هندسه به ما نشان می‌دهد که چه اشکالی برازنده‌ی خدایان است.

پروکلس
شرحی بر کتاب اول اصول اقلیدس


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

خداوند به دست خویش هرچه خواهد کند، حتی اراده به تبدل چیزی به دیگر. افزونِ بر این، در تبدل‌های گوناگون، ضرورتی نیست که خداوند صاحب اسباب و زوایایی متفاوت باشد (به‌سانی که هندسه‌دان واجد آن‌هاست)؛ بلکه، خداوند جملگیِ چیزها را به طریقِ زوایه‌ای نامتناهی و تکین مبدل می‌کند و چون خدا همین زاویه است و چون اراده‌ی خداوند، خداست - و این‌چنین، همانا، اراده‌ی خداوند همین مطلق زاویه‌ی بیشینه است - نتیجتا، خداوند تمامی چیزها را مبدل و مستحیل می‌سازد، تنها به اراده‌ی خویش.

[نقاشی: ویلیام بلیک]

نیکلاس کوزایی
ملاحظاتِ تکمیل‌کننده‌ی کلامی


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

زهیر توکلی اینجا درباره ماهیت عشق در شعر فارسی سخن می‌‌گوید.
او می‌گوید خوش‌بودن عاشق با ناکامی خود یک تم کلاسیک در شعر فارسی است و آنچه این مسئله را نزد شاعران پارسی‌گوی آشکار می‌کند، تمنای امر محال است.
توکلی این تمنای امر محال را به سرشت آدمی گره می‌زند؛ آنجا که آدمی موجودی است که هیچ‌وقت به آن چیزی که می‌خواهد نمی‌رسد و به چیزی دل می‌بندد که گویی محال است.

ببینید👇👇👇

عشق دریای کرانه ناپدید

زهیر توکلی

🎥 فیلم کامل را از اینجا ببینید:
aparat.com/v/eiyt6

🔻 ما را در پیام‌رسان‌های داخلی دنبال کنید:

بله | ایتا | روبیکا

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

شبِ تاریک
و بیمِ موج
و گردابی چنین هایل
کجا دانند حالِ ما سبکبارانِ ساحل‌ها

#حافظ

[نخستین طلوع دماوند]


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

رازْ بی‌نشان است و رمزْ نشان بی‌نشانی؛ اشاره‌ای و دیگر هیچ. عالم وجود، عالم نشانه‌هاست و عالم بی‌نشانی فراسوی وجود در دیارِ نادیارِ عدم است و راه از فنا می‌گذرد. تا خود باقی است عقل باقی است و حَيّزِ وجود عقل، اعتبار است و ادراک است و توصیف. و آنچه محاطِ درک و وصف و اعتبار واقع شود، راز نیست. عقل تنها بر آنچه احاطه‌پذیر است علم می‌یابد، و عالم راز، عالم عدمِ تناهی است که به حریم آن می‌توان واصل شد، اما نه به قدم علم که جز به معقولات متناهی راه نمی‌برد. یارْ معقولِ عقلِ هیچ عاقل نیست، و همین سرچشمه‌ی راز در عالم وجود است.

مرتضی آوینی
راز و رمز


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

#بوئتیوس یکی از بزرگ‌ترین اساتید هنر در قرون وسطی بود و از طريق او ايد‌ه‌ی فيثاغورس در باب هنر به دست ما رسیده است رساله‌ی وی درباره‌ی quadrivium (معارف اربعه) از شرحی بر هنرهای فرعی - حساب، هندسه، موسیقی و نجوم - فراتر می‌رود و بیانگر علم واقعی صور است و نادیده گرفتن قابلیت کاربرد آن در زمینه‌ی هنرهای تجسمی خطاست.

در نظر بوئتيوس همه‌ی ساحت‌های صوری «نمایانگر» یگانگی وجودشناختی‌اند. علم حساب وی بیش از آنکه شیوه‌ی محاسبه باشد علم الاعداد است و وی عدد را بدوا یک کمیت در نظر نمی‌گیرد، بلکه آن را مانند اعداد فیثاغورسی که با «مُثُل افلاطونی» مشابه‌اند، تعین کیفیِ واحد تلقی می‌کند: دوگان، سه‌گان چهارگان پنج‌گان و غیره بیانگر وجوه بسیار متعدد واحدند.

اساسا آنچه اعداد را به یکدیگر مرتبط می‌سازد #نسبت است که خود بیان کیفی واحد است؛ جنبه‌ی كمّى اعداد صرفاً «بسط» مادی آن‌هاست.

تیتوس بورکهارت
مبانی هنر مسیحی


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

نادرست است که بپنداریم عناصر بر حسب نزدیکی یا دوری‌شان از مکانِ ویژه‌یشان طبیعت متفاوتی پیدا می‌کنند زیرا چه فرقی می‌کند اگر بگوییم عناصر تا مکان خاصِ خودشان این فاصله یا آن فاصله را دارند؟

آیا تصور می شود که تفاوت ادعایی پدید‌آمده در طبیعتِ عناصر متناسب با فاصله است؟ یعنی هرچه فاصله‌ی عناصر تا مکان خاص‌شان بیشتر باشد این تفاوت بیشتر است؟ [اما همچنان که گفتیم این تصور نادرست است، زیرا] صورتْ ثابت باقی می‌ماند.

ارسطو
در آسمان


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

💫 رازِ Communication!
قسمتی از کلاس هرمنویتیک، دکتر محمدرضا بهشتی


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

مرا به یاران نیاز است؛ یاران زنده، نه یاران مرده و نعش‌ها که هرجا خواهم با خود بَرَم، مرا به یاران زنده‌ای نياز است که از من پیروی کنند، زیرا که خواهان پیروی از خویش‌اند و بدان سو روان‌اند که من.

نیچه
چنین گفت زرتشت


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

آن‌گاه خدا گفت: «#انسان را به #صورت خود و شبیه خودمان بسازیم، و او بر ماهیان دریا و بر پرندگان آسمان و بر چارپایان و بر همه‌ی زمین و همه‌ی خزندگانی که بر زمین می‌خزند، فرمان براند.» پس خدا انسان را به صورت خود آفرید، او را به صورت خدا آفرید؛ ایشان را مرد و زن آفرید.

کتاب مقدس
پیدایش، باب اول، آیه ۲۶ و ۲۷


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

اگر الهیات سنتی مدعی آن بود که انسان در مقام موجودی شک‌کننده امیدوار و ناخوشبخت تنها با فرض وجود خداوند است که می‌تواند خود را به گونه‌ای درست بشناسد، #فویرباخ این تصور را کاملاً واژگون می‌سازد. این خدا نیست که انسان را به صورت خود خلق می‌کند بلکه انسان است که خدای خود را متناسب با خود می‌آفریند.

با چنین برداشتی، هرچند به دورترین نقطه‌ی تقابل با موضع #آوگوستین رسیده‌ایم اما در همین اندیشه دو عنصر از طرز تلقی آوگوستین از خداوند همچنان محفوظ مانده است: یکی نسبت دادن تجربه‌ی خداوند به درون و ضمیر انسان و دیگری این اندیشه‌ی دوره‌ی باستان که خداوند را باید موجودی بدانیم که غایت وجودش در خود اوست.

هانس دیرکس
انسان‌شناسی فلسفی


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

.
جان: پس خدا متعالی است.

کاردینال: بله خداوند متعالی است اما متعالی است به گونه‌ای که خود تعالی است که تمام آن چیزی است که می‌تواند باشد. چون او به گونه‌ای متعالی نیست که بتواند متعالی‌تر شود یا تقسیم شود و کاسته شود. بدین ترتیب، او مانند کمیت مخلوق نیست که آن، چیزی نیست که می‌توانسته باشد.



•|نیکلاس کوزانوس، در باب امکان فعلیت یافته|•

در ایده‌ی مدرن #علم، شناختِ شخص از جهلِ خود عنصری اساسی است، گرچه باید گفت که این جهل نه مربوط به اینکه شخص می‌داند که هیچ نمی‌داند، بلکه بیشتر ناظر بر این است که شخص می‌داند که چه نمی‌داند یا شاید حتی می‌داند که چه چیزی را نمی‌تواند بداند و این نکته بسیار مهم که شخص به دانستن چه چیزی نیاز ندارد.

هانس بلومنبرگ
مشروعیت عصر مدرن


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

اپیکور به این سبب تحسین می‌شود که کار مراقبت از عالم را به #خداوند منتسب کرده است، بی‌آنکه واسطه‌ای درمیان باشد یا از چیزی به عنوان ابزار استفاده شود: «اپیکور در واقع تمام کنترل عالم را تنها به خداوند نسبت داد بی‌آنکه هیچ کمکی از هیچ قسمی در میان باشد.»

این جمله فقط هنگامی قابل فهم می‌شود که دریابیم که آنچه در عالم اپیکور آشکارا بیش از هر چیز دیگر کوزایی را تحت تأثیر قرار می‌داد، #هم‌ارزی جهان‌ها بود، چون دغدغه کوزایی در کیهان‌شناسی خودش نیز دقیقاً این است که تفاوت‌های ظاهری بین اجسام جهان را کنار بگذارد.

برای مثال، تقسیم اجسام به تاریک و روشن، یا اجسامی که نور را انعکاس می‌دهند و آنهایی که خودشان نور دارند به‌زعم او توهماتی بود که از #منظر_شخص ناشی می‌شد.

هانس بلومنبرگ
مشروعیت عصر مدرن


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

زمین برای کسی که نیاز به زندگی با آن یا در آن ندارد، نقطه‌ای متافیزیکی است، اما برای انسانی که در آن زندگی می‌کند همه‌چیز است.

هانس بلومنبرگ
مشروعیت عصر مدرن


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

این مفهوم که طبیعت به‌منزله‌ی بیانِ عقلانیِ نامتناهیِ الهی وجود دارد، نخست با نیکلاس کوزایی به صحنه می‌آید و سپس در مکتبِ هماهنگیِ عالم‌گیرِ گوتفرید ویلهلم لایب‌نیتس به اوج خود می‌رسد.

اگر درواقع چنین است که طبیعت آفریده‌ای است که مُهر خالقِ بی‌نهایتِ حکیم را بر خود دارد، پس اولا چگونه می‌توان ماهیتِ اصلِ نخست که بسیط و درنتیجه توضیح‌ناپذیرست، نامتناهی و بنابراین فراتر از همه‌ی حدود عقلِ متناهی‌ست و یا مطلق و ازاین‌رو مقایسه‌ناپذیر و ناگفتنی‌ست، را به چنگ آورد؟ به‌نظر چنین کاری غیرممکن است، اما درواقع برای پی‌ریزی شالوده‌ی راستین فلسفه کاملا ضروری است.

یان ماکوفسکی
کوزانوس و لایب‌نیتس: کاوش‌های سمبلیکِ نامتناهی درمقام نردبانی به‌سوی خدا


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

وقتی او می‌کوشد انسان را مخلوق خدایی توصیف کند که انسان را گشاده‌دستانه از خود بهره‌مند می‌سازد، چنان عمل می‌کند که گویی از این واقعیت آگاه است که اگر این تلاش شکست بخورد، بهبود انسان نه با الهیات که بر آن رقم می‌خورد.

البته کوزایی در باب این مفهوم، احتمالاً دچار این سوءظن نشده بود که صورتبندی «چونان خدایی دیگر» را می‌توان [از بستر الهیاتی آن] جدا کرد و به خدمت استعاره‌ی راجع به خودبسایی وجودی انسان درآورد و اینکه این پیامد بلندمدت، نخست با انتقال سریع این صورتبندی به همه‌ی قلمروهای محتمل شکوفایی و فعالیت انسان شروع می‌شود.

هانس بلومنبرگ
مشروعیت عصر مدرن


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

#کنجکاوی مشخصه‌ی موجودی متناهی است که مطالبات نامتناهی دارد.

هانس بلومنبرگ
مشروعیت عصر مدرن


✅ حلقه‌ی مطالعاتی تمنا
🌐 @TamanaCircle

📝 #گروه_مطالعات_علوم_دقیقه

به صورتِ محال
گفتاری دربارۀ انسان‌شناسی فلسفی: از انسان الهی تا خدای انسانی

🔻متن کامل را در علم و سیاست بخوانید:
https://scienceandpolitics.net/Article.aspx?id=70229

🔹موسسه علم و سیاست اشراق🔸

@ScienceAndPolitics
https://scienceandpolitics.net