🔰 اعتمادِ مردم

✅ برای آبادانی ایران، کیمیای دیگری جز نیروی بازو و مغزِ مردمِ ایران نیست.

📚 نوشته های بی سرنوشت

✅ دکتر محمدعلی اسلامی نُدوشن
_________
کانال دکتراسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰 خوانش شعر «دختِ پری‌وار» توسط دختری که به دلیل بدسرپرستی در مرکز شبه‌خانواده کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست نگهداری می‌شود.

در روزگاری که گویی ایران در ابری از فراموشی پیچیده شده است، اگر کار دیگری از دست ما برنیاید، لااقل خوب است بکوشیم تا فکر او و غم او را در دل خود زنده نگاهداریم و اعتقاد به زایندگی دوران را در سینه نپژمرانیم. ما از این حیث چون بیماران تریاک‌خورده‌ای هستیم که به هر افسونی است باید بیدار نگاهشان داشت؛ زیرا، اگر چشم برهم نهند، بیم آن است که دیگر آن رانگشایند.
ایران را از یاد نبریم، ص ۱۶.
---
آن دخت پری‌وار که ایران من است 
پیدا و نهان بر سر پیمان من است
هم نیست ولی نهفته در جان منست
هم هست ولی دور ز دامان من است
---
توضیح مرکزِ شبه‌خانواده «مهروماه»، محل نگهداری کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست در خصوص ویدئو:
خوانشِ شعر از دخترِ عزیزِ خانواده مهروماه، که به دلیل بدسرپرستی از داشتنِ نعمت پدر و مادر محروم است.
--
شعر: دکتر اسلامی نُدوشن
ویدئو: مرکز شبه‌خانواده مهروماه
خط: جواد بختیاری
خواننده: علیرضا قربانی
آهنگساز: مهیار علیزاده
-----

کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰 به «استاد دکتر اسلامی ندوشن»

📝 شعری از شعبان کرم‌دُخت

از ندوشن به سمتِ نیشابور
به سفر رفت مردِ شعر و شعور
شب که آرام می‌رسد از راه
ماه لبخند می‌زند از دور
گل‌رُخان شعر تازه می‌خوانند
ریزد از هر طرف فراوان، شور
مطربان دسته دسته می‌آیند
خاک از شوق می‌زند تنبور
جام در دست، می‌رسد خیام
تا بنوشاندَش شراب طهور
او که از متن روشن تاریخ
کرد با شورِ عاشقانه عبور
نفسی داشت مهربان و زلال
قلمی داشت بی‌قرار و غیور
راز " شیرینی بیانش" را
ریخت در جام‌های جوراجور
گفت از فر شاهنامه‌ی ما
با دلی روشن و لبی مسرور
از گزند زمانه ایمن باد
هر بنایی که کرد او معمور
جاودان خواست نام ایران را
پیر دانا و خسته و رنجور
نام او زنده باد در تاریخ
سعی او باد همچنان مشکور
یاد او چون نسیم می‌گذرد
در شب کوچه‌های نیشابور
مثل عطّار در دل تاریخ
صحن او باد همچنان پُر نور
گرچه میراث او خراسانی‌ست
نفَس‌اَش کرد یزد را مشهور
-----
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰 فرهنگ بومی را باید زنده نگه داشت، ولی آنچه وجه مشترک و سرمایه بزرگ ایرانی است، زبان فارسی است.

✅ مسأله قومیت در ایران یک مسأله جدید است و رنگ سیاسی دارد. زبان‌های محلی از قرن‌ها پیش بودند و کسی به فکر نمی‌افتاد که در آنها اختلافی ببیند. به قول حافظ:
ز فکر تفرقه باز آی تا شوی مجموع
به حکم آنکه چو شد اهرمن، سروش آمد

📚 دیروز امروز فردا، صص ٢۴١_٢۴٠
___
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰 چرا ادب فارسی در زمان سامانیان با آن سرعت رو به گسترش نهاد،آیا نه آن بود که بارویی بود برای تأمین استقلال ایران و ایستادگی در برابر خلافت بغداد؟

📚 هشدار روزگار، ص ۱۵۶
___
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰 تا حدّی با اطمینان می‌توان گفت که کشور دیگری در جهان نیست که مانند ایران، آن‌قدر «موضوع زبان» در سرنوشت او تأثیر‌گذار شده باشد. شخصیّت ایران بعد از اسلام را زبان فارسی ماهیّت داد.

✅ روزی که يعقوب لیث به محمّد ‌بن ‌وصیف که به عربی در ستایش او شعر گفته بود، گفت:
«چیزی که من اندر نیابم، چرا باید گفت؟» روز بسیار بزرگ و تاریخی‌ای بود. او از زبان مردم ایران حرف زد. با تکوین زبان فارسی دری، ایران از نو زائیده شد.

📚 مرزهای ناپیدا، ص ۱۶۹
___
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰 در سه جبهه زبان فارسی به عقب رانده شد:
۱- سلطه انگلستان بر شبه قاره هند
۲- استیلای روسیه تزاری و سپس شوروی بر ماوراءالنهر و قفقاز
۳- سقوط حکومت عثمانی، تغییر خط ترکی و غرب‌گرائی در ترکیه

📚 مرزهای ناپیدا، صص ۱۷۲-۱۷۱
___
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰 ما گواهی‌هایی داریم که چون مهم‌ترین رکن شخصیتی ایران تاریخ و فرهنگش بوده، کسانی که با او سر عناد داشته‌اند، برای سست کردن پایه‌های او، برای خفیف کردن او، این نقطه را هدف گرفته‌اند. چه از خارج و چه از داخل. از همسایه بگیریم، تا شهروند سرخورده خودی.

📚 یگانگی در چندگانگی، صص ۱۹۱-۱۹۰
___
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰ما با هم‌وطنانی روبرو بوده‌ایم که فارسی حرف می‌زدند، با زبان فارسی کسب شهرت می‌کردند، ولی نسبت به نام ایران حساسیت نشان داده‌اند. بهانه‌شان آن بود که در کشور آزادی نیست، فساد هست، روابط هست، هزار فامیل هست، آقازاده هست، اینها درست و همه قبول داشتند. ولی موضوع از این آن سوتر می‌رفت. اگر این‌ها هست فردوسی چه گناه کرده، فرهنگ چه گناه کرده؟ اگر زمان حال گناه دارد، چرا باید چند هزار سال کوشش یک قوم را وارونه جلوه داد؟

✅ پس معلوم می شود که بغض دیگری در کار بوده که در لباس دلسوزی و حقیقت یابی خود را نمود میداده.

📚 یگانگی در چندگانگی، صص ۱۹۱-۱۹۰
___
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰 نثر فارسی در این صدساله اخیر هم پیشرفت کرده و هم دستخوش بی سروسامانی بوده است. این خود ناشی از بی سروسامانی تفکر است. مهم‌ترین نکته این است که زبان با فکر بستگی دارد. فکر اگر جریان طبیعی و پویش نداشته باشد، زبان را پربسته نگاه می‌دارد. پیش از آنکه از زبان توقع سلامت و گسترش داشته باشیم، باید ببینیم که فکر در چه وضع است. آیا امکان پروبال گشودن دارد؟

📚 راه و بی‌راه، ص ۲۱۳. مرزهای ناپیدا، ص ۱۷۴
___
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰 اگر براستی دلسوزی برای زبان و فرهنگ کشور هست؛ باید احیانا شخصیت این دو را در گرو فکر بالنده بشناسیم. باید موضوع را جدی بگیریم. اگر قرار باشد موضوع به حرف و تفنن و کشمکش‌های رقیبانه بگذرد، از برای خدا، آن را به حال خود بگذاریم:
گفتم ای دوست پس نکردی حج/ نشدی در مقام محو مقیم
رفته‌ای، دیده مکّه، آمده باز/ محنت بادیه خرید به سیم

📚 مرزهای ناپیدا، ص ۱۷۱
___
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰 حافظ
اگر بخواهیم حافظ را در سه کلمه تعریف کنیم، باید بگوییم: ایرانیِ مسلمانِ روشن‌بین، با همهٔ باری که هر یک از این سه کلمه برخود دارند.
ادامه را در لینک زیر بخوانید:
https://www.tg-me.com/dr_eslaminodoushan/1613
--------
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰 حافظ
اگر بخواهیم حافظ را در سه کلمه تعریف کنیم، باید بگوییم: ایرانیِ مسلمانِ روشن‌بین، با همهٔ باری که هر یک از این سه کلمه برخود دارند.
بسیاری از اقوام، کم و بیش از یک فلز تشکیل شده‌اند، ولی ایرانی سرنوشتش آن بوده که از چند فلز ترکیب گردد. منظورم موقع جغرافیایی و جریان‌های تاریخی‌ای است که این مردم را به منظور ادامه حیات قومی خود ناگزیر به پرورش شخصیت چندگانه کرده است.
حافظ علاوه بر ترکیب‌گری، یعنی جمع‌کنندگی عناصر متعدد و متباین، یک خصوصیت دیگر نیز دارد که آن را در شاعران دیگر به استثنای مولوی کمتر می‌بینیم، و آن به کار گرفتن وجدان ناآگاه ایرانی است. می‌دانیم که هرگاه جریان عادی سیر وجدان آگاه بشر متوقف بشود، یا مورد کارشکنی قرار گیرد، وجدان ناآگاه به فعالیت و ذخیره بیشتری می‌افتد. از این رو جوامع بسته، بیشتر از جوامع نیمه‌رها، اعمال و اندیشه‌های خود را برخوردار از چاشنی وجدان ناآگاه می‌کنند. به این حساب، شعر حافظ یک لایه زیرین دارد که با وجدان ناآگاه قوم ایرانی در ارتباط است، و گیرندگی غیرعادی سخن او که او را به درجه «لسان‌الغیبی» رسانده است از همین‌جا آب می‌خورد. از این‌رو علاوه بر معانی ظاهری و کنایی کلمات، باید به این مفهوم زیرین نیز که از همه مهم‌تر است توجه خاص داشت.
اختلاف نظری که بر سر تعبیر شعر حافظ در می‌گیرد، ناشی از این وجه سه‌گانه است (ظاهری، کنایی، زیرین) بسته به آن‌که هرکسی تا چه اندازه باورها، بیم و امیدها و حسابگری‌های خود را جانشین مفاهیم تعبیرپذیر او کرده باشد.
آیا حافظ بی‌دین است آن‌گونه که بعضی با خودنمایی سبکسرانه‌ای ادعا می‌کنند؟ نه.
آیا عالم و عارف ربانی است؟ آن هم نه.
آیا خواهش‌پرست همه فن حریفی است؟ هرگز.
آیا پارسایی است که جز با زمزمه فرشتگان آرام نمی‌گیرد؟ باور نکنیم.
پس چگونه کسی است؟ اگر بخواهیم دندان روی واقعیت نگذاریم، باید بگوییم که هیچ یک از این‌ها به‌ تنهایی نیست، ولی قدری از همه این‌ها را در خود دارد. یک انسان است، انسان ظریف و شریف که هرگز نمی‌خواهد نیازهای انسانی خود را که در سرشت اوست انکار کند، یا به بهای تخفیف جوهر وجود خویش زیر پا بگذارد، و از سوی دیگر نیز نمی‌خواهد که در «پرده پندار» بماند.
دلبستگی مردم به او ناشی از همین همدلی و همدردی است، که آنان نیز پای‌بند نیازهای زمینی خودند، ولی حسرت بَر شدن را از خود دور نمی‌کنند. آدمیزاد نه خوب است و نه بد، بد کوشنده به خوبی است، اعم از آنکه موفق بشود یا نشود، و شرافتی که دارد در همین است. خوب، مجموع این احوال، یا به قول مولوی «این سودا و سود» را حافظ به شیرین‌ترین بیان، به ناب‌ترین بیان، و در موسیقی جادووشی به ترنّم می‌آورد. او سراینده آب و سراب زندگی هر دوست؛ هم واقعیت و هم خیال. در نزد او زمین و آسمان در افق دور به یکدیگر اتصال می یابند. «لسان‌الغیب» بودنش برای آن است که از «حضور» حرف می‌زند. شعر حافظ معما نیست و می‌شود به کنه آن رسید، ولی چگونه؟ برای آن آمادگی‌های متعدد لازم است، از جمله آن که هم خود را بشناسیم و هم لایه زیرین تاریخ جامعه ایرانی را.
تأمل در حافظ، صص ۶۱-۶۰
-------
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

چند پرسش و پاسخ کوتاهِ یلدایی با استاد دکتر اسلامی نُدوشن
🔺شب یلدا؟
✔️شب يلدا طولاني‌ترين شب سال است كه مردم ايران چون شادي را دوست دارند، در اين شب مراسمي مي‌گيرند و دور هم جمع مي‌شوند. اميدوارم كه مردم مقداري از كارهاي روزانه خود بكاهند و استراحت كنند.
🔺از چه زمانی فال گرفتن با دیوان حافظ آغاز شد؟
✔️ما نمی‌دانیم از چه زمانی فال گرفتن با دیوان حافظ آغاز شد، اما از زمانی که دیوان حافظ در قالب کتاب چاپ ‌شده، شاهد این اتفاق هستیم.
🔺آیا در دیگر فرهنگ‌ها مردمانی را داریم که با اثر بزرگان ادبیات‌شان چنین رفتاری داشته باشند؟
✔️تا آنجا که من خوانده و شنیده و دیده‌ام در هیچ زبان و فرهنگی مردم چنین رفتاری با کتابی از بزرگانشان نداشته‌اند. هیچ سراینده‌ای در ایران و جهان نتوانسته است همچون حافظ ایران، شعرهایش پیچیده، معمایی، دوپهلو و گاه چندپهلو باشد.
🔺چرا با دیوان حافظ فال می‌گیریم؟
✔️این یکی از عجایب اشعار حافظ است که در پشت کلمات و موسیقی آن چیزی وجود دارد که مخاطب را از معنا و مفهوم به سطحی بالاتر می‌برد...ابهامی در شعرش وجود دارد که مخاطب را با این تصور که جواب حافظ من بوده‌است، قانع می‌کند.

@dr_eslaminodoushan

🔰چرا از حافظ فال می‌گیریم؟

✅کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan
__

حافظ اگر تا این پایه مورد قبول مردم قرار گرفته، برای آن است که الگوی وجدان آگاه و ناآگاه ایرانی بوده و به زبان کنایه گفته است آنچه را که دیگران نگفته‌اند و یا ناتمام گفته‌اند. مردم صدای درون خود را از زبان او می‌شنوند و حیرت می‌کنند از اینکه او آنگونه به سراچه ضمیر آنان راه یافته. به این سبب به او لقب «لسان الغیب» داده‌اند و از دیوانش فال می‌گیرند.

📚گفتن نتوانیم، نگفتن نتوانیم-ص۱۵۳

و امّا از نظر ادب و فرهنگ، ایران، یکی از بزرگ‌ترین دستاوردها را به جهان عرضه کرده است: زرتشت داشته، فردوسی داشته، ابن سینا داشته. ادامه‌ی تاریخی چند هزار ساله داشته، و همین امروزش هم که نگاه کنیم، یکی از جامع‌ترین کشورهای دنیاست؛ با موقعیّت جغرافیاییِ ممتاز، منابع سرشار، بارآوریِ زمین، بهترین آفتاب، تا بهترین میوه‌ها و گل.
بنابراین باید خود را دست کم نگیرد، و به گونه‌ای رفتار کند که در خورِ تمدّن و فرهنگ و اعتبار تاریخیِ او باشد.
پس این سؤال پیش می‌آید که: ایران چه کم دارد؟ اگر در یک کلمه بخواهیم بگوییم:
اندیشه، اندیشه همراه با احساس مسئولیّت.
اگر ایران قدر خود را نداند، دیگران هم قدر او را نخواهند دانست. آنگاه کار به جایی می‌کشد که نو رسیدگانِ سیاست به خود اجازه بدهند که مثلاً بر سر نام چند هزارساله‌ی خلیج فارس با او به مشاجره بپردازند. نمونه‌های دیگر هم هست.
ما اگر از کسی گله‌مند باشیم، در وهله‌ی اوّل باید از خود باشیم.
منظور آن نیست که بر افتخاراتِ بیهوده و یا وطن‌خواهیِ خام تکیّه شود، منظور آن است که نسبت به شناختِ آنچه مورد احترام و اعترافِ تاریخ و دنیای متمدّن است، غفلت ورزیده نشود.
@dr_eslaminodoushan

🔰 اگر ایران قدر خود را نداند، آنگاه نورسیدگانِ سیاست به خود اجازه بدهند که مثلاً بر سر نام چند هزارساله‌ی خلیج فارس با او به مشاجره بپردازند.

و امّا از نظر ادب و فرهنگ، ایران، یکی از بزرگ‌ترین دستاوردها را به جهان عرضه کرده است: زرتشت داشته، فردوسی داشته، ابن سینا داشته. ادامه‌ی تاریخی چند هزار ساله داشته، و همین امروزش هم که نگاه کنیم، یکی از جامع‌ترین کشورهای دنیاست؛ با موقعیّت جغرافیاییِ ممتاز، منابع سرشار، بارآوریِ زمین، بهترین آفتاب، تا بهترین میوه‌ها و گل.
بنابراین باید خود را دست کم نگیرد، خود را درست ارزیابی کند، و به گونه‌ای رفتار کند که در خورِ تمدّن و فرهنگ و اعتبار تاریخیِ او باشد. زیاد نیستند کشورهایی در جهان نظیر ایران که هم دیروز داشته باشند، هم امروز و هم آینده در برابرشان باز بماند.
پس این سؤال پیش می‌آید که: ایران چه کم دارد؟ اگر در یک کلمه بخواهیم بگوییم:
اندیشه، اندیشه همراه با احساس مسئولیّت.
اگر ایران قدر خود را نداند، دیگران هم قدر او را نخواهند دانست. آنگاه کار به جایی می‌کشد که نو رسیدگانِ سیاست به خود اجازه بدهند که مثلاً بر سر نام چند هزارساله‌ی خلیج فارس با او به مشاجره بپردازند. این یک نمونه. نمونه‌های دیگر هم هست.
ما اگر از کسی گله‌مند باشیم، در وهله‌ی اوّل باید از خود باشیم.
منظور آن نیست که بر افتخاراتِ بیهوده و یا وطن‌خواهیِ خام تکیّه شود، منظور آن است که نسبت به شناختِ آنچه مورد احترام و اعترافِ تاریخ و دنیای متمدّن است، غفلت ورزیده نشود.
📚برگریزان
--------
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

🔰 آیین کاشت بذر درخت «تاغ»
در آستانه چهلمین روز خاکسپاری فرزند ایران، استاد دکتر اسلامی نُدوشن

جمعه، ۸ دی، نیشابور

ضمن سپاس از فعالان و حامیان آیین درختکاری فوق، جا دارد از سایر خوانندگان استاد و دوستداران فرهنگ و طبیعت که در شهرهای کرمانشاه و نُدوشن به یاد «سرو سایه‌فکن فرهنگ ایران» اقدام به کاشت درخت کردند، سپاسگزاری کنیم.
-------
رسانه رسمی دکتر اسلامی نُدوشن
نشانی صفحه اینستاگرام
https://instagram.com/eslaminodoushan
نشانی کانال تلگرام
@dr_eslaminodoushan

🔰 تعصب
در دنیا هیچ چیز نیست که معاف از چون و چرا و بحث و شک باشد.
به طور کلی عوامیت و تعصب یک مشکل ملی برای ایرانی بوده. بهره‌وری از جهل و تعصب عوام، مهم‌ترین سرمایه‌ای بوده است که حکومت‌های خودکامه در بطن سیاست خویش به آن دلخوش بوده‌اند.
-------
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan

ای خطه ایران مهین ای وطن من
ای گشته به مهر تو عجین جان و تن من
دور از تو گل و لاله و سرو و سمنم نیست
___
آهنگ وطن من
شعر: ملک‌الشعرای بهار
خواننده: ایرج بسطامی
آهنگساز: پرویز مشکاتیان
___
کانال دکتر اسلامی نُدوشن
@dr_eslaminodoushan