«کمونیسم و ظهور فاشیسم» ـــ سلسله مباحث فاشیسم | جلسۀ اول

در روزمرۀ سیاسی شاهدیم برچسب فاشیسم بسیار به وفور علیه همدیگر به کار می‌رود. پیش از اینکه وارد بحث‌های دقیق‌تر دربارۀ فاشیسم شویم، می‌خواهم شرح دهم «اغتشاش مفهومی» در مورد فاشیسم چه پیامدهای ناگواری داشت. مجموعه عواملی در به قدرت رسیدن فاشیسم مؤثر بود، اما یکی از آن عوامل این بود که کمونیست‌ها با نظریه‌های نادرست مفهوم فاشیسم را چنان مخدوش کردند که «فاشیست واقعی» در میان انبوه فاشیست‌های اشتباه گم شد.

در این گفتار که به صورت لایو در اینستاگرام برگزار کردم، این مسئله را شرح دادم. به این منظور کمی سیر تاریخی را شرح دادم، پیدایش و کارکرد «کُمینترن» را توضیح دادم، سپس به نظریۀ سرنوشت‌سازِ «سوسیال‌فاشیسم» پرداختم و در نهایت به «جبهۀ خلق» رسیدم.

این مباحث را ادامه خواهم داد.

فایل صوتی این گفتار را در این لینک بشنوید: «کمونیسم و ظهور فاشیسم»

#گفتار_لایو #فاشیسم
@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«کمونیسم و ظهور فاشیسم» ـــ سلسله مباحث فاشیسم | جلسۀ اول

در روزمرۀ سیاسی شاهدیم برچسب فاشیسم بسیار به وفور علیه همدیگر به کار می‌رود. پیش از اینکه وارد بحث‌های دقیق‌تر دربارۀ فاشیسم شویم، می‌خواهم شرح دهم «اغتشاش مفهومی» در مورد فاشیسم چه پیامدهای ناگواری داشت. مجموعه عواملی در به قدرت رسیدن فاشیسم مؤثر بود، اما یکی از آن عوامل این بود که کمونیست‌ها با نظریه‌های نادرست مفهوم فاشیسم را چنان مخدوش کردند که «فاشیست واقعی» در میان انبوه فاشیست‌های اشتباه گم شد.

در این گفتار که به صورت لایو در اینستاگرام برگزار کردم، این مسئله را شرح دادم. به این منظور کمی سیر تاریخی را شرح دادم، پیدایش و کارکرد «کُمینترن» را توضیح دادم، سپس به نظریۀ سرنوشت‌سازِ «سوسیال‌فاشیسم» پرداختم و در نهایت به «جبهۀ خلق» رسیدم.

این مباحث را ادامه خواهم داد.

فایل تصویری این گفتار را در این لینک ببینید: «کمونیسم و ظهور فاشیسم»

#گفتار_لایو #فاشیسم
@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«بوروکراسی ـــ جلسۀ دهم»

فایل تصویری جلسۀ دهم خوانش و شرح کتاب «بوروکراسی»، اثر لودویگ فون میزس.

در این جلسه (ص ۱۳۶ تا ۱۵۱) به دو موضوع پرداختیم. ابتدا «بورکراتیک‌زدگی ذهنی»: دانشگاه از عوامل اصلی حرکت جوامع اروپایی به سمت بوروکراسی و در نهایت توتالیتاریسم بود. دانشگاه با پس زدن علم اقتصاد و جایگزینی آن با علوم اقتصاد دولتی زمینه‌ را برای دولت‌گرایی از هر دو نوع مارکسیستی و نازیستی فراهم آورد. دانشگاهی که ادارۀ آن دست دولت باشد، به ابزاری در دست دولت بدل می‌شود. سپس به «شورش کارشناسان» اشاره کردیم: کارشناسانی که می‌خواهند دریافت خود را به جامعه تحمیل کنند (چه از دیدگاه تکنیکی و چه از دیدگاه روشنفکری). از این رهگذر بوروکراسی به مأمن و پایگاهی برای کسانی تبدیل می‌شود که در یک جامعۀ رقابتی آزاد بختی برای موفقیت ندارند: پس بوروکرات می‌شوند و کار خود را با زور پلیس پیش می‌برند.


فایل صوتی این جلسه: «بوروکراسی ـــ جلسۀ نهم»

فایل تصویری جلسات پیشین: جلسۀ اول | جلسۀ دوم | جلسۀ سوم | جلسۀ چهارم | جلسۀ پنجم | جلسۀ ششم | جلسۀ هفتم | جلسۀ هشتم | جلسۀ نهم

#بوروکراسی #لیبرالیسم

@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«بوروکراسی ـــ جلسۀ دهم»

فایل صوتی جلسۀ دهم خوانش و شرح کتاب «بوروکراسی»، اثر لودویگ فون میزس.

در این جلسه (ص ۱۳۶ تا ۱۵۱) به دو موضوع پرداختیم. ابتدا «بورکراتیک‌زدگی ذهنی»: دانشگاه از عوامل اصلی حرکت جوامع اروپایی به سمت بوروکراسی و در نهایت توتالیتاریسم بود. دانشگاه با پس زدن علم اقتصاد و جایگزینی آن با علوم اقتصاد دولتی زمینه‌ را برای دولت‌گرایی از هر دو نوع مارکسیستی و نازیستی فراهم آورد. دانشگاهی که ادارۀ آن دست دولت باشد، به ابزاری در دست دولت بدل می‌شود. سپس به «شورش کارشناسان» اشاره کردیم: کارشناسانی که می‌خواهند دریافت خود را به جامعه تحمیل کنند (چه از دیدگاه تکنیکی و چه از دیدگاه روشنفکری). از این رهگذر بوروکراسی به مأمن و پایگاهی برای کسانی تبدیل می‌شود که در یک جامعۀ رقابتی آزاد بختی برای موفقیت ندارند: پس بوروکرات می‌شوند و کار خود را با زور پلیس پیش می‌برند.


فایل تصویری این جلسه: «بوروکراسی ـــ جلسۀ نهم»

فایل صوتی جلسات پیشین: جلسۀ اول | جلسۀ دوم | جلسۀ سوم | جلسۀ چهارم | جلسۀ پنجم | جلسۀ ششم | جلسۀ هفتم | جلسۀ هشتم | جلسۀ نهم

#بوروکراسی #لیبرالیسم

@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«بوروکراسی ـــ جلسۀ یازدهم»

فایل تصویری جلسۀ یازدهم خوانش و شرح کتاب «بوروکراسی»، اثر لودویگ فون میزس.

به «تأثیرات روان‌شناختی بوروکراتیک‌سازی» رسیدیم (ص ۱۵۳ تا ۱۶۳). ابتدا به این می‌پردازیم که زندگی و رشد در نظم بوروکراتیک چه تأثیری بر نسل جوان می‌گذارد. هر چه نظام کار و پیشرفتِ بوروکراتیک‌تر باشد، موانع پیش روی جوانان نیز بیشتر است. بهروزی یک جامعه منوط به نیروی جوانی است. این نیروی جوانی خون تازه‌ای در رگ جامعه است. تحولی اگر قرار است رخ دهد، وابسته به اینان است. اما تحولات از مسیر «ابتکارات» می‌گذرد و هر چه نظام اجتماعی بوروکراتیک‌تر باشد، ابتکارستیزتر نیز خواهد بود. جدای از این، فرد با ورود به نظم بوروکراتیک بخش بزرگی از توانایی‌های فکری و شخصیتی خود را باید تعطیل کند، زیرا با ورود به بوروکراسی، فضیلت او دیگر فرمان‌پذیری و تبعیت است، نه خودانگیختگی و استقلال رأی.


فایل صوتی این جلسه: «بوروکراسی ـــ جلسۀ یازدهم»

فایل تصویری جلسات پیشین: جلسۀ اول | جلسۀ دوم | جلسۀ سوم | جلسۀ چهارم | جلسۀ پنجم | جلسۀ ششم | جلسۀ هفتم | جلسۀ هشتم | جلسۀ نهم | جلسۀ دهم

#بوروکراسی #لیبرالیسم

@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«بوروکراسی ـــ جلسۀ یازدهم»

فایل صوتی جلسۀ یازدهم خوانش و شرح کتاب «بوروکراسی»، اثر لودویگ فون میزس.

به «تأثیرات روان‌شناختی بوروکراتیک‌سازی» رسیدیم (ص ۱۵۳ تا ۱۶۳). ابتدا به این می‌پردازیم که زندگی و رشد در نظم بوروکراتیک چه تأثیری بر نسل جوان می‌گذارد. هر چه نظام کار و پیشرفتِ بوروکراتیک‌تر باشد، موانع پیش روی جوانان نیز بیشتر است. بهروزی یک جامعه منوط به نیروی جوانی است. این نیروی جوانی خون تازه‌ای در رگ جامعه است. تحولی اگر قرار است رخ دهد، وابسته به اینان است. اما تحولات از مسیر «ابتکارات» می‌گذرد و هر چه نظام اجتماعی بوروکراتیک‌تر باشد، ابتکارستیزتر نیز خواهد بود. جدای از این، فرد با ورود به نظم بوروکراتیک بخش بزرگی از توانایی‌های فکری و شخصیتی خود را باید تعطیل کند، زیرا با ورود به بوروکراسی، فضیلت او دیگر فرمان‌پذیری و تبعیت است، نه خودانگیختگی و استقلال رأی.


فایل تصویری این جلسه: «بوروکراسی ـــ جلسۀ یازدهم»

فایل صوتی جلسات پیشین: جلسۀ اول | جلسۀ دوم | جلسۀ سوم | جلسۀ چهارم | جلسۀ پنجم | جلسۀ ششم | جلسۀ هفتم | جلسۀ هشتم | جلسۀ نهم

#بوروکراسی #لیبرالیسم

@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«بوروکراسی ـــ جلسۀ دوازدهم»

فایل تصویری جلسۀ دوازدهم شرح «بوروکراسی»، اثر لودویگ فون میزس.

در ادامۀ بحث «تأثیرات روان‌شناختی بوروکراتیک‌سازی» (ص ۱۶۴ تا ۱۷۵)، مسئلۀ اول «اقتدارگرایی و پیشرفت» است. قدیمی‌ترین نوع نخبه‌گرایی اقتدارگرایانه را افلاطون در «جمهور» صورت‌بندی کرده است. میزس ــ مانند پوپر ــ نقدی بر انواع الیت‌سالاری افلاطونی وارد می‌آورد. انسان موجودی است که ذاتاً رو به تغییر و پیشرفت است، در حالی که اقتدارگرایی‌ها نامنعطف است. مسئلۀ بعد، نابودی روح نقادی در نظام بوروکراتیک است؛ در ضمن نگاهی گذرا به مسئلۀ «رقابت» می‌اندازیم. سوسیالیست‌ها رقابت کاپیتالیستی را منفی می‌پندارند، در حالی که رقابت از زیست انسانی حذف‌شدنی نیست و با مثال‌هایی نشان می‌دهم حاکمان سوسیالیست برای برانگیختن حس رقابت پروژه‌هایی تبلیغاتی را اجرا می‌کردند.


فایل صوتی این جلسه: «بوروکراسی ـــ جلسۀ دوازدهم»

فایل تصویری جلسات پیشین: جلسۀ اول | جلسۀ دوم | جلسۀ سوم | جلسۀ چهارم | جلسۀ پنجم | جلسۀ ششم | جلسۀ هفتم | جلسۀ هشتم | جلسۀ نهم | جلسۀ دهم | جلسۀ یازدهم

#بوروکراسی #لیبرالیسم

@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«بوروکراسی ـــ جلسۀ دوازدهم»

فایل صوتی جلسۀ دوازدهم خوانش و شرح کتاب «بوروکراسی»، اثر لودویگ فون میزس.

در ادامۀ بحث «تأثیرات روان‌شناختی بوروکراتیک‌سازی» (ص ۱۶۴ تا ۱۷۵)، مسئلۀ اول «اقتدارگرایی و پیشرفت» است. قدیمی‌ترین نوع نخبه‌گرایی اقتدارگرایانه را افلاطون در «جمهور» صورت‌بندی کرده است. میزس ــ مانند پوپر ــ نقدی بر انواع الیت‌سالاری افلاطونی وارد می‌آورد. انسان موجودی است که ذاتاً رو به تغییر و پیشرفت است، در حالی که اقتدارگرایی‌ها نامنعطف است. مسئلۀ بعد، نابودی روح نقادی در نظام بوروکراتیک است؛ در ضمن نگاهی گذرا به مسئلۀ «رقابت» می‌اندازیم. سوسیالیست‌ها رقابت کاپیتالیستی را منفی می‌پندارند، در حالی که رقابت از زیست انسانی حذف‌شدنی نیست و با مثال‌هایی نشان می‌دهم حاکمان سوسیالیست برای برانگیختن حس رقابت پروژه‌هایی تبلیغاتی را اجرا می‌کردند.

فایل تصویری این جلسه: «بوروکراسی ـــ جلسۀ دوازدهم»

فایل صوتی جلسات پیشین: جلسۀ اول | جلسۀ دوم | جلسۀ سوم | جلسۀ چهارم | جلسۀ پنجم | جلسۀ ششم | جلسۀ هفتم | جلسۀ هشتم | جلسۀ نهم | جلسۀ دهم | جلسۀ یازدهم

#بوروکراسی #لیبرالیسم

@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«بوروکراسی ـــ جلسۀ سیزدهم (جلسۀ آخر)»

فایل تصویری جلسۀ سیزدهم شرح «بوروکراسی»، اثر لودویگ فون میزس.

در جلسۀ آخرِ مجموعۀ «بوروکراسی» به این پرسش می‌پردازیم که «راه علاج چیست؟» در لیبرالیسم چوب جادو وجود ندارد؛ راه‌حل‌های جادویی وجود ندارد؛ میان‌بُر و روش‌های زودبازده و در عین حال پایدار وجود ندارد. اگر شهروند به این جمع‌بندی رسیده است که بوروکراسی شری ناگزیر است که نباید بزرگ شود ــ و اگر بزرگ شود بلای جانش می‌شود ــ باید خود جلوی آن بایستد. نمی‌توان هم از کاپیتالیسم متنفر بود و هم از بوروکراسی نالید. نمی‌توان هم دموکراسی خواست و هم بوروکراسی‌پروری کرد. آزادی مسئولیت می‌آورد؛ دموکراسی مسئولیت می‌آورد و صیانت از همۀ اینها وظیفۀ شهروند است ــ راه‌ دیگری وجود ندارد.


فایل صوتی این جلسه: «بوروکراسی ـــ جلسۀ سیزدهم»

فایل تصویری جلسات پیشین: جلسۀ اول | جلسۀ دوم | جلسۀ سوم | جلسۀ چهارم | جلسۀ پنجم | جلسۀ ششم | جلسۀ هفتم | جلسۀ هشتم | جلسۀ نهم | جلسۀ دهم | جلسۀ یازدهم | جلسۀ دوازدهم

#بوروکراسی #لیبرالیسم

@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«بوروکراسی ـــ جلسۀ سیزدهم (جلسۀ آخر)»

فایل صوتی جلسۀ سیزدهم شرح «بوروکراسی»، اثر لودویگ فون میزس.

در جلسۀ آخرِ مجموعۀ «بوروکراسی» به این پرسش می‌پردازیم که «راه علاج چیست؟» در لیبرالیسم چوب جادو وجود ندارد؛ راه‌حل‌های جادویی وجود ندارد؛ میان‌بُر و روش‌های زودبازده و در عین حال پایدار وجود ندارد. اگر شهروند به این جمع‌بندی رسیده است که بوروکراسی شری ناگزیر است که نباید بزرگ شود ــ و اگر بزرگ شود بلای جانش می‌شود ــ باید خود جلوی آن بایستد. نمی‌توان هم از کاپیتالیسم متنفر بود و هم از بوروکراسی نالید. نمی‌توان هم دموکراسی خواست و هم بوروکراسی‌پروری کرد. آزادی مسئولیت می‌آورد؛ دموکراسی مسئولیت می‌آورد و صیانت از همۀ اینها وظیفۀ شهروند است ــ راه‌ دیگری وجود ندارد.

فایل تصویری این جلسه: «بوروکراسی ـــ جلسۀ سیزدهم»

فایل صوتی جلسات پیشین: جلسۀ اول | جلسۀ دوم | جلسۀ سوم | جلسۀ چهارم | جلسۀ پنجم | جلسۀ ششم | جلسۀ هفتم | جلسۀ هشتم | جلسۀ نهم | جلسۀ دهم | جلسۀ یازدهم | جلسۀ دوازدهم

#بوروکراسی #لیبرالیسم

@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«شریعتی در هواپیمای شاه»


دکتر علی شریعتی یکی از کسانی بود که در بسترسازی برای سرازیر شدن قشر خاصی از جوانان به سوی مجاهدین خلق تأثیر عمیقی داشت. مسئله روایتی بود که او از اسلام و اسلام‌دوستی ارائه می‌داد. جامعۀ ایران در سال‌های دهۀ چهل و پنجاه رو به تحولات عمیق و گسترده‌ای داشت. چهرۀ شهرها عوض می‌شد، مراکز صنعتی یکی پس از دیگری سر برمی‌آورد، بر شمار دانشجویان و تحصیل‌کردگان افزوده می‌شد و دنیای زیست ایرانی در ظاهر و باطن مدرن می‌شد. با آشنایی قشر جوان با علم و فناوری، از یک سو زاویه‌ای میان آنها و دنیای سنتی و سنت‌گرا ایجاد می‌شد، اما از دیگر سو هنوز حاضر به پذیرش بسیاری از ابعاد مدرنیته نبودند. نوعی سرگردانی در این جوانان پدید آمده بود ــ در حالت از سنت رانده و از مدرنیته مانده داشتند. لای این دو دنیا گیر کرده بودند. نه پای ماندن در دنیای قدیم را داشتند و نه دل رفتن به دنیای جدید. به همین منوال، این جوانانِ تکنسین، مهندس، دکتر ــ یعنی از جهانی علم‌باور ــ شده بودند و ارتباطشان با روحیات و ذهنیاتِ سنتی اسلام سست شده بود، اما همچنان علایق اسلامی داشتند.

در اینجا شریعتی مانند منجی برای این قشر ظهور کرد و با آمیزه‌های شعبده‌گون خود جهان‌بینی جدیدی دست این جوانان می‌داد. جوانان دکترـ‌مهندس‌شده‌ای که نمی‌خواستند افکار قدیمی والدینشان را وام بگیرند اما در عین حال هنوز کوله‌بارشان پر از انگاره‌های الهیاتی بود، پایگاه و پناهگاهی در بافته‌های فکری شریعتی می‌یافتند ــ با شریعتی می‌توانستند روحی متافیزیکی و الهیاتی در جسم مدرن بدمند، بدون اینکه آغشته به روحیات مدرن شوند. به همین دلیل مخاطبان اصلی شریعتی قشر درس‌خوانده بودند. قدرت گرفتن مارکسیسم بازار شریعتی را گرم‌تر می‌کرد، زیرا شریعتی هم انگاره‌های چپ را در صورت‌بندی‌های آشنا (غیرمارکسیستی) می‌پیچید و هم بدیل خوبی برای جوانانی بود که میلی به سکولاریسم و ماتریالیسم مارکسیستی نداشتند. بگذارید این فرایند جذب را با یک مثال بسیار بارز توضیح دهم.

بهزاد معزی یکی از بهترین خلبانان ایران بود. او در کار خود آنقدر زبده بود که بتواند به عنوان خلبان هواپیمای سلطنتی ایران انتخاب شود. خلبان آخرین پرواز شاه از ایران ــ در بیست‌وششم دی ۵۷ ــ همین سرهنگ معزی بود. اما او همان زمان که هواپیمای شاه را می‌راند، دلبستۀ مجاهدین خلق بود. این‌هم خود نشانۀ دیگری از میزان نفوذ انقلابی‌ها در اطراف شاه بود که یکی از امنیتی‌ترین و حساس‌ترین کارها (یعنی خلبانی هواپیمای سلطنتی) دست کسی بود که شیفتۀ مجاهدین بود ــ مجاهدینی که از همان زمان ابزار ترور را هم در خورجین سیاسی‌شان داشتند.

حال دقیقاً پرسش این است که چگونه یک نیروی متخصص فنی و ماهر جذب مجاهدین شده بود؟ جواب ساده است... از مجرای شریعتی. خلبان معزی آن‌قدر دلبستۀ شریعتی بود که در همان پرواز آخر شاه از ایران کتاب‌های شریعتی را با خود به عنوان توشۀ راه برده بود تا هر وقت فرصتی دست داد شریعتی بخواند ــ جلد اصلی کتاب «تشیع علوی و صفوی» را کنده بود و جلد یک رُمان روی کتاب چسبانده بود. معزی از سال ۵۶ تا توانسته بود نوارها و کتاب‌های شریعتی را شنیده و خوانده بود (خودش می‌گوید بالغ بر ۱۵۰ کاست و کتاب) و این‌چنین متحول شده بود. خود او می‌گوید: «مهم‌ترین چیزی که از شریعتی آموختم ارزش تسلیم نشدن در برابر دیکتاتوری و استبداد بود.» ــ من هم فکر می‌کنم پیام شریعتی همین بود؛ شریعتی هر چیزی را از از تاریخ و جامعه‌شناسی تا اسلام و مارکسیسم در تنور نظریه‌ای می‌ریخت تا دوگانه‌های لایزال ظالم و مظلوم بسازد. تکلیف مظلوم هم این است که در برابر ظلم به پا خیزد.

(ادامه در پست بعد)

@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

(ادامه از پست پیشین)

اما معزی وقتی متوجه شد شریعتی، این بُت زندگی‌اش، همۀ کارهای خود را «زینبی» و همۀ کارهای مجاهدین را «حسینی» می‌داند، با خود خیال کرد این مجاهدین کیستند که شریعتی این‌چنین از آنها تعریف می‌کند! همین بس بود! بقیۀ مسیر زندگی خلبان پروازهای سلطنتی ایران در همان ریلی پیش رفت که شریعتی در ذهن او کار گذاشته بود.

در روزهای پس از انقلاب، وقتی شاه در مراکش بود و مشخص بود دیگر امیدی برای بازگشت به ایران نیست، برای اینکه برای معزی به عنوان خلبان پروازهای سلطنتی مشکلی پیش نیاید، به معزی گفت سفارش می‌کند تا در نیروی هوایی یک کشور دیگر شغل مناسبی پیدا کند. اما معزی همۀ پیشنهادهای شاه را رد کرد، زیرا همان زمان دلبستۀ مجاهدین بود و می‌دانست بیش از هر کسی از خود شاه بیزار است.

معزی به ایران برگشت و مخفیانه وارد سازمان مجاهدین شد. از نکات عجیب در اینجا این است که از خاطرات او می‌توان فهمید مجاهدین در نیروی هوایی عناصر نفوذی فراوانی داشتند و علاوه بر این، از همان ابتدا در بسیاری از نقاط حساس تشکیلاتی مخفی داشتند. دو سال و اندی با فراز و فرود گذشت تا اینکه معزی مهمترین خدمت خود را به سازمان محبوبش انجام داد. پس از خرداد ۱۳۶۰ که مجاهدین وارد جدالی آشتی‌ناپذیر با حکومت انقلابی شدند، مسعود رجوی و بنی‌صدر مخفی شدند. از اواخر خرداد تا اوایل مردا عملیات دقیقی برای فرار دادن مخفیانۀ بنی‌صدر و رجوی چیده شد که مهم‌ترین مجری آن خلبان معزی بود.

خود این عملیات هم نشانۀ دیگری از این بود که آن زمان مجاهدین آن‌قدر عناصر نفوذی داشتند که بتوانند چنین عملیاتی را اجرا کنند. آن زمان سال اول جنگ ایران و عراق بود و معزی خلبان هواپیمای سوخت‌رسان بود. در پوشش یکی از همین پروازهای سوخت‌رسانی، گروه عملیاتی آنها رجوی و بنی‌صدر را مخفیانه سوار هواپیما کردند و معزی در پروازی پرریسک با تظاهر به اینکه هواپیماربایی صورت گرفته فرماندهش را از ایران به پاریس برد ــ در واقع هواپیماربایی صورت گرفته بود، اما هواپیماربا خود خود خلبان بود.

موضوع این نوشتار شرح جزئیات این پرواز نیست و برمی‌گردیم به موضوع اصلی: می‌خواستم سرنوشت خلبان بهزاد معزی را به عنوان نمونه روایت کنم تا تأثیر شریعتی در بسترسازی برای هدایت جوانان به سوی مجاهدین را در یک مثال بارز ببینیم. معزی تا پایان عمر از خدمتگزاران مجاهدین ماند و هیچ چیز ــ از جمله همکاری مجاهدین با صدام ــ باعث نشد او در افکار خود تجدیدنظر کند.

این‌گونه بود که مجاهدین به سادگی می‌توانست قشر بزرگی از جوانان تحصیل‌کردۀ ایران را در سال‌های پیش و پس از انقلاب جذب کند ــ البته ترجیح می‌دهم بگویم: «ببلعد». اینجاست که یک نویسنده، متفکر و نظریه‌پرداز پیش از هر چیز باید قبل هر پردازش شتابزده‌ای از خود بپرسد عواقب آنچه می‌گوید چیست... بُرد این اسلحۀ فکری تا کجاست؟ مثل دانشمندی که باید مراقب باشد فرانکنشتاین نسازد...

پی‌نوشت:
اطلاعات شخصی دربارۀ بهزاد معزی را از کتاب خاطرات خود او آورده‌ام.

مهدی تدینی

@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«بازار آزاد و دشمنان آن» منتشر شد

مسئله دفاع از آزادی است. مسئله این نیست که آزادی اقتصادی مهم‌تر از آزادی‌های دیگر است. همۀ آزادی‌ها، از سیاسی تا فرهنگی، مهم است، اما مهم‌ترین سنگر آزادی، آزادی اقتصادی است. وقتی آزادی اقتصادی را از شهروند بگیرید، گرفتن سایر آزادی‌هایش مانند لخت کردن سربازی است که اسلحه‌اش را پیش‌تر گرفته‌اید.

مخالفان لیبرالیسم در پروپاگاندای خود، تأکید لیبرالیسم بر آزادی اقتصادی را به سخره می‌گیرند. اما آزادی اقتصادی برای شهروند مانند اسلحه برای سرباز است. وقتی آزادی اقتصادی را از او بگیرید، ستاندن سایر آزادی‌ها از او آسان‌تر از بردن بره‌ای رام به مسلخ است. پایگاه فرد برای دفاع از فردیتش، و پایگاه جامعه برای دفاع از خود در برابر حاکمیت سیاسی «آزادی اقتصادی»اش است.

کتاب «بازار آزاد و دشمنان آن» مجموعه درسگفتاری از لودویگ فون میزس، اقتصاددان و متفکر لیبرال است. حجم کتاب زیاد نیست و برای آشنایی با نظریه‌های میزس درآمد خوبی است.

پی‌‌دی‌اف صفحات ابتدایی کتاب در پست بعد می‌آید.

برای تهیۀ کتاب نیز می‌توانید به این لینک مراجعه کنید: «بازار آزاد و دشمنان آن»

@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

کتاب «بازار آزاد و دشمنان آن»

صفحات ابتدایی کتاب «بازار آزاد و دشمنان آن»، اثر لودویگ فون میزس، را در این پی‌دی‌اف می‌توانید بخوانید. این صفحات مشتمل بر فهرست، یادداشت آقای دکتر غنی‌نژاد و مقدمۀ بنده بر کتاب است.

برای تهیۀ کتاب می‌توانید به این لینک مراجعه بفرمایید: «بازار آزاد و دشمنان آن»

#معرفی_کتاب

@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«ظهور فاشیسم و آسیب‌شناسی جمهوری» (گفتار اول) ـــ سلسله مباحث فاشیسم | جلسۀ دوم

در ادامۀ مباحث «فاشیسم»، به بررسی پرسشی مهم می‌پردازیم: وخیم‌ترین و جنایتکارترین نوع فاشیسم نه با کودتا، نه با انقلاب و نه با جنگ داخلی به قدرت رسید! بلکه به مشروع‌ترین شکل ممکن و در آزادانه‌ترین انتخابات به شیوه‌ای کاملاً دموکراتیک به قدرت رسید و بی‌درنگ بساط جمهوری و دموکراسی را جمع کرد و حادترین نوع توتالیتاریسم نژادی را پدید آورد.

مسئله جمهوری اول آلمان است ــ موسوم به «جمهوری وایمار» ــ که از دل آن ناسیونال‌سوسیالیسم به عنوان نوعی توتالیتاریسم فاشیستی ظهور کرد. به همین دلیل است که جمهوری اول آلمان یکی از بهترین و مناسب‌ترین نمونه‌های مطالعاتی برای «آسیب‌شناسی جمهوری و دموکراسی» است. چرا جمهوری وایمار کار نکرد و چرا چونان قابله‌ای قاتل خویش را به دنیا آورد؟

فایل صوتی این گفتار را در این لینک بشنوید: «فاشیسم و آسیب‌شناسی جمهوری» (گفتار اول)

فایل تصویری جلسات پیشین مباحث فاشیسم: جلسۀ اول

#گفتار_لایو #فاشیسم
@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«ظهور فاشیسم و آسیب‌شناسی جمهوری» (گفتار اول) ـــ سلسله مباحث فاشیسم | جلسۀ دوم

در ادامۀ مباحث «فاشیسم»، به بررسی پرسشی مهم می‌پردازیم: وخیم‌ترین و جنایتکارترین نوع فاشیسم نه با کودتا، نه با انقلاب و نه با جنگ داخلی به قدرت رسید! بلکه به مشروع‌ترین شکل ممکن و در آزادانه‌ترین انتخابات به شیوه‌ای کاملاً دموکراتیک به قدرت رسید و بی‌درنگ بساط جمهوری و دموکراسی را جمع کرد و حادترین نوع توتالیتاریسم نژادی را پدید آورد.

مسئله جمهوری اول آلمان است ــ موسوم به «جمهوری وایمار» ــ که از دل آن ناسیونال‌سوسیالیسم به عنوان نوعی توتالیتاریسم فاشیستی ظهور کرد. به همین دلیل است که جمهوری اول آلمان یکی از بهترین و مناسب‌ترین نمونه‌های مطالعاتی برای «آسیب‌شناسی جمهوری و دموکراسی» است. چرا جمهوری وایمار کار نکرد و چرا چونان قابله‌ای قاتل خویش را به دنیا آورد؟

فایل تصویری این گفتار را در این لینک بشنوید: «فاشیسم و آسیب‌شناسی جمهوری» (گفتار اول)

فایل صوتی جلسات پیشین مباحث فاشیسم: جلسۀ اول

#گفتار_لایو #فاشیسم
@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«ظهور فاشیسم و آسیب‌شناسی جمهوری» (گفتار دوم) ـــ سلسله مباحث فاشیسم | جلسۀ سوم

قضیه داستانی تکراری است: که انقلاب آسان نمود اول، ولی افتاد مشکل‌ها... از دل انقلاب آلمان جمهوری وایمار سر برآورد و این جمهوری در فراز و فرودی چهارده‌ساله به خودفلج‌سازی رسید و تلخ‌ترین فرجام ممکن را یافت: توتالیترترین نوع دیکتاتوری فاشیستی به مشروع‌ترین و دموکراتیک‌ترین شکل از دل جمهوری زاده شد که فقط یک فقره از پیامدهای آن هولوکاست بود. کسانی که در آلمان در ۱۹۱۸ انقلاب می‌کردند، فکر می‌کردند تمام شد! از یک مرحلۀ استبداد تاریخی به مرحلۀ آزادی گذار کردند، اما مسیری که آنها با اشتیاق آغاز کرده بودند به وخیم‌ترین توتالیتاریسم انجامید و همه‌چیز به خاک و خاکستر نشست... ملی‌گرایان و چپ‌گرایان آلمانی هر دو باختند! در این جلسه مباحث فاشیسم را با نگاه به آسیب‌شناسی جمهوری وایمار ادامه داده‌ام.


فایل صوتی این گفتار را در این لینک بشنوید: «فاشیسم و آسیب‌شناسی جمهوری» (گفتار دوم)

فایل تصویری جلسات پیشین مباحث فاشیسم: جلسۀ اول | جلسۀ دوم

#گفتار_لایو #فاشیسم
@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

«ظهور فاشیسم و آسیب‌شناسی جمهوری» (گفتار دوم) ـــ سلسله مباحث فاشیسم | جلسۀ سوم

قضیه داستانی تکراری است: که انقلاب آسان نمود اول، ولی افتاد مشکل‌ها... از دل انقلاب آلمان جمهوری وایمار سر برآورد و این جمهوری در فراز و فرودی چهارده‌ساله به خودفلج‌سازی رسید و تلخ‌ترین فرجام ممکن را یافت: توتالیترترین نوع دیکتاتوری فاشیستی به مشروع‌ترین و دموکراتیک‌ترین شکل از دل جمهوری زاده شد که فقط یک فقره از پیامدهای آن هولوکاست بود. کسانی که در آلمان در ۱۹۱۸ انقلاب می‌کردند، فکر می‌کردند تمام شد! از یک مرحلۀ استبداد تاریخی به مرحلۀ آزادی گذار کردند، اما مسیری که آنها با اشتیاق آغاز کرده بودند به وخیم‌ترین توتالیتاریسم انجامید و همه‌چیز به خاک و خاکستر نشست... ملی‌گرایان و چپ‌گرایان آلمانی هر دو باختند! در این جلسه مباحث فاشیسم را با نگاه به آسیب‌شناسی جمهوری وایمار ادامه داده‌ام.


فایل تصویری این گفتار را در این لینک بشنوید: «فاشیسم و آسیب‌شناسی جمهوری» (گفتار دوم)

فایل صوتی جلسات پیشین مباحث فاشیسم: جلسۀ اول | جلسۀ دوم

#گفتار_لایو #فاشیسم
@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی