Telegram Web Link
از شکوه استقلال تا ذلت وابستگی

👤دکتر فرشاد مومنی
🗓 ۲۷ شهریورماه ۱۴۰۴
🙏1
🔸 دکتر فرشاد مومنی: شفافیت، درسی از دوران دفاع مقدس است که فراموش شد
🔸 داده‌های سیا از ایران به روزتر از آمارهای رسمی است
🔸 مداخله دولت در دوره جنگ ۴۰ درصد و در دوره تعدیل ساختاری ۸۰ درصد بود
🔸 شوک به نرخ ارز، جیب‌بری از فقرا است


در میزگرد تخصصی «درس‌های دوران دفاع مقدس برای اقتصاد ایران»، دکتر فرشاد مومنی با تشریح عملکرد درخشان اقتصادی دوران جنگ، شفافیت را کلید اصلی مدیریت موفق آن دوره دانست و تاکید کرد: در شرایطی که امروز داده‌های سیا درباره ایران از آمارهای رسمی کشورمان روزآمدتر و قابل اعتمادتر است، باید پرسید چرا شفافیت که بزرگ‌ترین درس دوران دفاع مقدس بود، به فراموشی سپرده شده؟

دکتر مومنی با اشاره به رشد خیره‌کننده ۸۵ درصدی سرمایه‌گذاری خصوصی در سال ۱۳۶۲ و افزایش سهم کشاورزی از ۷.۵ به ۱۲.۵ درصد در دوران جنگ، در مقابل از بحران عمیق سرمایه‌گذاری، رشد منفی اقتصادی و افزایش جمعیت فقیر از ۱۰ به ۲۵ میلیون نفر در دو دهه اخیر انتقاد کرد و دلیل اصلی این افول را در «تعدیل ساختاری»، «خصوصی‌سازی شکست‌خورده» و «قطع پیوند اعتماد بین مردم و حکومت» دانست.

متن کامل سخنرانی را اینجا بخوانید.

@dinoeqtesad
🙏1
Audio
🔹 نسخه شنیداری

🔹 موضوع :
نگاه به چشم انداز اقتصادایران از دریچه پیش‌نویس بخشنامه بودجه ۱۴۰۵

🔹 سخنرانان؛
فرشاد مومنی
حمیدرضا قاسمی

📆 ۱۰ مهر ۱۴۰۴


🔹وب‌سایت
www.ires.ir

🔹 کانال موسسه مطالعات دین و اقتصاد
🆔 https://www.tg-me.com/dinoeqtesad

🔹اینستاگرام موسسه مطالعات دین و اقتصاد
🆔 https://instagram.com/dinoeqtesad_official

🔹 تلگرام نشر نهادگرا
🆔 https://www.tg-me.com/nahadgara

#صوت
👏1
توصیه های مهم فرشاد مومنی برای بودجه ۱۴۰۵:
🔸 پیش‌نویس ارائه شده هیچ تمهید جدیدی برای بهبود زندگی مردم ارائه نمی‌کند

🔸 پیش‌نویس فاصله عمیقی با برنامه هفتم دارد
🔸 درشرایطی که بحران‌های
گسترده وجود دارد، شرم‌آور است که گفته شود کارکنان دولت کاری انجام نمی‌دهند

دکتر فرشاد مومنی، ضمن انتقاد از پیش‌نویس برنامه بودجه ۱۴۰۵، هشدار داد که این سند نه تنها چشم‌انداز روشنی برای مردم و تولید ملی ارائه نمی‌دهد، بلکه روندهای ناکارآمد و سیاست‌های پیشین را تشدید می‌کند و می‌تواند فقر، فشار اقتصادی بر خانوارها و فروپاشی امنیت اجتماعی و ملی را عمیق‌تر کند.
وی با استناد به آمارهای رسمی و گزارش‌های معتبر، از رشد جمعیت فقیر، کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری تولیدی، سقوط کیفیت اشتغال، فشار بر تولیدکنندگان و تبعات فاجعه‌بار سیاست‌های شوک‌درمانی سخن گفت و تاکید کرد که در شرایطی که کشور با بحران‌های اقتصادی، تورم شدید، تحریم‌های هدفمند و فساد گسترده مواجه است، ادامه روند فعلی می‌تواند باعث فروپاشی از درون شود.

متن کامل سخنرانی را اینجا بخوانید

@dinoeqtesad
🙏1
📚 تحلیل شومپیتر از همپایی اقتصادی: دانش، خلق مسیر و تله درآمد متوسط

فهم چگونگی جبران عقب‌ماندگی اقتصادی (هم‌پایی) همواره سوال جذابی برای متفکران بوده‌‌است. پروقسور کئون لی، استاد سئول اخیرا رویکردهای بدیع، ناب و بدیلی را در برابر نظرات موجود مطرح کرده‌است که از زاویه دیگری از پدیده هم‌پایی کره جنوبی و تایوان پرده برمی‌دارد. وی این‌بار به سراغ نقش دانش و تکنولوژی رفته‌است و نشان می‌دهد که مبتنی بر آمار اختراعات ثبت شده در ایالات متحده، هم‌پایی اقتصادی صرفا از طریق دنباله‌روی تجربه کشورهای پیشرفته اتفاق نمی‌افتد، بلکه در برهه‌ای از زمان نیازمند خلق مسیر جدید است تا بتواند مسیر میان‌بری را برای رسیدن به کشورهایی که پیش‌گرفته‌اند طی کند. این مسیر، نیازمند اندکی ریسک پذیری و درایت در شناخت پنجره‌های فرصت و شجاعت در حرکت به آن سمت است. پنجره‌های فرصتی عمدتاً ناشی از تغییرات فناوری هستند و در زمانی که فناوری در نقطه عطف تغییرات خود قرار دارد، پدیدار می‌شوند و این زمانی بوده است که کره‌ای ها و تایوانی‌ها آن را کشف کرده و به خوبی شکار کرده‌اند.

🌐 لینک سفارش کتاب

@nahadgara
📚 نظریه ارزش/ یک تحلیل اصل موضوعی از تعادل اقتصادی

جرالد دوبرئو در سال ۱۹۵۹ تک‌نگاشت کلاسیک خود به نام نظریه ارزش را به رشته تحریر درآورد که یکی از مهم‌ترین آثار در اقتصاد ریاضی است. مطالب این کتاب یکی از دلایل اصلی اعطای جایزه نوبل اقتصاد به او در سال ۱۹۸۳ است که در آن، چارچوب تحلیل مدرن اقتصاد خرد ارائه می‌شود. این کتاب یک تحلیل اصل موضوعی از تعادل اقتصادی است که اقتصاد نئوکلاسیک را در خالص‌ترین شکل آن ارائه می‌کند.

بدون تردید یکی از ویژگی‌های این اثر، شیوایی بیان در معرفی مفاهیم غامض اقتصاد خرد مدرن است به نحوی که درک مفاهیم مشکل و پیچیده را تسهیل می‌کند. اکنون ترجمه این اثر مهم برای استفاده محققین و دانشجویان رشته‌های اقتصاد در اختیار آن‌هاست. مطالعه این کتاب به عنوان مقدمه‌ای برای آشنایی با مفاهیم پیشرفته اقتصاد خرد و به عنوان مکمل کتب درسی در سطح پیشرفته به دانشجویان توصیه می‌شود.

🌐 لینک سفارش کتاب

@nahadgara
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
📚 «وقتی عدالت محور شد : روایت نهادی از شکوفایی توسعه انسانی ایران در دهه نخست انقلاب»

📹 دکتر فرشاد مومنی
🗓 ۲۷ شهریورماه ۱۴۰۴
📚 «وقتی عدالت محور شد : روایت نهادی از شکوفایی توسعه انسانی ایران در دهه نخست انقلاب»

▫️بخش اول

✍🏻 بازخوانی سخنرانی دکتر فرشاد مومنی

🔻مقدمه:
این گزارش به تحلیل تجربه ایران در شاخص‌های توسعه انسانی و کیفیت نهادهای توسعه‌گرا در دوره‌های مختلف تاریخی می‌پردازد. تمرکز اصلی بر فهم علمی از جایگاه انسان در فرآیند توسعه، ارزیابی تطبیقی شاخص امید به زندگی در ایران در فاصله سال‌های 1960 تا 1988 میلادی (1339 تا 1367 شمسی)، و تبیین دلالت‌های نهادی و ارزشی این تحولات است. یافته‌ها نشان می‌دهد که در دهه اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی، هم‌راستایی میان مبانی علمی توسعه و رهنمودهای دینی و عدالت‌محور، سبب جهش بی‌سابقه در شاخص‌های انسانی، هم‌دلی اجتماعی و کارآمدی نهادی شده است.

🔻۱. مبانی نظری: انسان به مثابه هدف و ابزار توسعه

در ربع پایانی قرن بیستم، در ادبیات توسعه، اجماع فزاینده‌ای پدید آمد مبنی بر اینکه انسان‌ها – بدون تمایز، تبعیض یا حذف – هم هدف نهایی برنامه‌های توسعه هستند و هم مهم‌ترین ابزار تحقق آن اهداف.
بر اساس این بینش، «توسعه انسانی» ایجاب می‌کند که انسان‌ها گرامی داشته شوند و سیاست‌های عمومی به گونه‌ای طراحی گردد که مردم در فقر و فلاکت غوطه‌ور نمانند.

از سال 1990 میلادی به بعد، شاخص «توسعه انسانی» (Human Development Index) توسط برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) برای سنجش کیفیت نگاه حکومت‌ها به انسان و ظرفیت‌های انسانی به کار گرفته شد. در این شاخص، سه مؤلفه اصلی مورد توجه است:

۱. امید به زندگی در بدو تولد،

۲. سطح آموزش و سواد،

۳. درآمد سرانه بر اساس برابری قدرت خرید.

در این میان، امید به زندگی به عنوان یکی از اجزای کلیدی، نشان‌دهنده کیفیت عمومی زندگی، بهداشت، امنیت اجتماعی و میزان احساس امید در جامعه است.

🔻۲. روند تاریخی شاخص امید به زندگی در ایران بر اساس داده‌های UNDP

بر اساس داده‌های رسمی UNDP:

در سال 1960 میلادی (آستانه ورود به دهه 1340 شمسی)، شاخص امید به زندگی در ایران 49.5 سال بوده است.

در سال 1980 میلادی (پس از فروپاشی رژیم پهلوی و آغاز جمهوری اسلامی)، این شاخص به 51 سال رسید.


به بیان دیگر، در فاصله بیست ساله 1960 تا 1980 میلادی – یعنی در دوره‌ای که ایران شاهد بیشترین جهش‌های درآمدی نفتی، رشد اقتصادی دو رقمی و تورم یک‌رقمی بود – تنها یک‌ونیم سال به امید به زندگی مردم افزوده شد. این در حالی است که:

در فاصله 1980 تا 1988 میلادی – یعنی دوره جنگ تحمیلی – شاخص امید به زندگی از 51.2 سال به 61.6 سال افزایش یافت.
به عبارت دیگر، در شرایط جنگی و در
مدت هشت سال، امید به زندگی در ایران بیش از ده سال افزایش پیدا کرد.

این واقعیت آماری، از منظر علمی و نهادی، حامل دلالت‌های عمیق درباره نوع مدیریت، ساختار نهادی و اعتماد اجتماعی در دوره‌های مختلف است.

🗓 ۲۷ شهریورماه ۱۴۰۴
1
📚 «وقتی عدالت محور شد : روایت نهادی از شکوفایی توسعه انسانی ایران در دهه نخست انقلاب»


✍🏻 بازخوانی سخنرانی دکتر فرشاد مومنی

▫️بخش دوم

🔻۳. دلالت‌های نهادی و تاریخی

در تحلیل این تفاوت چشمگیر، باید به ماهیت نهادی و عدالت‌محور سیاست‌های اقتصادی توجه کرد. بسیاری از تحلیل‌های رایج که دهه 1340 را «دهه طلایی توسعه پهلوی» می‌نامند، از ابعاد اجتماعی و توزیعی توسعه غفلت کرده‌اند.
به روایت غلامرضا مقدم – استاد دانشگاه استنفورد و معاون اقتصادی وقت سازمان برنامه و بودجه – در سال 1349، گزارشی محرمانه در سازمان برنامه تهیه شد که نشان می‌داد اگر جهت‌گیری‌های ناعادلانه توسعه در دهه 1340 تداوم یابد، رژیم پهلوی در معرض سقوط قرار خواهد گرفت.

این روایت در کتاب روایت یک فروپاشی تألیف دکتر رسول رئیس‌جعفری نیز نقل و تحلیل شده است. بر اساس داده‌های تاریخی، رشد اقتصادی بدون عدالت اجتماعی، نه پایدار است و نه مشروعیت‌زا. در دهه 1350 شمسی، به‌رغم جهش درآمد نفتی، نابرابری‌ها افزایش یافت، کیفیت تولید سقوط کرد و نظام تولیدی کشور وابسته‌تر و ناکارآمدتر شد. نتیجه طبیعی این روند، فرسایش مشروعیت و فروپاشی نهادی رژیم بود.

🔻۴. دهه اول انقلاب: تجربه موفق توسعه عادلانه و انسانی

در مقابل، دهه نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی (1358–1368)، به‌ویژه تا پایان جنگ، شاهد نوآوری‌های نهادی و عدالت‌محور بود که کیفیت زندگی مردم و ظرفیت‌های تولید فناورانه را به‌طور هم‌زمان ارتقا داد.

در این دوره، پایبندی عملی به علم، قانون، برنامه‌ریزی و ارزش‌های دینی – بر اساس قرائت شهید آیت‌الله دکتر بهشتی – مبنای سیاست‌گذاری عمومی قرار گرفت. نتیجه آن، رشد قابل ملاحظه شاخص‌های انسانی، افزایش اعتماد اجتماعی و هم‌دلی بی‌سابقه میان مردم و حکومت بود.

در شرایطی که تبلیغات رسمی محدود بود، بیش از 90 درصد بار انسانی دفاع مقدس را نیروهای داوطلب مردمی بر دوش داشتند. این پدیده، بدون وجود اعتماد متقابل میان مردم و حکومت و احساس امنیت معیشتی خانواده‌های رزمندگان، ممکن نبود.
از سوی دیگر، بنیه تولیدی کشور در همان شرایط دشوار جنگی، توانست بخش بزرگی از نیازهای جامعه را تأمین کند. این موفقیت ناشی از نوآوری‌های نهادی در تخصیص عایدات نفتی به سمت اهداف توسعه‌گرا و تحول عادلانه در الگوی مصرف جامعه بود.

🔻۵. نتیجه‌گیری و دلالت‌های سیاستی

بر مبنای این تحلیل، تفاوت میان دوره‌های تاریخی مذکور را باید در کیفیت نهادها و نوع نگاه به انسان جست‌وجو کرد.
در دهه اول انقلاب، انسان به مثابه محور توسعه، مورد احترام و سرمایه‌گذاری نهادی قرار گرفت؛ در حالی که در دوره‌های پیشین، رشد اقتصادی کمیت‌محور و فاقد بنیان عدالت اجتماعی بود.

نتیجه آن است که توسعه عادلانه، پایدارترین شکل توسعه است؛ و رشد مبتنی بر تولید فناورانه و عدالت توزیعی، ضامن پایداری اجتماعی و سیاسی جامعه محسوب می‌شود.
بازگشت به منطق نوآوری‌های نهادی دهه نخست انقلاب اسلامی – که تلفیقی از دانش علمی، عدالت اجتماعی و فهم روزآمد رهنمودهای دین خدا (در اندیشه شهید بهشتی) بود.
_ شرایطی که در دهه نخست، بدون دستگاه های تبلیغات گسترده امروزی، مردم از سر اعتماد به عدالت محوری موجود، در توسعه ی جامعه و حکومت خود مشارکت می کردند و با نهادهای دینی همدلی داشتند.

– پیش‌شرط احیای اعتماد عمومی، ارتقای کیفیت زندگی و نجات کشور از چرخه تکراری ناکارآمدی و نابرابری است.
.

🗓 ۲۷ شهریورماه ۱۴۰۴
🔻تحول نهادی و ارتقای چشمگیر امید به زندگی در دهه نخست انقلاب اسلامی

✍🏻بازخوانی سخنرانی دکتر فرشاد مومنی
🗓️ ۲۷ شهریورماه ۱۴۰۴
🔸 قاسمی: در صورت افزایش قیمت بنزین در بودجه ۱۴۰۵ ساده‌ترین و پرریسک‌ترین راه را انتخاب کرده‌اند
🔸 اصلاح ساختاری قبل از افزایش قیمت حامل‌های انرژی ضروری است
🔸 میلیاردها تومان بودجه بدون ارزیابی از کارآمدی خرج می‌شود


دکتر حمیدرضا قاسمی، اقتصاددان و پژوهشگر توسعه در نشست «نگاه به چشم انداز اقتصاد ایران از دریچه پیش نویس بخشنامه بودجه ۱۴۰۵» در موسسه مطالعات دین و اقتصاد، با بیان اینکه پیش‌نویس بودجه ۱۴۰۵ هنوز به‌صورت رسمی ابلاغ نشده است، اظهارداشت: این بخشنامه در بخش ابتدایی به وضعیت اقتصاد کلان کشور می‌پردازد و در بخش دوم، برای مواجهه با آنها در سند بودجه، راهکارهایی را ارائه می‌کند که برخی از آنها جای نقد جدی دارد. نخستین موضوع، نوع نگاه به سند بودجه است. نگاه به بودجه می‌تواند از یک دیدگاه تقلیل‌گرایانه، صرفا به‌عنوان دخل و خرج دولت و آن‌ هم به‌عنوان سند رسمی توزیع رانت در کشور تلقی شود، تا نگاهی که بودجه را به‌عنوان ابزاری برای توسعه‌ یک‌ساله‌ کشور می‌بیند.نهادهای فرابودجه‌ای و موازی نباید از شمول بودجه کنار گذاشته شوند.

🌐 متن کامل سخنرانی را اینجا بخوانید.

@dinoeqtesad
🔥2
📚 سفره مردم زیر فشار تورم کوچک و کوچک تر می‌شود و پیش‌نویس بودجه ۱۴۰۵ چشم بر این واقعیت بسته است..

✍🏻 بازخوانی سخنرانی دکتر حمیدرضا قاسمی
🗓️ ۱۰ مهرماه ۱۴۰۴
📚پیامدهای پر خطر اصلاح قیمت حامل‌های انرژی در پیش‌نویس بودجه ۱۴۰۵

✍🏻بازخوانی سخنرانی دکتر حمیدرضا قاسمی
🗓️ ۱۰ مهرماه ۱۴۰۴
2025/10/19 23:52:23
Back to Top
HTML Embed Code: