Buhârî, (No: 7288); Müslim, (No: 1337)

شرح رياض الصالحين

📚

- وَعَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ﷺ: «إِنَّ مَثَلَ مَا بَعَثَنِي اللَّهُ بِهِ مِنَ الْهُدَى وَالْعِلْمِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَصَابَ أَرْضًا، فَكَانَتْ مِنْهَا طَائِفَةٌ طَيِّبَةٌ، قَبِلَتِ الْمَاءَ فَأَنْبَتَتِ الْكَلَا وَالْعُشْبَ الْكَثِيرَ، وَكَانَ مِنْهَا أَجَادِبُ، أَمْسَكَتِ الْمَاءَ، فَنَفَعَ اللَّهُ بِهَا النَّاسَ فَشَرِبُوا مِنْهَا وَسَقَوْا وَزَرَعُوا، وَأَصَابَ طَائِفَةً مِنْهَا أُخْرَى ، إِنَّمَا هِيَ قِيعَانُ لَا تُمْسِكُ مَاءً وَلَا تُنْبِتُ كَلَا، فَذَلِكَ مَثَلُ مَنْ فَقُهَ فِي دِينِ اللهِ، وَنَفَعَهُ مَا بَعَثَنِي اللَّهُ بِهِ فَعَلِمَ وَعَلَّمَ، وَمَثَلُ مَنْ لَمْ يَرْفَعْ بِذَلِكَ رَأْسًا ، وَلَمْ يَقْبَلْ هُدَى اللَّهِ الَّذِي أُرْسِلْتُ بِهِ».

Buhari/muslim
شرح رياض الصالحين

📚

[Tuhfet el-Muhtac fi Şerhu'l-Minhaj 2/150. ]

Arideh el-Ahvâzî Şerh Sünen et-Tirmizî" (10/240, 241).

Nisa 108📚

👉Hadisteki "İslam'da iyi bir yol açan kimse" ifadesindeki yol açmaktan kasıt, bid'at çıkarmak değil, sünnet olan bir şeyi ilk defa işlemektir. Çünkü İslam'da olmayan bir şey çıkarmak iyi ve makbul değildir. Aslında mana "Her kim, bir sünneti ilk defa işlerse" şeklindedir. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'e sadaka getiren bu adam gibi... Bu da gösteriyor ki İslam'da güzel bir çığır açmak, hem onu ilk yapan olmayı hem de ölmüş olan bir sünneti diriltmeyi kapsamaktadır.


Çünkü İslam'da "açılan çığır" (sünnet) iki çeşittir:

▪️- Kötü çığır. Bu, bid'attir. Ortaya çıkaran onu iyi görse de Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'in "Her bid'at, sapıklıktır."(buhari/muslim) hadisinden dolayı kötüdür.

▪️- Güzel çığır. Bu da iki çeşittir:


▶️a- İslam'ın aslında varken sonra terk edilmiştir. Sonra onu birisi diriltir. Buna örnek teravih namazını cemaatle kılmaktır. Çünkü Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sel- lem başta bu namazı cemaatle kılmayı meşru kılmış, sonra farz kılınır korkusuyla terk etmiş ve vefat edene kadar da kıldırmamıştır. Ebû Bekir radıyallahu anh'in hilafetinde ve Ömer radıyallahu anh'ın hilafetinin başlarında da durum aynı şekilde devam etmiştir. Sonra Ömer radıyallahu anh, insanları tek bir imam arkasında toplamayı uygun bulup yapmıştır. Böylece Ömer radıyallahu anh, İslam'da iyi bir çığır açmıştır. Çünkü terk edilmiş bir sünneti diriltmiştir.


▶️b- Kişinin o güzel ameli ilk yapan olmasıdır. Hemen gidip sadaka getiren, insanların ona uyup aynısını yapmalarına sebeb olan bu adam gibi...

⭕️Hülasa İslam'da iyi bir çığır açan kimseye -ki iyi amel, ancak İslam'ın getirdiği ameldir- o çığırın ve kendinden sonra onunla amel edenlerin sevabı vardır.

👉❗️Allah'ın dininde olmayan şeyleri uyduran bid'atçılar da bu hadisi alıp Allah'ın indirmediği zikirler ve namazlar türetiyorlar. Sonra da "Güzel bir çığır açmış oluyoruz." diyorlar. Onlara deriz ki: Hayır, her bid'at sapıklıktır, hepsi de kötüdür. Bid'atin iyisi olmaz.

İçinizden hayra çağıran bir topluluk (ümmet) bulunsun." (Al-i Imrân 3/104)