائل اجتماعی، راه‌حل قطعی ندارند و همواره با ملاحظات و مصالحه همراه‌اند. در چنین جهانی، بهتر است انسان‌ها آزاد باشند تا تصمیم بگیرند، نه اینکه تابع طرح‌های کلان یک دولت شوند. چه دینی، چه علمی.

✏️ مانی بشرزاد ترجمه از رضا غنی پور
✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

🎙توهم کنترل قیمت

🎙هیچ مأموری قیمت را نمی‌گیرد

🔴 این قسمت به چرخه‌ باطلی که در نتیجه کنترل قیمت در اقتصاد ایجاد می‌شود، می‌پردازیم. این چرخه باطل در نهایت به افول سقف آرزوهای مصرف‌کننده با تعیین «قیمتِ سقف» منجر می‌شود. در فرایند اعمال قیمت، بازار با کمبود مواجه می‌شود و در این شرایط دولت تلاش می‌کند با توزیع یارانه، تولیدکننده را به تولید ترغیب کند. اینجاست که چرخه باطل نظارت بر نظارت شکل می‌گیرید.

✏️ با الهام از کتاب «آزادی انتخاب» نوشته میلتون و رز فریدمن و کتاب «چهل قرن کنترل دستمزد و قیمت» نوشته شوتینگر و باتلر

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

🔹 جورجیو پاریسی در سال ۲۰۲۱ جایزه نوبل فیزیک رو برای کار روی ساختارهای نامنظم و فرآیندهای تصادفی، به‌خصوص در سیستم‌های آشوبناک و رفتار جمعی ذرات دریافت کرد و نشون داد که حتی در سیستم‌های کاملاً بی‌نظم و پر از نویز، میشه الگوهای آماری پنهان و ساختارهایی از نظم پیدا کرد. مفاهیمی که میتونه به ما در درک رفتار بازارهای مالی کمک کنه.

اون نشون داد که چطور تعاملات بین اجزای یک سیستم پیچیده (مثل معامله‌گران در بازار) میتونه به الگوهای پنهان منجر بشه، حتی اگه اجزا به ظاهر تصادفی عمل کنن. سیستم‌های آشوبناک میتونن چندین حالت پایدار داشته باشن, مثل بازار که در حالت‌های مختلف (روند صعودی، نزولی، خنثی) قرار میگیره.

کار جورجیو تأیید میکنه که حتی در سیستم‌های به ظاهر تصادفی، ساختارهای پنهان وجود داره. در بازار های مالی قیمت‌ها ممکنه تصادفی به نظر برسن، اما خوشه‌بندی نوسانات (Volatility Clustering) یا حافظه بلندمدت (Long Memory) نشون میده که تصادفی بودن کامل نیست.

از مدل‌های مبتنی بر فیزیک آماری (مثل مدل‌های Ising) برای شبیه‌سازی تغییرات ناگهانی در تمایلات بازار استفاده میشه. جاذبه لورنز یک سیستم قطعی (Deterministic) با آشوب کلاسیک هست ولی مدل‌های پاریسی بر تصادفی بودن + تعاملات پیچیده (مثل تأثیر رفتار جمعی بر قیمت‌ها) تأکید داره. اما هر دو نشون میدن که پیش‌بینی در سیستم‌های پیچیده غیرممکنه.

میشه از الگوهای آماری پنهان برای معامله‌گری استفاده کرد؟ بله، ولی نه به‌صورت مستقیم مثل تحلیل تکنیکال سنتی. الگوهای آماری پنهان (Hidden Statistical Patterns) معمولاً قابل مشاهده با چشم نیستن و نیازمند تحلیل ریاضی، مدل‌سازی آماری دارن. معامله‌گران و شرکت‌ها در سطح حرفه‌ای یا الگوریتمی از این مفاهیم استفاده میکنن. Nature

======================
☑@Reza_Ghanipur

🎙توهم کنترل قیمت

🎙اعتراف جالب نخست وزیر کمونیست ویتنام در 1989

🔴 این قسمت به تجربه شکست خورده کنترل اجاره‌بها پرداختیم. سیاستی که حتی مدافع آن یعنی نخست وزیر کمونیست ویتنام در سال 1989 یک اعتراف عجیب کرد. اعترافی در نقد سیاست کنترل اجاره

✏️ با الهام از کتاب «آزادی انتخاب» نوشته میلتون و رز فریدمن و کتاب «چهل قرن کنترل دستمزد و قیمت» نوشته شوتینگر و باتلر

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

💦 هزینه پنهان تجارت در داخل اتحادیه اروپا، بالاتر از تعرفه های ترامپ است!

🙏 @Signal99

🤔 صندوق بین‌المللی پول(IMF) هزینه پنهان تجارت کالا در داخل اتحادیه اروپا را معادل اعمال تعرفه‌‌‌‌‌ای ۴۵‌درصدی تخمین‌زده است. برای خدمات، این رقم به ۱۱۰‌درصد می‌رسد؛ یعنی حتی بالاتر از تعرفه‌های ترامپ. اتحادیه اروپا با هدف برداشتن موانع همکاری اقتصادی میان ملل اروپایی تشکیل شد اما برآوردها نشان می‌دهد که استانداردها و قوانین این اتحادیه جایگزین قوانین ملی نشده، بلکه با دوچندان ساختن مقررات، کار را برای کسب‌وکارها دشوار ساخته.

🤔 پرونده مشهور «کاسیس دی دیژون» در سال‌۱۹۷۹ بود. آلمان معتقد بود مشروبات الکلی باید حداقل ۲۵‌درصد الکل داشته‌باشند، اما لیکور فرانسوی Cassis de Dijon تنها ۱۵ تا ۲۰‌درصد الکل داشت. دادگاه حکم داد که آلمان نمی‌تواند واردات این محصول را صرفا به این دلیل که با مقررات داخلی آلمان هماهنگ نیست، محدود کند. به این ترتیب اصل‌به‌‌‌‌‌رسمیت شناختن متقابل‌شکل گرفت که قرار بود به جریان آزاد کالاها کمک کند بدون آنکه کشورها وارد جنگ‌های تمام‌‌‌‌‌نشدنی بر سر مقررات شوند.

🤔 اگرچه اندازه‌‌‌‌‌گیری تفاوت در قوانین، کار دشواری است، اما برخی مطالعات چنین داده‌هایی ارائه داده‌اند. در یک مقاله معتبر در حوزه مالی، کریستیانسن، هیل و لایوز(۲۰۱۶) بررسی کردند که اصلاحات نظارتی در بازار سرمایه اتحادیه اروپا چه تاثیری داشته‌‌‌‌‌اند. آنها می‌‌‌‌‌نویسند: «ما اثرات اصلاحات قوانین بازار سرمایه در اتحادیه اروپا را که با هدف کاهش سوء‌‌‌‌‌استفاده‌‌‌‌‌های بازار و افزایش شفافیت طراحی‌شده بود، بررسی کردیم. یافته‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهند که کشورهایی که قبلا قوانین ضعیف‌‌‌‌‌تری داشتند، با این اصلاحات به سطح کشورهای قوی‌‌‌‌‌تر نرسیدند، بلکه تفاوت‌‌‌‌‌ها بیشتر هم شد.»

🤔 از آنجا که رشد در بازار داخلی سخت است، شرکت‌های اروپایی ناچارند نگاه خود را فراتر از مرزهای اتحادیه بیندازند. امروز، حجم تجارت خدمات داخلی و خارجی اتحادیه اروپا تقریبا به یک اندازه است؛ در حالی‌که در یک بازار واحد واقعی، باید تجارت داخلی بسیار بزرگ‌تر باشد. واقعیت این است که بازار‌واحدی که فکر می‌کردیم داریم، در عمل بیشتر یک افسانه است. منبع

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

💻 یک مرگ، تراژدیست, یک میلیون مرگ، آمار

🔹 این جمله به ژوزف استالین، دیکتاتور اتحاد جماهیر شوروی بین سال‌های ۱۹۲۷ تا ۱۹۵۳ نسبت داده می‌شود و کاملاً بیانگر نگاه او به جهان است.

✏️ ترجمه از رضا غنی پور
✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

🔹 اندازه صندوق‌های ثروت کشورهای خاورمیانه میانه به ۴ تریلیون دلار می‌رسد.

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

🔹 سیستم فیات: ما از هیچی پول چاپ می‌کنیم، به شما وام با بهره می‌دیم و بعدش به خاطر استفاده ازش، ازتون مالیات می‌گیریم. شما هم باید تمام عمرتون رو برای بقا تلاش کنید.

🟠بیتکوین: ری***م توی این وضعیت!

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

🔴 امروز سالروز آزادی خرمشهر هست.

عملیات بیت المقدس (آزادسازی خرمشهر ) یکی از دقیق‌ترین عملیات‌های نظامی دنیا به شمار میره. نبوغ سرتیپ‌ مسعود بختیاری (فردی که در کلیپ بالا و در برنامه زنده از ارتش دفاع میکنه) در طراحی عملیاتی که فقط ۱۹ هزار عراقی توی اون اسیر شدن تا ابد در تاریخ خواهد ماند.

یاد و خاطره عزیزانی که تووی دفاع از این خاک شهید شدن رو گرامی میداریم.

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

مصدق: اگر شما نظامی هستید من از شما نظامی‌ترم! می‌کشم، همین‌جا شما را می‌کشم.

نطق نخست‌وزیر رزم‌آرا در پاسخ به تهدید به قتل او توسط مصدق:

من از آقای مصدق تعجب می‌کنم. مجلس جای استدلال و بحث است نه جای منازعه و مشاجره و فحش. اگر جای فحش بود چند نفر چاله‌میدانی می‌آمدند اینجا.

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

🎙توهم کنترل قیمت

🎙شکست کنترل اجاره از سانفرانسیسکو تا استکهلم

🔴 این قسمت در ادامه اپیزود درباره تجربه شکست کنترل اجاره در ویتنام و اعتراف نخست وزیر مدافع این طرح

✏️ با الهام از کتاب «آزادی انتخاب» نوشته میلتون و رز فریدمن و کتاب «چهل قرن کنترل دستمزد و قیمت» نوشته شوتینگر و باتلر

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

🔹خاطره ای از قهرمان جنگ سرهنگ خلبان بهمن فرقانی

حدود سه ماه قبل از جنگ در كميسيون امنيت استان خوزستان بعنوان فرمانده پايگاه چهارم شركت داشتم فرمانده تيپ زرهی دزفول اظهار داشت پاسگاه مهران را كه دراختيار بسيجی هاست بما پس بدهيد تا به بيسيم و تانك مجهز كنيم که اگر عراق حمله كند پاسگاه مهران گذرگاه مناسبی برای حمله است و الان بسيجی ها فقط ژ۳ دارند.

آقای غرضی استاندار خوزستان گفتند هروقت مناسب دانستيم پاسگاه را در اختيار شما ميگذاريم، فرمانده تيپ گفت اگر تا ۴۸ ساعت ديگر پاسگاه را بمن ندهيد خودم با تانك ميروم و پاسگاه را پس ميگيرم بلافاصله دو پاسدار مسلح وارد شدند و جناب سرهنگ را جلوی چشم ما دستبند زدند و بردند وقتی نوبت من شد يك كيف پر از عكس های هوايی كه از آر اف-۵ و آر اف-۴ گرفته بودند نشان دادم و گفتم تمام اين عكس ها نشان ميدهند كه عراق قصد تهاجم به ايران را دارد ساختن جاده آسفالته و سنگرهای بتون آرمه در مرز برای دفاع نيست فقط برای تهاجم است.

جهان آرا كه در آن زمان رييس اطلاعات سپاه خرمشهر بود گفت بگذاريد حمله كنند مگر از روی جنازه ما رد بشوند. من بياد جمله معروف ژنرال پاتون افتادم و گفتم آقای جهان آرا ما بايد از روی جنازه آن ها رد بشويم اگر آن ها از روی جنازه ما رد بشوند چه فايده ای برای مملكت ما خواهد داشت؟!

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

💦 لودویگ فون میزس درباره صلح و همکاری اجتماعی

🙏 @Signal99

🔹منتقدان بازار آزاد اغلب ادعا می‌کنند که سرمایه‌داری سیستمی خشن و مبتنی بر مبارزه برای بقاست؛ رقابتی که در آن هرکس تنها به فکر منافع خود است. اما همان‌طور که لودویگ فون میزس - اقتصاددان بزرگ مکتب اتریش - به شکلی قاطعانه استدلال کرده است، بازار آزاد در واقع جنگ برای بقا را که در دنیای حیوانات می‌بینیم، با همکاری اجتماعی سودمند برای همه جایگزین می‌کند. سرمایه‌داری نه نظامی جنگ‌طلب، بلکه سیستمی مبتنی بر صلح است.

1️⃣ تقسیم کار, سنگ‌بنیان همکاری مسالمت‌آمیز

نقطه کلیدی در تحلیل میزس این است که انسان‌ها از تقسیم کار منتفع می‌شوند و این تقسیم کار مستلزم مبادله صلح‌آمیز است، نه جنگ. او در اثر کلاسیک خود «کنش انسانی» می‌نویسد: «مکتب داروینیسم اجتماعی ادعا می‌کند که نظریه تکامل داروین ثابت کرده در طبیعت، صلح و احترام به زندگی دیگران جایی ندارد و تنها مبارزه برای بقا و حذف بیرحمانه ضعیف‌ها حاکم است. به‌زعم آنان، برنامه‌های لیبرالیسم برای صلح پایدار - چه در روابط داخلی و چه بین‌المللی - محصول خیال‌پردازی‌های عقل‌گرایانه و خلاف نظم طبیعی است. اما باید توجه داشت که مفهوم "مبارزه برای بقا" که داروین از مالتوس اقتباس کرد، معنایی استعاری دارد. این مفهوم به‌معنای مقاومت فعال موجودات در برابر نیروهای تهدیدکننده حیات است. برای انسان، کارآمدترین ابزار بقا همکاری اجتماعی و تقسیم کار است. این ابزارها تنها در شرایط صلح می‌توانند به‌درستی عمل کنند. جنگ‌ها، منازعات داخلی و انقلاب‌ها با تخریب سازوکار همکاری اجتماعی، موفقیت انسان در مبارزه برای بقا را تضعیف می‌کنند.

2️⃣ هماهنگی منافع در جامعه

میزس معتقد است که هماهنگی منافع میان انسان‌ها وجود دارد. او در «تئوری و تاریخ» توضیح می‌دهد: «تقریباً همه انسان‌ها همکاری اجتماعی را بهترین راه برای رسیدن به اهداف خود می‌دانند، اما در میزان کارایی آن اختلاف نظر دارند. برخی (هماهنگ‌کنندگان) بر اساس قانون ریکاردو و اصل مالتوس استدلال می‌کنند که همکاری تحت تقسیم کار حتی برای کسانی که از نظر توانایی‌های ذهنی و جسمی "پایین‌تر" هستند نیز سودمند است. این گروه ادعا نمی‌کنند که همه انسان‌ها برابرند، بلکه نشان می‌دهند که همکاری به نفع همه است، حتی اگر برخی برتر و برخی دیگر ضعیف‌تر باشند.»

3️⃣ قانون ریکاردو و همکاری بین‌المللی

وقتی میزس از «قانون ریکاردو» صحبت می‌کند، به نظریه دیوید ریکاردو درباره هزینه نسبی اشاره دارد. میزس این قانون را به یک قانون کلی همکاری تعمیم می‌دهد: «برای یک منطقه با منابع بهتر، این سودمند است که تولید خود را بر کالاهایی متمرکز کند که برتری بیشتری دارد و تولید کالاهای دیگر را به مناطق کمتربرخوردار بسپارد. این ممکن است متناقض به نظر برسد، اما نتیجه عدم تحرک کامل کار و سرمایه است. قانون هزینه نسبی ریکاردو، نمونه‌ای خاص از یک قانون جهانی‌تر است: قانون همکاری.»

4️⃣ تجارت آزاد و صلح جهانی

مزایای همکاری اجتماعی حتی در سطح بین‌مللی نیز گسترش می‌یابد. ما از تجارت آزاد با دیگر ملت‌ها سود می‌بریم، اما شرط آن، صلح است. میزس می‌گوید: «برخی جنگ را به‌خاطر رنج و مرگ محکوم می‌کنند، اما طرفداران جنگ معتقدند که جنگ موتور پیشرفت بشر است. اگر این درست بود، نمی‌شد جنگ را محکوم کرد. اما حقیقت این است که صلح، پدر تمام پیشرفت‌هاست. آنچه انسان را از حیوان متمایز می‌کند، همکاری اجتماعی است. جنگ فقط ویرانی می‌آفریند، اما کار سازنده ثروت و تمدن می‌سازد. آزادی‌خواهان نه از سر ترحم، بلکه به‌خاطر پیامدهای مخرب جنگ، با آن مخالفند.»

🔹 بازار آزاد نه‌تنها رقابتی وحشیانه نیست، بلکه سیستمی است که مبارزه برای بقا را به همکاری داوطلبانه و سودمند برای همه تبدیل می‌کند. برای ساختن جهانی مرفه و صلح‌آمیز، باید همکاری اجتماعی و تجارت آزاد را ترویج کنیم!

✏️سایت میزس ترجمه از رضا غنی پور
✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

🎙توهم کنترل قیمت

🎙نتیجه تلخ کنترل قیمت مواد غذایی در انقلاب فرانسه

🔴 این قسمت به بررسی تجربه انقلاب فرانسه در مورد کنترل قیمت مواد غذایی پرداخته‌ایم؛ ماجرایی که به سال 1793 برمی‌گردد. اولین اقدام دولت انقلابی برای مهار تورم و کنترل قیمت ها، تصویب قانون حداکثر قیمت یا همون سقف قیمت در سوم می 1793بود اما عمر این قانون فقط 4 ماه بود.

✏️ با الهام از کتاب «آزادی انتخاب» نوشته میلتون و رز فریدمن و کتاب «چهل قرن کنترل دستمزد و قیمت» نوشته شوتینگر و باتلر

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

💦 دلیل پشت سیاست‌های تعرفه‌ای آمریکا چیست؟

🙏 @Signal99

🤔 به نظر می‌رسد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، کلید رشد اقتصادی را در افزایش تقاضا برای کالاها و خدمات می‌بیند. از این دیدگاه، هرچه تقاضا بیشتر شود، تولید و مصرف نیز رشد می‌کنند و در نهایت، اقتصاد شتاب می‌گیرد. بخشی از این تقاضا از خارج مرزها می‌آید که به آن «صادرات» می‌گویند، و بخشی نیز از تقاضای داخلی برای کالاهای خارجی ناشی می‌شود، که «واردات» نام دارد. بر این اساس، افزایش صادرات و کاهش واردات (یعنی بهبود تراز تجاری)، تقاضا برای کالاهای داخلی را تقویت کرده و به رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) منجر می‌شود. بنابراین، منطق پشت تعرفه‌گذاری این است که با محدود کردن واردات، می‌توان اقتصاد آمریکا را تقویت کرد.

🤔 فرض کنیم افراد ۹۰٪ از درآمد اضافی خود را خرج و تنها ۱۰٪ را پس‌انداز می‌کنند. حال اگر در اثر اعمال تعرفه، تقاضا برای کالاهای داخلی ۱۰۰ میلیون دلار افزایش یابد، این مبلغ در اقتصاد به گردش درمی‌آید: دریافت‌کنندگان آن ۱۰۰ میلیون، ۹۰ میلیون دلار خرج می‌کنند، سپس دریافت‌کنندگان آن ۹۰ میلیون، ۸۱ میلیون دلار خرج می‌کنند، و این چرخه ادامه می‌یابد. در نهایت، تولید ناخالص داخلی ممکن است تا ۱ میلیارد دلار افزایش یابد (ضریب تکاثری ۱۰).

🤔 ترامپ نیز به‌نظر می‌رسد همین منطق را دنبال می‌کند: هرچه پول در داخل کشور خرج شود، منافع بیشتری برای اقتصاد آمریکا به همراه دارد. او حتی به گفته‌ای از آبراهام لینکلن استناد می‌کند: «من در مورد تعرفه‌ها اطلاعات زیادی ندارم، اما می‌دانم اگر یک کت از انگلستان بخرم، من کت دارم و انگلستان پول را. اما اگر همان کت را از آمریکا بخرم، هم کت دارم و هم پول در آمریکا می‌ماند.» محدود کردن واردات و تحریک تقاضا برای کالاهای داخلی، اگر با بهبود ساختار تولید همراه نباشد، نمی‌تواند رشد واقعی ایجاد کند. در هر اقتصادی، رشد پایدار به پس‌انداز و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و کالاهای سرمایه‌ای وابسته است. بدون این پیش‌زمینه‌ها، افزایش تقاضا تنها باعث تخصیص نادرست منابع می‌شود.

🤔 در واقع، اگر ساختار تولید متناسب با تقاضا رشد نکند، تعرفه‌ها فقط منابع را از فعالیت‌های مولد به سمت اهداف غیرمولد منحرف می‌کنند و در بلندمدت، به کاهش پس‌انداز و آسیب به رشد اقتصادی منجر می‌شوند. نکته مهم این است که این "آمریکا" نیست که کالا وارد یا صادر می‌کند، بلکه افراد ساکن در آمریکا هستند که بر اساس منفعت شخصی، تصمیم به خرید یا فروش می‌گیرند. وقتی کشاورزی گندم خود را صادر می‌کند، یا مصرف‌کننده‌ای کالای چینی می‌خرد، این تصمیمی فردی است، نه ملی یا دولتی. در اقتصاد بازار، افراد تنها زمانی معامله می‌کنند که هر دو طرف احساس سود کنند. همان‌طور که روتبارد می‌گوید: «هیچ‌گاه نیازی نیست کسی نگران تراز پرداخت‌های فرد دیگر باشد.»

🤔 تراز تجاری در سطح ملی، از جمع‌زدن تعاملات افراد به‌دست می‌آید، اما این عدد برای کسب‌وکارها یا افراد تصمیم‌گیرنده اهمیتی ندارد. آیا یک کارآفرین برای تعیین استراتژی خود به تراز تجاری ملی نگاه می‌کند؟ لودویگ فون میزس هم تأکید می‌کند که تراز پرداخت‌های یک گروه مانند یک کشور، اطلاعات چندانی از تعاملات واقعی بین افراد آن ارائه نمی‌دهد. همین دیدگاه درباره بدهی خارجی نیز صادق است. اگر یک آمریکایی به یک استرالیایی وام دهد، این یک معامله شخصی است و نباید تبدیل به مسئله‌ای ملی شود. چرا باید بدهی افراد، به کل کشور نسبت داده شود؟ مگر کسانی که هیچ بدهی خارجی ندارند، مسئول بازپرداخت آن هستند؟

🤔 تنها زمانی که بدهی توسط دولت ایجاد شود، می‌توان گفت که همه درگیر ماجرا هستند؛ چون دولت از بخش خصوصی تأمین مالی می‌شود و در نهایت، مالیات ‌دهندگان بار آن را بر دوش خواهند کشید. سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ بر پایه نگرانی از کاهش رشد GDP به دلیل کسری تجاری بنا شده‌اند. اما محدودسازی تجارت خارجی به‌جای افزایش رشد اقتصادی، منجر به توزیع نامناسب منابع و کاهش رفاه می‌شود. رشد واقعی تنها از مسیر افزایش بهره‌وری، سرمایه‌گذاری و بهبود زیرساخت‌ها به‌دست می‌آید نه با بستن درهای تجارت.

✏️سایت میزس ترجمه از رضا غنی پور
✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

⚠️ هایک: تورم ابزار نامرئی غارت مردم است

🤔 «تورم همیشه و در همه جا یک پدیده پولی است.» این یکی از معروف‌‌‌ترین جملات فریدمن، رهبر مکتب اقتصادی پول‌‌‌گرایان است. او باور داشت دولت‌‌‌ها از طریق چاپ پول برای جبران کسری بودجه، عملا قدرت خرید مردم را کاهش می‌دهند و این کار را «غیرمنصفانه و آسیب‌‌‌زا» انجام می‌دهند.

🤔 پیش از او نیز کلاسیک‌‌‌ها به ثبات پولی و نقش محدود دولت در اقتصاد تاکید داشتند. کلاسیک‌‌‌ها تورم را عمدتا نتیجه عرضه بیش از حد پول می‌‌‌دانند. این دیدگاه نسبت به تورم، بخشی از دیدگاه‌‌‌هایی است که این موضوع را توضیح می‌دهند که دولت با چاپ پول، هزینه‌‌‌های خود را از راه کاهش ارزش پول مردم تامین می‌کند؛ دیدگاهی که تورم را نوعی انتقال پول و ثروت از جیب عموم به جیب دولت می‌‌‌داند.

🤔 در دیدگاه اقتصاددانان اتریشی و لیبرتارین نیز تورم نتیجه دخالت دولت در بازار پولی و اعتباری است و به آن مالیات پنهان می‌‌‌گویند. اتریش یکی از سرسخت‌‌‌ترین منتقدان تورم است؛ تا جایی که هایک در این باره می‌‌‌گوید «تورم ابزار نامرئی غارت مردم است» و لیبرتارین‌‌‌ها تورم را نوعی تعدی به مالکیت خصوصی افراد می‌‌‌دانند.

🤔 بنابراین باید ریشه‌‌‌های تورم را در افزایش بیش‌‌‌ از حد عرضه پول نسبت به تولید کالا و خدمات جست‌‌‌وجو کرد. زمانی که بانک مرکزی یا دولت حجم پول در گردش را سریع‌‌‌تر از رشد اقتصادی افزایش می‌دهد، تعادل بین پول و کالا بر هم می‌‌‌خورد و قیمت‌ها به طور عمومی افزایش می‌‌‌یابد. افزایش سطح عمومی قیمت‌ها، چیزی جز گرانی نیست.

🤔 راه‌‌‌حل کنترل پایدار تورم محدود کردن رشد نقدینگی متناسب با رشد اقتصادی واقعی است. به بیان ساده، اگر پول به اندازه کافی و نه بیشتر وارد اقتصاد شود، سطح قیمت‌ها ثابت می‌‌‌ماند و اقتصاد از بی‌‌‌ثباتی تورمی در امان خواهد بود. بعید است که کسی در شومی تورم نکته‌‌‌‌‌‌ای داشته باشد؛ اما سوال اصلی هنوز پابرجاست: در شرایط کنونی اقتصاد ایران، چطور باید با تورم مقابله کرد؟

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99

🎙توهم کنترل قیمت

🎙سیاست خودرویی1980 لهستان در ایرانِ قرن 21

🔴 در اپیزود نهم ویدئوکست‌های توهم کنترل قیمت، در مورد تجربه شکست‌خورده قرعه کشی خودرو در لهستان در سال 1980 صحبت می‌کنیم. سیاستی که برای ایرانی‌ها اصلا غریب نیست و در قرن 21 با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

✏️ با الهام از کتاب «آزادی انتخاب» نوشته میلتون و رز فریدمن و کتاب «چهل قرن کنترل دستمزد و قیمت» نوشته شوتینگر و باتلر

✔ کانال سیگنال
🙏 @Signal99