من تصور میکردم خسارتی که اندیشه هسته‌ای به ایران زده است، میلیاردها دلار است.


اما محاسبات فکت‌نامه نشان میدهد خسارت‌ هسته‌ای ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار است از ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۴.

۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار ثروت این کشور را ولایت فقیه خرج اندیشه هسته‌ای کرد و الان کجاییم؟ برق مورد نیاز را داریم؟ داروهای مورد نیاز را داریم؟ به فناوری بهتری رسیده‌ایم؟ نه.

مطالعه کنید

در گذشته چند باری نوشتم که حتی اگر خدایی وجود داشته باشد نیازی به تعظیم و ستایش ندارد و من هرگز جلوی او سر خم نمیکنم
چون نه او به من نیازی دارد نه من به او.
متنفرم از افرادی که خدا را در صورت وجود یک موجود احمق و عقده‌ای در نظر میگیرند مثل خدای ادیان ابراهیمی. رقت انگیزه. افکار کوچک و محدود این دینداران به باورهایشان در مورد خدا هم نفوذ کرده و باعث شده خدایانشان نیز مثل دینشان کوچک باشد.‌
خدا اگر وجود داشت معلول بود؛ چون وجود داشتن، وابسته به معلول بودن است که در گذشته مفصل توضیح دادیم

آیا کسی در تاریخ انسان است که نزد شما لایق احترام بیش از حد معمول باشد؟ دانشمندی هنرمندی شاعری فیلسوفی فاتحی شاهی؟

اگر کسی نزد شما در دایره احترام بیش از حد معمول است، برای ما نامش را بفرستید و اگر دوست داشتید دلیلش را هم بفرستید.

برخی تصور میکنند امپراطوری هخامنشی یک امپراطوری پارسی بود
یا کوروش فقط پارس بود.
برخی حتی تصور میکنند فارس یک ملت است.
تا الان باید متوجه شده باشید پرشین درواقع یعنی ایرانی؛ تنها از این رو در یونان استفاده شده و ۲۰۰۰ سال در اروپا تدریس شده چون سران امپراطوری پارسی بودند.
ولی حتی این هم درست نیست، سران امپراطوری تماما پارسی نبودند.

مادر هم حساب است، همه چیز پدر نیست.

و همین باورهای نادرست باعث میشود ناخوداگاه فراموش کنند که اقوام ایرانی دیگری نیز در این کشور و بیرون از آن بوده و هستند.

قاره فرهنگی، ژنتیکی، زبانی ایرانی هرگز در طول تاریخ یک امپراطوری متحد نشدند چون همیشه بخشی از ایرانی‌ها در بیرون از امپراطوری بودند، مثلا در زمان هخامنشیان، سکاها و ماساژت ها در بیرون از امپراطوری بودند و بخشی از این امپراطوری نبودند.

اشکال نگاه شما اینجاست که ایرانی را محدود به مرز سیاسی فعلی یا مرز سیاسی هخامنشی میدانید. مرز سیاسی هخامنشی، تنها بخشی از ایرانیان را در برمیگرفت.
جهان طوری بود که همزمان چندین پادشاهی و امپراطوری ایرانی از شرق اروپا شمال کاسپین و در فلات ایران وجود داشت و حتی باهم در جنگ بودند.

ایرانی، یک قاره فرهنگی، ژنتیکی و زبانی بوده و هست، ولی از نظر سیاسی، هرگز یک مرز سیاسی متحد که همه اقوام ایرانی در آن باشند نداشته است و نبوده است. نهایت زور ما امپراطوری قدرتمند هخامنشیان و ساسانیان بود؛ حتی با این وجود باز هم بسیاری از اقوام ایرانی در خارج از امپراطوری، پادشاهی ساخته بودند یا اتحادیه داشتند؛

در ادامه این بحث را هدفمند میکنم.

داده‌های ژنتیکی درون پست بعدی از معتبرین آزمایشهای ژنتیکی از معتبرترین ژورنال‌ها هستند. بهترین شواهدی است که داریم.


مادر هم حساب است
تغییر زبان شما هویت شما را تغییر نمی‌دهد.

قاره ژنتیکی ایران به گونه‌ای است که حتی در شرق آفریقا هم اثرش را پیدا کرده‌ایم
ما حتی در شمال دریای سیاه بخشی از اوکراین و شمال ترکیه هم پادشاهی داشته‌ایم، گرچه تقریبا هیچ یک از مردمش ایرانی نبودند و تنها شاهانش ایرانی بودند: پونتوس.

یا حتی زمانی بخشی از یمن هم از نظر سیاسی بخشی از امپراطوری ساسانی بوده است.
عمان بارها چه در زمان شاهان ترک تبار سلجوقی، چه در زمان هخامنشی یا ساسانی بخشی از ایران بوده است. واصلا پادشاهی امروزش را نیز مدیون ایرانیان و آخرین شاه ایران است.
در مغولستان، در شمال کاسپین در غرب کاسپین، در شرق اروپا، در شمال افریقا، در جنوب شبه حزیره عربستان در جنوب خلیج فارس، در جنوب شرقی اروپا، در ایبری(اسپانیا و غیره)، در شمال غرب افریقا، ایرانی‌ها به بیشتر مناطق شناخته شده سر زدند ، پایدار ماندند، یا مخلوط شدند.

یا حتی یک گروه ایرانی داشته‌ایم که از مرکز اروپا گذشتند به اسپانیا رسیدند از آنجا وارد شمال افریقا شدند و در جمعیت مخلوط شدند: سرمتی‌ها.

حتی قبل‌تر از این برخی سکاها و سغدی ها که ایرانی بودند، از شرق اروپا به مرکز و به ایبری رفتند، یعنی اسپانیا.

در نهایت اگر زمان هخامنشیان را اوج ایرانیان بدانید، حتی هخامنشیان نیز همه ایرانیان را در بر نمی‌گرفت؛ بسیاری از اقوام در بیرون از ایران بخشی از پادشاهی ها یا اتحادیه‌های قبایل خارجی بودند.
درست مثل امروز که کرد‌ها بخشی از ترکیه هستند یا سوریه. در حالی که ایرانی زبان هستند.

و همه این حرفها تنها مربوط به ۳ الی ۴ هزار سال اخیر است.
اگر قرار باشد سهم ژنتیکی و فرهنگی ایرانی را حساب کنیم باید از ۱۰ هزار سال پیش از مردم زاگرس حساب کنیم.

ما پوست هندی‌ها را سفید‌تر کردیم؛ ژنهای مشخصی به آنها دادیم که رنگ پوستشان روشن تر شد. چون بارها موج مهاجرتی از ایرانیان زاگرس به شمال هند داشته‌ایم. برای همین امروز هندی‌ها در شمال سفیدتر هستند از هندی‌ها در جنوب. جنوب هند بومی ترند. یکی از لایه های پیتزای ژنتیکی هندی‌ها برای همیشه دیگر ایرانی است. ‌(در روشن‌تر شدن پوست هندی ها آریایی های مهاجر به شمال هند نیز موثر بوده‌اند)

این قاره ژنتیکی، فرهنگی، زبانی هرگز نابود نمیشود مگر اینکه انسان منقرض شود.

SLC24A5
HERC2 / OCA2
KITLG و TYR
SLC45A2
این ۴ تا از ژنهایی است که باعث روشن‌تر شدن چشم و رنگ پوست هندی ها شد، که علتش مهاجرت ایرانی‌ها(ایرانیهای بومی زاگرس قبل از آریایی‌ها) به شمال هند بود.
واریانت‌های این ژن‌ها در هندی‌ها به ویژه شمال هند، تاثیر خودش را گذاشت.

تنها ۴ درصد امپراطوری هخامنشی پارسی بودند.

۱۱ درصدش بقیه اقوام ایرانی بودند، اقوامی که اجداد ژنتیکی و زبانی همین اقوام کرد و بلوچ و آذری و گیلکی و مازنی محسوب میشدند.

۸۵ درصد جمعیت امپراطوری هم اصلا ایرانی نبودند.
(این اعداد بر خلاف اعداد بعدی در پست، داده سخت علمی نیستند، تحلیلی‌تخمینی هستند، یعنی نزدیک به واقعیت.)

بنیانگذار این امپراطوری پدرش پارس بود اما مادرش پارس نبود.

مادر کوروش از اتحادیه قبایل مادها بود.
مادها مجموعه‌ای از اقوام بودند، که آن اقوام اجداد تات‌ها کرد‌ها و آذری‌های امروز و مقداری گیلکی ها محسوب میشوند.‌ گرچه زبان آذری‌ها به مرور و اخیرا تغییر کرد.

پس به نوعی کوروش، از نظر تباری متعلق به این اقوام است، نه فقط پارسی. از نظر فرهنگی و زبانی هم متعلق به همه اقوام ایرانی امروزی در داخل و خارج از ایران است.

خود امپراطوری نیز همچنین. ارتش این امپراطوری نیز بیشتر از غیرایرانی‌ها سپس از ایرانی‌های غیرپارسی و در نهایت کمی از پارسیان تشکیل شده بود.

پس نه کوروش تماما متعلق به پارس است
و نه هخامنشیان
هر دو متعلق به همه ایرانی‌های درون و بیرون از مرز سیاسی ایران هستند.

شما از هویت زبانی، فرهنگی و ژنتیکی خودتان نمیتوانید فرار کنید. میتوانید بد‌ها را خط بزنید و خوب ها را بگیرید. تاریخ گواه است که هویت گریزی و از خودبیگانگی در آخر به ضرر فرد و جامعه تمام میشود.

تا ندانید که هستید، که بودید، و خانه خودتان و تاریخش را نشناسید برای جایی که اکنون ایستاده یا نشسته‌اید احترام و ارزش کافی قائل نخواهید بود.
وقتی خودتان را شناختید، گذشته‌ی خانه‌ خودتان و اجدادتان را شناختید آنگاه تلاش بیشتری میکنید برای آزادی برای آینده برای پیشرفت، برای حقوق بشر.

شما ایرانی هستید.
ایرانیت، از بین رفتنی نیست؛ تنها با انقراض انسان از بین میرود؛ حتی اگر روزی کشور چند پاره شود و نامی از ایران نباشد زبانهایش و فرهنگش و خط ژنتیکی که به آن مردم در ۵ هزار سال پیش برمیگردد باقی میماند.
ریشه داشتن یعنی همین.

شما ایرانی هستید، نه به این دلیل که درون این مرز سیاسی به نام ایران هستید
به این دلیل که غالب پیتزای ژنتیک شما به مردمی برمیگردد که ۵ هزار الی ۱۰ هزار سال پیش در اینجا می‌زیستند. به زبانهایی برمیگردد که زبانهای امروزی تکامل یافته آنها هستند. ۷۰ درصد از هر شخص، بومی ایران، ۲۰ درصدش آریایی‌های مهاجر، و بقیه هم پخش کنید بر روی یونانی، ترکان اسیای مرکزی، عرب ها و مغول‌ها و غیره.

جالب اینکه ۱ دهم درصد فارس ها بیشتر از اذری ها تبار ترکی دارند. ۱ دهم درصد.
جالب اینکه آذری ها چند دهم درصد بیشتر از فارس‌ها به کرد‌ها نزدیکترند یعنی کردها نزدیکترین قومیت به قوم آذری هستند.

جالبتر آنکه این اقوام آذری، کرد و فارس و لر و‌ گیلکی و عربهای خوزستان و مازنی، تا ۹۵ درصد پیتزای ژنتیکشان شبیه یکدیگر است. یعنی ۹۰ الی ۹۵ درصد پیتزای ژنتیکی شما به مردمی در ۵ هزار سال پیش برمیگردد به یک جمعیت مشترک. بلوچ ها و سیستانی ها و ترکمن ها بین ۸۵ تا ۹۰ درصد به این خوشه مرکزی یعنی فارس، لر، گیلک، مازنی، عرب‌زبان، خوزستان، آذری و کرد، شبیه ترند.

فارس به عنوان یک ملت وجود ندارد. ترک همینطور کرد همینطور.
اینها قوم هستند، و قومیت مسئله‌ای فرهنگی زبانی است.
ملیت این‌ها ایرانی است.
ایرانی، یک قاره ژنتیکی، فرهنگی، زبانی بوده و هست.
همه‌ی ایرانی‌ها، هیچگاه با یکدیگر متحد نشدند.
ایرانی‌ها هیچگاه یک پادشاهی و امپراطوری متحد که همه انها را در بر بگیرد تشکیل ندادند. و طبیعی است، چون این قاره بسیار بزرگ است.

تنها بخشی از ایرانی ها در بخشی از این قاره ژنتیکی، زبانی و فرهنگی، پادشاهی یا امپراطوری تشکیل میدادند، مثل هخامنشیان، مادها، اشکانیان، و غیره.
یعنی ایرانی را فقط با این پادشاهی‌ها و امپراطوری‌ها نشناسید ما بسیار گسترده تر بوده‌ایم و هنوز هم کم نیستیم.

آنچه امروز باقی مانده، تنها بخش کوچکی از این قاره فرهنگی، ژنتیکی و زبانی است. و ما همین بخش را می‌چسبیم و دنبال بزرگتر کردنش نیستیم، تنها دنبال ازاد کردن و پیشرفت دادنش هستیم.
اقلیت نداریم، ایرانی ۹۰ میلیون نفر است، و ۹۰ میلیون نفر اقلیت نیست. خواسته‌های قومی مثل تحصیل زبان مادری و غیره همگی در ایران آینده آزاد خواهند بود. چون فقط فارس‌ها ایرانی نیستند، همه ایرانی هستیم؛ و فارس تنها یک قوم از ده‌ها قوم است. فارسی هم تنها زبان فارس‌ها نیست، یک زبان ایرانی است، زبان ملی و مشترک ماست، ستون فقرات همبستگی ماست، پل ارتباطی ماست و وجود این زبان به عنوان رسمی برای اتحاد ما ضروری است چیزی که حتی شاهان مغول تبار و بعدا ترک تبار حاکم بر ایران هم درک کرده بودند؛ اما هرگز نباید باعث شود حقوق بقیه زبانهای ایرانی و غیر ایرانی درون کشور پایمال شود.

اقدام نظامی تحت عنوان ائتلاف و یا هر چیزی نزدیک یا مشابه آن، خودش رای گیری مجزای شورای امنیت را می‌خواهد؛

و مشخص است که چین و روسیه وتو میکنند.
در چنین حالتی، چین و روسیه حق وتو دارند برخلاف ماشه.

یعنی اقدام نظامی مطلقا ارتباطی به ماشه و آن بند « کسی حق یا قدرت وتو ندارد» ندارد.‌

به راحتی وتو میشود.

اگر کسی خواست حمله کند یا ائتلاف تشکیل دهد هرگز از طریق شورای امنیت نمیتواند، چون چین و روسیه وتو میکنند چون در اینجا برخلاف ماشه حق وتو دارند.
در نتیجه اگر حمله‌ای بعدا رخ دهد سرخود خواهد بود، نه قانونی و از مسیر شورای امنیت.

این احمق هنوز نمیداند که با جاری شدن تحریم‌های ماشه در ۳ ساعت دیگر، کشورهای دوست و همسایه و شرقی و چین و روسیه هم نمی‌توانند با حکومت بده بستان کنند.

همه دنیا موظف به رعایت ۶ قطعنامه هستند

دفعه قبلی ۱۳ سال مذاکره کردند تا توانستند این تحریم‌ها را در نهایت در سال ۲۰۱۵ بردارند.

باید دید این‌بار چند سال طول می‌کشد.

و باید دید اینبار فشار ناشی از مردم باعث میشود به سمت مذاکره بروند
یا فشار ناشی از تحریم‌های نظامی و اقتصادی بر روی پیشبرد اهداف شخصی حکومت
یا جنگ.
دفعه قبلی به خاطر نیازهای شخصی حکومت به سراغ مذاکره رفتند نه مردم، مردم اعتراضی نداشتند و در باغ نبودند. و در کل شرایط بسیار متفاوت از امروز بود. دفعه قبل دلار نه صد تومان بود الان ۱۱۳ هزار تومان و این تازه روز نخست است.

مکانیسم ماشه که ۳۰ روز پیش فعال شده بود، رسما از این ساعت اجرایی شد و همه ۶ قطعنامه که شامل ده‌ها تحریم مختلف در زمینه‌های مختلف هستند فعال شدند.

پس کاغذبازی‌ها پایان یافت.

حال باید دید در عمل تحریم‌ها چقدر میتواند کار کند.
چون امروز برخلاف گذشته، هم حکومت در دور زدن تحریم‌ها ماهر است هم متحدانش.
همچنین طبیعتا اجرای هرچه دقیق‌تر این تحریم‌ها در عمل، برای همه کشورهای دنیا هزینه بر است؛ باری بر روی اقتصاد همه کشورها(نیاز به کنترل مالی، بازرسی، ردیابی شرکت‌های واسطه، و مقابله با تهدیدات متقابل اقتصادی در تقریبا هر کشور دنیا).

ولی در نهایت همه میدانیم که هزینه سنگین و اصلی را حکومت خواهد داد؛ چون حکومت به دنیا نیاز دارد، نه دنیا به حکومت.

در دنیای به‌هم‌پیوسته امروز، هیچ حکومتی نمی‌تواند بدون دسترسی به نظام مالی، فناوری، بازارها، و سرمایه جهانی، دوام طولانی‌مدت داشته باشد.

با این حال، یک سوال مهم باقی می‌ماند:
هدف نهایی از این تحریم‌ها چیست؟ اگر هدف تغییر رفتار حکومت باشد، تجربه نشان داده که تحریم به‌تنهایی نمی‌تواند چنین تغییری را تضمین کند، مگر آنکه با دیپلماسی هوشمند و اجماع جهانی همراه باشد.

مسئله سه جعبه اشتباه برچسب‌خورده

سه جعبه داریم:

جعبه A که فقط سیب دارد

جعبه B که فقط پرتقال دارد

جعبه C که هم سیب و هم پرتقال دارد


به طور تصادفی به همه جعبه‌ها برچسب زده‌اند، اما تمام برچسب‌ها اشتباه هستند.

شما حق دارید فقط یک میوه از یک جعبه بردارید (بدون نگاه کردن به داخل جعبه). سوال این است:

چطور می‌توانید با یک برداشت، همه جعبه‌ها را درست برچسب‌گذاری کنید؟

The Three Boxes Problem

پاسخ تصویری
➖➖➖➖➖➖➖➖
این پرسش هوش مصنوعی از من بود
زمان برای من اهمیتی ندارد
شما از دو راه به پاسخ این پرسش می‌رسید

شهودی،‌ تحلیلی

شهودی یعنی از راه سریع و اسان به پاسخ می‌رسید؛ یعنی پاسخ صحیح را خواهید داد، ولی نمیفهمید دقیقا چرا پاسخ این شده. مراحل را نمی‌دانید.

تحلیلی یعنی از راه مرحله به مرحله با تحلیل به پاسخ می‌رسید، یعنی وقتی پاسخ را گرفتید میفهمید که چرا پاسخ این شده

➖➖➖➖➖➖➖

اما برای پاسخ دادن به این پرسش زیر تنها با تحلیل میتوانید پاسخ بگیرید.
این دقیقا یک پرسش تحلیلی است و نمیتوان شهودی جوابش را داد
➖➖➖➖➖

سه دوست (علی، بهزاد و سارا) با سه رنگ متفاوت لباس (قرمز، آبی، سبز) در یک مسابقه شرکت کردند. هیچ‌کدام لباس همدیگر را ندارند. اطلاعات این است:

۱. علی لباس سبز ندارد.
۲. بهزاد لباس آبی ندارد.
۳. سارا لباس قرمز ندارد.

پرسش: هر کس چه رنگ لباسی دارد؟

یک مسئله کلاسیک منطق استنتاجی
➖➖➖➖➖➖➖
نتیجه اینکه برای شما اعضای این کانال که بیشتر تحلیلی کار میکنید، تا شهودی
پاسخ دادن به سوال دومی که سخت‌تر است، آسان تر است.
و پاسخ به پرسش اولی که بسیار آسان است، برای شما سخت‌تر است. با توجه به اینکه شما معمولا مسائل را تحلیل میکنید، سخت تر به پاسخ می‌رسید.

یعنی امثال شما در شهود انگار ضعیف شده‌اید.
و این با پژوهش‌ها نیز همخوانی دارد.
و این خوب است.

شهودی و تحلیلی: تفاوت‌ها و مثال نی روی آب

در زندگی روزمره، هنگام تصمیم‌گیری یا حل مسائل، ذهن ما معمولاً از دو مسیر استفاده می‌کند: شهودی و تحلیلی. بسیاری از افراد نمی‌دانند شهودی چیست و چرا گاهی با تحلیل دقیق متفاوت است. برای توضیح این موضوع، یک مثال ساده از فیزیک می‌تواند مفید باشد.

صورت مسئله:
تصور کنید روی یک دریاچه آرام، چند نی شناور هستند. ناگهان باد می‌وزد. پرسش این است که نی‌ها به کدام سمت حرکت می‌کنند؟

پاسخ شهودی :

اکثر افراد فوراً فکر می‌کنند: نی‌ها به سمت باد می‌روند.
این پاسخ سریع و بدون محاسبه است و نمونه‌ای از شهود است. ذهن ما به تجربه‌های روزمره و الگوهای ساده تکیه می‌کند و سریع نتیجه می‌گیرد، بدون اینکه تمام جزئیات فیزیکی را بررسی کند.

پاسخ تحلیلی :

برای پاسخ دقیق، باید نیروهای وارد بر نی و آب را تحلیل کنیم:

۱. نیروی باد روی سطح بالایی نی اثر می‌کند و نی را هل می‌دهد.


۲. اصطکاک نی با آب باعث می‌شود حرکت نی با جریان آب سطحی هماهنگ باشد.


۳. جریان آب ناشی از باد باعث می‌شود نی‌ها عمدتاً با جریان سطحی حرکت کنند، نه دقیقاً همان جهت باد.

نتیجه تحلیلی نشان می‌دهد که حرکت نی‌ها با جریان سطحی آب هم‌جهت است، اما دقیقاً در همان مسیر باد نیست.

نکته کلیدی

شهود: سریع، غیررسمی، بر اساس تجربه و الگوهای ذهنی. ممکن است درست یا گمراه‌کننده باشد.

تحلیل: مرحله‌به‌مرحله، بر اساس قوانین و شواهد، با دقت بیشتر به نتیجه می‌رسد.

این مثال نشان می‌دهد که شهود می‌تواند راهگشا باشد ولی همیشه درست نیست، و تحلیل دقیق برای تصمیم‌های علمی و پیچیده ضروری است.

• و نکته مهمتر برای شما

هوش تحلیلی با دینداری رابطه منفی دارد؛ نتیجه متاآنالیز ۶۳ پژوهش.

یعنی دینداران، بیشتر از تفکر شهودی استفاده میکنند، تا تفکر تحلیلی.
و الان روشن شد چرا دینداران، در درک جهان و طبیعت و چگونگی‌ها ـ خیلی ـ نادان به نظر میرسند و تفسیر کج یا نادرست و ضد علمی دارند.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23921675/#:~:text=A%20meta%2Danalysis%20of%2063,association%20between%20intelligence%20and%20religiosity

این متا آنالیز ۶۳ تا تحقیق هست؛
یعنی اعتبار بسیار بالایی دارد.

یک کلاسیک خوب برای رابطه
چون فرهنگش ژاپنی هست به ما هم نزدیکتره. ‌
این انیمه احساسی است و بدرد افراد زیر ۳۰ سال میخوره به ویژه زیر ۲۰.
پیام اصلی فصل ۱ این بود که چرا باید آروم آروم پیش رفت و عجله نکرد.


The Fragrant Flower Blooms with Dignity 2025

«گل معطر با وقار شکوفا می‌شود.»
آرام و دلنشین و احساسی و طنز ملایم؛ آرومتون میکنه.