«آیا مصرف استامینوفن در دورۀ بارداری باعث اوتیسم می‌شود؟!»
نقدی بر ادعای اخیر دونالد ترامپ از منظر تفکر علمی

محمدرضا واعظ

صبحی را تصور کنید که زنی باردار با تب یا کمردرد از خواب بیدار می‌شود. نخستین انتخاب او همان دارویی است که سال‌ها پزشک‌ها توصیه کرده‌اند: استامینوفن یا تایلنول. اما در همان روز، رئیس‌جمهور آمریکا در مراسمی رسمی مقابل دوربین‌ها می‌گوید: «تایلنول در بارداری نگیرید؛ تحقیقات نشان داده این دارو می‌تواند باعث اوتیسم شود.» همین یک جمله کافی است تا اضطراب، اعتماد عمومی به پزشکان و حتی تصمیم روزمرهٔ بیماران متزلزل شود. دارویی که سال‌ها امن‌ترین انتخاب شناخته می‌شد، ناگهان به هیولایی در ذهن میلیون‌ها نفر بدل می‌شود. این همان لحظه‌ای است که مرز سیاست، رسانه و علم در هم می‌شکند و نیاز جامعه به تفکر نقاد بیش از پیش روشن می‌شود‌. (Associated Press, 2025؛ Reuters, 2025)

شواهد علمی چه می‌گویند؟

متن کامل جستار از طریق لینک زیر:

https://www.instagram.com/p/DO_N2uxjAW0/?igsh=OWVvbXY4ZnB6ZTdy

https://www.tg-me.com/tanhaatarazyekbarg/1293

«آیا مصرف استامینوفن در دورۀ بارداری باعث اوتیسم می‌شود؟!»
نقدی بر ادعای اخیر دونالد ترامپ از منظر تفکر علمی

محمدرضا واعظ

صبحی را تصور کنید که زنی باردار با تب یا کمردرد از خواب بیدار می‌شود. نخستین انتخاب او همان دارویی است که سال‌ها پزشک‌ها توصیه کرده‌اند: استامینوفن یا تایلنول. اما در همان روز، رئیس‌جمهور آمریکا در مراسمی رسمی مقابل دوربین‌ها می‌گوید: «تایلنول در بارداری نگیرید؛ تحقیقات نشان داده این دارو می‌تواند باعث اوتیسم شود.» همین یک جمله کافی است تا اضطراب، اعتماد عمومی به پزشکان و حتی تصمیم روزمرهٔ بیماران متزلزل شود. دارویی که سال‌ها امن‌ترین انتخاب شناخته می‌شد، ناگهان به هیولایی در ذهن میلیون‌ها نفر بدل می‌شود. این همان لحظه‌ای است که مرز سیاست، رسانه و علم در هم می‌شکند و نیاز جامعه به تفکر نقاد بیش از پیش روشن می‌شود‌. (Associated Press, 2025؛ Reuters, 2025)

شواهد علمی چه می‌گویند؟

وقتی به پژوهش‌های دقیق علمی نگاه کنیم، تصویر متفاوت می‌شود. مطالعه‌ای ملی در سوئد که نزدیک به ۲.۵ میلیون کودک را بررسی کرده، با طراحی سخت‌گیرانهٔ «مقایسهٔ درون‌خانوادگی» نشان داد هیچ ارتباطی میان مصرف استامینوفن در بارداری و افزایش خطر اوتیسم یا ADHD وجود ندارد. آن ارتباط‌های ضعیفی که در مطالعات مشاهده‌ای قبلی گزارش شده بود، به محض کنترل عوامل خانوادگی و ژنتیکی از بین رفتند (Ahlqvist et al., 2024؛ NIH, 2024).

کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا (ACOG) نیز در بیانیهٔ رسمی سپتامبر ۲۰۲۵ تأکید کرد: استامینوفن، اگر در کوتاه‌ترین مدت و کمترین دوز مصرف شود، همچنان امن‌ترین انتخاب برای تب و درد در دوران بارداری است (ACOG, 2025). انجمن متخصصان کانادا نیز همین موضع را گرفت (SOGC, 2025). در واقع، جایگزین‌هایی مثل NSAIDها، مخصوصاً در سه‌ماههٔ سوم، خطرهای بیشتری برای مادر و جنین دارند (Reuters Explainer, 2025).

با وجود این، ترامپ بارها تکرار کرد: «مصرف تایلنول مناسب نیست و زنان باردار نباید از آن استفاده کنند، مگر در موارد خیلی شدید.» چنین سخنانی در تضاد آشکار با اجماع علمی و راهنماهای معتبر است.

مغالطات در سخنان ترامپ:

برای فهم بهتر، بیایید مغالطه‌های نهفته در این جملات را بررسی کنیم:
۱. توسل به ترس (Appeal to Fear):
ترامپ با اشاره به اوتیسم به‌عنوان خطری هولناک، با احساسات مخاطبان بازی می‌کند. او می‌گوید: «ما باید از بچه‌هایمان محافظت کنیم. تایلنول خطرناک است و می‌تواند اوتیسم بیاورد.» این سخن، بدون بیان اندازهٔ اثر یا سطح شواهد، صرفاً اضطراب ایجاد می‌کند. علم اما یادآور می‌شود که ارتباط علّی تأیید نشده و ترس بی‌پایه می‌تواند به تصمیم‌های نادرست منجر شود (AP, 2025).
۲. خلط همبستگی با علّیت:
برخی مطالعات مشاهده‌ای همبستگی‌هایی اندک میان مصرف استامینوفن و برخی اختلالات رشدی یافته‌اند. ترامپ این همبستگی‌ها را به‌عنوان «اثبات قطعی» معرفی کرد: «شواهد نشان داده‌اند مصرف تایلنول موجب اوتیسم می‌شود.» اما مطالعات قدرتمندتر، مثل مطالعهٔ سوئدی، این ارتباط را رد کردند (Ahlqvist et al., 2024؛ Nature, 2025). در تفکر علمی، همبستگی هرگز به‌خودی‌خود دلیل علّیت نیست.
۳. گزینش شواهد (Cherry-picking):
ترامپ تنها به بخشی از پژوهش‌ها اشاره کرد، آن‌هایی که به نفع او بودند، و مطالعات بزرگ‌تر و دقیق‌تر را نادیده گرفت. این همان چیزی است که در استدلال‌های غیرعلمی رایج است: انتخاب داده‌هایی که داستان مطلوب را تأیید می‌کنند و چشم‌پوشی از بقیه. (Nature, 2025)

۴. اتکاء به مرجعیت نامرتبط (False Authority):
وقتی رئیس‌جمهور در مقام یک مقام سیاسی چنین توصیه‌ای می‌کند، شنونده به‌طور طبیعی آن را جدی می‌گیرد. اما یک مقام سیاسی به‌خودی‌خود صلاحیت علمی یا پزشکی ندارد. این‌که ترامپ خود را به‌عنوان مرجع علمی معرفی می‌کند، نمونه‌ای از اتکاء به مرجعیتی است که هیچ ارتباطی به موضوع ندارد (ABC News, 2025).

نقش سازمان‌های نظارتی و ویژگی خودتصحیحی علم

در این میان، نقش سازمان‌های نظارتی مهم است. FDA در بیانیه‌ای رسمی نوشت شواهدی از «ارتباط ممکن» میان استامینوفن در بارداری و اختلالات عصبی وجود دارد و برای اطلاع‌رسانی به پزشکان و مردم، هشدار برچسبی جدید در نظر گرفته می‌شود (FDA, 2025). اما نکته مهم اینجاست که «ارتباط ممکن» به معنای «اثبات علّیت» نیست؛ بلکه اقدامی احتیاطی برای شفافیت بیشتر است. همین تمایز نشان می‌دهد علم چگونه با احتیاط پیش می‌رود: هشدار می‌دهد، اما حکم قطعی صادر نمی‌کند.

از منظر فلسفهٔ علم، این ماجرا نمونه‌ای روشن از خطاپذیری و خودتصحیحی علم است. ابتدا برخی مطالعات مشاهده‌ای زنگ خطر احتمالی را به صدا درآوردند. سپس، پژوهش‌های گسترده‌تر و دقیق‌تر طراحی شدند و ادعای اولیه را رد کردند. راهنماهای بالینی هم بر همین اساس تثبیت شدند. پوپر می‌گفت علم باید همواره فرضیه‌ها را در معرض ابطال قرار دهد (Popper, 2002).

لاکاتوش توضیح می‌داد که پژوهش‌ها وقتی پیش‌رونده‌اند که در برابر آزمون‌های جدید سربلند بیرون بیایند (Lakatos, 1978). مرتون هم بر «شک سازمان‌یافته» به‌عنوان هنجاری بنیادی در علم تأکید می‌کرد (Merton, 1973). همهٔ این مفاهیم در ماجرای تایلنول به چشم می‌آید: ادعایی مطرح شد، آزموده شد، و با شواهد قوی‌تر اصلاح گردید.

ادعای ترامپ دربارهٔ خطر قطعی تایلنول در بارداری، نه‌تنها پشتوانهٔ علمی ندارد، بلکه سرشار از مغالطات است: از ترساندن مردم تا خلط همبستگی و علّیت، از گزینش شواهد تا تکیه بر مرجعیت نامرتبط. علم اما مسیری دیگر دارد: فروتنانه می‌پذیرد که ممکن است اشتباه کند، فرضیه‌ها را می‌آزماید، و در صورت رد شدن، مسیر را اصلاح می‌کند. امروز اجماع علمی روشن است: استامینوفن، وقتی به‌قدر نیاز و با نظر پزشک مصرف شود، همچنان امن‌ترین گزینه برای زنان باردار است. خطر واقعی نه در این دارو، بلکه در تصمیم‌های شتاب‌زده‌ای است که بر پایهٔ ترس و مغالطه گرفته ‌شوند.

منابع:

• Ahlqvist, V. H., Sjöqvist, H., Dalman, C., Karlsson, H., Stephansson, O., et al. (2024). Acetaminophen Use During Pregnancy and Children’s Risk of Autism, ADHD, and Intellectual Disability. JAMA, 331(14).
• American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). (2025, Sept. 22). ACOG affirms safety & benefits of acetaminophen in pregnancy.
• Associated Press. (2025, Sept. 22). Trump makes unfounded claims about Tylenol and repeats discredited link between vaccines and autism.
• Food and Drug Administration (FDA). (2025, Sept. 22). FDA responds to evidence of possible association between autism and acetaminophen use during pregnancy.
• National Institutes of Health (NIH). (2024, Apr. 11). Study reveals no causal link between neurodevelopmental disorders and prenatal acetaminophen exposure.
• Nature News. (2025, Sept. 22). Trump links autism and Tylenol: is there any truth to it?
• Reuters. (2025, Sept. 22). Explainer: Is Tylenol safe to take during pregnancy?
• ABC News. (2025, Sept. 22). Trump administration recommends pregnant women limit Tylenol, contradicting medical guidance.
• Popper, K. (2002). The Logic of Scientific Discovery. London: Routledge.
• Lakatos, I. (1978). The Methodology of Scientific Research Programmes. Cambridge University Press.
• Merton, R. K. (1973). The Sociology of Science: Theoretical and Empirical Investigations. University of Chicago Press.

✔️ در ویرایش زبانی این متن از ChatGPT کمک گرفته شده است‌.

📣 برگزاری دوره آنلاین مقدماتی "پرورش تسهیل‌گر برنامۀ فلسفه برای کودکان" توسط یارا: مرکز پیشبرد فلسفه برای کودکان و جوانان(ICAPCY)، زیرمجموعه موسسه فرهنگی هنری رویش دیگر(پیدایش):

🔶 ویژه فصل پاییز ۱۴۰۴(خارج از تقویم زمانی یارا)؛

🔻مدرس: دکتر محمدرضا واعظ؛
پژوهشگر فلسفه، دانشگاه بن آلمان؛ دکتری فلسفه علم و دانش‌آموختۀ دوره حضوری تسهیلگری مؤسسۀ توسعه فلسفه برای کودکان دانشگاه مونت‌کلر آمریکا(IAPC)؛ مدرس ورکشاپ‌های بین‌المللی P4wC؛

🟤 مهم‌ترین سرفصل های دوره مقدماتی:
- برگزاری دوره با رویکردی عملی
- چهارچوبی برای تسهیل گفتگوی کلاسی
- تفکر نقادانه، مراقبتی و مشارکتی در حلقه کندوکاو
- فکرورزی پیرامون مفاهیم فلسفی

🕓 مجموع ساعات دوره: ۲۴ ساعت آنلاین؛
🔽 زمان: سه‌شنبه‌ها از ساعت ۱۶ تا ۱۹؛
⚪️ جلسه اول: ۲۲ مهر ۱۴۰۴؛
🔵 تعداد جلسات: ۸ جلسه؛

https://www.tg-me.com/yarabookhouse/536
✔️ قابل ذکر است که در زمان انتشار اطلاعیه ثبت‌نام دوره مقدماتی، نیمی از ظرفیت دوره به دلیل ارائه درخواست‌ها، تکمیل شده است‌.

🔴 دسترسی به فایل ضبط‌شده جلسات در طول دوره؛

🔶 در پایان دوره، گواهی حضور دراین دوره توسط موسسه فرهنگی هنری رویش دیگر(پروانه وزارت فرهنگ و ارشاد) در صورت تقاضا، ارائه می‌شود.

🔼 ظرفیت دوره: ۱۵ نفر؛

🔻 شماره واتس‌آپ موسسه رویش دیگر و یارا جهت ثبت‌نام:

☎️ ۰۹۱۹۵۹۴۹۹۵۴

https://www.tg-me.com/yarabookhouse

https://www.tg-me.com/yarabookhouse/536
🍀 مخاطبان این دوره:  مربیان مهدکودک‌ها و پیش‌دبستانی‌ها، معلمان مدارس در مقاطع مختلف، دانشجویان رشته‌های فلسفه، فلسفه تعلیم و تربیت، روانشناسی، مشاوره، ادبیات و علاقه‌مندانی که دارای بینش فلسفی و انگیزۀ کار با کودکان و نوجوانان هستند.
 
برخی از مهم‌ترین اهداف برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان:
عموما، تقویت مهارت‌های تفکر انتقادی، خلاق، مشارکتی و مراقبتی از جمله:
-تقویت روحیۀ پرسش‌گری؛
-ایجاد روحیۀ خودتصحیحی در افراد به هنگام بحث و گفت و گو با دیگران؛
-تقویت مهارت‌های شنیداری، صحبت‌کردن و با هم فکر کردن به صورت دسته‌جمعی؛
-تقویت مهارت استدلال کردن و تحلیل منطقی در دانش آموزان؛
-ارتقای تفکر اخلاقی؛
-ارتقای تفکر فلسفی در باب معنای زندگی؛

✳️ دربارۀ فعالیت‌های مدرس این دوره در زمینۀ «برنامۀ فلسفه برای کودکان»: محمدرضا واعظ به منظور توسعه و ترویج برنامۀ فلسفه برای کودکان در ایران در «مؤسسۀ توسعه و پیش‌بُرد برنامۀ فلسفه برای کودکان دانشگاه مونت‌کلر آمریکا(IAPC)»، مؤسسۀ تأسیس شده توسط متیو لیپمن بنیان‌گذار این برنامه، به صورت حضوری زیر نظر پروفسور مان گرگوری و پروفسور دیوید کندی آموزش دیده است. از دست‌آوردهای او در این زمینه، کسب امتیاز انتشار ترجمۀ آثار موسسه IAPC در ایران از پرفسور مان گر‌گوری، رئیس آن مؤسسه، در طی یک توافق نامه رسمی میان مؤسسۀ IAPC و «مرکز پیشبرد فلسفه برای کودکان و جوانان در ایران» است. محمدرضا واعظ، از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۸ طرح "آموزش تفکر به کودکان" را به مدارس نیمه محروم شهر اصفهان در قالب طرحی داوطلبانه و با همکاری اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان برده است. از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ در برخی مدارس غیرانتفاعی پسرانه شهر تهران به عنوان تسهیلگر فبک به فعالیت پرداخته است و از سال ۱۳۹۱ تا امروز به پژوهش، ترجمه، آموزش و تسهیلگری در زمینه فبک مشغول بوده است. واعظ دارای دکتری فلسفه علم است و وی همچنین مدرس ورکشاپ‌های بین‌المللی فلسفه برای کودکان در کشورهای آلمان، ژاپن، اتریش، ایتالیا، آمریکا
و مالتا بوده است.

🔻صفحات موسسه فرهنگی هنری رویش دیگر(پیدایش) و یارا: مرکز پیشبرد فلسفه برای کودکان و جوانان در ایران به عنوان زیرمجموعه این موسسه در رسانه‌های اجتماعی:

https://instagram.com/yara.icapcy
@yara.icapcy
https://www.tg-me.com/yarabookhouse

https://instagram.com/rooyeshedigar
@rooyeshedigar
https://www.tg-me.com/rooyeshedigar

www.rooyeshedigar.ir

مؤسسۀ تعمق، با همکاری مؤسسۀ فرهنگی‌-آموزشی خانۀ آشنا و مؤسسۀ فرهنگی-هنری رویش دیگر برگزار می‌کند.
ــــــــــــــ
🔸علم‌گرایی در بوتۀ نقد؛
تأملاتی انتقادی بر گفتمان ترویج علم
ــــــــــــــ
👤 با حضور:
دکتر #هادی_صمدی
دکتر #محمدرضا_واعظ
دکتر #امید_کشمیری
دکتر #سعید_گرمارودی
دکتر #مرتضی_حاجی‌زاده
دکتر #نیما_اورازانی
دکتر #حسین_دباغ
دکتر #سیما_قاسمی
و دکتر #حسین_بیات؛
مجری: #امیرحسین_رشنودی
ــــــــــــــ
❕جزئیات بیشتر به‌زودی از کانال تلگرامی و صفحۀ اینستاگرام تعمق اطلاع‌رسانی خواهد شد.
ــــــــــــــ
— تَعَمُّق: وب‌سایت | تلگرام | اینستاگرام
— خانۀ آشنا: وب‌سایت | تلگرام | اینستاگرام
— رویشِ دیگر: وب‌سایت | تلگرام | اینستاگرام

❓آیا همیوپاتی علمی است؟!

👁تفاوت مشاهده عادی و مشاهده نظام مند

👨‍🦱دکتر محمد رضا واعظ ( پژوهشگر فلسفه علم/ بن المان)

😎اینستاگرام

✔️ در طراحی کاور و ویرایش زبانی این متن از ChatGPT کمک گرفته شده است‌.

@roznegardanesh

🔻«آیا مصرف استامینوفن در دورۀ بارداری باعث اوتیسم می‌شود؟!»
نقدی بر ادعای اخیر دونالد ترامپ از منظر تفکر علمی

محمدرضا واعظ


در صفحه اندیشه روزنامه اعتماد بخوانید‌.

✔️ در ویرایش زبانی این متن از ChatGPT کمک گرفته شده است‌.

https://www.tg-me.com/tanhaatarazyekbarg

— علم‌گرایی در بوتۀ نقد —
نشست دوم: نقدهایی بر علم‌زدگی
🔸با #محمدرضا_واعظ:

آیا ما علم را ترویج می‌کنیم یا برچسب «علمی» را؟!
تمایز میان ترویج علم و ساینتیزم بحث من در این گفتگوست؛ جایی که به چهار لغزش رایج می‌پردازم: خلط مرزهای معرفتی علم و شبه‌علم، ساده‌سازی‌های رواییِ جذاب اما تحریف‌گر، بی‌توجهی به مسئولیت‌های اخلاقی پیام علمی، و نادیده‌گرفتن نیاز به مخاطب مجهز به تفکر علمی و تفکر نقاد.
سپس، با ارائه‌ی نمونه‌های فارسی، از روان‌شناسی عامه‌پسند تا تیترهای اغراق‌آمیز دربارهٔ هوش مصنوعی در اینستاگرام، سعی می‌کنم نشان دهم چگونه زبان و الگوریتم، جذابیت را بر دقت ترجیح می‌دهند.
راه‌حل پیشنهادی من، جمعِ سه چیز است: آموزش عملی تفکر نقادانه و تفکر علمی و به‌کارگیری روش‌های مشارکتیِ P4C برای کودکان؛ مسئولیت‌پذیری مروجان دربارهٔ عدم‌قطعیت‌ها در علم و پرهیز از بزرگ‌نمایی.
در نهایت، تلاش می‌کنم به جای «علم‌پرستی» از «علم‌دوستی آگاهانه» استفاده کنم: حفظ مرز علم با فروتنی معرفتی، دقت روایی و اخلاق ارتباط.

🔸و #امید_کشمیری:

در این نشست به یکی از خطاهای رایج روش‌شناختی، یعنی خلط میان علم‌گرایی و علم‌زدگی، خواهم پرداخت. بسیاری از مدعیات معرفتی را نمی‌توان صرفاً با روش علمی سنجید؛ هر حوزه‌ای—از فلسفه و اخلاق گرفته تا زیبایی‌شناسی و علم—به دلایل و روش‌های خاص خود نیاز دارد. علم‌زدگی زمانی رخ می‌دهد که روش علمی به معیار یگانه برای ارزیابی همه‌ی دعاوی معرفتی بدل شود و مدعیاتی که خارج از این چارچوب‌اند، به‌سادگی «بی‌معنا» یا «خرافی» تلقی می‌شوند.
همچنین به این مهم می‌پردازم که حتی خود تفکر علمی نیز بر پیش‌فرض‌هایی تکیه دارد که ماهیتی علمی ندارند، اما عقلانی و ضروری‌اند؛ از اعتماد به عقلانیت و صداقت معرفتی گرفته تا انسجام منطقی استدلال‌ها. علم بدون این پیش‌فرض‌ها نمی‌تواند به‌طور پایدار و معتبر عمل کند و بنابراین نیازمند پشتوانه‌های فلسفی، اخلاقی و معرفت‌شناختی است.
در نهایت، به تمایز مهم میان طبیعت‌گرایی روش‌شناختی و طبیعت‌گرایی متافیزیکی/ماهوی می‌پردازم. به گمان من نادیده گرفتن این تمایز، منشأ بسیاری از خطاها و نتیجه‌گیری‌های نادرست است.

📢 حضور در این نشست برای همگان آزاد و رایگان است.
📆 جمعه، هجدهم مهر ماه، ساعت ۱۹:۰۰
🔗 لینک ورود به جلسه:
meet.google.com/gse-qofn-vev

Taamoq | تَعَمُّق

📣 برگزاری دوره آنلاین مقدماتی "پرورش تسهیل‌گر برنامۀ فلسفه برای کودکان" توسط یارا: مرکز پیشبرد فلسفه برای کودکان و جوانان(ICAPCY)، زیرمجموعه موسسه فرهنگی هنری رویش دیگر(پیدایش):

🔶 ویژه فصل پاییز ۱۴۰۴(خارج از تقویم زمانی یارا)؛

🔻مدرس: دکتر محمدرضا واعظ؛
پژوهشگر فلسفه، دانشگاه بن آلمان؛ دکتری فلسفه علم و دانش‌آموختۀ دوره حضوری تسهیلگری مؤسسۀ توسعه فلسفه برای کودکان دانشگاه مونت‌کلر آمریکا(IAPC)؛ مدرس ورکشاپ‌های بین‌المللی P4wC؛

🟤 مهم‌ترین سرفصل های دوره مقدماتی:
- برگزاری دوره با رویکردی عملی
- چهارچوبی برای تسهیل گفتگوی کلاسی
- تفکر نقادانه، مراقبتی و مشارکتی در حلقه کندوکاو
- فکرورزی پیرامون مفاهیم فلسفی

🕓 مجموع ساعات دوره: ۲۴ ساعت آنلاین؛
🔽 زمان: سه‌شنبه‌ها از ساعت ۱۶ تا ۱۹؛
⚪️ جلسه اول: ۲۲ مهر ۱۴۰۴؛
🔵 تعداد جلسات: ۸ جلسه؛

کارگاه «از تفکر نقادانه تا تفکر علمی»

تفکر علمی یک شیوه‌ی نظام‌مند برای شناخت جهان است که بر پایه‌ی مشاهده، پرسش، فرضیه‌سازی، آزمایش و نتیجه‌گیری بنا شده است. در این نوع تفکر، باورها و ایده‌ها باید با شواهد و دلایل منطقی پشتیبانی شوند، نه با احساس، تعصب یا حدس‌های بی‌پایه.

مدرس: دکتر محمدرضا واعظ

برگزارکننده: تفکرخانه
مسئول برگزاری: سمانه یاسری

«از کارگاه‌های سه‌گانه تابستان»

شهریور و مهر ۱۴۰۴


🌱تفکرخانه🌱

🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿

آیا مدرسه‌ها واقعاً کودکان ما را برای زندگی در دنیای پیچیده و ناشناخته‌ی آینده آماده می‌کنند؟
یا هنوز در چرخه‌ی حفظ‌کردن و بازگفتنِ اطلاعات مانده‌ایم؟

در گفت‌وگویی الهام‌بخش میان هادی صمدی و محمدرضا واعظ، به برنامه‌ای می‌پردازیم که می‌خواهد مسیر آموزش را دگرگون کند: فلسفه برای کودکان (فبک).
رویکردی که به‌جای پر کردن ذهن‌ها از داده، ذهن‌های پرسشگر، خلاق، نقاد و همدل می‌سازد.

در این ویدیو خواهید دید:
🧠 چرا بسیاری از دانشجویان هنوز در تفکر تحلیلی ضعف دارند؟
💬 فلسفه برای کودکان قرار نیست فیلسوف بسازد، بلکه انسان‌های جست‌وجوگر می‌پرورد.
📚 تفاوت بنیادین آموزشِ حافظه‌محور و تفکرمحور در چیست؟
🌱 و چطور می‌توان با زنده نگه‌داشتن پرسش‌های کودکان، به آن‌ها کمک کرد زندگی معنادارتری بسازند.

🔻از طریق لینک زیر ویدئوی کامل این گفتگو را در یوتیوب مشاهده کنید:

https://youtu.be/cl_5P1-kEao?si=OwLe7_QsiAghD_lD

#فلسفه
#کودکان
#فبک
#تفکر
#دیالوگ
#آموزش

https://www.tg-me.com/tanhaatarazyekbarg

🎥 میزگرد چهارم از پرونده «واکاوی فلسفه برای کودکان در ایران»
با موضوع: نقد و بررسی کارگاه‌های تربیت تسهیل‌گر دانشگاه خوارزمی

بیش از دو دهه از اجرای برنامه فلسفه برای کودکان در ایران می‌گذرد؛ برنامه‌ای که یکی از مهم‌ترین دستاوردهایش، خودتصحیحی در بستر گفت‌وگو است — جایی که اندیشه‌ها نه برای غلبه بر دیگری، بلکه برای درک عمیق‌تر حقیقت به گفت‌وگو می‌نشینند.

در این میزگرد، جمعی از صاحب‌نظران به بررسی کارگاه‌های تربیت تسهیل‌گر دانشگاه خوارزمی می‌پردازند و درباره کیفیت، ساختار و چالش‌های آن گفتگو می‌کنند.

🗣 گفت‌وگویی برای فهم بهتر، نقد صادقانه و گامی به‌سوی رشد برنامه فلسفه برای کودکان در ایران.
لینک ویدئو در یوتیوب
#محمدرضا_واعظ
#سعید_ناجی
#روح‎الله_کریمی
#یحیی_قاعدی
#رویش_دیگر
#یارا
#فلسفه_برای_کودکان
فبک منتقدان
رویش دیگر
یارا

📣 یارا: مرکز پیشبرد فلسفه برای کودکان و جوانان(ICAPCY)، زیرمجموعه موسسه فرهنگی هنری رویش دیگر(پیدایش)، برگزار می‌کند:


🟢 دوره آنلاین "فلسفه برای کودکان" در ذیل دوره کارورزی؛

🔼 ارتقای مهارت‌های تفکر نقادانه، تفکر مراقبتی، تفکر مشارکتی و تفکر خلاق در کودکان؛

🔆 ویژه گروه سنی:
۱۰ تا ۱۳ سال؛

♦️ویژه فصل پاییز ۱۴۰۴؛

🔻مدرس دوره کارورزی:
دکتر محمدرضا واعظ؛
پژوهشگر فلسفه علم در آلمان؛ دانش‌آموختۀ دوره حضوری تسهیلگری مؤسسۀ توسعه فلسفه برای کودکان دانشگاه مونت‌کلر آمریکا(IAPC) و مدرس ورکشاپ‌های بین‌المللی P4wC؛

🔻تسهیلگر: گروه تسهیل‌گران و دکتر محمدرضا واعظ ؛

🕙 زمان:
چهارشنبه‌ها، ساعت ۱۷ تا ۱۸؛

🔽 جلسه اول: ۲۳ مهر؛

🔵 تعداد جلسات: ۸ جلسه؛
✅ به دلیل ظرفیت محدود، اولویت ثبت‌نام با کسانی است که زودتر ثبت‌نام خود را قطعی نموده‌اند.

🔊 شیوه‌ ثبت‌نام:

🔻 شماره واتس‌آپ موسسه رویش دیگر و یارا:

☎️ ۰۹۱۹۵۹۴۹۹۵۴

https://www.tg-me.com/yarabookhouse

https://instagram.com/yara.icapcy

علم‌گرایی در بوتۀ نقد
نشست دوم: نقدهایی بر علم‌زدگی

🔸با #محمدرضا_واعظ و #امید_کشمیری

🎥 برای تماشا در یوتوب کلیک کنید

سرفصل‌های این جلسه:

- تمایز میان علم‌گراییِ معقول و علم‌زدگیِ ایدئولوژیک
- تقدس‌بخشی به علم و پیامدهای اجتماعی آن
- علم‌زدگی به‌عنوان تبدیل علم از روش به جهان‌بینی
- تصویر نادرست از علم در فضای مجازی و مسئله‌ی قطعیت‌نمایی
- اخلاق و فروتنی در ترویج علم در برابر نگاه از بالا به پایین
- مرزبندی میان علم، شبه‌علم و ساده‌سازی رسانه‌ای
- علم به‌مثابه ایدئولوژی و نقد تقلیل عقلانیت به تجربه‌گرایی
- دیدگاه فیلسوفان علم درباره‌ی محدودیت‌های روش علمی (پوپر، کوهن، فایرابند)
- ناسازگاری درونی علم‌زدگی به‌عنوان متافیزیکی که وجود خود را انکار می‌کند
- ضرورت بازگشت به «جهان زیسته» و حفظ ابعاد انسانی، اخلاقی و معنایی شناخت
🎥

برای تماشا در یوتوب کلیک کنید

Taamoq | تَعَمُّق

https://www.tg-me.com/tanhaatarazyekbarg