🔹قائم مقام فراهانی؛ منازعه سلطنت مستقله و استقلال دولت
🔹متن خوانی صدرالتواریخ، نوشته محمد حسن خان اعتماد السلطنه
🔸درسگفتار فقه سیاسی، جلسه چهارم، ۱۹ اسفند ۱۳۹۷
@feirahi

◽️چرا نواندیشی دینی با همه ابهاماتش مهم است؟(۱)
     ✍سینا احمدی

🔹نواندیشی دینی در میانه، جریان سنتی و جریان سکولار قرار دارد. قرابت‌های فکری به هر دو جریان در کنار تفاوت‌هایش،  آن را به سرگیجه، ابهام و تعارض متهم کرده است.

🔹امروزه باید نواندیشی دینی را با مسئله‌هایش تعریف نمود. با بررسی تبار و حیات فکری این جریان سه مسئله اساسی را می‌توان  در کانون دغدغه‌های نواندیشی قرار داد. خردگرایی، آزادی و اصلاح دین، اضلاع اصلی فکر نواندیشی دینی است که با نگرش دینی مطرح می‌شود.

🔹به طور خلاصه می‌توان مدعی شد، پرسش اصلی نواندیشی دینی این است که چگونه می‌توان تن به انقیاد نداد. بی‌شک مکانسیم‌های انقیاد در نظام معنایی ایران در میان نواندیشان تفاوت‌های جدی دارد اما به طور کلی می‌توان مدعی شد، نظام معنایی با محوریت مفهوم ولایت، اصلی‌ترین نظام معنایی است که منجر به ایجاد و تدوام سیستم‌های انقیاد شده است.

🔹نظام ولائی در طول تاریخ، خود را در قامت نظام‌های فرهنگی، دینی، اقتصادی و سیاسی نمایان کرده و سده‌های طولانی، سرنوشت انسان ایرانی را رقم زده است. عمده‌ترین ایراد این گفتمان، خردگریزی، استبداد و نارسیسم دینی است. نظام ولایی خود را اصیل‌ترین و ناب‌ترین نظام معرفتی می‌داند و با بهره‌گیری از مفهوم ولایت در تمام ساحت‌های زندگی انسان ایرانی، سلطه گسترانده است.

🔹نواندیشی دینی با بازخوانی‌هایی که در تاریخ  ایران اسلامی انجام می‌دهد، درصدد پاسخ به این پرسش است که این  نظام چگونه متولد شد؟ چطور تحت چنین سلطه‌ای درآمده‌ایم؟ و آیا می‌توان آزاد شد؟ از نظر نواندیشان دینی این آزادی می‌تواند هر نوع آزادی معناداری باشد، به نحوی که موجب شکل‌گیری اشکال مختلف مقاومت در برابر این سلطه شود.

#پژوهشکده_اندیشه_دینی_معاصر
#نواندیشی_دینی_و_رویکردها

https://www.tg-me.com/andishedinimoaser

‍ ◽️چرا نواندیشی دینی با همه ابهاماتش مهم است؟(۲)
    ✍سینا احمدی

🔹در میان نواندیشان دینی،داود فیرحی نمونه بارزی از این نواندیشان است که با پژوهش‌هایش درصدد نقد مکانسیم انقیاد در ایران و اسلام است.فیرحی با بررسی و نقد فعالیت‌های انقیاد نظام معنایی سنت، به مجرای اصلی و هسته سخت این گفتمان، نقدهای عمیقی وارد می‌کند. با نشان دادن بنیاد اپیستمه‌های انقیاد، فیرحی گام بزرگی در پاسخ به اینکه چرا تحت سلطه درآمده‌ایم برداشته است و با پیشنهاد مکانیسم قرارداد با بهره‌گیری از متون اصلی دین و سیره پیامبر(در برابر مکانسیم ولایت)، تلاش می‌کند راه‌های رهایی از  این سلطه تاریخی را پیش رویمان بگذارد و زمینه کردارهای آزادی‌ساز و آزادی را برای جامعه ایرانی پیشنهاد دهد.از دریچه چنین نظام معنایی، نخستین اقدام پیامبر پس از پیام توحید، اعتماد به مردم و تاسیس دولت مدینه، براساس قرارداد و رضایت عموم و  تاسیس شهر و دولت-شهری است که در آن مسلمان و غیر مسلمان حقوق سیاسی برابر دارند.

🔹الگویی از عمل صالح که توسط پیامبری اسوه ساخته شد و به باور فیرحی، نه تنها پیروانش آن را بسط و توسعه ندادند بلکه به سنتی فراموش شده در غبار زمان و رواج عادت‌‌واره‌های اقتدارگرا بدل شد.

فیرحی حتی اسلام را در ذیل هم نظلام معنایی تعریف می‌کند و معتقد به یک  اسلام قراردادی است به این معنا که قرارداد در دل‌ها جاری می‌شود و مخالف تحمیل دین با ابزار زور و یا اسلام جهادی است. فیرحی معتقد است جامعه ایران دینی و ملی است و آشتی این دو در ذیل نوعی از ناسیونالیسم قرادادی ممکن است نه تبارگرا. به اعتقاد او ناسیونالیسم مدنی مبتنی بر قرارداد حول قانون اساسی شکل می‌گیرد و این تصمیم هم عقلانی و دموکراتیک است. در اندیشه فیرحی قانون اساسی، یک وفاق ملی برای اقدام ملی است و باید نسبت به نظریه‌های متناقص و  ایدئولوژی‌های سیاسی خاص، بی‌رنگ بوده و مبتنی بر اصل عمومی قرارداد باشد. این نظام معنایی مبتنی بر حقوق طبیعی است و بنیان آن را بر حقوق طبیعی و خصوصا برابری بنیادین انسان‌ها برپا می کند.

🔹نظام‌های قراردادی در این اندیشه، در صورت  وفادرای به حقوق طبیعی از مشروعیت برخوردارند و حق مقاومت برای شهروندان در صورت نادیده گرفته شدن این حقوق به رسمیت شناخته می‌شود. هر چند کار فیرحی به عنوان نمونه‌ای از نواندیشان دینی، بی‌نقد و نقص نیست اما به خوبی نشان می‌دهد که مسئله اصلی با آزادی از این سلطه آغاز می‌شود و او با بهره‌گیری از نظام معنایی قرارداد، راه را برای خردگرایی و اصلاح دین فراهم می‌آورد.

بنابراین به‌نظر می‌رسد، اگر بنا باشد نواندیشی دینی را تعریف کنیم،بهتر است با مسائل آن و خصوصا با مسئله کانونی‌اش یعنی رهای از سلطه دینی یا سکولار و البته آزادی تعریف کرد.

پانوشت:
مراد از مفهوم ولایت، معنای کلامی و اعتقادی آن نبوده و مقصود نظام‌های سلطه و اقتدارگرا در تاریخ اندیشه و سنت‌های حکمرانی است.

🌐منبع و متن کامل در سایت پژوهشکده اندیشه دینی معاصر

https://www.tg-me.com/andishedinimoaser

📖چه مقالاتی در نظرسنجی سیاست‌نامه ۲۹ بیشترین امتیاز را آوردند؟

🔖 پانزده مقاله برتر ایران
از بین پانصد و سی مقاله منتخب منتشر شده پس از انقلاب پنجاه و هفت، پانزده مقاله زیر موفق به کسب بیشترین آراء در نظرسنجی سیاست‌نامه شدند که با حضور بیش از صد و سی نفر از دانشوران علوم انسانی ایران به روش کلاسیک برگزار شد. درباره هر کدام از این پانزده مقاله نیز مطلبی در پرونده ویژه سیاست‌نامه منتشر شده است.

1️⃣قبض و بسط تئوریک شریعت
نویسنده: عبدالکریم سروش/ کیهان فرهنگی
📝مُعَرِف و مُنَقِد: امیر مازیار

2️⃣فربه‌تر از ایدئولوژی
نویسنده: عبدالکریم سروش/ کیان
📝مُعَرِف و مُنَقِد: جواد کاشی

3️⃣غیبت ملیت ایرانی در روشنفکری ایران
نویسنده: جواد طباطبایی/ سیاست‌نامه
📝مُعَرِف و مُنَقِد: رضا کدخدازاده

4️⃣جامعه کوتاه مدت
نویسنده: همایون کاتوزیان/ بخارا
📝مُعَرِف و مُنَقِد: علیرضا طایران

5️⃣آخرت و خدا، هدف بعثت انبیا
نویسنده: مهدی بازرگان/ كيان
📝مُعَرِف و مُنَقِد: مصطفی مهرآئین

6️⃣ایدئولوژیک شدن سنت
نویسنده: داریوش شایگان/ کیان
📝مُعَرِف و مُنَقِد: احمد بستانی

7️⃣زمینه‌های فروپاشی رژیم‌های غیردموکراتیک
نویسنده: حسین بشیریه/ ناقد
📝مُعَرِف و مُنَقِد: ابوالفضل دلاوری

8️⃣تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم
نویسنده: حسین بشیریه/ اطلاعات سیاسی و اقتصادی
📝مُعَرِف و مُنَقِد: مختار نوری

9️⃣ایرانشهری و مساله ایران
نویسنده: داود فیرحی/ دولت‌پژوهی
📝مُعَرِف و مُنَقِد: محمدعلی حسینی‌زاده

0️⃣1️⃣تقریر حقیقت و تقلیل مرارت
نویسنده: مصطفی ملکیان/ آفتاب
📝مُعَرِف و مُنَقِد: طیبه محمدی کیا

1️⃣1️⃣تاملی درباره ایران
نویسنده جواد طباطبایی/ ناقد
📝مُعَرِف و مُنَقِد: موسی اکرمی

2️⃣1️⃣فرایند عرفی شدن فقه شیعی
نویسنده: سعید حجاریان/ کیان
📝مُعَرِف و مُنَقِد: علی اشرف فتحی

3️⃣1️⃣صراط‌های مستقیم
نویسنده عبدالکریم سروش/ کیان
📝مُعَرِف و مُنَقِد: حسن یوسفی اشکوری

4️⃣1️⃣استعاره‌های دولت در فقه سیاسی
نویسنده: داود فیرحی/ دانشکده حقوق
📝مُعَرِف و مُنَقِد: عبدالمجید مبلغی

5️⃣1️⃣محمد؛ راوی رؤیاهای رسولانه
نویسنده: عبدالکریم سروش/ جرس

▫️علاوه بر مدخل‌هایی که درباره این پانزده مقاله در پرونده ویژه سیاست‌نامه به رشته تحریر درآمده، مدخلی نیز درباره هشت نسل از مقالات و مجلات ایرانی به قلم مقصود فراستخواه به عنوان پیش‌درآمدی بر این پرونده ویژه منتشر شده است.

📮 سیاست‌نامه نوروزی را می‌توانید از طریق این لینک تهیه کنید: هم‌میهن

@goftemaann🦉

🔸 فایل ویدیویی ماهیت شرعی انتخابات حق یا تکلیف؟

🎙 مرحوم دکتر داوود فیرحی

⏳ توجه داشته باشید این جلسه از آرشیو مؤسسه فهیم برداشته شده است.

@Feirahi

🌐 در شبکه‌های اجتماعی ما را همراهی کنید:‌

تلگرام I اینستاگرام I ایتا | آپارات

🔸 فایل صوتی ماهیت شرعی انتخابات حق یا تکلیف؟

🎙 مرحوم دکتر داوود فیرحی

⏳ توجه داشته باشید این جلسه از آرشیو مؤسسه فهیم برداشته شده است.

@Feirahi

📎 برای مشاهده ویدیو جلسه به یکی از لینک زیر مراجعه فرمایید:

https://aparat.com/v/HUKzs
https://www.tg-me.com/fahiminst/1687

🌐 در شبکه‌های اجتماعی ما را همراهی کنید:‌

تلگرام I اینستاگرام I ایتا | آپارات

🔹پایان عصر سلطنت و مدیریت زوال

🍃درسگفتار فقه سیاسی، جلسه پنجم، ۱۸ فروردین ۱۳۹۸

https://www.tg-me.com/Feirahi/1517

@feirahi

‌
‌در دست انتشار
«عاشورا؛ فساد و اصلاح»
داود فیرحی

عاشورا؛ فساد و اصلاح مجموعه‌ی نُه سخنرانی دکتر داود فیرحی در سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۹ است. وی بازه‌ای ۲۴ ساله از تاریخ صدر اسلام را برمی‌گزیند که از سال ۴۱ هجری ــ سال شهادت امام علی (ع) ــ آغاز شده و تا سال ۶۴ هجری ــ سالی که قدرت از آل معاویه به بنی‌مروان منتقل می‌شود ــ ادامه می‌یابد. سپس با ترسیم جغرافیای سیاسی مرکز خلافت اسلامی این دوره‌ی تاریخی یعنی مکه، مدینه، کوفه و شام و مواضع نیروها و گرایش‌های سیاسی اشخاص، اقوام و طوائف به مفاهیمی چون دولت، مشروعیت، بیعت و رأی، بحران خلافت، الگویِ حکمرانی در صدر اسلام، تبدیل خلافت به پادشاهی، سنت نبوی، مفهوم اصلاح دین و بازگشت به سنت پایه، فساد و اصلاح در تفسیر وحی و نظایر آن می‌پردازد و از منظر جامعه‌شناسی سیاسی و تاریخی ضمن پرداختن به زمین، علل و عوامل اجتماعی، سیاسی و تاریخی پیدایی عاشورا منظر جدید از عاشورای حسینی در برابر خواننده می‌گشاید.

🔹سخنرانی دکتر بهنام مدی در دومین دوره جایزه استاد دکتر محمد قریب، ۲۹ دی ۱۴۰۲، انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری

@iranethics
@feirahi

مستان سبو شکستند بر خنب‌ها نشستند
یا رب چه باده خوردند یا رب چه مل چشیدند

من دی ز ره رسیدم قومی چنین بدیدم
من خویش را کشیدم ایشان مرا کشیدند

آن را که جان گزیند بر آسمان نشیند
او را دگر که بیند جز دیده‌ها که دیدند
@feirahi

سیزدهم فروردین ماه ۱۴۰۳
@feirahi

‌
‌منتشر شد
«عاشورا؛ فساد و اصلاح»
داود فیرحی

عاشورا؛ فساد و اصلاح مجموعه‌ی نُه سخنرانی دکتر داود فیرحی در سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۹ است. وی بازه‌ای ۲۴ ساله از تاریخ صدر اسلام را برمی‌گزیند که از سال ۴۱ هجری ــ سال شهادت امام علی (ع) ــ آغاز شده و تا سال ۶۴ هجری ــ سالی که قدرت از آل معاویه به بنی‌مروان منتقل می‌شود ــ ادامه می‌یابد. سپس با ترسیم جغرافیای سیاسی مرکز خلافت اسلامی این دوره‌ی تاریخی یعنی مکه، مدینه، کوفه و شام و مواضع نیروها و گرایش‌های سیاسی اشخاص، اقوام و طوائف به مفاهیمی چون دولت، مشروعیت، بیعت و رأی، بحران خلافت، الگویِ حکمرانی در صدر اسلام، تبدیل خلافت به پادشاهی، سنت نبوی، مفهوم اصلاح دین و بازگشت به سنت پایه، فساد و اصلاح در تفسیر وحی و نظایر آن می‌پردازد و از منظر جامعه‌شناسی سیاسی و تاریخی ضمن پرداختن به زمین، علل و عوامل اجتماعی، سیاسی و تاریخی پیدایی عاشورا منظر جدید از عاشورای حسینی در برابر خواننده می‌گشاید.

▫️بخشی از کتاب

‌
‌در دست انتشار
«پیامبری و قرارداد»
داود فیرحی

تحلیل ماهیت دولت پیامبر (ص) اهمیت زیادی برای نواندیشی دینی، تجدد سیاسی و اصلاح نهاد دولت در ایران و دیگر جوامع اسلامی دارد، اما اکثر دولت‌پژوهی‌ها در جهان اسلام، بی‌آن‌که به سیره‌ی حکمرانی پیامبر اکرم (ص) توجه نمایند، به سنّت خلفای راشدین و یا اندیشه‌های کلامی شیعه ارجاع می‌دهند و ماجرای سقیفه و سنّت سیاسی مبتنی بر این واقعه را مرجع ارزیابی دولت قرار می‌دهند. بدین‌سان، ماهیت دولت پیامبر و سیره‌ی حکمرانی ده‌ساله‌ی او مورد «غفلتِ سیستماتیک» قرار گرفته و چندان در معرض پژوهش و ارزیابی قرار نداشته است. مطالعات چند‌ساله و نیز چند ترم تدریس در حوزه‌ی «سیره‌ی سیاسی پیامبر اسلام» نشان می‌دهد که این شیوه‌ی حکمرانی به‌طور بنیادی بر الگوی قرارداد استوار است. قراردادها و پیمان‌های موجود از پیامبر اسلام، چنان تعدد و تواتر دارند که دولت آن حضرت را می‌توان «دولت قراردادی» نامید. این پژوهش به کاوش در این اسناد و الگوی حکمرانی در سنّت پیامبر می‌پردازد.

(به نقل از طرح‌نامه‌ی دکتر فیرحی برای تألیف کتاب پیامبری و قرارداد)

🔹روز معلم مبارک.

دردا که گل دمیده به بستان و یار نیست
وقتی که یار نیست، تو گویی بهار نیست
@feirahi

🔹مشکلۀ احزاب و انتخابات در جمهوری اسلامی

✅ راه اصلاح بسته نیست اما اراده ای برای اصلاح وجود ندارد.

✅ قانون حزب داریم اما قانون انتخابات پوپولیستی است و در غیاب حزب طراحی می شود.

✅ در برخی کشورها، نهاد نظارتی در تأیید کاندیدا اختیارش محدود بوده و اختیارش سلبی است نه ایجابی. نهاد نظارتی دنبال احراز صلاحیت نیست، احراز صلاحیت کار انجمن ها یا احزاب است.

✅ نظام انتخابات در ایران، به رغم وجود قانون احزاب، نگاه حزبی به انتخابات ندارد. بنابراین، انتخابات پوپولیستی است.

✅ نظام انتخابات در ایران، دو اشتباه دارد: اعتبار احزاب و رهبران حزبی را از بین می برد؛ و نمایندگان مجلس و رئیس جمهور را از پشتوانه تشکیلاتی محروم می کند.

🍃درس گفتار فقه سیاسی، دوره جدید، جلسه دوازدهم، ۲ دی ۱۳۹۸، دانشگاه تهران.

@feirahi