🌱🌷 اردیبهشتگان، جشن بزرگداشت ادب‌وران، اندیشمندان و هنرمندان
- بخش دوم

اردیبهشت‌روز است ای ماه دلستان
امروز چون بهشت برین است بوستان
«مسعود سعد سلمان»


🌱🌷 ماه اردیبهشت، اوگ(اوج) شکوه و زیبایی بهار است و در این هنگام از سال در ستایش دَهِش‌ها و زیبایی‌های بهار در ایران #جشن_اردیبهشتگان برگزار می‌شد. می‌توان #اردیبهشتگان را از جشن‌های پاسداشت زیست‌بوم(محیط زیست) نامید. زیرا در باور پیشینیان امشاسپند اردیبهشت نگهبان گیاهان است و آن‌ها را می‌رویاند.
این جشن دارای انگاره‌ی ماتکیک(مادی) آتش است و آتش، فروغی خداداده است که به زندگی گرما و روشنی می‌بخشد و دروغ را آشکار می‌کند.
اکنون نیز در این ماه، در کشورهای فراوانی جشن گل و سرسبزی برگزار می‌شود.

🌱🌷 ایرانیان در این روز به نشانه‌ی پاکی، جامه‌ی سپید می‌پوشیدند و اهورامزدا را ستایش می‌کردند. همچنین این روز، روز دیدار و ارج‌دانی پادشاه از هنرمندان، ادب‌وران، دانشمندان و دیگر بزرگان اندیشه بود.
خلف تبریزی در برهان قاطع نوشته است که در این روز آرزوی خود را به نزد پادشاه بردن و به جنگ و کارزار رفتن رفتاری نیکو بود.
آیین‌های این جشن در آتشکده‌ها برگزار می‌شد. خوراکی‌های جشن اردیبهشتگان نرم‌شیرینی(حلوا) گل سرخ، شیرینی‌هایی از آرد گندم رسیده، میوه‌های بهاری و فرنی شیر بودند. ایرانیان فرنی را برای نزدیک شدن به چهلمین روز بهار و به یاد خسرو افسانه‌ها نیز می‌پختند. گندم رسیده نماد «اشه‌وهیشته» بود.

🌱🌷 گفته می‌شود گل «مرزنگوش» نماد جشن اردیبهشتگان است. از این‌رو به آن «جشن گل» نیز می‌گفتند. گل و گیاه در فرهنگ ما جایگاه ویژه‌ای دارد و برای هر یک از ماه‌های سال گلی ویژه است. هر یک از گل‌ها نیز نماد یکی از ویژگی‌های برجسته همچون آزادگی، راستی، اندیشه‌ی نیک، بردباری، فروتنی، مهرورزی، خویشتن‌داری، پایداری و... هستند. «ابوریحان بیرونی» نوشته است که مرزنگوش در زمان انوشیروان ساسانی از روم به ایران آمد و برای همانندی برگ‌هایش به گوش موش، انوشیروان آن را مرزنگوش نامید. به نوشته‌ی ابوریحان، «ارجانی» پزشک زرتشتی این گل را برای گوش‌درد و سردرد سودمند می‌دانست.
اندیشمندان درباره‌ی نماد گل برای جشن‌های دیدگاه دگرسان (متفاوت) دارند. برخی از آن‌ها به این باور رسیده‌اند که نمادهای گل در زمان ساسانیان به جشن‌ها افزوده شده و بخشی از چیستی و پیدایش جشن‌ها نیست.

🌱🌷 بیرونی درباره‌ی اردیبهشتگان نوشته است:
«اردیبهشت ماه روز سوم آن اردیبهشت است و آن عیدی است که اردیبهشت‌گان نام دارد برای آنکه هر دو نام با هم متفق شده‌اند و معنای این نام آن است (راستی بهتر است) و برخی گفته‌اند که انتهای خیر است و اردیبهشت ملک آتش و نور است و این دو با او مناسبت دارد و خداوند او را به این کار موکل کرده که نیز علل و امراض را به یاری ادویه و اغذیه ازاله کند و صدق را از کذب ظاهر کند و محق را از مبطل به سوگندهایی که گفته‌اند و در اوست مبین است تمیز دهد.»


✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی

🌱🌷 برگرفته از:
- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی
- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر اسطوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
- گل مرزنگوش نماد اردیبهشت و جشن اردیبهشتگان #شاهین_سپنتا


🌱🌷 فرتور: نگاره‌ی نمادین امشاسپند اردیبهشت و گل مرزنگوش، نماد جشن اردیبهشتگان
b2n.ir/Ordibeheshtgan

🌷🌱 @AdabSar

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی


🔻ضابط= سَرباک، پاسدار، نگهبان، نگاهدارنده، بایگان، فراهم‌آورنده، پاکار(=مباشر)، کاردار، فرماندار، مرد هشیار، مرد نیرومند، باژستان(گمرک)، شماررَس(=مُمَیِز)، افسر، دهدار، دهخدا
🔻ضابطه= دستور، شیوه، روال، آسال، فراریز(=حکمی کلی منطبق بر جزییات)، باژستانی
🔻ضابطین عدلیه = پاسگَران، کارگزاران دادگستری
🔻ضابط قضایی= پاسگر، کارگزار دادگستری
🔻انضباط= ادب، سامان‌گرفتن، سامان‌پذیری، به‌سامانی، آراستگی، بِنُوایی، سِرُوشِگی
🔻انضباطی= سِرُوشیک
🔻باانضباط= باادب، ساماندار، آراسته، به‌سامان
🔻بی‌انضباط= بی‌ادب، گستاخ، شلخته، ولنگار، نابسامان، ناخوددار
🔻منضبط= به‌سامان، ساماندار، سامانمند، سخت‌گیر

✍نمونه:
🔺ساخت‌وساز‌ها در کشور باید طبق ضابطه صورت بگیرد=
ساخت‌وساز‌ها در کشور باید برپایه‌ی دستور/آیین‌نامه انجام یابد

🔺با ایجاد قشونی باانضباط، به جنگ دشمن رفت=
با پدیدآوردن سپاهی به‌سامان و گوش به‌فرمان، به جنگ دشمن رفت

🔺از محصلین باانضباط مدرسه است=
از شاگردان آراسته‌ی دبستان/دبیرستان است
از دانش‌آموزان باادبِ آموزشگاه است


گردآوری و نگارش #مجید_دری
#پارسی_پاک
#ضابط #ضابطه #انضباظ #منضبط
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸

غمِ پادشاهی جهان‌ْجوی راست
ز گیتی فزونی سگالد نَه کاست

گر از کارداران و از لشکرش
بداند که رنج‌ست بر کشورش

نیازَد به دادْ او جهان‌دار نیست
بر او تاجِ شاهی سزاوار نیست

چنان دان که بی‌دادْگر شهرْیار
بوَد شیرِ درنده در مرغْزار
#فردوسی

امید که:
همه‌ساله اردیبهشتِ هژیر
نگهبانِ تو با هُش و رایِ پیر


گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی

@AdabSar
🍀
🍀🍀

‌
ای یار نافرمان من، وی در کمین جان من
ای دیدنت درمان من، دردم به درمان تازه کن

◾️▫️

زلفت چو شب و چهره چو روزی نیکوست
من روز و شبت ز بهر آن دارم دوست
آن کو ز رُخت روز و ز زلفت شب ساخت
پیوسته نگهدارِ شب و روز تو اوست

◾️▫️

کی ز انگشت همچو بادنگان*
تیر شاید گذاشت بر پنگان*؟

◾️▫️

باز کی بینم رخ آن ماه مهر افروز را؟
گل‌رخِ سیمین‌برِ دل‌دزدِ عاشق‌سوز را؟
گر رسیدم از لبش روزی به کام دل رواست
زان‌که شب‌ها از خدا می‌خواستم این روز را

◾️▫️

مستم از عشق و خراب از می و بیهوش از دوست
دستگیری کن و امروز نگه دار مرا

◾️▫️

#اوحدی
#چکامه_پارسی

بادَنگان: ریشه‌ی پارسی بادمجان
پَنگان: ریشه‌ی پارسی فنجان

هنر خیابان از: «میرزاحمید»

◾️▫️ @AdabSar

‌‌
🕊 گریه نکن خواهرم
در خانه‌ات درختی خواهد رویید
و درخت‌هایی در شَهرت
و بسیار درختان در سرزمین‌ات
و باد پیغام هر درختی را به درخت دیگر خواهد رسانید
و درخت‌ها از باد خواهند پرسید:
«در راه که می‌آمدی سحر* را ندیدی؟»


🕊 به یاد بزرگ‌بانوی ادب‌سار (ادبیات) ایران، #سیمین_دانشور در زادروزش هشتم اردیبهشت.
برشی از نَبیک «سووشون»


🕊 #پیام_پارسی
*سحر: تنها واژه‌ی بیگانه


🕊 گزینش نوشتار و فرتور (متن و عکس) همسو با روزگار این روزهای ما
#زن_زندگی_آزادی

🌳 @AdabSar 🕊

🎈 جشن چلمو، جشن پیوند نوروز و بهاربُد

🎈 «جشن چلمو» یا «چلموو» جشنی شاد برای فرارسیدن چهلمین روز نوروز و پیشواز «جشن بهاربُد» یا «میان‌بهار» بود که در آبان‌روز از اردیبهشت برگزار می‌شد. «آبان» نام روز دهم هر ماه در ایران باستان بود.
گفته شده که پیدایش این جشن به زمان مهرپرستی ایرانیان برمی‌گردد و به گفته‌ی دیگر در زمان پادشاهی هخامنشیان پدید آمده است.

🎈 نوروز در ایران از چنان ارزشی برخوردار بود که روزهای گوناگون در پیوند با نوروز بهانه‌هایی برای برگزاری جشن و شادی می‌شدند. به‌ویژه اینکه این روزها همزمان با سرسبزی بهار بوده و جشن‌های همگانی و در دامان دشت‌ها برپا می‌شد. از سویی شماره‌ی «چهل» میان ایرانیان ورجاوند(مقدس) بود و این جشن‌ها به دسته‌بندی روزها و ماه‌ها می‌انجامید.

🎈 در جشن شاد #چلمو زنان و مردان با ساز و آواز چامه‌سرایی می‌کردند. هنوز گوشه‌هایی از #جشن_چلمو در چشمه سعدی شیراز و در کرمان و میان زرتشیان به شیوه‌های دیگری برپا می‌شود.

🎈 شناخته‌شده‌ترین آیین‌های جشن چلمو در کرمان و شیراز ریشه داشت. این جشن در شیراز و در کنار چشمه‌ی سعدی برگزار می‌شد. بر پایه‌ی باوری کهن در این روز یک ماهی سر از آب بیرون می‌آورد و انگشتری زرین با خود می‌آورد که نشانه‌ی بخت بلند است. این داستان افسانه‌ای امروز در شماری از داستان‌های کودکان دیده می‌شود. در این چند دهه‌ی نیز بسیاری از مردم در این روز کنار چشمه‌ی سعدی گرد هم می‌آیند.

🎈 در کرمان آیین «چَک دولَه» یا پیشگویی(فال) با کوزه در جشن‌های تیرو (تیرگان) و چلمو انجام می‌شد. در شب چلمو کوزه‌ای سفالین و سبزرنگ می‌آوردند و سپس هر کس در دل آرزویی می‌کرد و چیز کوچکی همچون انگشتر درون کوزه می‌انداخت. سپس سر کوزه را با پارچه‌ی سبز می‌بستند. فردای آن روز و هنگام جشن هر یک از زنان و مردان در کنار کوزه چکامه و آواز می‌خواندند و هم‌زمان دختر کوچکی از درون کوزه چیزها را بیرون می‌آورد و آرزومندان سروده‌ای را که هم‌زمان با بیرون آمدنِ آن خوانده می‌شد گونه‌ای پیشگویی می‌دانستند و با نگاه به آرزویشان برداشتی از آن سروده داشتند.
زرتشتیان کرمان در این روز به دیدار مزار «شاه خیرالله» می‌روند.

🎈 درباره‌ی آیین‌های دیگر چلمو گفته شده که یک خوان(سفره) برای دختر شاه پریان می‌گستردند و در آن خوراک مرغ، نمک، میوه، سبزی و آجیل می‌گذاشتند و در کنار خوان ساز می‌نواختند و آواز می‌خواندند.
دامداران نیز شیر گوسپندان را می‌دوشیدند و یا بنشن(حبوبات) بر پشت خر می‌گذاشتند و به دشت‌ها می‌بردند تا آش شیر بپزند. سپس آش را بخش(تقسیم) می‌کردند تا مایه‌ی فراوانی شود.


✍️ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #اردیبهشتگان

〰〰〰〰〰〰
فرتور(عکس): چشمه سعدی، شیراز
b2n.ir/Chelmoo
〰〰〰〰〰〰
برگرفته از:
-گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی
-جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر اسطوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
-راهنمای زمان جشن‌ها و گردهمایی‌های ملی #رضا_مرادی_غیاث_آبادی

🏖🏕 @AdabSar

💭 روز روانشناس، روز اندیشه در چرایی رفتار آدمی


امروز روز اندیشه در رفتار مردم است.
روز چرایی رفتار آدمی است.
روز اندیشیدن به ویر(ذهن) است.
روز اندیشِش در روان است.
روز به چالش‌کشیدن ویر و روان، این پیچیده‌ترین سویِگان(بُعد) آدمی است.
امروز روز نگاهی ژِرف به بازی‌های کودکانه است.
روز پرسیدن از چراییِ رفتارِ تُندِ آدمی است.
روز کوشش برای به آرامش‌رساندن دو دل شکسته است.

امروز روزِ سَرایی(اُتاقی) آرام و ساده با نیم‌تختی(کاناپه‌ای) است که هزاران تَن رنج‌های سخت زندگی‌شان را بر آن اشک ریخته‌اند.
سرایی آرام که آرامِشگاه یاوری پذیرنده است. کسی که رها از خود به آرامش آدمی می‌اندیشد.
امروز روز به‌چالش‌کشیدن رفتارهای بُنباوَر(دُگم) و آسیب‌زننده به زندگانی آدمی است.
روز اندیشیدن در سرشت و چیستی پِنداشت آدمی است.

امروز روز اندوهگین شدن ما برای دیدن آینده‌ی کودکی دست‌فروش است.
روز نگاه رنج‌آور به بیماری بَنگِش(اعتیاد) است و دردهای بی‌کران آن.
روز ژَرف‌نِگری به رفتار رانندگی شهروندان است.
روز گام‌زدن بر پیاده‌روهای شهرمان و شمردن پالایه‌های دی‌کَر(فیلترهای سیگار) کف پیاده‌رو است.

روز همدلی با گریه‌های زنی رنج‌کشیده از رفتارهای همسر آزارگَرَش است.
روز فریادهای بی‌سِدا(صدا)ی گُسارِشِ اَفیونِ(مصرف مخدرِ) «گل» در آموزشگاه‌ها است.
روز دست‌های رَج‌رَجِ(خط‌خطیِ) برخی دخترکان دبیرستان است که هر دَم به خودکشی می‌اندیشند.

روز شمردن دی‌کَرهای وَسان‌ها(سیگارهای میلیون‌ها) زن دودی است که پنهان از چشم همسران‌شان رنج را دود می‌کنند.
روز فریاد از بدرفتاری‌های خانگی است.

امروز روز روانشناس است و نیم‌تختش و سَرایی آرام و اشک‌هایی ریخته... و باز همدلی و آرامش.
روز شادمانی از آرام‌شدن همسرانی ناسازگار
و روز مهربانیِ راستین با مردم، همانگونه که هست!

جهان یک روانشناس جهانی ژرف است که تنها باید روانشناس باشی تا آن را دریابی.
شاید نوشتن نوشتاری در خور این روز به درازای دیرزیویِ(طولِ عمرِ) اندیشه‌های یک روانشناس باشد.

۲۹ آپریل، روز جهانی روانشناس بر روانشناسان همایون باد 🌹

yon.ir/Ravan
فرستنده #سمانه_فارسی
برگردان به پارسی پاک #مجید_دری
#روانشناس #روز_روانشناس #پیام_پارسی


💭 @AdabSar

❗️هموندان ارجمند
برای بهتر دیده‌شدن، نیاز به آگهی و دادوستد با کانال‌های دیگر داریم.
بایسته است بدانید که ادب‌سار هیچ دیدگاهی در باره‌ی درونمایه‌ی این کانال‌ها ندارد و داوری درباره‌ی آن‌ها را به خرد خودتان می‌سپارد.

👧🏻👦🏻 @AdabSar

منم اينک خليج فارس
آن دريای گوهر‌زای ايرانی
هزاران‌ساله‌ی مانای تاريخم

منم نَستوه و بِشكوه و بلندآوا
خروشان و ستبرآغوش و پرغوغا

كهنسالم
كهن چون خطه‌ی جاويد ايرانم
كه غير پارس نامی را سزای خود نمی‌دانم


سراینده و گوینده: #هما_ارژنگی

#خلیج_فارس #خلیج_پارس #شاخاب_پارس

🌊 @AdabSar

شاخاب پارس

ای شاخاب ای پارسی دریای ناب
ای تو گسترده شده در آفتاب

ای نوای دلکش و جولان آب
ای سرای نازنین ای تابناک

در شکوه چون سپهرت نیست خواب
پارسی دریای ایران ای شاخاب

در خروشی همچو تندر پاک‌تاز
در دلت لبریز و پُر از هرچه راز

رازهای رستم و سهراب و آن گرز گران
رازهای آرش و آن زور و آن تیر و کمان

رازهای کیغباد و خسرو آن شاه یلان
رازهای دیوهای سرکش و اهریمنان

رازهای نو به نو از آن زمان جاودان
رازهای گوش‌نوش و دلنشین وپرتوان

رازهای پاک و پر مهر سرای خسروان
راز آن نوشیروان و آن بزرگ بُختِگان

رازهای دلکش از آن بانوان و خانمان
رازهای خوب وشیرین از دل ایرانیان

در دلت این رازها پیوسته گشته پاریاد
ای شاخاب پارس ای دریای ناب بامداد

دست هر بیگانه‌ای از کوی تو کوتاه باد
دشمنت خوار و زبون و پست، جایش خاک باد

کِلک هر اهریمنی رسوا شود در کوی تو
خوار گردد دشمن تازی فروزه سوی تو

ای پگاهان روشن از فرجادی پر مهر تو
ای شکوه نیلگونت گوید از آیین تو

ای سرای پارسایان و همه دانشوران
ای شکوه روشنی‌بخش وخوش آوای جان

ای سرای مهرگان ای پارس شاخاب زمان
بهر ما ایرانیان همیشه باشی جاودان

#فرشید_میرزایی
#چکامه_پارسی
@AdabSar

شاخاب پارس

زمانی جهان مست پیمانه بود
همه جای میهن خردخانه بود

درآن سوی شاخاب جاوید پارس
نماد عرب سنگ بتخانه بود


#مهدی_آرام
#چکامه_پارسی


#خلیج_فارس #خلیج_پارس #شاخاب_پارس

🌊 @AdabSar

‌
دریای پارس 🌊

من یکی از نژاد توفانم
شهروند نجیب ایرانم
روی گورم سرود «ای ایران»
بی تو ای خاک پاک ویرانم
آریایی است بند بند تنم
پیش از این گفته بودمت جانم
پارس نام نژاد پاک من است
بر همین باورم که شادانم
هرچه خواهی بخوان مرا اینک
ناسپاسم و یا مسلمانم
با خدای خودم نیایش‌هاست
مانده پیمانی از نیاکانم
خاک میهن به کوه زر ندهم
هست این‌ها نشان ایمانم
هرکه نامت خلیج پارس نگفت
سخت می‌سوزمش که سوزانم
آب چشمان ماست این رودآب*
چکه‌چکه‌ست شیره‌ی جانم
تشنه مانیم تا شود دریا
گل سراسر شود بیابانم
آن که نامت به یاوه گفت عربی
آتش افکنده در نیستانم
راحت و خواب از سرش ببرم
بی هراسم، بگو نترسانم
گر به کیش تو آمدم روزی
چون خودت از نژاد شیطانم


#شاپور_پساوند
*رودآب = دریای پارس


فرتور(عکس): سنگ‌نبشته‌ی داریوش هخامنشی در سوئز مسر(مصر) که در آن از دریای پارس نام برده است.

#خلیج_فارس #خلیج_پارس #شاخاب_پارس

💚🤍❤️ @AdabSar

‌
نام «خلیج فارس» یا «شاخابِ پارس»

نگارەی هزار سال پیش از هستی‌یافتنِ کشورهای چند ده‌ ساله‌ی کشورهای پیرامونِ این دریا کە استخری (گیتی‌شناسِ نامدارِ سده‌ی دهمِ میلادی، چهارمِ هجری قمری) در «صور الاقالیم» کشیده که در آن نامِ شاخابِ پارس به گونه‌ی «بحرِ فارس» نوشته شده است.


نویسنده و فرستنده: «پرهام»
#خلیج_فارس #خلیج_پارس #شاخاب_پارس

🌊 @AdabSar

‌
شکفته از بُن شاخاب پارس، ایرانشهر
درخت بی‌بن هرگز نداده بار به دهر
به خسروان مانَد این سرای روشن‌بخت
که کاسپی‌* ست تاج‌اش، خلیج پارس چو تخت


#فرهود‌_ربیعی
#چکامه_پارسی


*دریای کاسپی(خزر)
#خلیج_فارس #خلیج_پارس #شاخاب_پارس

🌊 @AdabSar

‌
‌تندیس نبرد رستم و اژدها
در کنار شاخاب همیشه پارس
بوشهر


فرتور(عکس) از «هربرت کریم‌مسیحی»
#خلیج_فارس #خلیج_پارس #شاخاب_پارس

🌊 @AdabSar

🌱🌸🌷 جشن بهاربُـد، جشن آفرینش آسمان


🕊 «جشن بهاربُد» یا «جشن میان‌بهار» بزرگ‌ترین جشن بهاری پس از نوروز بود. تا جایی که پس از جشن چلمو در دهم اردیبهشت، مردم به فراهم کردن نیازهای جشن بهاربد می‌پرداختند تا باشکوه برگزار شود. امروز درباره‌ی آیین‌های #جشن_بهاربد آگاهی بسیار کمی داریم. بیرونی نوشته که این جشن برای ایرانیان ویژه و باارزش بود.

🕊 در گذشته‌های دور در ایران هر سال به چهار وَرشیم(فصل) و چهار نیم‌ورشیم بخش(تقسیم) می‌شد و آغاز و پایان هریک از آن‌ها با جشنی همراه بود که به آن‌ها جشن گاهنباری می‌گفتند. هر گاهنبار پنج روز بود و جشن بهاربد در واپسین روز گاهنبار چهره میدیوزرم برگزار می‌شد. گاهانبار چهره میدیوزرم نخستین جشن گاهانباری سال و به باور ایرانیان زمانی بود که آسمان آفریده شد. میدیوزَرِم به مانک(معنی) میان‌بهار است. آب، زمین، گیاه، جانوران و آدم در گاهنبارهای دیگر و به دست اهورامزدا آفریده شدند.

🕊 اکنون ایران‌شناسان می‌گویند که جشن‌های میانه‌ی بهار، افزون بر بخش‌بندی ساده و روشن سال، جشنی در پیوند با کشاورزی و دامداری بودند و کشاورزان با این شیوه برای آغاز و پایان دوره‌های کشاورزی برنامه‌ریزی می‌کردند.

🕊 یکی از باورهای کهن این است که زرتشت در روز جشن بهاربد به پیام‌آوری برگزیده شد. زادسپرم در داستانی نوشته است:
«زرتشت در دی به مهرروز از اردیبهشت‌ماه یا پانزدهم اردیبهشت به جشن‌گاهی می‌رود که در آن روز مردمان بسیاری در آنجا جشنی به نام بهاربُد یا بهاربود آراسته بوده‌اند. در بامداد آن روز او برای کوبیدن هوم(هَـئـومَـه) به کرانه‌ی رود داییتی می‌رود و در آنجا وهومن(بهمن) بدو فراز می‌آید. وهومن پوشاکی از روشنایی بر تن داشت و سراسر پیکر او از روشنایی بود. او زرتشت را به انجمن همپرسگی امشاسپندان بر کرانه رود داییتی فراز می‌برد و در همین انجمن اورمزد او را به دین‌آوری بر می‌گزیند.»

🕊 امروز هم‌زمان با #جشن میان_بهار در کردستان جشن‌هایی با نام مهرگلان یا می‌گلان، وهار کردی و کومسای برگزار می‌شود که به گمان به‌جا مانده از جشن میان‌بهار هستند. جشن کومسای در روستای اورامانات تخت کردستان و بر مزار پیرشالیار برگزار می‌شود. در مازندران جشن برفه‌چال برپاست و این روز در روستای اسک از لاریجان آمل روزِ مادرشاهی و فرمانروایی زنان است.

✍️ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #اردیبهشتگان #جشن_گاهنباری


📚 برگرفته از:
۱- راهنمای زمان جشن‌ها و گردهمایی‌های ملی ایرانیان #رضا_مرادی_غیاث_آبادی
۲- اعیاد ایران باستان #محمود_هاشمی
۳- جشن‌های ایرانیان #عسگر_بهرامی


🌷🌸🌱 @AdabSar

🌸🍀 جشن بهاربد، جشن داد و دَهِش

«جشن بهاربُد»، بزرگ‌ترین جشن بهار پس از نوروز و پایانی بزرگ بر نخستین گاهنبار سال در ایران باستان بود و در «دی بمهر روز» از اردیبهشت یا پانزدهم این ماه برگزار می‌شد. جشن‌های شش‌گانه‌ی گاهنباری در ایران هر یک در پنج روز برگزار می‌شدند که چهار روز آن به رایزنی درباره دامداری، کشاورزی و فراهم کردن نیازهای جشن بزرگ و شاد روز پنجم می‌گذشت. گفته شده که جشن چلمو در چهلمین روز پس از نوروز سرآغاز و پیشواز #جشن_بهاربد یا #جشن_میان_بهار بود.


🌸🍀 گاهانبارها و افسانه‌ی آفرینش:

نخستین جشن گاهانباری از یازدهم تا پانزدهم (خور روز تا دی بمهر روز) اردیبهشت برپا شده و بر پایه‌ی باورهای کهن، آسمان در این گاه آفریده شد. ایرانیان باور داشتند که جهان در شش گام آفریده شده است. باور افسانه‌ای آفرینش جهان در شش روز در نسک‌های(کتب) آسمانی دین‌های بزرگ نیز دیده می‌شود. گام‌های دیگر آفرینش پس از آسمان آب، زمین، گیاه، جانوران و آدمیان بودند. گاهنبار نخست سال «میدیوزرم» نام داشت. این نام به چمار(معنی) هنگام سرسبزی و خرمی زمین و میانه‌ی بهار است. این نام‌ها و واژه‌های اوستایی ریشه‌های بنیادین در فرهنگ آریایی دارند و هریک نشانه‌ی زمانی هستند که دامداران یا کشاورزان دانه می‌کارند، برداشت می‌کنند، دامداران گله را به چراگاه می‌برند یا برای زمستان بازمی‌گردانند و… بیشتر این واژه‌ها در زبان‌های اروپایی نیز دیده می‌شوند.


🌸🍀 بخشندگی جمشید پیشدادی در گاهنبارها:

در یکی از داستان‌های «داراب هرمزدیار» گفته شده که پیدایش جشن‌های گاهنباری وابسته به جمشید پیشدادی است. در این داستان درباره چگونگی پروردن خوراک برای گاهنبارها و انگیزه‌ی برپایی آن سخن رفته است. همچنین جمشید مردی بسیار بخشنده بود و هر بیگانه‌ای از راه می‌رسید در خوان او پذیرایی می‌شد. تا جایی که سیر و شادمان شود. روزی یک دیو در اندام آدم به درگاه او آمد و هرچه خوراک به او دادند، سیر نشد و گفت در خوان چنین پادشاهی چیزی نیست که مرا سیر کند؟ جمشید برای پذیرایی بیشتر دستورهایی داد و گله‌ای را برای او خورش کردند ولی دیو همچنان گرسنه بود. جمشید از درگاه دادار یکتا چاره خواست. بهمن‌امشاسپند بر او نمایان شد و گفت گاوی بکشند، در سرکه‌ی کهنه بپزند و سیر و سِداب در آن بریزند و به نام ایزد این خوراک را پیش نهند. دیو یا گَنامینو کمی خورد و از آنجا گریخت و نیست شد. سپس آن روزگار را گاهانبار نامیدند. پس از آن نیز هرگاه تنگی و نایابی(قحطی) رخ می‌داد این خوراک را می‌پختند تا از تنگنا آسوده شوند.


🌸🍀 داستان انوشیروان و مرزبان کارسانی:

یکی از آیین‌های بسیار مهند(مهم) و گذشت‌ناپذیر جشن‌های گاهنباری، بخشش و دَهِش بود و هرکس به اندازه توان خود باید بخشش می‌کرد وگرنه از سوی خدا و مردم کیفر می‌شد و باید از اهورامزدا برای گناه خود بخشش می‌خواست. بهترین دهش در گاهنبارها بخشیدن خوراک، پوشاک و مهمانی دادن بود. یکی از داستان‌های دهش گاهنباری درباره‌ی انوشیروان و مرزبان کارسانی است. انوشیروان در یکی از سال‌های پادشاهی‌اش در جشن گاهانبار مهمانی بسیار بزرگی برپا کرد و به هزاران تن بخشش کرد. سپس فرشته‌ای در خواب به او گفت که بهره‌ی خداوندی یک مرزبان کارسانی از تو بیشتر است. انوشیروان در شهری دورافتاده این مرد تهی‌دست را یافت و پرسید تو چه گاهانباری بر پا کردی که بیش از من پاداش خداوندی بردی؟ مرد گفت خانه‌ی کوچک من دو در داشت، یکی را فروختم و بهای آن را دهش کردم. انوشیروان ژرفای این کار بزرگ و راستین مرد را دریافت. زیرا خود اگرچه جشنی بزرگ برپا کرد ولی چیزی از دارایی‌اش کم نشد.

🌸🍀 پنج جشن دیگر گاهنبار در تیر، شهریور، آبان، دی و پایان اسپند برگزار می‌شدند.


✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #اردیبهشتگان #جشن_گاهنباری


📗 برگرفته از:
۱- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی
۲- آیین برگزاری جشن‌های ایران باستان #اردشیر_آذرگشسب

🍀🌸 @AdabSar

همان زیردستی که فرمانِ شاه
به رنج و به کوشش ندارد نگاه

بوَد زندگانی‌ش با درد و رنج
نگردد کهن در سَرای سِپنج

اگر مهتری یابد و بهتری
نیابد به زُفتی و گُندآوری

دلِ زیردستانِ ما شاد باد
هم از دادِ ما گیتی آباد باد
#فردوسی

امیدم که:
همه نیکوی باد کردار ما


گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🌿🥀
🌿🌿

‌
🕊 برای سوم ماه می
روز آزادی رسانه‌ها

ما هم دوست داریم
روزهایی را که
سالنامه‌ها نوشته‌اند
سخنان آزاد
آزادی گفته‌ها
بر زبان‌ها چرخ می‌خورند
بی‌آنکه پرواز کنند
در زخمی خون‌بار یله می‌شوند
با شکوفه‌های روشن
در دادگاه گام می‌زنند

با تبرها و
گلوله‌ها


🕊 #بزرگمهر_صالحی
🕊 #چکامه_پارسی
@AdabSar 🕊

🔲 دنباله‌ی واژه‌های پارسی در زبان تازی


▪️ شُرغ = از پارسی جُغر، قورباغه‌ی کوچک
▫️ شرَمح = بنگرید به جَرَنفس
▪️ شرَمَند = از پارسی شَره (خیزاب دریا) + مند(بخشنده)
▫️ شَرَن = از پارسی شرن، شرینونتَن، ترکیدن و شکافتن سنگ
▪️ شِرنا، شَرَنبث، شَرواص = بنگرید به جرَنفس
▫️ شَروال = از پارسی شلوار
▪️ شَرُور، شَریر = از پارسی شَر، تَبَه‌کار، بَدکار
▫️ شِریس = از پارسی شَریسُم، سَریش، تُندخویی
▪️ شَری = از پارسی sarang شرنگ، تلخک (حنظل)
▫️ شَزبه = از پارسی شیز siz شیزاب (چوب آبنوس)، کمان
▪️ شُستجِه = از پارسی شُست‌چه، دستمال
▫️ شَشَم = از پارسی شَسَم، چشم خُرَوس
▪️ شَشم = از پارسی شَشَم، شاماخ، شالی(غله) ریز و مانند اَرزن
▫️ شِشم = از پارسی چشم، گرد دانه‌های سیاه برای درمان چشم‌درد
▪️ شَشَن = از پارسی شَشَن، زرسنَجی، شِش‌سَری
▫️ شِشنَه = از پارسی چاشنی، نمونه‌ای از هر چیز
▪️ شَشَنِه = از پارسی شَشنه، رسید زرگران که در آن بها و سنگ (وَزن) و اَیار را می‌نویسند
▫️ شُص = از پارسی شَست sast، در اوستا xsvasti در پازند sast و در پهلوی شست، تور و قلاب ماهیگیری
▪️ شَط = از پارسی شِتاک خوشه و برگ درخت، نهالی که از پا و ریشه‌ی درخت روید
▫️ شَطرَنج = از پارسی satrang، شترنگ، سَترِنگ، همان نام‌های شاه، فرزان (فرزین)، فیل سوار، رخ، بیادکان(پیادگان) وکَش را به کار می‌برند

🔲 @AdabSar

دنباله دارد

📜 بازخن‌ها:
۱- فرهنگ دانشگاهی عربی-پارسی از المنجد الابجدی، نوشته‌ی لویس معلوف، برگردان احمد سیاح، چاپ پخش فرحان
۲- معجم المعربات، محمد التنوجی
۳- وام‌واژه‌ها در زبان عربی، شهاب‌الدین احمد خفاجی مصری، ترجمه حمید طبیبیان
۴- فرهنگ ریشه شناسی زبان پارسی، مصطفا پاشنگ

✍ گردآوری: #بزرگمهر_صالحی
#واژه_های_پارسی_در_زبان_عربی


🔲 @AdabSar