Олтиннинг арзонлашуви захираларимизни ҳам камайтира бошлаган
Қарийб 80% қисми олтиндан иборат халқаро захираларимиз арзонлашаётган олтин фонида июнь ойида 2025 йилда илк бор қисқарган.
Ой давомида 1,1 млрд.долларга қисқарган захираларимиз қолдиғи 1 июль ҳолатига 48,5 млрд.долларни ташкил этмоқда. Бунда захираларнинг валюта қисми 1,9 млрд долларга, 9,6 млрд.долларгача қисқарган бўлса, захираларнинг олтин қисми 0,8 млрд.долларга, 38,4 млрд.долларгача кўпайган.
Захираларнинг олтин қисми физик ҳажмда 290 минг унцияга ошгани инобатга олинса (ишлаб чиқарувчилардан сотиб олинган), эҳтимолки июнь ойида экспортга олтин сотилмаган.
Халқаро захираларимиз мундарижасининг ФРРУга оид қисми ёпиқлигича қолмоқда, шунинг учун таркибий ўзгаришларнинг картинаси тўлиқ бўлмаслиги мумкин.
Қарийб 80% қисми олтиндан иборат халқаро захираларимиз арзонлашаётган олтин фонида июнь ойида 2025 йилда илк бор қисқарган.
Ой давомида 1,1 млрд.долларга қисқарган захираларимиз қолдиғи 1 июль ҳолатига 48,5 млрд.долларни ташкил этмоқда. Бунда захираларнинг валюта қисми 1,9 млрд долларга, 9,6 млрд.долларгача қисқарган бўлса, захираларнинг олтин қисми 0,8 млрд.долларга, 38,4 млрд.долларгача кўпайган.
Захираларнинг олтин қисми физик ҳажмда 290 минг унцияга ошгани инобатга олинса (ишлаб чиқарувчилардан сотиб олинган), эҳтимолки июнь ойида экспортга олтин сотилмаган.
Халқаро захираларимиз мундарижасининг ФРРУга оид қисми ёпиқлигича қолмоқда, шунинг учун таркибий ўзгаришларнинг картинаси тўлиқ бўлмаслиги мумкин.
Ўзбекистон Республикаси Марказий банки
Ўзбекистон Республикасининг халқаро захиралари
Микроқарзлар банкларнинг асосий чакана маҳсулотига айланиб қолган
Икки ой кечикиб тақдим этилган 2025 йил 1- чорак якунлари бўйича Статистик бюллетень айрим маълумотлари долзарблигини йўқотмаган.
Масалан, банклар пруденциал қоидалар қатъийлашишидан олдин микроқарзлар ажратишдан тийилиш ўрнига, янада муккасидан кетишган.
2025 йил 1- чорагида ажратилган жами чакана кредитларнинг 54%и айнан микроқарзлар бўлган. Мазкур даврда 2024 йилнинг 1- чорагига нисбатан 2,3 карра кўпроқ микроқарзлар молиялаштирилган.
Бу ҳаммаси эмас. Банклар пруденциал қоидалар анонс қилингач, энди микрокредитлар орқали айланиб ўтишни синовдан ўтказишмоқда. Ишсиз қарздорлардан хусусий тадбиркор ва ўзбанд ясаш орқали аслида моҳияти юқори хатарли автокредит бўлган мажбуриятлар энди микрокредитлар дея расмийлаштирилмоқда. Регулятор микрокредит тамғали кредит маҳсулотини ажратиш қайси сабабларга кўра 1,9 каррага ўсганига чуқурроқ эътибор қаратиши лозим.
Икки ой кечикиб тақдим этилган 2025 йил 1- чорак якунлари бўйича Статистик бюллетень айрим маълумотлари долзарблигини йўқотмаган.
Масалан, банклар пруденциал қоидалар қатъийлашишидан олдин микроқарзлар ажратишдан тийилиш ўрнига, янада муккасидан кетишган.
2025 йил 1- чорагида ажратилган жами чакана кредитларнинг 54%и айнан микроқарзлар бўлган. Мазкур даврда 2024 йилнинг 1- чорагига нисбатан 2,3 карра кўпроқ микроқарзлар молиялаштирилган.
Бу ҳаммаси эмас. Банклар пруденциал қоидалар анонс қилингач, энди микрокредитлар орқали айланиб ўтишни синовдан ўтказишмоқда. Ишсиз қарздорлардан хусусий тадбиркор ва ўзбанд ясаш орқали аслида моҳияти юқори хатарли автокредит бўлган мажбуриятлар энди микрокредитлар дея расмийлаштирилмоқда. Регулятор микрокредит тамғали кредит маҳсулотини ажратиш қайси сабабларга кўра 1,9 каррага ўсганига чуқурроқ эътибор қаратиши лозим.
bakiroo
UzTest тугатилмагунча, Техник тартибга солиш агентлиги люстрация қилинмагунча бу абсурд давом этаверади “27 март куни ҳолатига 12 апрелгача бўлган навбатлар тўлиб бўлди, кечки 12:00 дан очилган навбатлар 20 секундда тугаб бўлди”, деб ёзмоқда Автодекларант.…
UzTest'ни тугатиш керак, лекин совуриб, ўмариб эмас-да
Ўзбекистонлик бизнес ва истеъмолчиларнинг бошига тушган қуртга айланган, Техник тартибга солиш агентлигининг боласи UzTest'да катта ўғирлик бўлгани ҳақида ёзилмоқда.
Барака топмагурлар, бунчалик эмас-да, бизнесни, истеъмолчиларни қон қақшатиб, зарарга тиқаётганинглар етмай, давлат ажратган пулларга келтирилган ускуналарниям талон-тарож қиласизларми?
Идеалда UzTest қилиши керак бўлган фойдали ишни рақобатли хусусий сектор арзонга ва иқтисодиётга зиён етказмай, ўғирламай амалга оширган бўларди.
Ўзбекистонлик бизнес ва истеъмолчиларнинг бошига тушган қуртга айланган, Техник тартибга солиш агентлигининг боласи UzTest'да катта ўғирлик бўлгани ҳақида ёзилмоқда.
Барака топмагурлар, бунчалик эмас-да, бизнесни, истеъмолчиларни қон қақшатиб, зарарга тиқаётганинглар етмай, давлат ажратган пулларга келтирилган ускуналарниям талон-тарож қиласизларми?
Идеалда UzTest қилиши керак бўлган фойдали ишни рақобатли хусусий сектор арзонга ва иқтисодиётга зиён етказмай, ўғирламай амалга оширган бўларди.
Telegram
UzA | Tezkor xabarlar
⚡️"UzTest"da katta o‘g‘irlik sodir bo‘lgan
[Xabar tahrirlandi, 22:16]
Germaniyadan O‘zbekistonga olib kelingan 3 dona sinov laboratoriya jihozining biri tag-tugi bilan yo‘qolib qolgan.
O‘zbekiston texnik jihatdan tartibga solish agentligining UzTest…
[Xabar tahrirlandi, 22:16]
Germaniyadan O‘zbekistonga olib kelingan 3 dona sinov laboratoriya jihozining biri tag-tugi bilan yo‘qolib qolgan.
O‘zbekiston texnik jihatdan tartibga solish agentligining UzTest…
Forwarded from Uzbekonomics
Tasodif bo'lsa kerak, lekin bu yerda (1, 2, 3) ketma-ket uchta yangiliklar qandaydir g'ayrioddiy testlar, tartiblar, yangi o'lponlar haqida ekan.
Aeroportda IMEI deb navbatda turishlar, qora bozordagi shapkalar yetmagandek, endi chetdan kelsa majburiy OIVga test joriy etilar ekan. Unga ham balki navbat va qog'oz. Aytgancha, agar inson chetda 2 oy va 28 kun bo'lsachi? U OIV bilan xavfli emas va majburan test topshirmaydimi? Bunga kim pul to'laydi? Oldindan aytaman, "bu tekin, davlat to'laydi" degan javob xato.
Bu kabi yangi tartiblarning (boj deb o'qilsin) salbiy tomoni haqida gapirilganda kamroq tilga olinadigan tarafi shundaki, bularni deb navbat va qog'ozbozlik ketidan puldan tashqari o'ta katta miqyosda odamlarning vaqti, energiyasi isrof bo'ladi. Shunga urg'u bermoqchiman.
Shaxsan men, ham vaqtimni ham pulimni ketqazishni istamayman. Har safar Toshkentga kelsam IMEI degan balo bilan to'qnashib kunimni shunga ketqazaman; o'ylab yuraman oldingi safar IMEI qilganmidim deb.
Menimcha, biz o'zimiz o'zimiz ochiqcha kelishib olishimiz kerak. Odamlarning yoki vaqtini olish kerak, yoki pulini. Ikkalasini emas. Shunga bir g'oya: "shunchaki boj" degan o'lpon yaratilib hech qanday sabablarsiz majburiy to'lov joriy etilsada, har oyda/chorakda/yilda ko'chada, metroda, aeroport chiqish eshiklari oldida odamlarga terminal tutib yechib olinsa. Shunda juda ko'p odamlarning vaqti tejalarmidi: sabab o'ylab topadiganlarning ham, qonun yozadiganlarning ham, yangi korxona registratsiya qiladiganlarning ham, tekshiruvchilarning ham, va albatta iste'molchilarning ham.
@uzbekonomics
Aeroportda IMEI deb navbatda turishlar, qora bozordagi shapkalar yetmagandek, endi chetdan kelsa majburiy OIVga test joriy etilar ekan. Unga ham balki navbat va qog'oz. Aytgancha, agar inson chetda 2 oy va 28 kun bo'lsachi? U OIV bilan xavfli emas va majburan test topshirmaydimi? Bunga kim pul to'laydi? Oldindan aytaman, "bu tekin, davlat to'laydi" degan javob xato.
Bu kabi yangi tartiblarning (boj deb o'qilsin) salbiy tomoni haqida gapirilganda kamroq tilga olinadigan tarafi shundaki, bularni deb navbat va qog'ozbozlik ketidan puldan tashqari o'ta katta miqyosda odamlarning vaqti, energiyasi isrof bo'ladi. Shunga urg'u bermoqchiman.
Shaxsan men, ham vaqtimni ham pulimni ketqazishni istamayman. Har safar Toshkentga kelsam IMEI degan balo bilan to'qnashib kunimni shunga ketqazaman; o'ylab yuraman oldingi safar IMEI qilganmidim deb.
Menimcha, biz o'zimiz o'zimiz ochiqcha kelishib olishimiz kerak. Odamlarning yoki vaqtini olish kerak, yoki pulini. Ikkalasini emas. Shunga bir g'oya: "shunchaki boj" degan o'lpon yaratilib hech qanday sabablarsiz majburiy to'lov joriy etilsada, har oyda/chorakda/yilda ko'chada, metroda, aeroport chiqish eshiklari oldida odamlarga terminal tutib yechib olinsa. Shunda juda ko'p odamlarning vaqti tejalarmidi: sabab o'ylab topadiganlarning ham, qonun yozadiganlarning ham, yangi korxona registratsiya qiladiganlarning ham, tekshiruvchilarning ham, va albatta iste'molchilarning ham.
@uzbekonomics
Telegram
davletovuz
Чет элда 3 ойдан кўп бўлганлар ОИВга мажбурий текширилади
Узлуксиз тўқсон кун ва ундан ортиқ муддат давомида чет элда бўлиб қайтган ўн саккиз ёшдан олтмиш ёшгача бўлган Ўзбекистон Республикаси фуқаролари, Ўзбекистон Республикаси ҳудудида доимий яшайдиган…
Узлуксиз тўқсон кун ва ундан ортиқ муддат давомида чет элда бўлиб қайтган ўн саккиз ёшдан олтмиш ёшгача бўлган Ўзбекистон Республикаси фуқаролари, Ўзбекистон Республикаси ҳудудида доимий яшайдиган…
bakiroo
2025 йил 1 мартдан реновация асосида кўп квартирали уй-жой
Қурилиши вазирлиги нега уй эгалари ҳуқуқини эмас, "инвесторлар"ни ҳимоя қилади?
Қурилиш вазири ўринбосарига кўра, Реновацияга тушган эски уйлар аҳолиси нархларни қиммат айтаяпти.
Эмишки, икки қаватли эскирган уйларда яшовчи аҳоли ўз уйларининг нархини қиммат баҳолашаётгани сабабли инвесторлар аҳоли билан нархларни келишишда қийинчиликларга дуч келишмоқда. Чиновникларнинг Конституция ва қонунларда кафолатланган мулк ҳуқуқини очиқчасига менсимаслиги билан боғлиқ бунақа баёнотлари, агар Ўзбекистонни ҳуқуқий-демократик давлат деб ҳисобласак, янграмаслиги керак. Чунки ҳуқуқий-демократик давлатда бу каби баёнотлардан кейин амалдор, у дахлдор партия ҳам истеъфога кетиши ёки камида жамоатчилик қўлловини йўқотиши ва янги мандат талаби билан якун топарди.
Э барака топгур, қонун ва оддий иқтисодий мантиқ бўйича, аҳоли билан келиша олмаса, нархи чиқмаса, қурмасин. Бўлди. Мулк эгаси 2 хонали уйини истаса 200 минг доллар дейди, истаса миллион доллар дейди. Истамаса, умуман сотмайди. Бу унинг мулки. Мулк ҳуқуқи Қурилиш вазирлигининг ҳар қандай дордан қочган инвесторидан муқаддас ва ўзи қонун бўйича Қурилиш вазирлиги аҳоли томонида туриши керак. Чунки дордан қочган Инвесторда пул бор, маъмурий ва коррупцион ресурс бор, аҳоли уларга қарши туришда заиф тараф.
Президент фармонида аниқ-тиниқ ёзиб қўйипти:
Реновация лойиҳасини бошлашга барча мулкдорлар билан нотариал тасдиқланган келишув битими имзоланганидан сўнг рухсат берилади!
Туя гўшти еган ва лойиҳаси ҳалигача кабинетларда айланаётган Реновация тўғрисидаги қонунда ҳам энг аввало аҳоли манфаатлари инобатга олиниши керак.
Қурилиш вазири ўринбосарига кўра, Реновацияга тушган эски уйлар аҳолиси нархларни қиммат айтаяпти.
Эмишки, икки қаватли эскирган уйларда яшовчи аҳоли ўз уйларининг нархини қиммат баҳолашаётгани сабабли инвесторлар аҳоли билан нархларни келишишда қийинчиликларга дуч келишмоқда. Чиновникларнинг Конституция ва қонунларда кафолатланган мулк ҳуқуқини очиқчасига менсимаслиги билан боғлиқ бунақа баёнотлари, агар Ўзбекистонни ҳуқуқий-демократик давлат деб ҳисобласак, янграмаслиги керак. Чунки ҳуқуқий-демократик давлатда бу каби баёнотлардан кейин амалдор, у дахлдор партия ҳам истеъфога кетиши ёки камида жамоатчилик қўлловини йўқотиши ва янги мандат талаби билан якун топарди.
Э барака топгур, қонун ва оддий иқтисодий мантиқ бўйича, аҳоли билан келиша олмаса, нархи чиқмаса, қурмасин. Бўлди. Мулк эгаси 2 хонали уйини истаса 200 минг доллар дейди, истаса миллион доллар дейди. Истамаса, умуман сотмайди. Бу унинг мулки. Мулк ҳуқуқи Қурилиш вазирлигининг ҳар қандай дордан қочган инвесторидан муқаддас ва ўзи қонун бўйича Қурилиш вазирлиги аҳоли томонида туриши керак. Чунки дордан қочган Инвесторда пул бор, маъмурий ва коррупцион ресурс бор, аҳоли уларга қарши туришда заиф тараф.
Президент фармонида аниқ-тиниқ ёзиб қўйипти:
Реновация лойиҳасини бошлашга барча мулкдорлар билан нотариал тасдиқланган келишув битими имзоланганидан сўнг рухсат берилади!
Туя гўшти еган ва лойиҳаси ҳалигача кабинетларда айланаётган Реновация тўғрисидаги қонунда ҳам энг аввало аҳоли манфаатлари инобатга олиниши керак.
Spot
“Renovatsiyaga tushgan eski uylar aholisi narxlarni qimmat aytyapti” — Qurilish vaziri o‘rinbosari
Ozoda Jo‘rayeva Shaharsozlik renovatsiyasi to‘g‘risidagi qonun loyihasi Adliya vazirligida ekspertizadan o‘tkazilayotganini ma’lum qildi. Hujjatda aholi va davlat manfaatlari hisobga olinadi.
Мис божи Ўзбекистонга таъсир этадими?
Трамп маъмурияти АҚШга импорт қилинадиган мисга нисбатан 50%лик бож солди (қачон кучга кириши ҳозирча номаълум).
Ўзи мисга нисбатан бож киритилиши кутилмалари ўтган ҳафтанинг ўзида нархларни осмонга кўтарган ва февралда буён биринчи марта мис котировкалари тоннасига 10 000 доллардан ошиб кетганди. Трампнинг қарори эълон қилингандан бир неча соат ўтиб, мис нархлари яна 9 600 долларгача тушиб кетган.
Ўзбекистон дунёдаги мис ишлаб чиқарувчи энг йирик давлатларнинг йигирматалигига киради. Мамлакатимиз йилига 150 минг тонна атрофида мис ишлаб чиқаради, шунинг қарийб 100 минг тоннаси экспорт қилинади. Товарлар қирқимида мис Ўзбекистоннинг олтиндан кейинги иккинчи экспорт товари ҳисобланади.
Қиймати каррасига ошиб бораётган ва ишга туширилиши бир неча бор кечикаётган Ёшлик-1 конидаги лойиҳа қачондир ишлаб кетса, мис ишлаб чиқариш 400 минг тоннагача етиши мумкин.
Трамп божи Ўзбекистонга бевосита таъсир кўрсатмайди (асосий экспорт бозоримиз Туркия ва Хитой), АҚШга экспортимиз мавжуд бўлсада, катта ва салмоқли эмас. Лекин инобатга олиш керакки, Трамп киритган божлар экспорт бозорларининг қайта тақсимланишига сабаб бўлиши аниқ, хусусан АҚШ бозорига мўлжалланган мис, айтайлик Хитойга қараб қайта йўналтирилади ва бу ўрта истиқболда нархларга салбий таъсир ўтказиши мумкин (ўзи ҳар қандай божлар хом-ашёга нисбатан ялпи талабни камайтиради).
Трамп маъмурияти АҚШга импорт қилинадиган мисга нисбатан 50%лик бож солди (қачон кучга кириши ҳозирча номаълум).
Ўзи мисга нисбатан бож киритилиши кутилмалари ўтган ҳафтанинг ўзида нархларни осмонга кўтарган ва февралда буён биринчи марта мис котировкалари тоннасига 10 000 доллардан ошиб кетганди. Трампнинг қарори эълон қилингандан бир неча соат ўтиб, мис нархлари яна 9 600 долларгача тушиб кетган.
Ўзбекистон дунёдаги мис ишлаб чиқарувчи энг йирик давлатларнинг йигирматалигига киради. Мамлакатимиз йилига 150 минг тонна атрофида мис ишлаб чиқаради, шунинг қарийб 100 минг тоннаси экспорт қилинади. Товарлар қирқимида мис Ўзбекистоннинг олтиндан кейинги иккинчи экспорт товари ҳисобланади.
Қиймати каррасига ошиб бораётган ва ишга туширилиши бир неча бор кечикаётган Ёшлик-1 конидаги лойиҳа қачондир ишлаб кетса, мис ишлаб чиқариш 400 минг тоннагача етиши мумкин.
Трамп божи Ўзбекистонга бевосита таъсир кўрсатмайди (асосий экспорт бозоримиз Туркия ва Хитой), АҚШга экспортимиз мавжуд бўлсада, катта ва салмоқли эмас. Лекин инобатга олиш керакки, Трамп киритган божлар экспорт бозорларининг қайта тақсимланишига сабаб бўлиши аниқ, хусусан АҚШ бозорига мўлжалланган мис, айтайлик Хитойга қараб қайта йўналтирилади ва бу ўрта истиқболда нархларга салбий таъсир ўтказиши мумкин (ўзи ҳар қандай божлар хом-ашёга нисбатан ялпи талабни камайтиради).
Reuters
Trump says steep copper tariffs in store as he broadens his trade war
Trump's remarks could inject further instability into a global economy that has been shaken by the tariffs he has imposed or threatened on imports to the world's largest consumer market.
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
Давлат харидлари тизими: долзарб муаммолар ва ҳақиқатлар
IT-компаниялар ва тадбиркорлар билан очиқ мулоқот бўлиб ўтди. Гап яна – давлат харидлари ҳақида. Шу ерда Ассоциация раҳбари Анвар Муҳитдинов иккита жуда муҳим масалага тўхталди.
Биринчи муаммо – кичик харидлар бўйича чиқаётган низолар фақат судда кўриб чиқилиши. Судга бориш — вақт, юрист, асаб… Илгари бу масалаларни махсус давлат комиссияси ҳал қиларди. Тез, аниқ, 100 миллион сўмгача бўлган шартномаларни бемалол кўриб чиқарди. Энди эса, кичик масала катта муаммога айланиб қолмоқда. Бу — тизимни секинлаштиради.
Иккинчиси — хизмат кўрсатиш соҳасидаги тўғридан‑тўғри шартномалар. Ҳозирда фақат товарлар учун рухсат бор. Хизматчи борми, хизмат керакми — йўқ, фақат тендер, фақат бюрократия. Бу эса давлат корхоналари фаолиятида жиддий тўсиқлар яратмоқда. Ахир ҳар бир хизматни тендер қилиб бўлмайди-ку…
Унутмаслигимиз керак, давлат харидлари тизими шунчаки портал эмас — бу реал иқтисодиёт, бу тадбиркорнинг эртанги куни. Демак, бу таклифлар шунчаки ғоя эмас — зарурат!
IT-компаниялар ва тадбиркорлар билан очиқ мулоқот бўлиб ўтди. Гап яна – давлат харидлари ҳақида. Шу ерда Ассоциация раҳбари Анвар Муҳитдинов иккита жуда муҳим масалага тўхталди.
Биринчи муаммо – кичик харидлар бўйича чиқаётган низолар фақат судда кўриб чиқилиши. Судга бориш — вақт, юрист, асаб… Илгари бу масалаларни махсус давлат комиссияси ҳал қиларди. Тез, аниқ, 100 миллион сўмгача бўлган шартномаларни бемалол кўриб чиқарди. Энди эса, кичик масала катта муаммога айланиб қолмоқда. Бу — тизимни секинлаштиради.
Иккинчиси — хизмат кўрсатиш соҳасидаги тўғридан‑тўғри шартномалар. Ҳозирда фақат товарлар учун рухсат бор. Хизматчи борми, хизмат керакми — йўқ, фақат тендер, фақат бюрократия. Бу эса давлат корхоналари фаолиятида жиддий тўсиқлар яратмоқда. Ахир ҳар бир хизматни тендер қилиб бўлмайди-ку…
Унутмаслигимиз керак, давлат харидлари тизими шунчаки портал эмас — бу реал иқтисодиёт, бу тадбиркорнинг эртанги куни. Демак, бу таклифлар шунчаки ғоя эмас — зарурат!
Иссиқлик тарифлари ҳар йили 1,41 каррадан оширилиши керак бўлади
Бу энг яхши ҳолатда, яъни шонли энергетиклар таннархни шиширмайди деб хом-хаёл қилганимизда. Таннархни шиширмай, соҳага ажаратилаётган маблағларни ўғирламай, ўзлаштиришмай туришса, 5 йилдан кейин ўзбек ўқитувчиси ёки пенсионери иситиш ва иссиқ сув учун қанча тўлайди деган саволга мана бу ердан жавоб олишингиз мумкин.
Ўзбекистонда 2030 йилгача иситиш ва иссиқ сув учун субсидиялардан бутунлай воз кечиши ҳақида расмийлар яна бир бор маълум қилишмоқда. Бунинг учун юқорида ёзганимиз идеал ҳолатда, тарифларни ҳар йили 41% атрофида ошириб бориш керак бўлади.
2025 йилда иссиқлик ва иссиқ сув тарифларини 15 фоиздан икки марта ошириш анонс қилинганди (лекин биринчи ярим йилликда биринчи ошириш юз бермади). Эҳтимолки, иккинчи ярим йилликда мазкур тарифлар биттада 30%дан кўпроққа оширилади.
Бу энг яхши ҳолатда, яъни шонли энергетиклар таннархни шиширмайди деб хом-хаёл қилганимизда. Таннархни шиширмай, соҳага ажаратилаётган маблағларни ўғирламай, ўзлаштиришмай туришса, 5 йилдан кейин ўзбек ўқитувчиси ёки пенсионери иситиш ва иссиқ сув учун қанча тўлайди деган саволга мана бу ердан жавоб олишингиз мумкин.
Ўзбекистонда 2030 йилгача иситиш ва иссиқ сув учун субсидиялардан бутунлай воз кечиши ҳақида расмийлар яна бир бор маълум қилишмоқда. Бунинг учун юқорида ёзганимиз идеал ҳолатда, тарифларни ҳар йили 41% атрофида ошириб бориш керак бўлади.
2025 йилда иссиқлик ва иссиқ сув тарифларини 15 фоиздан икки марта ошириш анонс қилинганди (лекин биринчи ярим йилликда биринчи ошириш юз бермади). Эҳтимолки, иккинчи ярим йилликда мазкур тарифлар биттада 30%дан кўпроққа оширилади.
Telegram
bakiroo
Иссиқлик тарифлари неча карра ошади?
Иссиқлик таъминоти бўйича навбатдаги тажрибаларни кўзда тутадиган ҳужжат билан танишган ўзбекистонликлар жиддий хавотирга тушмаслиги мумкинмас.
Албатта, иссиқлик таъминотининг қайта марказлаштирилиши, бюрократлаштирилиши…
Иссиқлик таъминоти бўйича навбатдаги тажрибаларни кўзда тутадиган ҳужжат билан танишган ўзбекистонликлар жиддий хавотирга тушмаслиги мумкинмас.
Албатта, иссиқлик таъминотининг қайта марказлаштирилиши, бюрократлаштирилиши…
11- автобус Шифобахш сувларгача, 88- автобус Иттифоққача борадими?
Бугунги йиғишда Давлат раҳбари Тошкент халқа йўлигача келаётган 20 та автобус йўналиши 15-20 километрга узайтирилиши, яна янги 6 та маршрут қўшилиши ҳақида эълон қилди. Пойтахт жамоат транспорти ягона агломерация тизимига ўтиб, Тошкент вилоятининг барча туташ ҳудудларини қамраб олади.
Бу ҳар куни иш ва хизматга, ўқишга, боғчага, даволанишга пойтахтга қатнайдиган юзминглаб Тошкент вилоятилик ватандошларимиз учун қувончли хабар. Бу иш амалга ошса, яна ҳар куни ўнминглаб шахсий автомобилнинг эрталаб пойтахтга кириши, кечқурун чиқишига, демакки, шу йўналишларда ортиқча тиқилинч ва тирбандликларга зарурат қолдирмайди.
Қайд этилишича, Янги тизимни пойтахт ва Тошкент вилояти учун 1 сентябрдан ишга тушириш вазифаси топширилган.
Бугунги йиғишда Давлат раҳбари Тошкент халқа йўлигача келаётган 20 та автобус йўналиши 15-20 километрга узайтирилиши, яна янги 6 та маршрут қўшилиши ҳақида эълон қилди. Пойтахт жамоат транспорти ягона агломерация тизимига ўтиб, Тошкент вилоятининг барча туташ ҳудудларини қамраб олади.
Бу ҳар куни иш ва хизматга, ўқишга, боғчага, даволанишга пойтахтга қатнайдиган юзминглаб Тошкент вилоятилик ватандошларимиз учун қувончли хабар. Бу иш амалга ошса, яна ҳар куни ўнминглаб шахсий автомобилнинг эрталаб пойтахтга кириши, кечқурун чиқишига, демакки, шу йўналишларда ортиқча тиқилинч ва тирбандликларга зарурат қолдирмайди.
Қайд этилишича, Янги тизимни пойтахт ва Тошкент вилояти учун 1 сентябрдан ишга тушириш вазифаси топширилган.
Telegram
Prezident matbuot kotibi | Sherzod Asadov
Пойтахтга кунига 1 миллион одам ташриф буюрса, шундан 275 минг нафари Тошкент вилоятидан келади.
Шу боис пойтахт жамоат транспорти ягона агломерация тизимига ўтиб, Тошкент вилоятининг барча туташ ҳудудларини қамраб олади.
Бунинг учун, Тошкент халқа йўлигача…
Шу боис пойтахт жамоат транспорти ягона агломерация тизимига ўтиб, Тошкент вилоятининг барча туташ ҳудудларини қамраб олади.
Бунинг учун, Тошкент халқа йўлигача…
Ўзбекистонда илк бор софлиги 99,9% рений металли экспорти йўлга қўйилди
Ўзбекистон технологик металлар комбинати (ТМК) Эстониянинг “VLCor Baltic OU” компанияси билан имзоланган шартнома асосида илк бор рений металлини экспорт қилди. Бу Ўзбекистонда рений металли экспортининг амалдаги бошланишини англатади.
Рений — мураккаб технологиялар, аэрокосмик соҳалар ва юқори ҳароратли суперқотишмалар (суперсплавлар) ишлаб чиқаришда жаҳонда тан олинган стратегик металл ҳисобланади.
ТМК томонидан 2025 йил ярим йиллик давомидаги жами экспорт ҳажми — 21,3 млн доллар (118% ўсиш) ни ташкил этади.
Реклама
Ўзбекистон технологик металлар комбинати (ТМК) Эстониянинг “VLCor Baltic OU” компанияси билан имзоланган шартнома асосида илк бор рений металлини экспорт қилди. Бу Ўзбекистонда рений металли экспортининг амалдаги бошланишини англатади.
Рений — мураккаб технологиялар, аэрокосмик соҳалар ва юқори ҳароратли суперқотишмалар (суперсплавлар) ишлаб чиқаришда жаҳонда тан олинган стратегик металл ҳисобланади.
ТМК томонидан 2025 йил ярим йиллик давомидаги жами экспорт ҳажми — 21,3 млн доллар (118% ўсиш) ни ташкил этади.
Реклама
Парковкага айланган кўчалар очиладими?
Бугунги йиғилишда Давлат раҳбари Вазирлик ва идоралар ходимлари аҳолига ноқулайлик яратиб, “парковка” қилиб олган ҳудудларда фото ва видео камералар ўрнатиб, жазо муқаррарлигини таъминлаш вазифасини қўйган. Шунингдек, давлат хизматчилари жамоат транспортида юриш бўйича намуна бўлиши кераклиги эслатилган.
Пойтахт қоқ марказидаги Бухоро, Нуронийлар, Истиқлол, Буюк Турон, Якуб Колас, Шевченко кўчаларининг қисмлари деярли ҳаракатланиш чекланган парковкага айланиб қолган. Мазкур кўчаларда вазирлик, турли марказий идоралар жойлашган ва асосан давлат хизматчилари учун парковка вазифасини бажариб келади.
Умид шуки, энди бу кўчалар очилади ва ўзининг аслиятига, кўча функциясига қайта бошлайди.
Бугунги йиғилишда Давлат раҳбари Вазирлик ва идоралар ходимлари аҳолига ноқулайлик яратиб, “парковка” қилиб олган ҳудудларда фото ва видео камералар ўрнатиб, жазо муқаррарлигини таъминлаш вазифасини қўйган. Шунингдек, давлат хизматчилари жамоат транспортида юриш бўйича намуна бўлиши кераклиги эслатилган.
Пойтахт қоқ марказидаги Бухоро, Нуронийлар, Истиқлол, Буюк Турон, Якуб Колас, Шевченко кўчаларининг қисмлари деярли ҳаракатланиш чекланган парковкага айланиб қолган. Мазкур кўчаларда вазирлик, турли марказий идоралар жойлашган ва асосан давлат хизматчилари учун парковка вазифасини бажариб келади.
Умид шуки, энди бу кўчалар очилади ва ўзининг аслиятига, кўча функциясига қайта бошлайди.
Дом ва бизнес марказга айланган парковкалар: жиноятлар кўп, жиноятчи йўқ
Пойтахт Тошкентда парковка қуришга ажратилган, лекин кейин ажратилган ер майдонларида "дом" қурилган ё бизнес марказга айланиб кетган мисоллар нечта?
Ўнлабми? Йўқ, ишонч билан айта оламан, бунақа мисоллар юзлаб. Пойтахтда бирон квартал ёки маҳалла йўқки, масалан, 2010-2020 йилларда гаражлар бузилмаган. Чилонзордан тортиб Юнусободгача ҳозир шу гаражлар ўрнида ваъда қилинганидек, режалаштирилганидек, парковкалар эмас, домлар ёки бизнес, савдо марказлари қад ростлаб турипти.
"Парковка қуриш учун ер ажратиш" ҳокимликлар учун охирги 8 йилда ер сотишнинг энг осон усули бўлиб қолгани ва ўзи аслида гаражларнинг бузилиши устида ҳокимликлар турганини ҳам ҳеч ким эсидан чиқаргани йўқ.
Курбанов тўғри айтаяпти: Парковка қурилиши учун ер ажратилиши (ер сотилиши) ва қурилмаслиги алоҳида жиноят иши, парковка қуриш қарорида ҳуқуқнинг бошқа субъектга ўтказилиши алоҳида жиноят иши, парковка ўрнига 5 қаватли дом қуришга рухсат бериш алоҳида жиноят иши, 5 қаватли домга рухсатнинг 16 қаватли дом қуришга ўзгартириш яна битта жиноят иши. Ҳамма билади, жиноят бўлганини, жиноят устига жиноятлар содир этилганини ҳатто. Лекин нима қилайлик, Шавкат Раҳмон ёзганидек:
...Минг афсус, яшаймиз шундоқ давлатда
жиноятлар кўпу жиноятчи йўқ.
Пойтахт Тошкентда парковка қуришга ажратилган, лекин кейин ажратилган ер майдонларида "дом" қурилган ё бизнес марказга айланиб кетган мисоллар нечта?
Ўнлабми? Йўқ, ишонч билан айта оламан, бунақа мисоллар юзлаб. Пойтахтда бирон квартал ёки маҳалла йўқки, масалан, 2010-2020 йилларда гаражлар бузилмаган. Чилонзордан тортиб Юнусободгача ҳозир шу гаражлар ўрнида ваъда қилинганидек, режалаштирилганидек, парковкалар эмас, домлар ёки бизнес, савдо марказлари қад ростлаб турипти.
"Парковка қуриш учун ер ажратиш" ҳокимликлар учун охирги 8 йилда ер сотишнинг энг осон усули бўлиб қолгани ва ўзи аслида гаражларнинг бузилиши устида ҳокимликлар турганини ҳам ҳеч ким эсидан чиқаргани йўқ.
Курбанов тўғри айтаяпти: Парковка қурилиши учун ер ажратилиши (ер сотилиши) ва қурилмаслиги алоҳида жиноят иши, парковка қуриш қарорида ҳуқуқнинг бошқа субъектга ўтказилиши алоҳида жиноят иши, парковка ўрнига 5 қаватли дом қуришга рухсат бериш алоҳида жиноят иши, 5 қаватли домга рухсатнинг 16 қаватли дом қуришга ўзгартириш яна битта жиноят иши. Ҳамма билади, жиноят бўлганини, жиноят устига жиноятлар содир этилганини ҳатто. Лекин нима қилайлик, Шавкат Раҳмон ёзганидек:
...Минг афсус, яшаймиз шундоқ давлатда
жиноятлар кўпу жиноятчи йўқ.
Telegram
Kurbanoff.net
в 2018 году бывший хоким Учтепинского района Шавкатбек Эргашев выделил 96 соток земли ООО «Elegant Avto Servis». В решении было указано, что на этом участке необходимо построить многоуровневую автостоянку без изменения вида деятельности. Позднее участок перешёл…
Уларга қонун йўқ: UzIMEI оператори яна рўйхатга киритилмаган
UzIMEI ва унинг оператори учун Ўзбекистон қонун-қоидалари тааллуқли эмас. Уларга нисбатан Президент фармони талаблари ишламайди. Балки улар қонундан ташқарида. Балки шунинг учун Рақобат қўмитаси ҳам эксклюзив ҳуқуқ эгалари рўйхатини тузишда ҳам, уларнинг устувор мавқеини белгилашда ҳам UzIMEI'ни четлаб ўтади.
Бўлмаса аниқ ёзиб қўйилган:
Мулкчилик шаклидан қатъи назар бир ёки бир нечта хўжалик юритувчи субъектлар ва давлат ташкилотларига муайян товарларни ишлаб чиқариш (хизматлар кўрсатиш, ишларни бажариш) ёки сотиш ёхуд сотиб олиш, шунингдек, ягона операторлик хизматларини кўрсатиш учун қуйидагилар асосида тақдим этилган мутлақ ҳуқуқ эксклюзив ҳуқуқ сифатида эътироф этилсин:
(a) қонунчилик ҳужжатлари билан истисно тариқасида берилган рухсат (ҳуқуқ);
(б) умумий тартибдан ташқари равишда берилган якка тартибдаги лицензия (рухсатнома).
Ҳар икки мезонга кўра ҳам UzIMEI эксклюзив ҳуқуқ эгаси ва бу асосдан келиб чиқиб, устувор мавқега эга деб топилиши керак.
Ўзбекистонда 2019 йил апрель ойидан бошлаб мобил қурилмаларни IMEI томонидан мажбурий рўйхатдан ўтказиш тизими ишламоқда. Уни амалга ошириш учун Американинг Delta Telecom International компанияси Ўзбекистонда Information Technology Center компаниясини ташкил этган. Операторлик учун бирон бир танлов ё тендер ўтказилмаган. Компанияга лицензия ҳам берилмаган.
Шунинг учун UzIMEI'га нисбатан турли сенатор сўровлари, истеъмолчиларнинг оҳ-воҳлари, шикоятлари бефойда.
Мен UzIMEI ёки газ экспорти ҳуқуқини яширин қарорлар билан қўлга киритганларни ўрта асрлардаги Британия империясининг рицарлик мақоми берилган ва чексиз имтиёзлар олган қароқчиларига ўхшатишдан йироқман. Лекин мундоқ ўйлаб қаралса, ўша қароқчиларга ҳам қонун бўлмаганку.
UzIMEI ва унинг оператори учун Ўзбекистон қонун-қоидалари тааллуқли эмас. Уларга нисбатан Президент фармони талаблари ишламайди. Балки улар қонундан ташқарида. Балки шунинг учун Рақобат қўмитаси ҳам эксклюзив ҳуқуқ эгалари рўйхатини тузишда ҳам, уларнинг устувор мавқеини белгилашда ҳам UzIMEI'ни четлаб ўтади.
Бўлмаса аниқ ёзиб қўйилган:
Мулкчилик шаклидан қатъи назар бир ёки бир нечта хўжалик юритувчи субъектлар ва давлат ташкилотларига муайян товарларни ишлаб чиқариш (хизматлар кўрсатиш, ишларни бажариш) ёки сотиш ёхуд сотиб олиш, шунингдек, ягона операторлик хизматларини кўрсатиш учун қуйидагилар асосида тақдим этилган мутлақ ҳуқуқ эксклюзив ҳуқуқ сифатида эътироф этилсин:
(a) қонунчилик ҳужжатлари билан истисно тариқасида берилган рухсат (ҳуқуқ);
(б) умумий тартибдан ташқари равишда берилган якка тартибдаги лицензия (рухсатнома).
Ҳар икки мезонга кўра ҳам UzIMEI эксклюзив ҳуқуқ эгаси ва бу асосдан келиб чиқиб, устувор мавқега эга деб топилиши керак.
Ўзбекистонда 2019 йил апрель ойидан бошлаб мобил қурилмаларни IMEI томонидан мажбурий рўйхатдан ўтказиш тизими ишламоқда. Уни амалга ошириш учун Американинг Delta Telecom International компанияси Ўзбекистонда Information Technology Center компаниясини ташкил этган. Операторлик учун бирон бир танлов ё тендер ўтказилмаган. Компанияга лицензия ҳам берилмаган.
Шунинг учун UzIMEI'га нисбатан турли сенатор сўровлари, истеъмолчиларнинг оҳ-воҳлари, шикоятлари бефойда.
Мен UzIMEI ёки газ экспорти ҳуқуқини яширин қарорлар билан қўлга киритганларни ўрта асрлардаги Британия империясининг рицарлик мақоми берилган ва чексиз имтиёзлар олган қароқчиларига ўхшатишдан йироқман. Лекин мундоқ ўйлаб қаралса, ўша қароқчиларга ҳам қонун бўлмаганку.
Telegram
Raqobat qo‘mitasi
📊 ЭКСКЛЮЗИВ ҲУҚУҚҚА ЭГА 29 ТА КОРХОНА УСТУН МАВҚЕГА ЭГА ДЕБ ЭЪТИРОФ ЭТИЛДИ
✈️ Ўзбекистон Республикасининг "Рақобат тўғрисида"ги Қонунига мувофиқ агар хўжалик юритувчи субъектга ёки шахслар гуруҳига муайян товарларни ишлаб чиқариш ёки реализация қилиш ёхуд…
✈️ Ўзбекистон Республикасининг "Рақобат тўғрисида"ги Қонунига мувофиқ агар хўжалик юритувчи субъектга ёки шахслар гуруҳига муайян товарларни ишлаб чиқариш ёки реализация қилиш ёхуд…
bakiroo
Уларга қонун йўқ: UzIMEI оператори яна рўйхатга киритилмаган UzIMEI ва унинг оператори учун Ўзбекистон қонун-қоидалари тааллуқли эмас. Уларга нисбатан Президент фармони талаблари ишламайди. Балки улар қонундан ташқарида. Балки шунинг учун Рақобат қўмитаси…
Ажойиб
Хўп ажойиб замонда яшамоқдамиз (қип-қизил қароқчилари чексиз иззатда ва имтиёзда бўлган ўрта асрларда қандай бўлган экан?) ,
Ёзилишича, эксклюзив ҳуқуқлар махфий равишда берилган корхоналар рўйхати алоҳида тузилган ва қонунга кўра, эълон қилиниши шарт эмас.
Ҳарбий эмас, хавфсизлик масаласи эмас, ғирт бозор, бизнес ва тижорий хизматлар бўйича эксклюзив ҳуқуқ махфий тарзда берилишининг ўзи ноқонуний эмасми?
Хўп ажойиб замонда яшамоқдамиз (қип-қизил қароқчилари чексиз иззатда ва имтиёзда бўлган ўрта асрларда қандай бўлган экан?) ,
Ёзилишича, эксклюзив ҳуқуқлар махфий равишда берилган корхоналар рўйхати алоҳида тузилган ва қонунга кўра, эълон қилиниши шарт эмас.
Ҳарбий эмас, хавфсизлик масаласи эмас, ғирт бозор, бизнес ва тижорий хизматлар бўйича эксклюзив ҳуқуқ махфий тарзда берилишининг ўзи ноқонуний эмасми?
Газета.uz
Рақобат қўмитаси эксклюзив ҳуқуқи бор 29 та корхонани устун мавқега эга деб топди
Рақобат қўмитаси эксклюзив ҳуқуқи бор 29 та корхонани устун мавқега эга деб топди. Улар орасида, маркировкалаш тизими оператори CRPT Turon, «Ўзбекгидроэнерго» обектларини қурувчи To`palang HPD Holding, «edo.ijro.uz» va «Ijro.gov.uz» тизими оператори Unicon…
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Рақамлаштиришда биз кўп жойларда оқсоқланяпмиз — тадбиркор
Савдо-саноат палатаси ҳамда ИТ-компаниялар, контент провайдерлар ва давлат харидларида фаол иштирок этган тадбиркорликлар вакиллари иштирокида очиқ мулоқотда тадбиркор давлат идоралари рақамлаштириш бўйича ортда қолаётганини танқид қилди.
Хусусан, у кўплаб давлат идоралари веб-сайтлари ҳалигача тест режимида ишлаётганига эътибор қаратган.
«Ўзбекистонда кўп давлат идоралари веб-сайтлари ҳалигача тест режимида ишламоқда. Бирор сайтда на ишонч рақамлари, на давлат раҳбариятининг қабулхоналари бўйича боғланиш йўқ», дейди тадбиркор.
Бундан ташқари, суд тизимида ҳам ўзи дуч келаётган муаммоларни гапириб, ижро вақарасини электрон шаклда олиш имконияти мавжудмаслигини айтмоқда.
«Суд тизимида суд тугаганидан кейин ижро 4 ойгача чўзиляпти. Бу вақт ичида на МИБга боряпти. Бирорта ижро вақарасини электрон шаклда олганим йўқ. Ўзим югуриб 5 ойда оляпман», дейди у.
Савдо-саноат палатаси ҳамда ИТ-компаниялар, контент провайдерлар ва давлат харидларида фаол иштирок этган тадбиркорликлар вакиллари иштирокида очиқ мулоқотда тадбиркор давлат идоралари рақамлаштириш бўйича ортда қолаётганини танқид қилди.
Хусусан, у кўплаб давлат идоралари веб-сайтлари ҳалигача тест режимида ишлаётганига эътибор қаратган.
«Ўзбекистонда кўп давлат идоралари веб-сайтлари ҳалигача тест режимида ишламоқда. Бирор сайтда на ишонч рақамлари, на давлат раҳбариятининг қабулхоналари бўйича боғланиш йўқ», дейди тадбиркор.
Бундан ташқари, суд тизимида ҳам ўзи дуч келаётган муаммоларни гапириб, ижро вақарасини электрон шаклда олиш имконияти мавжудмаслигини айтмоқда.
«Суд тизимида суд тугаганидан кейин ижро 4 ойгача чўзиляпти. Бу вақт ичида на МИБга боряпти. Бирорта ижро вақарасини электрон шаклда олганим йўқ. Ўзим югуриб 5 ойда оляпман», дейди у.
Конституция — жўн ҳужжат эмас!
Охирги чиқаётган қарорларнинг устувор ва юқори турувчи ҳужжатларга, қонунларга зидлиги, шошма шошарлик билан қабул қилинаётган қонунларнинг Конституция нормаларини очиқча четлаб ўтиши, турли кўринишдаги хаспўшлашлар яқин ёмон тарихимиздан, атрофимиздан келиб чиқилса, бу жуда ёмон ишора.
Шу маънода ҳуқуқий келажагимизга бефарқ бўлмаган ватандошлар, тўхтанглар, нотўғри тарафга қараб қайрилиб кетмаяпмизми, дея савол беришлари керак. Мана шундай ноқулай саволларни Комил Жалилов қўймоқда:
"Бир нарсани ўйлаб қолдим. Бизда қонун чиқарувчилар (депутатлар) ҳам, ижро ҳокимияти ҳам Конституцияга жуда "енгил" қарашади шекилли: қабул қилинаётган, муҳокама қилинаётган қонун, қарор, фармонларни кўрсангиз, "ҳа, Конституцияда жуда умумий гаплар ёзилган, бу гапларни истаганча талқин қилиш мумкин" деб ўйлашадигандек таассурот оласиз. Аслида ҳар бир ҳуқуқий норма Конституцияга қай даражада мослиги жиддий таҳлил қилиши, савол остига олиниши шарт.
Масалан, "ҳуқуқий, маънавий маърифий ва эстетик талабларга мос келмайдиган адабиётлар чоп этилишининг олдини олиш"га қаратилган қонун лойиҳасини олайлик. Бундай қонун лойиҳасини муҳокама қилган ва "қўллаб-қувватлаган" депутатлар Конституцияда белгиланган фикрлаш, сўз ва эътиқод эркинлиги, исталган ахборотни излаш, олиш ва тарқатиш ҳуқуқи (33-модда), илмий, техникавий ва бадиий ижод эркинлиги, маданият ютуқларидан фойдаланиш ҳуқуқи (53-модда) каби фундаментал эркинликларга дахл қилишаётгани ҳақида ўйлаб кўришганмикин?
Ёки хориждан қайтган ватандошларни ОИТСга мажбурий текширишни назарда тутадиган қонунни олайлик. Ўзбекистон "бундай текширувни жорий қилаётган дунёдаги биринчи давлат" бўлиши мумкинлигини айтаётган депутатлар Конституцияда белгиланган ва инсон ҳуқуқларининг базавий, фундаментал, тамал тушунчаларидан бўлган шахсий дахлсизлик ҳуқуқини (27-модда) поймол қилишаётганини ўйлаб кўришганмикин? Агар шахсий дахлсизлик фақат ноқонуний ҳибсга олишга тегишли деб ўйласангиз адашасиз - бу жуда кенг тушунча ва тана дахлсизлигини (жумладан, тиббий текширувларнинг фақат розилик асосида бўлиши кераклигини ҳам) ўз ичига олади. Қолаверса, ўзимиз "меники - сеники" қилиб, концертлар уюштириб қабул қилган Конституция шахснинг инсон қадр-қимматини камситувчи муомалага дучор қилинишини тақиқлайди (26-модда), ОИТСга мажбурий текшириш эса айнан камситувчи муомаладир.
Ёки нодавлат ОТМ ташкил қилган инвесторларга тадбиркорлик фаолиятидан олинган фойдани тасарруф қилиш бўйича чекловни ва банкда доимий равишда катта суммани депозит сифатида ушлаб туриш талабини олайлик. Вазирлар Маҳкамасининг юридик хизматида ёки Адлия вазирлигида бундай чеклов ва талаблар Конституцияда белгиланган мулкдорнинг ўзига тегишли бўлган мол-мулкка ўз хоҳишича эгалик қилиш ва тасарруф қилиш ҳуқуқи белгиланган нормага (66-модда) зид келишини ўйлаб кўрадиган биронта юрист топилмаганми?
Конституция - жўн ҳужжат эмас. Конституция - жамият ва давлат ўртасидаги ўзаро келишув, ўзаро ҳуқуқ ва мажбуриятларни белгилаб берадиган энг асосий ҳужжат. "Ижтимоий конктракт" назариясидан келиб чиқилса, аслида давлат - фуқароларнинг "хўжайини" эмас, уларнинг яратиғи. ("There are, of course, numerous variations on the contract narrative, but in each the state is deemed to be not the master but rather the creation of individual citizens", қаранг: мана бу китобнинг 1-боби). Конституциядаги "Халқ давлат ҳокимиятининг бирдан-бир манбаидир" деган норманинг (7-модда) замирида ҳам аслида шу ғоя ётади. Давлатнинг легитимлигининг асоси - унинг инсонлар унга ўз ихтиёри билан берган ваколатлар эвазига ҳар бир шахс эркинлигини ҳимоя қилиш. Шундай экан, ҳар қандай норма, тақиқ, чеклов ўрнатувчи норма муҳокама қилинаётганда инсон ҳуқуқлари, шахс эркинлиги призмасидан таҳлил қилиниши, Конституцияда кафолатланган ҳуқуқ ва эркинликларга дахл солмаслигига ишонч ҳосил қилиниши керак. Ҳар сафар давлат бу эркинликларга - қанчалик "яхши ниятлар" билан бўлмасин - дахл қилар экан, ўз легитимлигига зарба беради".
Охирги чиқаётган қарорларнинг устувор ва юқори турувчи ҳужжатларга, қонунларга зидлиги, шошма шошарлик билан қабул қилинаётган қонунларнинг Конституция нормаларини очиқча четлаб ўтиши, турли кўринишдаги хаспўшлашлар яқин ёмон тарихимиздан, атрофимиздан келиб чиқилса, бу жуда ёмон ишора.
Шу маънода ҳуқуқий келажагимизга бефарқ бўлмаган ватандошлар, тўхтанглар, нотўғри тарафга қараб қайрилиб кетмаяпмизми, дея савол беришлари керак. Мана шундай ноқулай саволларни Комил Жалилов қўймоқда:
"Бир нарсани ўйлаб қолдим. Бизда қонун чиқарувчилар (депутатлар) ҳам, ижро ҳокимияти ҳам Конституцияга жуда "енгил" қарашади шекилли: қабул қилинаётган, муҳокама қилинаётган қонун, қарор, фармонларни кўрсангиз, "ҳа, Конституцияда жуда умумий гаплар ёзилган, бу гапларни истаганча талқин қилиш мумкин" деб ўйлашадигандек таассурот оласиз. Аслида ҳар бир ҳуқуқий норма Конституцияга қай даражада мослиги жиддий таҳлил қилиши, савол остига олиниши шарт.
Масалан, "ҳуқуқий, маънавий маърифий ва эстетик талабларга мос келмайдиган адабиётлар чоп этилишининг олдини олиш"га қаратилган қонун лойиҳасини олайлик. Бундай қонун лойиҳасини муҳокама қилган ва "қўллаб-қувватлаган" депутатлар Конституцияда белгиланган фикрлаш, сўз ва эътиқод эркинлиги, исталган ахборотни излаш, олиш ва тарқатиш ҳуқуқи (33-модда), илмий, техникавий ва бадиий ижод эркинлиги, маданият ютуқларидан фойдаланиш ҳуқуқи (53-модда) каби фундаментал эркинликларга дахл қилишаётгани ҳақида ўйлаб кўришганмикин?
Ёки хориждан қайтган ватандошларни ОИТСга мажбурий текширишни назарда тутадиган қонунни олайлик. Ўзбекистон "бундай текширувни жорий қилаётган дунёдаги биринчи давлат" бўлиши мумкинлигини айтаётган депутатлар Конституцияда белгиланган ва инсон ҳуқуқларининг базавий, фундаментал, тамал тушунчаларидан бўлган шахсий дахлсизлик ҳуқуқини (27-модда) поймол қилишаётганини ўйлаб кўришганмикин? Агар шахсий дахлсизлик фақат ноқонуний ҳибсга олишга тегишли деб ўйласангиз адашасиз - бу жуда кенг тушунча ва тана дахлсизлигини (жумладан, тиббий текширувларнинг фақат розилик асосида бўлиши кераклигини ҳам) ўз ичига олади. Қолаверса, ўзимиз "меники - сеники" қилиб, концертлар уюштириб қабул қилган Конституция шахснинг инсон қадр-қимматини камситувчи муомалага дучор қилинишини тақиқлайди (26-модда), ОИТСга мажбурий текшириш эса айнан камситувчи муомаладир.
Ёки нодавлат ОТМ ташкил қилган инвесторларга тадбиркорлик фаолиятидан олинган фойдани тасарруф қилиш бўйича чекловни ва банкда доимий равишда катта суммани депозит сифатида ушлаб туриш талабини олайлик. Вазирлар Маҳкамасининг юридик хизматида ёки Адлия вазирлигида бундай чеклов ва талаблар Конституцияда белгиланган мулкдорнинг ўзига тегишли бўлган мол-мулкка ўз хоҳишича эгалик қилиш ва тасарруф қилиш ҳуқуқи белгиланган нормага (66-модда) зид келишини ўйлаб кўрадиган биронта юрист топилмаганми?
Конституция - жўн ҳужжат эмас. Конституция - жамият ва давлат ўртасидаги ўзаро келишув, ўзаро ҳуқуқ ва мажбуриятларни белгилаб берадиган энг асосий ҳужжат. "Ижтимоий конктракт" назариясидан келиб чиқилса, аслида давлат - фуқароларнинг "хўжайини" эмас, уларнинг яратиғи. ("There are, of course, numerous variations on the contract narrative, but in each the state is deemed to be not the master but rather the creation of individual citizens", қаранг: мана бу китобнинг 1-боби). Конституциядаги "Халқ давлат ҳокимиятининг бирдан-бир манбаидир" деган норманинг (7-модда) замирида ҳам аслида шу ғоя ётади. Давлатнинг легитимлигининг асоси - унинг инсонлар унга ўз ихтиёри билан берган ваколатлар эвазига ҳар бир шахс эркинлигини ҳимоя қилиш. Шундай экан, ҳар қандай норма, тақиқ, чеклов ўрнатувчи норма муҳокама қилинаётганда инсон ҳуқуқлари, шахс эркинлиги призмасидан таҳлил қилиниши, Конституцияда кафолатланган ҳуқуқ ва эркинликларга дахл солмаслигига ишонч ҳосил қилиниши керак. Ҳар сафар давлат бу эркинликларга - қанчалик "яхши ниятлар" билан бўлмасин - дахл қилар экан, ўз легитимлигига зарба беради".
Telegram
Jalilov. Qaydlar
Konstitutsiya - istagancha talqin qilaverish mumkin bo'lgan oddiy hujjatmi?
Bir narsani o'ylab qoldim. Bizda qonun chiqaruvchilar (deputatlar) ham, ijro hokimiyati ham Konstitutsiyaga juda "yengil" qarashadi shekilli: qabul qilinayotgan, muhokama qilinayotgan…
Bir narsani o'ylab qoldim. Bizda qonun chiqaruvchilar (deputatlar) ham, ijro hokimiyati ham Konstitutsiyaga juda "yengil" qarashadi shekilli: qabul qilinayotgan, muhokama qilinayotgan…
Тўй қилаётганларнинг 25%идан зиёди қарзга киради
Юксалиш ҳаракати тўй харажатлари ва тўйга муносабат бўйича муҳим сўровнома ўтказган.
Сўровнома натижалари ўзбекистонликларнинг шахсий қарорларга нисбатан жуда юқори ижтимоий босим берадиган тўй маросимларининг жамиятимизга етказаётган иқтисодий ва руҳий жароҳатларини ҳам очиб ташлаган.
Асосий хулосалар:
Ўзбекистонликлар ойлик даромадидан бир неча ва ҳатто ўн карра ортиқ харажат қилиб тўй ўтказишади. Аниқроқ айтганда, сўралганларнинг деярли ярми 5 млн.сўмгача даромадга эга, лекин улар тўйга 50 миллион сўмдан кўп маблағ сарфлашади.
Ўзбекистонликлар тўй қилиб қарзга киради. Сўралганларнинг
25,1%и тўйга деб қарз олади, лекин бу рақам янада каттароқ бўлиши мумкин, чунки тўйчиларнинг 55,2%и яқинлари ёрдамидан фойдаланишини билдиришган (бу ҳам қайтариладиган қарз аслида ҳатто тўёна бўлса ҳам). Янги оила қарз билан ҳаёт бошлашининг кейинги оқибатлари янада чуқур ва оғриқли (бу яна бошқа сўровлар мавзуси). Фақат 14,1% тўйчилар ўзининг пулига тўй қилади.
Тўйга катта харажат қилишга мажбурлик асосан ижтимоий босим туфайли юзага келади (одамлар нима дейди қўрқуви).
Энг қизиқарлиси, тўйга нисбатан ижтимоий иккиюзламачилик мавжуд. 44,5% сўралганлар тўйга кўп маблағ сарфлашганидан афсусда бўлишган.
Лекин умид йўқ эмас. Сўралганлар қиммат тўй ўрнига таълим олишга, уй-жой сотиб олишга ва саёҳатга ва соғлиғини тиклашга пул сарфлаш керак деб ҳисоблашади.
Эътиборлиси, тўйга беҳуда сарфларга қарши чоралар орасида молиявий саводхонликни ошириш таклифлари ҳам янграган.
Юксалиш ҳаракати тўй харажатлари ва тўйга муносабат бўйича муҳим сўровнома ўтказган.
Сўровнома натижалари ўзбекистонликларнинг шахсий қарорларга нисбатан жуда юқори ижтимоий босим берадиган тўй маросимларининг жамиятимизга етказаётган иқтисодий ва руҳий жароҳатларини ҳам очиб ташлаган.
Асосий хулосалар:
Ўзбекистонликлар ойлик даромадидан бир неча ва ҳатто ўн карра ортиқ харажат қилиб тўй ўтказишади. Аниқроқ айтганда, сўралганларнинг деярли ярми 5 млн.сўмгача даромадга эга, лекин улар тўйга 50 миллион сўмдан кўп маблағ сарфлашади.
Ўзбекистонликлар тўй қилиб қарзга киради. Сўралганларнинг
25,1%и тўйга деб қарз олади, лекин бу рақам янада каттароқ бўлиши мумкин, чунки тўйчиларнинг 55,2%и яқинлари ёрдамидан фойдаланишини билдиришган (бу ҳам қайтариладиган қарз аслида ҳатто тўёна бўлса ҳам). Янги оила қарз билан ҳаёт бошлашининг кейинги оқибатлари янада чуқур ва оғриқли (бу яна бошқа сўровлар мавзуси). Фақат 14,1% тўйчилар ўзининг пулига тўй қилади.
Тўйга катта харажат қилишга мажбурлик асосан ижтимоий босим туфайли юзага келади (одамлар нима дейди қўрқуви).
Энг қизиқарлиси, тўйга нисбатан ижтимоий иккиюзламачилик мавжуд. 44,5% сўралганлар тўйга кўп маблағ сарфлашганидан афсусда бўлишган.
Лекин умид йўқ эмас. Сўралганлар қиммат тўй ўрнига таълим олишга, уй-жой сотиб олишга ва саёҳатга ва соғлиғини тиклашга пул сарфлаш керак деб ҳисоблашади.
Эътиборлиси, тўйга беҳуда сарфларга қарши чоралар орасида молиявий саводхонликни ошириш таклифлари ҳам янграган.
Дарди, алами йиғилиб қолган фермерлар ва ниҳоят тингланади
Бир ҳафтача аввал фермерлар билан мулоқотга зарурат борлиги ҳақида ёзган эдик. Айни вақтда президентнинг тадбиркорлар билан очиқ мулоқотига тайёргарлик доирасида қишлоқ хўжалиги билан шуғулланадиган тадбиркорлар билан учрашув ўтказилмоқда.
Унда Қорақалпоғистон, Андижон, Фарғона, Наманган, Хоразм, Сирдарё ва Тошкентдан келган фермерлар қатнашмоқда. Улар қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштирувчи, қайта ишловчи, сақловчи ва экспорт қилувчи фаол тадбиркорлардир.
Учрашувда нималар кўриб чиқилмоқда ва кимлар қатнашмоқда?
Учрашув тадбиркорлик субъектлари фаолиятида доимий равишда кузатилаётган муаммо ва камчиликларни аниқлаш, уларнинг олдини олиш ҳамда самарали ечимлар ишлаб чиқиш мақсадида ташкил этилмоқда.
Тадбирда Савдо-саноат палатаси, Бизнес-омбудсман, Қишлоқ хўжалиги вазирлиги, ва бошқа тегишли вазирлик, идоралар ва тижорат банклари раҳбарияти иштирок этмоқда.
Айтганимиздек, фермерлар билан мулоқотга зарурат катта. Бугунги учрашув айни муддао.
Жонли эфир
Бир ҳафтача аввал фермерлар билан мулоқотга зарурат борлиги ҳақида ёзган эдик. Айни вақтда президентнинг тадбиркорлар билан очиқ мулоқотига тайёргарлик доирасида қишлоқ хўжалиги билан шуғулланадиган тадбиркорлар билан учрашув ўтказилмоқда.
Унда Қорақалпоғистон, Андижон, Фарғона, Наманган, Хоразм, Сирдарё ва Тошкентдан келган фермерлар қатнашмоқда. Улар қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштирувчи, қайта ишловчи, сақловчи ва экспорт қилувчи фаол тадбиркорлардир.
Учрашувда нималар кўриб чиқилмоқда ва кимлар қатнашмоқда?
Учрашув тадбиркорлик субъектлари фаолиятида доимий равишда кузатилаётган муаммо ва камчиликларни аниқлаш, уларнинг олдини олиш ҳамда самарали ечимлар ишлаб чиқиш мақсадида ташкил этилмоқда.
Тадбирда Савдо-саноат палатаси, Бизнес-омбудсман, Қишлоқ хўжалиги вазирлиги, ва бошқа тегишли вазирлик, идоралар ва тижорат банклари раҳбарияти иштирок этмоқда.
Айтганимиздек, фермерлар билан мулоқотга зарурат катта. Бугунги учрашув айни муддао.
Жонли эфир